رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی: قیمت گوشت برزیلی ۷۰ تا ۸۰ هزار تومانی گران شده است/ حجم عرضه گوشت گوسفندی تنظیم بازاری به دلیل اختلال در پروازها پایین آمده است/ گوشت قرمز تبدیل به کالای لوکس شده است
علی اصغر ملکی رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی به دیده بان ایران گفت: گوشت خارجی و برزیلی همزمان با افزایش قیمت دلار افزایش قیمت داشته است. در حال حاضر بازار کشش افزایش قیمت را ندارد. در واقع ما شاهد بازار مسکوت و بسته هستیم. چرا که مردم توان خرید آنچنانی ندارند. همچنین گوشت تنظیم بازاری روی ثبات و کنترل قیمت تاثیرگذار است. خشکسالی وزن دام‌های عرضه شده را کاهش می‌دهد
دیده بان ایران: آمارها حاکی از کاهش سرانه مصرف گوشت قرمز در کشور است، رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی معتقد است توجه به مسئله نهاده‌های دائمی می‌تواند روی میزان قیمت تاثیر به‌سزایی داشته باشد.
فرض کنید امروز هزار تومان در جیب خودتان دارید و فردا که از خواب بیدار شدید، ارزش پول‌تان ۴۰۰ تومان کاهش پیدا کند. آن وقت ارزش هزارتومان شما در عرض یک روز به ۶۰۰ تومان کاهش پیدا کرده و قدرت خریدتان دستخوش تغییر شده است. این موضوع روی چه مسائلی تاثیرگذار است؟ حالا تصور کنید یکی از کشورهای جهان مشغول تجربه تورم ۴۰ درصدی است. اوضاع چطور می‌شود؟ مثلاً در مقطعی وقتی مردم ونزوئلا برای تامین وسایل زندگی روزمره به فروشگاه‌ها مراجعه می‌کردند، باید حجم زیادی اسکانس برای خرید اجناس مورد نظر پرداخت می‌کردند. این موضوع نشان می‌دهد تورم مستقیماً روی سفره مردم تاثیرگذار است.
*سرانه مصرف گوشت قرمز در ایران
حالا که صحبت از سفره شد، سراغ یکی از گرانترین اقلام مصرفی خانوار یعنی گوشت قرمز رفتیم. در آذر ۱۴۰۳ گزارشاتی منتشر شد که حاکی از کاهش مصرف سالانه گوشت قرمز در ایران به کمتر از ۶۰۰ هزار تن بود. در واقع با توجه به جمعیت حدود ۸۶ میلیون نفری ایران، در سال ۱۴۰۳ سرانه مصرف گوشت قرمز به حدود ۷ کیلوگرم در سال می‌رسد.
این در حالی است که در سال‌های گذشته، سرانه مصرف گوشت قرمز در ایران بالاتر بوده است. به عنوان مثال مصرف گوشت قرمز در سال ۲۰۱۹ میلادی سرانه مصرف گوشت گاو حدود ۷ کیلوگرم و گوشت گوسفند حدود ۴ کیلو گرم گزارش شده است. در واقع در سال ۱۴۰۲ تنها حدود ۲۴ درصد سبدخوراکی مصرفی خانوارها شامال گوشت قرمز و سفید شده است.
سرانه مصرف گوشت در جهان
در سال ۱۳۹۹ (۲۰۲۰ میلادی)، سرانه مصرف گوشت قرمز و سفید در جهان حدود ۴۱ کیلوگرم بوده است. در سرانه مصرف گوشت عوامل فرهنگی، اقتصادی و دسترسی به منابع غذایی در الگوهای مصرف گوشت دخیل است.
اما به طور کلی آخرین بررسی‌ها نشان می‌دهد هنگ کنگ، آمریکا، استرالیا، مغولستان و آرژانتین بیشترین سرانه مصرف گوشت قرمز را دارند.
* تاثیر ارز روی قیمت گوشت
سیاست‌های ارزی و تغییرات قیمت دلار می‌توانند تأثیر مستقیم و غیرمستقیمی بر مصرف گوشت قرمز در ایران داشته باشند:
۱. تأثیر مستقیم از طریق واردات نهاده‌های دامی
تولید گوشت قرمز به نهاده‌هایی مانند خوراک دام (ذرت، سویا، جو) وابسته است. بخش عمده این نهاده‌ها وارداتی هستند و قیمت آن‌ها به نرخ دلار وابسته است.
با افزایش قیمت دلار، هزینه واردات این نهاده‌ها بالا می‌رود و در نتیجه هزینه تولید گوشت قرمز افزایش پیدا می‌کند. این مسئله باعث افزایش قیمت نهایی گوشت در بازار می‌شود.
۲. تأثیر بر قدرت خرید مردم
افزایش نرخ دلار معمولاً با تورم همراه است و تورم به کاهش قدرت خرید خانوارها منجر می‌شود.
گوشت قرمز به دلیل قیمت بالاتر نسبت به دیگر منابع پروتئینی (مانند مرغ و تخم‌مرغ) کالایی لوکس محسوب می‌شود. در شرایط کاهش قدرت خرید، مردم به سمت مصرف منابع ارزان‌تر پروتئین یا کاهش کلی مصرف گوشت قرمز سوق پیدا می‌کنند.
۳. تأثیر بر قاچاق گوشت و دام زنده
افزایش قیمت دلار می‌تواند انگیزه برای قاچاق دام زنده به کشورهای همسایه را افزایش دهد، زیرا دام در بازارهای خارجی ارزش بیشتری پیدا می‌کند.
کاهش عرضه داخلی دام به افزایش قیمت گوشت در داخل کشور و کاهش مصرف منجر می‌شود.
۴. تأثیر سیاست‌های حمایتی ارزی
اگر دولت یارانه ارزی به واردات نهاده‌های دامی اختصاص دهد، می‌تواند بخشی از هزینه تولید را کنترل کند و مانع از افزایش شدید قیمت گوشت شود.
حذف یارانه ارزی یا تغییر سیاست‌های حمایتی، به‌ویژه در شرایط جهش ارزی، فشار بیشتری به تولیدکننده و مصرف‌کننده وارد می‌کند.
*افزایش قیمت گوشت برزیلی
علی اصغر ملکی رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی در گفت‌وگو با دیده‌بان ایران در مورد تاثیر افزایش قیمت دلار روی قیمت گوشت گوسفندی اظهار داشت: در بحث گوشت داخلی تغییری نداشتیم اما در بخش گوشت خارجی شاهد تغییر قیمت بودیم. به ویژه در دام برزیلی ما شاهد افزایش قیمت ۷۰ تا ۸۰ هزار تومانی هستیم. چرا که قیمت دام خارجی متناسب با قیمت دلار افزایش پیدا می‌کند.
*۸۰۰-۸۵۰ هزارتومان قیمت گوشت گوسفندی برای مصرف کننده
پوی راجع‌به قیمت گوشت داخلی اذعان کرد: در حال حاضر در کشتارگاه‌ها، مغازه‌داران گوشت را به قیمت ۵۷۰ تا ۵۸۰ هزار تومان می‌خرند اما این به این معنا نیست که به همان قیمت به دست مصرف کننده می‌رسد. در واقع آن‌ها با محاسبه ۱۰۰ درصد قیمت، ۱۰ درصد سود خودشان را هم لحاظ می‌کنند.
برای نمونه اگرمشتری قصد خرید یک ران داشته باشد باید مبلغ ۸۰۰ تا ۸۵۰ هزار تومان بپردازد.
*تاثیر قطع برق روی تولید و بسته‌بندی قیمت گوشت گوسفندی
رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی در پاسخ به این سوال که آیا قطعی برق آسیبی به روند تولید و بسته‌بندی گوشت گوسفندی داشته است، به دیده بان ایران گفت: ممکن است تاثیرگذار باشد. البته در حال حاضر بازار کشش افزایش قیمت را ندارد. در واقع ما شاهد بازار مسکوت و بسته هستیم. چرا که مردم توان خرید آنچنانی ندارند. همچنین گوشت تنظیم بازاری روی ثبات و کنترل قیمت تاثیرگذار است.
*چرا حجم عرضه گوشت گوسفندی تنظیم بازاری پایین آمد؟
علی اصغر ملکی در مورد اینکه آیا قرار است حجم عرضه گوشت تنظیم بازاری کاهش پیدا کند، گفت: در یک مقطعی به علت مختل شدن پروازها و فاصله زمانی برای آوردن گوشت، ارائه گوشت تنظیم بازاری کاهش یافت. اما امور پشتیبانی دام و وزارت جهاد ذخیره استراتژیک دارند و برای مواقع اضطرار آمادگی لازم را دارند.
*هنوز برای بررسی حذف تاثیر ارز نیمایی به زمان نیاز داریم
وی راجع‌به تاثیر حذف ارز نیمایی روی تغییر قیمت گوشت، اظهار داشت: هنوز آنچنان تاثیر نگذاشته است. باید بیشتر جلو برویم و بعد تاثیرات را بهتر بررسی کنیم. ضمن اینکه وقتی این ماه به پایان برسد، دام‌های شیری‌زاد و ولد خودشان را انجام می‌دهند و دام‌های جدید به بازار وارد می‌شود. این مسئله هم تاثیر زیادی روی کنترل قیمت خواهد داشت.
*احساس ما کاهش ذبح دام در کشتارگاه‌ها است
رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی در مورد آمار مصرف میزان گوشت در یک سال گذشته، به دیده بان ایران گفت: مصرف گوشت پایین آمده است. طبیعتاً به دلیل گرانی کمتر امکان خرید گوشت توسط مردم وجود دارد. در مورد میزان دقیق مصرف یا درصد آن شما باید از سازمان دامپزشکی پرسش کنید. چرا که آن‌ها در کشتارگاه‌ها نماینده دارند و درصد دقیقی از میزان میزان کشتار و مصرف دارند. اما احساس می‌کنیم در کشتارگاه‌ها میزان ذبح دام کاهش یافته است. این موضوع می‌تواند نشانه‌ای از تقاضا و مصرف کمتر گوشت در کشور باشد.
*تاثیر باران روی افزایش وزن عرضه دام‌های عرضه شده
ملکی در پاسخ به این سوال که آیا راهکاری وجود دارد که دامدار و مصرف‌کننده همزمان در این مسئله متنفع شوند و آمار مصرف گوشت بالا برود، تصریح کرد: ابتدا باید یک توضیح عرض کنم. در ۶ ماهه سال گذشته وقتی میزان بارش باران افزایش یافت و دامداران توانستند به طور رایگان از طریق علوفه صحرا تغذیه دام‌شان را انجام بدهند. این موضوع باعث دام‌های با وزن ایده‌آل‌تر و بالاتری (۱۸ تا ۲۰ کیلو) به بازار عرضه شود. اما در سال‌های دیگر که خشکسالی بود و دامدار امکان تغذیه دامش را نداشت از ترس دامش را با وزن کمتری حدود ۱۲ تا ۱۳ کیلوگرم را روانه بازار می‌کرد.
*لزوم توجه به تامین مناسب نهاده‌های دامی
وی ادامه داد: به نظرم از طریق کمک به تامین مناسب نهاده‌های دامی به حفظ دام و ایده‌آل‌تر شدن وزن دام ارائه شده به بازار شویم. این مسئله روی تنظیم بازار هم قطعاً تاثیر مثبت دارد. وقتی دامدار مطمئن باشد علوفه دامش تامین است، قطعاً در زمان و وزن مناسب دام به بازار ارائه می‌شود.
*تأثیر نهاده‌های دامی بر قیمت دام
بعد از صحبت‌های رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی و لزوم توجه به این موضوع روی این مسئله متمرکز شدیم که تاثیر نهاده‌های دامی بر قیمت دام چقدر است؟
نهاده‌های دامی تأثیر مستقیم و قابل‌توجهی بر قیمت تمام‌شده دام دارند. برخی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار شامل موارد زیر هستند:
1. وابستگی به واردات:
بخش عمده‌ای از نهاده‌های اصلی، مانند ذرت و کنجاله سویا، از طریق واردات تأمین می‌شوند. هرگونه نوسان در قیمت ارز و سیاست‌های وارداتی می‌تواند مستقیماً قیمت نهاده‌ها را افزایش دهد.
2. هزینه‌های تولید:
حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد هزینه تولید گوشت و فرآورده‌های دامی مربوط به تأمین خوراک دام است. افزایش قیمت نهاده‌ها به‌طور مستقیم باعث افزایش قیمت گوشت و لبنیات می‌شود.
3. کمبود یا تأخیر در تأمین نهاده‌ها:
اگر نهاده‌ها به‌موقع تأمین نشوند، دامداران مجبور به استفاده از جایگزین‌های گران‌قیمت می‌شوند که این موضوع قیمت نهایی را افزایش می‌دهد.
4. یارانه دولتی:
در بسیاری از کشورها، دولت‌ها با پرداخت یارانه، قیمت نهاده‌ها را کنترل می‌کنند. کاهش یا حذف یارانه‌ها می‌تواند هزینه نهاده‌ها را به شدت افزایش دهد.
5. کیفیت نهاده‌ها:
کیفیت پایین نهاده‌های داخلی یا وارداتی می‌تواند بازده دام را کاهش داده و هزینه‌های تولید را افزایش دهد.
مثال از تأثیرگذاری:
اگر قیمت نهاده‌ای مانند ذرت دانه‌ای ۲۰ درصد افزایش یابد، قیمت تمام‌شده گوشت یا شیر می‌تواند به تناسب تا ۱۰ الی ۱۵ درصد افزایش پیدا کند.
منبع: سایت دیده بان ایران
