جزییات تنبیه یک دانش‌آموز در رودبار کرمان که انتشار عکسش با سر زخمی واکنش‌های زیادی را برانگیخت
خانواده دانش آموز : او شب‌ها از خواب بیدار می‌شود و می‌گوید نزن؛ این بچه خیلی ترسیده و آسیب‌دیده است/ مدیر مدرسه: عمدی نبود
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی دیده بان ایران؛ پس از داغ‌کردن انگشتان دانش‌آموزی در کهگیلویه و بویراحمد، تنبیه دانش‌آموزی تا آستانه نابینایی در سیستان‌وبلوچستان و تصاویری از رد کابل بر روی بدن ٦ دانش‌آموز قائنی در استان خراسان جنوبی و... این بار تصویری از یک دانش‌آموز در شهر دورافتاده رودبار از استان کرمان که مدادی در زیر پوست سر او رفته، حس دلسوزی و اعتراض بسیاری از مردم را برانگیخته است.
«امیرحسین مرادی‌نیا» نام دانش‌آموز ۹ سا‌له‌ای است که تصویرش با مدادی که در سرش فرورفته در روزهای گذشته سر از شبکه‌های اجتماعی و بعضی رسانه‌های رسمی درآورد تا موجی از اعتراض نسبت به رفتار برخی معلمان در مناطق دورافتاده به راه بیفتد. او دانش‌آموز کلاس سوم ابتدایی و فرزند یک خانواده فقیر است که شنبه این هفته مانند هر روز دیگری به مدرسه رفت و در زنگ سوم، در حالی که مدادی در سرش فرورفته بود، صدای گریه‌اش را همه شنیدند. این در حالی بود که معلم خاطی‌اش تلاش می‌کرد بدون اطلاع خانواده و دیگران و با کمک خانه بهداشت رودبار بی‌دردسر مداد را بیرون بیاورد اما ماجرا مطابق میل این معلم پیش نرفت و خبر چنین تنبیهی در شبکه‌ها اجتماعی منتشر شد. «اکبری»، دایی این دانش‌آموز که پیگیر شکایت امیرحسین است، درباره این اتفاق به «شهروند» می‌گوید: «من مغازه‌دار هستم و داخل مغازه بودم که خانواده تماس گرفتند و من به مدرسه و بعد خانه بهداشت رفتم. اینها می‌خواستند بدون اینکه ما مطلع شویم مداد را دربیاورند و زمانی که آمدند دفترچه بیمه را از خانواده بگیرند، خواهر من متوجه شد و همسرم به من اطلاع داد تا پیگیر موضوع بشوم.» او درباره شرایط کنونی این دانش‌آموز هم می‌گوید: «روز شنبه امیرحسین را به کهنوج بردند و در اتاق عمل مداد را درآورند. شنبه‌شب هم اصلا نتوانست بخوابد. امیرحسین دیروز گریه می‌کرد و بعد از اینکه مداد را از سر او درآورند، گریه‌اش بیشتر شد، شب هم در خواب هذیان می‌گفت و چند بار هم از خواب بیدار شد و هی می‌گفت نزن؛ این بچه خیلی ترسیده و آسیب‌دیده است.»
اکبری درباره دلیل چنین رفتار و برخوردی با این دانش‌آموز هم می‌گوید: «منطقه ما محروم است، بسیاری از فارغ‌التحصیلان بومی بیکارند؛ ولی مسئولان غیربومی هستند. مسئولان هیچ کاری برای شهرستان انجام نمی‌دهند. معلم‌ها بعضی تکالیف و درس‌ها را برعهده خانواده دانش‌آموز می‌گذارند، پدر و مادر امیرحسین سواد ندارند که با بچه خود درس کار کنند و در نتیجه این دانش‌آموزها نمی‌توانند تکالیف خانگی را انجام دهند.»
معلم خاطی بخشنامه ممنوعیت تنبیه بدنی را امضا کرده بود
تنبیه بدنی این دانش‌آموز در مدرسه «شهید سالمی» که مدیریت آن به عهده «امین سالمی» است، رخ داده است. او هم در توضیح این اتفاق به «شهروند» می‌گوید: «این معلم انسان مثبت و قانونمندی است و یکی از بهترین معلمان بوده ولی این اشتباهات ممکن است در زندگی هر انسانی خواسته یا ناخواسته پیش بیاید. شنبه صبح در زنگ سوم من رفتم بوفه مدرسه را کنترل کنم که این اتفاق صورت گرفت. این دانش‌آموز به گفته معلم و دانش‌آموزان دیگر شیطنت می‌کند، معلم او را از ته کلاس به ردیف جلو می‌آورد و از او می‌خواهد که کنار یک دانش‌آموز دیگر بنشیند و حالا که کتابش را نیاورده از کتاب دوستش استفاده کند که باز هم شیطنت می‌کند. معلم قصد تنبیه داشت و مداد دست دانش‌آموز بود که دستش را با قدرت بالا می‌آورد و متأسفانه این اتفاق تلخ صورت می‌گیرد. معلم بدون اینکه به ما اطلاع بدهد، دانش‌آموز را به خانه بهداشت رودبار برد که مداد را دربیاورد و آن‌جا از او می‌خواهند که امکان این کار وجود ندارد و باید دانش‌آموز را به کهنوج ببرند، معلم هم زمانی که می‌خواست دفترچه پزشکی را تهیه کند، خانواده مطلع می‌شود. پس از این، خانواده دانش‌آموز و معاون مدرسه به من اطلاع دادند. این کار معلم را هم تأیید نمی‌کنم اگرچه او فکر کرد که من خارج از مدرسه بودم.» بر اساس گفته‌های سالمی اگر چه معلم قصد تنبیه دانش‌آموز را داشته اما فرورفتن مداد در سر امیرحسین کاملا غیرعمدی بوده است: «من نمی‌خواهم بگویم که این اتفاق صورت نگرفته ولی اینکه نوشتند معلم به عمد مداد را در سر دانش‌آموز فرو برده، نادرست است. من حاضرم قسم جلاله بخورم که معلم چنین قصدی نداشته. در عین حال ما بخشنامه‌های اداره کل را در جلسه با معلمان در میان گذاشته بودیم که حق تنبیه‌بدنی ندارند و معلمان هم امضا کردند. من بلافاصله این تخلف را به شهرستان اطلاع دادم که آنها هم مدارکی را برای استان فرستادند.»
سالمی در پاسخ به این سوال که حکمی برای معلم هم صادر شده یا نه، می‌گوید: «این معلم دیروز (یکشنبه) سر کلاس بود چون تاکنون حکمی درباره او به ما ابلاغ نشده و در اولین فرصت که حکمی صادر شود، حتما لحاظ خواهد شد. من به‌عنوان مدیر مدرسه از این اتفاق بسیار متاسف هستم و تاکنون هم هیچ موردی نداشتیم و حتی این معلم تا الان بسیار ضابطه‌مند بوده و پیش از این هیچ گزارشی از طرف دانش‌آموزان و اولیا نداشتیم. الان همکاران من بسیار ناراحت هستند و حوزه ستادی بسیار پیگیر این موضوع است.» «ایوب خانه‌گیر» معاون آموزش و پرورش شهرستان رودبار هم در گفت‌و‌گو با «شهروند» سخنان مشابهی را بیان می‌کند: «معلم کلاس سوم دبستان یک دانش‌آموزی را که شیطنت کرده یا هر کاری کرده، می‌خواسته تنبیه کند و این‌طور که به من گفته قصد داشته دانش‌آموز را پس‌گردنی بزند و مداد در دست دانش‌آموز بوده که دستش را بالا می‌برد و این موضوع به صورت اتفاقی رخ داده است. اینکه در برخی گروه‌ها و روزنامه‌ها نوشته شده که معلم مداد را در سر دانش‌آموز فرو کرده، انصافا نادرست است.» او درباره سوابق معلم خاطی هم می‌گوید: «این معلم ٦سال سابقه کار دارد و استخدام رسمی آموزش و پرورش است و تاکنون هیچ سابقه‌ای نداشته است. معلم قانونمندی بوده و تا الان کوچکترین سابقه‌ای نداشته است. البته هیچ معلمی حق تنبیه بدنی دانش‌آموز را ندارد و الان ما نامه‌ای را همراه مدارک برای آموزش و پرورش کل فرستاده‌ایم که توضیحات رئیس مدرسه درباره ممنوعیت تنبیه بدنی دانش‌آموزان است و کل این معلم‌ها هم امضا کردند. شکایت خانواده و توضیحات معلم را برای آموزش و پرورش استان فرستادیم که آنها در روزهای آینده تصمیم‌گیری خواهند کرد.»
پیشنهاد تعلیق معلم خاطی از سوی آموزش و پرورش کرمان
«امید سلاجقه»، مدیر روابط عمومی آموزش و پرورش استان کرمان هم در گفت‌و‌گو با «شهروند» از ارسال مدارک این پرونده به هیأت تخلفات اداری سخن می‌گوید: «در اولین فرصت این معلم را به هیأت تخلفات اداری معرفی کردیم که در این هیأت طبق ضوابط با او برخورد خواهد شد و حتی آموزش و پرورش کرمان پیشنهاد تعلیق فعالیت این معلم را داده است.»
پیش از این و در هفته‌های گذشته موارد دیگری از تنبیه بدنی دانش‌آموزان در استان کرمان خبری
شده است که آخرین مورد آن مربوط به تنبیه دانش‌آموزان با چوب در مدرسه شهید طیاری و در روستایی در شهرستان عنبرآباد است. سلاجقه درباره دلیل افزایش تنبیه بدنی دانش‌آموزان در مدارس استان کرمان هم می‌گوید: «این تخلفات زیاد نشده بلکه اطلاع‌رسانی افزایش یافته است. ولی دلیل این چند مورد تخلف این است که استان کرمان بسیار پهناور است و نزدیک به ۵۰هزار معلم داریم و این تخلفات هم اتفاق می‌افتد. از دید ما این تخلفات باید بررسی و با آنها برخورد شود. در مورد مدرسه عنبرآباد هم معلم متخلف به هیأت تخلفات اداری معرفی شد و پرونده او درحال بررسی است.»
بندهای قانونی ممنوعیت تنبیه بدنی دانش‌آموزان
براساس ماده ۷۷ آیین‌نامه انضباطی مدارس، «اعمال هرگونه تنبیه از قبیل اهانت، تنبیه بدنی و تعیین تکالیف درسی جهت تنبیه ممنوع است.» علاوه‌براین و براساس ماده ۷۴ این آیین‌نامه، «قصور و سهل‌انگاری دانش‌آموزان نسبت به انجام وظایف خود تخلف محسوب می‌شود. مدیر، شورای مدرسه، معاونان و مربیان موظفند قبل از اعمال هرگونه تنبیه از وضع و موقعیت محصل آگاهی یابند و در جست‌وجوی انگیزه و علت تخلف برآیند و نسبت به رفع آن اقدام کنند.» اما پس از طی این مراحل و در صورتی که روش‌های تربیتی در دانش‌آموز موثر نباشد، در این صورت ماده ۷۶ آیین‌نامه انضباطی انواع تنبیه برای دانش‌آموزان را تعیین کرده است. براساس این ماده «دانش‌آموزان متخلفی که راهنمایی‌ها و چاره‌جویی‌های تربیتی در آنها مفید و موثر نمی‌افتد، با رعایت تناسب به یکی از روش‌های زیر مورد تنبیه قرار می‌گیرند:
١- تذکر و اخطار شفاهی به‌طور خصوصی. ۲- تذکر و اخطار شفاهی در حضور دانش‌آموزان کلاس مربوط. ٣- تغییر کلاس، در صورت وجود کلاس‌های متعدد در یک پایه با اطلاع ولی دانش‌آموز. ٤- اخطار کتبی و اطلاع به ولی دانش‌آموز. ۵- اخراج موقت از مدرسه با اطلاع قبلی ولی دانش‌آموز، حداکثر برای مدت سه روز. ۶- انتقال به مدرسه دیگر.
براساس بندهای اشاره شده از آیین‌نامه انضباطی مدارس، قانون به صراحت از ممنوعیت تنبیه بدنی دانش‌آموزان سخن گفته است ولی به نظر می‌آید این شفافیت قانونی تاکنون نتوانسته مانع از تخلفات بعضی از معلمان شود. پیش از این، «ابراهیم میرشاه‌ولد»، مدیرکل ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات آموزش و پرورش درباره آمار تنبیه بدنی دانش‌آموزان به «شهروند» گفته بود: «سال جاری هم به روال قبل شکایت‌هایی داشتیم ولی عدد این شکایت‌ها الان دقیق و مشخص نیست اما در سال ۹۳ جمع شکایات در ارتباط با تنبیه بدنی ۱۲۴۹ بوده است و آنچه در سال ۹۴ گزارش شده، ۶۷۵ مورد بوده که از جمع ۱۹۲۴ مورد، ۱۲۷۴ شکایت بحق و ۶۵۰ مورد از آنها ناحق بوده است.»
محمد باقر زاده / شهروند
