روایتی از زندگی سیل زدگان سیستان و بلوچستان؛ بچه ها از ترس مار از چادر بیرون نمی روند، شب ها کابوس غرق شدن می بینند/ بیماری های عفونی در مناطق سیل زده شایع شده است
بچهها گفتند از سیل میترسند؛ نکند مارها از گِلولای بیرون بیایند و آنها را بخورند. بعضی از بچهها بعد از ١٠روز هنوز خواب غرقشدن در آب را میبینند. اینها روایت پروین میرعنایت، سرپرست «انجمن حمایت از کودکان پساحادثه» از مادران سیستانوبلوچستان است. مادرانی که بعضی از فرزندانشان نمیتوانند از شدت ترس بخوابند یا اگر هم بخوابند، با گریه و ترس بیدار میشوند و نگرانند مادران تنهایشان بگذارند. او میگوید با رابطان بسیاری در منطقه ارتباط گرفته و آنها از نیاز به پزشک و دارو گفتهاند: «ما در سیل لرستان هم حاضر بودیم، اما در این منطقه کمبود پزشک خیلی زیاد است. بیماریهای عفونی ناشی از سیل مانند اسهال، آلرژی و عفونتهای چشمی شایع شده و این در حالی است که سوءتغذیه و بیماریهای دهان و دندان هم ازجمله مواردی است که بسیار وجود دارد.»
بیشتر ترسها به استرس حاد و اختلال در خواب رسیده و حالا اعضای انجمن با فایلهای صوتی که برای مادران ارسال میکنند، سعی دارند به آنها مشاوره دهند و راهحل مواجهه با مشکل بچهها را بگویند: «از شدت همراهی مادران تعجب کردهایم. برای خود ما هم این اولینباری بود که اینطور با مناطق بحرانی ارتباط میگیریم و حالا بسیاری از همراهی جامعه محلی خوشحالیم.»
داستانخوانی یکی دیگر از شیوههایی بوده که انجمن در دستور کار قرار داده است. یکی از اعضا داستانی مرتبط با بحران رخداده میخواند و در گروه میفرستد تا مادران برای بچههایشان پخش کنند. «یکی از مادرها گفت: داستان را به زبان بلوچی برای بچهام خواندهام و خیلی خوشش آمده. همین هم عاملی شد که مسئول کتابخانه روستای نوبندیان که دختری ٢٤ساله است، باقی داستانها را به زبان بلوچی بخواند و در گروه بگذارد.»
انجمن حمایت از کودکان پساحادثه بعد از زلزله سال٩٦ کرمانشاه که کارش را آغاز کرد، در بحرانهای دیگر هم حاضر بوده و سعی کرده تا حامی کودکان بعد از حوادث باشد. نمونهاش سیل گلستان، خوزستان و لرستان است. میرعنایت میگوید، در هرکدام از بحرانها شرایط با بحران دیگر فرق داشته و این تفاوت هم بیش از همه به محل وقوع بحران برمیگردد.
گروه هدف انجمن، کودکان ٢ تا ١٣سال است، اما آنها از وضع کودکان زیر دوسال و نوزادان هم بیخبر نبودهاند. در بحرانهای گذشته به مادرانی که نوزاد داشتند، گفتند خلقوخویشان چقدر روی بچه اثر دارد و تلاش کردند تا به مادرها هم مشاوره ارایه دهند: «غم و ترس هم مانند خوشحالی است. باید آن را پذیرفت و برای رفعشدنش تلاش کرد. شتابزدگی در ورود به منطقه بحرانزده زندگی مردم را دچار اشکال میکند و باید افراد با همه توان حواسشان به همه چیز باشد.»
آنها درحال حاضر با کمک جامعه محلی درحال تهیه آمار از کودکان حاضر در مناطق سیلزده سیستانوبلوچستان هستند، تا بدانند زمانی که قرار است به این منطقه بروند، به صورت حدودی با چه تعداد کودک مواجه خواهند شد.
آسیبپذیرترین قشر
بهروز همان زمان که فراخوان نیاز به پزشک را در فضای مجازی دید، برای آمدن به مناطق سیلزده سیستانوبلوچستان آماده شد. متخصص اورژانسی که ١١ سال گذشته را در انگلستان گذرانده و برای تعطیلات به ایران آمده بود، حالا در روستاهای سیستانوبلوچستان است و میگوید که در حال حاضر کودکان آسیبپذیرترین قشر هستند و نیاز به همراهی بیشتری دارند.
مهران بخشیپور، عضو هیأت موسس انجیاو «مدرسه بدون مرز» و فعال اجتماعی که فراخوان نیاز به پزشک را در فضای مجازی داده است هم میگوید در روزهای ابتدایی فقط دکتر بهروز به ما پیام داد و ما هم با حضور او به منطقه آمدیم: «در روزهای اخیر، اما پزشکان بسیاری به فراخوان ما پاسخ مثبت دادهاند و حالا منتظر هماهنگی حضور آنها هستیم. اما در روزهای ابتدایی بعد از سیل فقط یک نفر پاسخ داد.»
به گفته او مشکل آب آلوده در حال حاضر ازجمله مشکلات بزرگ منطقه است که باعث ایجاد عفونتهای مختلف شده و لازم است آنها در بعضی مناطق به افراد حتی آموزش جوشاندن آب را بدهند: «در بعضی روستاها سیستم گازرسانی وجود ندارد و درنتیجه برای جوشاندن آب باید آتش درست کنند. حتی باید دنبال هیزم گشت و همین هم کار را با سختی و پیچیدگی مواجه کرده است.»