وقتی با پزشکیار قانون را دور زدند/ رعایت نشدن کدام مقررات باعث فوت هوادار ملوان شد؟
براساس گزارش خبرنگار دیده‌بان ایران؛ بررسی اتفاقات منجر به فوت هوادار فقید تیم ملوان انزلی در مسابقه این تیم با باشگاه سپاهان در ورزشگاه فولادشهر اصفهان، نشان می‌دهد که در این مسابقه نیز مانند بسیاری از بازی‌های دیگر لیگ برتر، بخشی از مقررات تعیین‌شده توسط فدراسیون فوتبال در حوزه پزشکی ورزشی با سهل‌انگاری رعایت نشده است؛ مقرراتی که اگر رعایت می‌شد، شاید امروز مرحوم «مرتضی خائفی» هنوز در میان ما بود. البته اصلاح بخش‌هایی از آیین‌نامه برگزاری مسابقات از جمله اضافه شدن بند لزوم بررسی سوابق پزشکی هواداران پیش از ورود به ورزشگاه‌ها نیز می‌تواند احتمال وقوع چنین رویدادهای تلخی را کاهش دهد.
به گزارش خبرنگار سایت دیده‌بان ایران، تاریخ تکرار می‌شود، اگر چه این جمله نقل قولی از بورس‌بازان است، اما حرف درست در همه جای زندگی صدق می‌کند، مخصوصا وقتی پای جان یک انسان در میان باشد. تجربه از مرگ نوع بشر و آمادگی برای موارد مشابه بسیار حائز اهمیت است. نبض این مساله روی سکوهای ورزشگاه‌های ایران می‌زند و نباید از یاد برود.
در تاریخ ۲۳ شهریورماه سال جاری، وقتی تیم‌های سپاهان اصفهان و ملوان انزلی در هفته چهارم لیگ برتر باشگاه‌های فوتبال ایران در ورزشگاه فولادشهر به مصاف هم رفتند، یکی از تلخ‌ترین خاطرات فوتبال ایران رقم خورد؛ در حوالی دقیقه ۲۰ مسابقه، «مرتضی خائفی» هوادار ملوان درگذشت.
این در حالی بود که پیش از این اتفاق تلخ، ویدیوهایی از غلیان احساسات در سکوی هواداران ملوان خبر داده بودند. به تصور برخی خبرنگاران تازه‌کار، هواداران ملوان در پی ایجاد حاشیه بودند، اما واقعیت این است که آن‌ها قصد داشتند با ایجاد کنش صوتی و واکنش‌هایشان، توجه عوامل برگزاری، تیم پزشکی و… را جلب کنند.
زهره هراتیان، رئیس مرکز پزشکی ایفمارک می‌گوید زمان طلایی برای امدادرسانی به هوادارانی که دچار حادثه قلبی می‌شوند، ۲ دقیقه است. اما برخی هواداران حاضر در ورزشگاه به عنوان شاهدان عینی ماجرا اعلام کرده‌اند که ۱۵ تا ۲۰ دقیقه تاخیر زمانی در امدادرسانی وجود داشته است.
اگرچه در مورد اصل واقعه، بسیاری از رسانه‌ها گزارش‌هایی داده‌اند، اما عمق ماجرا و ریشه‌یابی اصلی آن برای‌عدم تکرار اتفاقات این‌چنینی، بسیار بیشتر حائز اهمیت است. با این اوصاف به سراغ عمق این رویداد مهم می‌رویم:
دور زدن قانون با پزشکیار
طبق قانون در هر بازی فوتبالی که در لیگ برتر فوتبال ایران برگزار می‌شود، باشگاه میزبان و هیات فوتبال موظفند که یک پزشک یا پزشک ورزشی برای مسابقه مستقر کنند. اما در این بازی از پزشک استفاده نشده و فرد مورد نظر پزشکیار بود! گواه این ادعا حکم کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال پس از بازی سپاهان - ملوان در روز یکم مهرماه است که رسما اعلام کرد تمام موارد ایمنی درحوزه پزشکی به‌جز حضور پزشک رعایت شده بود. حتی ناظر مسابقه یعنی «داوود رفعتی» هم به دلیل‌عدم تشخیص این موضوع به مدت ۴ ماه از نظارت مسابقات محروم شد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد در بعضی رقابت‌ها افرادی با طی کردن آموزش‌های احیا در هلال احمر و دوره چندروزه پزشک ورزشی زیر نظر یکی از فدراسیون‌های ورزشی، به عنوان پزشکیار در مسابقات حاضر می‌شوند. وقتی چنین فردی در مسابقه حاضر می‌شود، عملا تجربه و مهارت کافی در رویدادهای این‌چنینی را ندارد؛ همان‌طور که در بازی روز ۲۳ مهر نیز پزشک تیم ملوان بر بالین هوادار فقید حاضر شد، نه پزشکیار مستقر در ورزشگاه فولادشهر.
چرا پزشک ۲ تیم نتوانستند کاری انجام بدهند؟
در این میان سوال دیگری هم وجود دارد. چرا پزشک دو تیم که دستگاه شوک اکسترنال هم در اختیار دارند، نتوانستند سریع وارد عمل نشدند و جان هوادار فقید تیم ملوان را نجات دهند؟
پاسخ این است که داوود رفعتی، ناظر مسابقه وقتی متوجه وقوع حادثه‌ای روی سکوها می‌شود، به جای توقف مسابقه طبق تجربه‌های مشابه جهانی، با اعلام این که هوادار فوت نشده است، دستور به ادامه مسابقه می‌دهد. بعد از این واقعه، با التهابی که روی سکوی هواداران ملوان شکل می‌گیرد، کادر فنی این تیم شمالی متوجه ماجرا می‌شوند و با سختی و تاخیر فراوان کا ناشی ازعدم هماهنگی‌های لازم بود، فرد آسیب‌دیده به کنار زمین چمن منتقل می‌شود؛ اما این اقدام حکم نوش دارو بعد مرگ سهراب را داشت. عدم لحاظ شدن سوابق هواداران برای ورود به ورزشگاه‌ها
لزوم توجه به سابقه پزشکی هواداران پیش از ورود به ورزشگاه‌ها
باشگاه سپاهان بعد از آن واقعه مدعی شده بود که فرد مورد نظر دارای بیماری زمینه‌ای قلبی بود و نباید در ورزشگاه حاضر می‌شد. پیگیری‌ها حاکی از آن است که این فرد با ۵ دستگاه اتوبوس هواداران ساماندهی‌شده ملوان در اصفهان حاضر نشده و با خودروی شخص و به همراهی برادرش به اصفهان رفته بود.
این قضیه نشانگر مشکل دیگری در ساختار ورود هواداران به ورزشگاه‌های کشور است. در ورزشگاه‌های کشور، افراد براساس کد ملی بلیط خریداری یا رزرو می‌کنند. بر همین اساس می‌توان افرادی دارای بیماری‌های زمینه‌ای قلبی را از ورود به استادیوم منع کرد. یعنی با کدملی آن افراد اجازه صدور بلیط نباشد. حتی اگر هواداری در آینده قصد داشت برای ۱۰ نفر بلیط خریداری کند، باید کد ملی تمام نفرات را به جزییات وارد کند.
ناهماهنگی میان هیات‌های فوتبال و میزبان‌های مسابقات
مطابق بند شش ماده ۴۰ آیین‌نامه برگزاری مسابقات لیگ برتر و لیگ دسته اول فوتبال کشور، ۵ درصد از درآمد بلیط فروشی هر مسابقه به هیات فوتبال استان‌ها می‌رسد. همین موضوع باعث شده برخی از هماهنگی‌ها و وظایف برگزاری مسابقه هم به هیات فوتبال استان‌ها منتقل شود. اما در عمل ناهماهنگی زیادی میان میزبان مسابقات و هیات‌های فوتبال برای اجرای مسائل وجود دارد. برای نمونه در بازی سپاهان – ملوان، اگرچه باشگاه میزبان مقصر شناخته و جریمه شد، اما هیچ جریمه‌ای برای هیات فوتبال در نظر گرفته نشد؛ در حالی که در آیین‌نامه فعلی مسابقات، آن‌ها هم متولی برگزاری مسابقه محسوب می‌شوند. به نظر می‌رسد اگر تیم‌های میزبان به تنهایی متولی برگزاری مسابقه باشند، این مشکلات برطرف خواهد شد.
درس عبرت سپاهان قابل تعمیم به لیگ
سپاهانی‌ها بعد از تجربه تلخی که در دیدار با ملوان داشتند، در اقدامی حتی فراتر از قانون، روی سکوها امدادیار مستقر کردند تا در صورت بروز حادثه احتمالی، این امدادیاران بلافاصله وارد عمل شوند. ضمن اینکه وقتی این نفرات آموزش‌دیده از یگان ویژه یا پزشک مسابقه درخواست اقدامات جانبی بیشتری داشته باشند، راحت‌تر قابل انتقال است. به نظر می‌رسد این موضوع باید هرچه سریع‌تر در آیین‌نامه برگزاری مسابقات قرار بگیرد و باشگاه‌ها مکلف به اجرای آن شوند.
منبع: سایت دیده‌بان ایران
