اگر روند کشتار دام های مولد و شیرده ادامه یابد تا 2 سال دیگر با کمبود شیر روبرو می شویم / کاله و پگاه به تعهدات شان پایبند نیستند / قاچاق تاثیری بر کمبود گوشت ندارد/ وزارت صمت دلیل اصلی نابسامانی ها در صنعت دامپروری ایران است

دیده بان ایران : شاید اگر در کشوری دیگر یک هشدار درباره کشتار دام های مولد داده می شد، تمام دستگاه های نظارتی و اجرایی بسیج می شدند تا مشکلات دام داران را حل کنند. برای دولت ها، دام مولد و شیرده ارتباط مستقیم با سلامت غذایی و وابستگی اقتصادی دارد. اخبار متعددی از استان های مختلف به گوش می رسد که دام داران مجبور به کشتار گاو های مولد(تلیسه) و شیری شده اند. اتفاقی که به نظر نمی رسد، زنگ خطر را برای وزارت خانه های مسئول به صدا درآورده باشد و شاید اگر رسانه به این موضوع توجه نمی کرد، معلوم نبود برای دولت مردان اهمیت این بحران روشن می شد یا نه. 

 

 

حسین جهانبانی رییس هیات مدیره اتحادیه شرکت های تعاونی کشاورزی دامداران استان اصفهان است که اتحادیه شان با 26 شرکت تعاونی بیش از  65000 نفر دامدار دارد. این فعال صنعت دامپروری هشدار می د هد: «براساس آمارهای ما روزانه 120 گاو شیری کشتار می شوند این یعنی ما تا 2 سال دیگر با بحران تولید شیر  روبرو می شویم. با این روند بدون تردید صنعت دامپروری با بحران روبرو خواهد شد.»

 

 

 

 

بله تولید شیر بسیار کاهش یافته است. یکی از دلایل کاهش تولید به صرفه نبودن تولید است. ستاد تنظیم بازار قیمت شیر خشک را کیلویی 2000 تومان در نظر گرفته است.  اما صنایع لبنی با استفاده از ابزارهای خود موفق شدند که قیمت را به حدود 1800 تومان برسانند این کاهش قیمت به دامدار  ضررهای متعددی را وارد کرده است. قیمت نهاده های دامی گران است و این تولید با فروش شیر به قیمت 1800 تومان به صرفه نیست.

 

یکی دیگر دلایل کاهش تولید شیر در کشور؛ عدم پایبندی صنایع لبنی به تعهدات شان است. به عنوان مثال شرکت کاله قرار بود تعهدات مالی خود را 15 روزه با دامدار تسویه کند اما 60 روز طول می کشد که این پول به دامدار پرداخت شود. یک مثال دیگر شرکت پگاه هست که به تعهدات خود پایبند نیست. تمام این موارد باعث فشار مالی بسیار سنگین به دامداران و تولید کنندگان شیر شده است و دقیقا به دلیل همین فشارها و بی توجهی مسئولان آینده خوبی برای تولید شیر متصور نیستیم. 

از سوی دیگر از حدود 40 روز پیش تا کنون به سبب واردات کره؛ خامه تولید شده توسط تولیدکنندگان شیر خشک فروش نمی رود. باید همگان بدانند که واردات کره به دلیل فشار گسترده ای است که به وزارت صنعت وارد شده. کارخانجات لبنی موفق شدند با فشار مستمر و .... مجوز و ارز مورد نیاز برای واردات کره و شیرخشک را دریافت کنند. به همین دلیل خامه تولید داخل؛ مشتری اش را از دست داده است.

 

 

 

دلیل این موضوع فقط افزایش قیمت گوشت نیست؛ به صرفه نبودن تولید شیر و عدم حمایت لازم از تولیدکنندگان مهم ترین دلیل کشتار دام های شیری است. قیمت نهادهای دامی بسیار افزایش یافته است هزینه تولید شیر حداقل برای تولید کنندگان بالای 2300 تومان است این در حالی است که ستاد تنظیم بازار برای هر کیلو شیر 2 هزار تومان را به عنوان قیمت شیر ملاک قرار داده که با این وجود صنایع لبنی یا پولی پرداخت نمی کنند یا با قیمتی بسیار پایین تر از قیمت مصوب شده از دامدار شیر را خریداری می کنند. با این وضعیت در میان مدت و بلند مدت مطمئنا با بحران روبرو خواهیم شد. 

شما بگویید دامدار امروز باید چه کاری انجام دهد!  قیمت خوراک دام مانند تفاله و سبوس که تولید داخل محسوب می شد دوبرابر شده است. قیمت دیگر نهادهای دامی که وارداتی محسوب می شد و قرار بود با ارز دولتی به دامدار فروخته شود عملا به قیمت آزاد به دامدار فروخته می شود. به عنوان مثال کنجاله سویا در اصفهان قرار بود با هزینه حمل 2400 تومان به دامدار فروخته شود اما هیچ وقت این وعده عملی نشد و دامدار مجبور است سویا را با قیمت کیلویی 3500 تومان خریداری کند. 

من این خبر را که گفته می شود دام های شیری مولد کشتار می شوند را تایید می کنم. دلیل کشتار کمبود خوراک دام ، افزایش قیمت آن و عمل نکردن دولت و صنایع لبنی به تعهدات شان می دانم. وقتی دام غذایی نداشته باشد که بخورد و تولید شیر صرفه اقتصادی نداشته باشد چاره ای جز کشتار نداریم. در حال حاضر هیچ دامداری نمی تواند با کمبود خوراک دام و افزایش هر روزه قیمت آن؛ دام خود را نگه دارد و مجبور است آن را کشتار کند. مسئولان دولتی به کدام یک از وعده های خود در خصوص کمک به تولیدکنندگان شیر عمل کرده اند؟!  

 

 

 

اجازه بدهید وضعیت دامپروری در کشور را برای شما تشریح کنم. یک گوساله برای اینکه به گوشت برسد 24 ماه طول می کشد. اتفاقی که اکنون افتاده و ما با کمبود گوشت روبرو هستیم درصد بسیار کمی از آن به قاچاق ربط دارد. ما با سوء مدیریت روبرو هستیم. ریشه کمبودگوشت را باید در اتفاقات سال 95 (یعنی 2 سال قبل) جستجو کرد. در سال هایی که قیمت خرید شیر 1440 تومان بود، لبنیاتی ها هیچ گاه این قیمت نخریدند و شیر از 900 تا 1200 بیشتر خریداری نشد. از سوی دیگر کمبود خوراک دام و افزایش ناگهانی قیمت آن سبب شد تا دام های گوشتی ما پروار نشوند و دامدار مجبور به فروش آنها به کشتارگاه ها شود. برای همین امروز ما با افزایش قیمت گوشت روبرو هستیم. این که گفته شود قاچاق دام دلیل اصلی افزایش قیمت گوشت است ادعایی است که به طور کلی از واقعیت به دور است. 

همین وضعیت را ما در مورد شیر هم خواهیم داشت. به زودی در 2 سال آینده با نبود دام مولد و شیری و کمبود شیر روبرو خواهیم شد. در طی سال های گذشته به دلیل افزایش نیافتن قیمت شیر و همچنین چند برابر شدن قیمت خوراک دام؛ دامداران مجبور شدند گوساله ها و دام های مولد را بفروشند. این روند هم اکنون هم ادامه دارد. 2 سال دیگر ما حتما با  کمبود شیر روبرو خواهیم شد. 

 

 

متاسفم که اعتراف کنم سوء مدیریت وزارت صنعت، معدن و تجارت دلیل اصلی نابسامانی های اخیر در صنعت دامپروری ایران است. ما در زمینه عدم مدیریت در خصوص واردات خوراک دام با بحران روبرو هستیم. در زمینه صنایع لبنی هم همین وضعیت و چرخه معیوب برقرار است؛ این صنایع از تولید کنندگان شیر جدا هستند. 

لازم است صنایع لبنی زیر مجموعه جهاد کشاورزی باشند نه وزارت صنعت، معدن و تجارت؛ چرا که مسئله تولید شیر ارتباط وابسته و پیوسته ای با دامداران دارد. وقتی وزارت صنعت به صورت کاملا خود مختار و بدون توجه به وضعیت تولیدی کشور تصمیم به اجرای ممنوعیت صادارت شیرخشک می کند قطعا زنجیره تولید با مشکل روبرو می شود. 

صنایع لبنی و دامپروری کشور نیاز به متولی دارد با این وضعیت که تحت کنترل وزارت صنعت است تولیدات دامی در کشور با مشکل همیشگی روبرو خواهد بود. این سوء مدیریت ما را  2 سال دیگر با بحران تولید شیر روبرو می کند.  فقط در استان اصفهان و فقط در یک کشتارگاه که آمار گرفته ایم 120 راس دام مولد و شیری در روز کشتار می شود. با این وضعیت با بحران در دامپروری روبرو خواهیم شد. صنعت دامپروری با سوء مدیریت وزارت صنعت، معدن و تجارت با بحران روبرو شده است.