نژادبهرام: گوش دادن را روش حکومت‌داری کنیم
زهرا نژادبهرام، فعال اجتماعی امروز (پنجشنبه ۱۳ دی) در یادداشتی در روزنامه اعتماد به لزوم توجه حاکمیت به نظرات افکار عمومی در سیاست‌گذاری‌ها و تصمیم‌سازی‌ها پرداخت.
به گزارش سایت دیده‌بان ایران، متن کامل یادداشت زهرا نژادبهرام در روزنامه امروز (پنجشنبه) «اعتماد» به شرح زیر است:
«یکی از مشکلات جدی جوامع گوناگون خصوصا در کشور ماعدم گوش دادن است؛ به رغم آنکه صداهای بلند و کوتاهی برای حل مسائل یا طرح مشکلات از سوی بخش‌های گوناگون تخصصی و فنی از یک سو و مطالبه‌گران از سوی دیگر به‌طور مداوم طرح می‌شود، اما شنیده شدن آن‌ها ظاهرا مساله حاکمیت نیست. طرح مشکلات و مشاهده آنان از سوی همه مردم و کارشناسان و دست‌اندرکاران مدیریت و اجرا آنقدر زیاد شده که نیاز به دریافت راه‌حل‌ها از سوی مدیریت اجرایی و قانون‌گذاری و قضایی کشور الزامی جدی است، امروز دیگر نیازی به طرح مشکلات نیست، چرا که همگان نسبت به ابعاد گوناگون آن آگاه هستند و این مهم نه درمیان کارشناسان و تصمیم‌گیران بلکه در میان همه آحاد مردم نیز وجود دارد؛ لذا نیاز به دریافت راه‌حل‌ها و گشایش‌ها است. ظاهرا دیدگاه‌های حل مساله در کشور در میان بدنه حاکمیت تاکنون نتوانسته راهکارهای موثر را اگر هم وجود دارد تبیین کند، اما راهکارهای دیگری هم وجود دارد که باید به آن‌ها نیز توجه کرد. از این رو گوش دادن امری جدی و ضروری است اگرچه زیربنایی برای ایجاد همدلی و گشایش است اما شاید امیدوارانه‌ترین و مسالمت‌آمیزترین روش برای ایجاد فرصت‌های تازه است؛ بسیاری از کارشناسان و دست‌اندرکاران حوزه‌های گوناگون به روشنی راهکارهای مشترک برای حل مسائل را بیان کرده‌اند اما به نظر می‌رسد مسیر اداره کشور راه خود را می‌رود و گوشی برای شنیدن را برای خود تعبیه نکرده است. مردمانی که امید برای آن‌ها دستمایه ادامه زندگی است و امید را تنها راه برای تداوم زندگی و بهبود شرایط می‌دانند با طرح مشکلات و راهکارها انتظار دارند که گوشی برای شنیدن آن‌ها باشد و حداقل صداهای بلند و کوتاه آنان در ایجاد تغییر برای بهبود راهی جست‌وجو کند! اگر چه در بستر کشف راه‌حل‌ها در ادبیات علمی بارش افکار گروه‌های گوناگون اجتماعی طرح شده اما این تنها به عنوان راه‌حل نیست بلکه می‌تواند به دستاوردی برای ترمیم فاصله‌ها و گشایش فرصت‌ها در جهت کاهش آلام اجتماعی نیز به کار گرفت. بعد از روی کار آمدن دولت چهاردهم و امیدهای ایجاد شده برای بهبود، نشست‌های گوناگون کارشناسی از سوی نهادهای مختلف عمومی و خصوصی و حتی دولتی و رسانه‌ها تدارک دیده شده که هر کدام از آن‌ها منبعی از راهکار و طرح مسائل هستند؛ اگر چه این مهم در کنار گزارش‌ها و خبرهای رسانه‌های مکتوب و نوین، توانسته بسته‌ای متنوع و در عین حال کاربردی از دوباره‌نگری بر راهکارهای گذشته و ایجاد راه‌حل‌های تازه داشته باشد، اما ظاهرا خیلی مورد توجه تصمیم‌گیران و تصمیم‌سازان حاکمیتی نبوده است. باورپذیری نظرات گوناگون و توجه به آنان از ابزارهای موثر برای تقویت اتصال اجتماعی میان مردم و حاکمیت است وگرنه سخنگویی یک‌طرفه و مونولوگ قادر نیست چسبندگی لازم را فراهم کند، اگر چه دولت‌ها معمولا با اتکا به نظرسنجی‌ها سعی در شنیدن صدای جامعه دارند اما به واقع اتکا صرف به نظرسنجی‌ها به‌طور اختصاصی قادر نیست فرصت‌های شنیدن را معنا کند؛ چرا که جامعه علاوه بر آنکه دارای نظرات گوناگون است، دارای راهکارهای مختلف نیز هستند که معمولا این بخش از آن در قالب نظرسنجی‌ها و افکارسنجی‌ها دیده نمی‌شود یا اصلا موردتوجه نیست. ظاهرا بدنه کارشناسی در حاکمیت آنقدر به ظرفیت‌های خود اعتماد دارد که ضرورت بازیابی برخی راهکارهای قابل حصول و قابل دسترس را از مردم جدی نمی‌گیرد و تصویری دیگر از مردمان که جمعی از فرهیختگان اعم از دانشگاهی و غیر دانشگاهی و رسانه‌ای را در دامن خود پرورانده باور ندارند. تصویر چهاردهه گذشته از حاکمیت این نگاه موید این واقعیت است که نادیده‌انگاری صدای جامعه نه‌تنها برای اعلام نظر و دیدگاه بلکه برای دریافت راه‌حل‌های گوناگون نتوانسته به بهبود کمکی کند بلکه منجر به فاصله میان نظرات تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیر از جامعه شده است. به واقع برای رفع این مهم چیزی به جز شنیدن صدای مردم که در بستر رسانه‌ها و نشست‌های گوناگون و یادداشت‌های متعدد نخبگان مردمی در جامعه منتشر می‌شود، وجود ندارد. جامعه‌ای که شنیده شدن و شنیدن را در میان حاکمان نتواند نشر بدهد امکان ایجاد موازنه‌ای برای شنیده شدن نگاه‌های گوناگون را برای رشد خود ندارد. شنیدن از ابزارهای موثر و جدی برای تقویت اعتماد و رفع شکاف‌ها است. اگر این رویکرد در میان مردم و حاکمان تقویت شد قادر است به عنوان رویکردی موثر به‌کار گرفته شود. از این رو ضروری است با نگاهی دیگر به صداهای مختلف در جامعه نگریسته شود که برجسته‌ترین آن‌ها شاید رسانه‌های مجازی و غیرمجازی باشد چرا که آن‌ها با تبیین و گزارش‌دهی و ایجاد فرصت برای طرح مسائل در جامعه قادرند شکاف شنیدن و شنیده شدن را تا حدودی مرتفع کنند.»
