مخاطبان کلاب هاوس ۹۰ درصد کاهش یافت+نمودار

به گزارش سایت دیده بان ایران؛ کلاب هاوس یک شبکه‌ اجتماعی صوتی است که در اوج دوران پاندمی کرونا و خانه‌نشینی مردم جهان، مورد استقبال زیادی قرار گرفت؛ اما با تسریع واکسیناسیون و بازگشت تدریجی مردم به زندگی عادی، این شبکه اجتماعی در حال از دست دادن محبوبیت گذشته‌اش است.

در سال ۲۰۲۰ که پاندمی کرونا تقریباً تمام نقاط جهان را درگیر خود کرده بود، «مارلنا رودریگز» (Marlena Rodriguez)، کمدین و نویسنده برنامه‌های تلویزیونی دعوت‌نامه‌ای برای اپلیکیشنی به نام کلاب هاوس دریافت کرد. این اپلیکیشن درواقع یک پلتفرم شبکه اجتماعی محسوب می‌شود که بر پایه گفت‌وگوی صوتی ایجاد شده است. این اپلیکیشن زمانی که رودریگز به آن دعوت شد، تنها با هدف برقراری ارتباط آنلاین در خانه ایجاد شده بود تا افرادی که به آن دعوت می‌شوند، بتوانند در اوقات فراغت خود در خانه با سایر افراد گفتگویی آنلاین داشته باشند و خود را سرگرم کنند. در حقیقت این اپلیکیشن ابتدا صرفاً برای سرگرم شدن ایجاد شده بود و اصلاً تصور نمی‌شد به‌سرعت به محبوبیت چشم‌گیری دست پیدا کند.

چند ماه بعد رودریگز عضو چت رومی شد که اشتون کوچر، بازیگر و سلبریتی معروف آمریکایی نیز در آن حضور داشت و این چت روم ۱۳ هزار فالوور به دست آورد. پس از این اتفاق روزهای جمعه مهمانی مجازی در کلاب هاوس برگزار شد که معمولاً بیش از ۱۰۰۰ نفر در آن شرکت می‌کردند. رودریگز نمایشنامه‌ای با عنوان روزی روزگاری کلاب هاوس (Once Upon a Clubhouse) نوشت و از چند بازیگر خواست آن را در اپلیکیشن اجرا کنند.

اکنون که بیش از یک سال از ایجاد کلاب هاوس می‌گذرد، اعضای چت روم مهمانی‌های شب جمعه تنها ۳۰ نفر هستند و حتی رودریگز هم گفته گاهی اوقات از خود می‌پرسد که چرا عضو کلاب هاوس است؟

کلاب هاوس نمونه یک پلتفرم مجازی برای ایجاد شادی و هیجان در میان کاربران آنلاین است که در زمان اوج پاندمی کرونا از تمام استارتاپ‌های دیگری که برای چنین هدفی ایجاد شدند و سرمایه عظیمی برای آن‌ها صرف شد، پیشی گرفت. در زمانی که مردم مجبور به خانه‌نشین شدند و برای برقراری ارتباط با یکدیگر، سرگرم شدن و کسب اطلاعات چاره‌ای به‌جز استفاده از فضای مجازی نداشتند، محبوبیت کلاب هاوس افزایش می‌یافت.

«مارک اندریسن» (Marc Andreessen)، سرمایه‌گذار و کارآفرین، کلاب هاوس را به آگوراهای آتنی (میادین مهم عمومی در آتن باستان و سایر شهرهای یونان باستان) که در زمان خود مرکز دموکراسی شهرها بوده‌اند، تشبیه کرده و شرکت او موفق به جذب سرمایه صد میلیون دلاری برای کلاب هاوس شد و باعث شد ارزش این پلتفرم اجتماعی به ۴ میلیارد دلار برسد.

البته با تسریع واکسیناسیون و بازگشت مردم به زندگی عادی ورق برای کلاب هاوس بازگشته و با شرایط سختی مواجه شده است. طبق اطلاعات ارائه‌شده از سوی شرکت «اپتوپیا» (Apptopia)، میزان دانلود روزانه این اپلیکیشن از ماه ژوئن ۲۰۲۰ که در اوج بود، ۹۰ درصد کاهش یافته و تعداد کاربران روزانه‌اش هم از ماه فوریه ۸۰ درصد کاهش داشته است.

مصاحبه با سازندگان کلاب هاوس، تبلیغ‌کنندگان، سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر و سایر افراد مشابه در حوزه فناوری نشان داده که این پلتفرم در حال تلاش برای جذب کاربر و حفظ آن است. در حال حاضر فرصت‌های اندکی برای جذب سرمایه برای این اپلیکیشن وجود دارد و همین موضوع فروش اپلیکیشن را برای سازندگان و جذب کاربر برای آن‌ را دشوار می‌کند. با توجه به اینکه تعداد پلتفرم‌های آنلاین و آفلاین مشابه کلاب هاوس کم نیست، رقابت و تلاش برای تداوم برای آن دشوار است.

تب‌وتاب سرمایه‌گذاری برای کلاب هاوس در میان سرمایه‌گذاران حوزه فناوری در حال فروکش کردن است و یک سرمایه‌گذار ریسک‌پذیر که به دلیل جلوگیری از ناامید شدن سایر سرمایه‌گذاران حوزه فناوری، نخواسته نامش فاش شود، اذعان کرده که دیگر هیچ حرفی از کلاب هاوس در میان سرمایه‌گذاران نیست.

ارزش کلاب هاوس در زمان معرفی و انتشار آن در مارس ۲۰۲۰ تنها ۱۰۰ میلیون دلار بود، اما در اوایل سال میلادی جاری میزان دانلود آن به ۱۰ میلیون دانلود رسید و همین موضوع باعث شد چهره‌های شاخصی مثل ایلان ماسک و مارک زاکربرگ نیز در حمایت از کلاب هاوس توییت بزنند. طبق گزارش بلومبرگ، توییتر جذب این شبکه اجتماعی با مبلغ ۴ میلیارد دلار را مدنظر قرار داده بود.

برخی کارشناسان معتقدند کلاب هاوس نشان داده که هنوز رقابت سالمی در حوزه فناوری وجود دارد و با پوشش رسانه‌ای گسترده‌ سرکوبی که قانون‌گذاران ضد انحصار مسبب آن بودند، این پلتفرم موردحمایت قرار گرفت؛ اما متأسفانه امسال سرنوشت بدی برای کلاب هاوس رقم خورد و این سرنوشت بد نشان داد که چگونه شبکه‌های اجتماعی دارای جایگاه و موفقیت کاملاً تثبیت شده، نسبت به آن دسته از شبکه‌های اجتماعی که تازه‌ وارد میدان رقابت شده‌اند و برای جذب کاربر تلاش می‌کنند، برتری بی‌چون و چرایی دارند.

مدتی پیش توییتر تصمیم خود برای خرید کلاب هاوس را اعلام کرد؛ اما چندی بعد نه‌تنها کلاب هاوس را نخرید، بلکه با تقلید از آن پلتفرمی تحت عنوان Spaces را ایجاد و دسترسی به آن را تقریباً برای ۲۰۰ میلیون کاربر امکان‌پذیر کرد. توییتر در پلتفرم جدید خود از دنبال‌کنندگان و همچنین افرادی که همیشه موضوعات بحث‌برانگیز را دنبال می‌کنند، میزبانی می‌کند. در ضمن این شبکه اجتماعی مطرح از طریق این پلتفرم به اطلاعات ارزشمند کاربران دست یافت تا بر اساس آن‌ها پیشنهاد‌های جدیدی به آن‌ها ارائه کند.

 طبق اطلاعات ارائه‌شده از سوی پلتفرم «اپ آنی» (App Annie)، زمانی که Spaces برای نخستین بار در ماه آوریل معرفی شد، میزان دانلود ماهانه کلاب هاوس برای نخستین بار در سال ۲۰۲۱، به کمتر از یک میلیون کاهش یافت، البته میزان دانلود آن مدتی بعد کمی بهتر شد؛ اما در ماه اکتبر باز هم به ۹۲۸ هزار دانلود رسید.

فیسبوک هم در اقدامی مشابه روم‌های صوتی زنده‌ (Live audio rooms) را ایجاد کرده که باعث تقویت ویژگی‌های فید اصلی کاربران و همچنین چت متنی پیام‌رسان این شبکه اجتماعی شده‌اند. در ضمن فیسبوک به آهنگسازان و بازیگران مشهور روم‌های صوتی زنده را برای مدت ۳۰ دقیقه و پرداخت ۵۰ هزار دلار دستمزد را پیشنهاد داد.

یکی از سخنگویان کلاب هاوس اذعان کرده این اپلیکیشن در حال حاضر در جایگاهی قرار دارد که روزانه میلیون‌ها کاربر جدید جذب می‌کند و رشد کلی این پلتفرم بسیار فراتر از انتظارات است. همچنین به نظر این سخنگو، افت‌وخیز میزان جذب کاربر در مسیر رشد و پیشرفت کلاب هاوس، امری طبیعی و قابل‌انتظار است. همچنین به‌گفته این سخنگو، روزانه ۷۰۰ هزار روم جدید در کلاب هاوس ایجاد می‌شود و متوسط مدت‌زمان صرف‌شده برای بازدید از هر روم ۷۰ دقیقه بوده است. زمانی که رسانه‌ها از سخنگو خواستند در مورد اهداف نهایی و رشد مورد انتظار کلاب هاوس صحبت کند، او به دلیل رقابت بین پلتفرم‌ها از صحبت در مورد موضوع اجتناب کرد.

«پل دیویسون» (Paul Davison) و «روهان ست» (Rohan Seth)، مؤسسان کلاب هاوس همچنان در بازار سرمایه‌گذاری مملو از پول و هیجان، رویکردی تدافعی را دنبال می‌کنند و کمتر به فکر خودنمایی در این بازار هستند. دیویسون به‌تازگی در کنفرانسی عمومی که توسط The Information برگزار شد، اذعان کرد که این اپلیکیشن به‌سرعت رشد کرده و هدف اصلی آن خودنمایی و جلب‌توجه کاربران یا افزایش بسیار زیاد میزان دانلود این اپلیکیشن نیست و تنها به دنبال دستیابی به رشدی تدریجی و مستمر است.

اگر اپلیکیشن را حوالی غروب باز کنید، تقریباً ۶۰ روم برای گوش دادن به شما نمایش داده می‌شود، از روم‌هایی با موضوعاتی مثل مدیتیشن و خلاصه برنامه‌های تلویزیونی گرفته تا روم‌های مرتبط با ترس‌افکنی در مورد واکسن تا روم‌های سیاسی که همگی آن‌ها دارای موضوعات بحث‌برانگیزی هستند. در حال حاضر روم‌های درام به روم‌های متداولی در کلاب هاوس تبدیل شده‌اند و به‌صورت خودکار به کاربران پیشنهاد می‌شوند.

کاربران کلاب هاوس در روم‌های مختلف نظرات جنجال‌برانگیزی را مطرح می‌کنند. مثل در روم مرتبط با واکسن‌هراسی کاربری در مورد تعلیق پزشکی که به دلیل معرفی داروی ضد انگل آیورمکتین به‌عنوان داروی کرونا تعلیق شده، با ناراحتی سخن می‌گوید و کاربر دیگری اجباری کردن واکسن کرونا را نوعی رویکرد نازیسمی می‌داند. در این روم که در بیشتر مواقع بیش از ۲۰۰ عضو در آن حضور دارند، اطلاعات نادرستی در مورد واکسن کرونا دست‌به‌دست می‌شود و حتی برخی واکسیناسیون گسترده را توطئه‌ای سیاسی جلوه می‌دهند.

برخی روم‌های کلاب هاوس دارای موضوعات هجو و بیهوده هستند و اصل وجود آن‌ها موافقان و مخالفان زیادی دارد. برخی معتقدند چنین روم‌هایی برای کلاب هاوس مانند آفت هستند و ماهیت ارتباطی این پلتفرم را زیر سؤال می‌برند و برخی دیگر هم معتقدند چنین روم‌هایی برای سرگرمی مناسب هستند و مشکلی ایجاد نمی‌کنند، جالب است بدانید که گاهی اوقات تعداد اعضای این روم‌ها که با نام روم‌های درام شناخته می‌شوند، به بیش از ۶۰۰ کاربر می‌رسد.

مدتی پیش در یکی از روم‌های کلاب هاوس عده کمی از کاربران در مورد این موضوع بحث کردند که آیا زنان دوست دارند مورد سوءاستفاده قرار بگیرند یا نه؟ همان شب در روم دیگری یکی از اعضا موضوع نفرت ملت‌ها از یکدیگر را مطرح کرد و باعث ایجاد بحث بسیار پرتنشی و عصبانی شدن حاضران بحث شد.

در مصاحبه‌ای از سخنگوی کلاب هاوس پرسیده شد که رویکردهای این پلتفرم برای مقابله با محتوای آسیب‌زننده چیست و چگونه شدت بحث‌های جنجالی و تنش برانگیز را کمتر می‌کند. او نیز هم در پاسخ به این پرسش به رهنمودهای جامعه این استارتاپ اشاره کرد و اذعان کرد که کلاب هاوس با بهره‌مندی از یک تیم دارای اعضایی با تخصص‌ها و تجارب مختلف، به حفظ امنیت و اعتماد به پلتفرم، اهمیت ویژه‌ای می‌دهد و سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی در این زمینه انجام داده است.

دلایل ترک کلاب هاوس و توقف استفاده از آن

تعداد معدودی از کاربران کلاب هاوس معتقدند محتوای ارائه‌شده در روم‌های مختلف این پلتفرم، دیگر کیفیت مورد انتظار را ندارد و به همین دلیل آن را ترک کرده‌اند.

با کاهش تعداد کاربران کلاب هاوس و افزایش بحث‌های تفرقه‌افکن در آن، سازندگان توسعه برنامه‌ای رسمی برای بهبود کیفیت محتوای ارائه‌شده در این پلتفرم را آغاز کردند؛ لازم به ذکر است که تیک تاک و سایر شبکه‌های اجتماعی دیگر نیز برای افزایش کیفیت محتوای خود، سخت تلاش می‌کنند. کلاب هاوس برای افزایش کیفیت محتوای ارائه‌شده در روم‌های خود، سخت‌گیری‌هایی را برای کاربران خود آغاز کرده است. هر کاربری که می‌خواهد در بحث‌ها شرکت کند (حتی کاربران که چندین ماه بدون مشکل در کلاب هاوس فعالیت می‌کرده‌اند)، باید مراحل دشواری را تکمیل کند.

طبق گفته رودریگز پس از اجرای چنین فرآیندی در کلاب هاوس، ۵ هزار کاربر رد شدند. پس از این اتفاق همه چیز تغییر کرد با بسیاری از بحث‌ها متوقف شد.

تمام شبکه‌های اجتماعی زمانی که موفق به ایجاد بستر ارتباطی مناسب و ارائه اطلاعات و سرگرمی‌های مفید شوند و در کل محتوای باکیفیتی را ارائه دهند، مسیر رشد و شکوفایی را بسیار سریع‌تر طی می‌کنند و کاربران بیشتری متمایل به استفاده از آن‌ها می‌شوند. در چنین شرایطی توسعه‌دهندگان و کاربران بیشتری جذب شبکه‌های اجتماعی می‌شوند. برخی شبکه‌های اجتماعی نظیر فیسبوک، اسنپ، تیک تاک و توییتر چنین موفقیت ارزنده‌ای را به دست آورده‌اند؛ اما کلاب هاوس برای دستیابی به چنین جایگاهی هنوز راه زیادی پیش روی خود دارند؛ البته توسعه‌دهندگان و کاربران با اینکه نسبت به مشکلات این پلتفرم آگاهی کامل دارند، اما باز هم از آن استفاده می‌کنند.

عدم ایجاد زمینه مناسب برای تبلیغات در کلاب هاوس

یکی از مشکلات بسیار مهم بر سر راه پیشرفته کلاب هاوس، عدم وجود روشی واضح و مشخص برای کسب درآمد از طریق آن است؛ اگرچه سازندگان روم‌های مختلف می‌توانند با روش‌هایی مثل ویژگی‌های پرداختی یا قرار دادن لینک‌های پرداختی سرویس‌های پرداختی مطرح مثل ونمو (Venmo) و پی‌پال در قسمت بیوی خود کسب درآمد کنند یا می‌توانند برای اسپانسرهای مختلف روم ایجاد کنند یا با انجام معاملات و فعالیت‌های اقتصادی خارج از کلاب هاوس، کسب درآمد کنند. کسب درآمد از طریق ویژگی‌های پرداختی و لینک‌های پرداخت در کلاب هاوس کار دشواری نیست و بسیاری از افراد از این طریق کسب درآمد می‌کنند؛ اما زمانی که صحبت از اسپانسرینگ می‌شود، قضیه کمی فرق می‌کند. افراد دارای برند و شرکت‌های تجاری، علاقه کمی به تبلیغات در کلاب هاوس دارند.

البته طبق گفته «ریک داهان» (Eric Dahan)، مدیرعامل Open Influence، شرکت فعال در زمینه بازاریابی اجتماع‌محور، تبلیغات محدودی در کلاب هاوس انجام می‌شود و برخی اسپانسرها هم از آن حمایت می‌کنند؛ اما تمایل زیادی برای تبلیغات در این پلتفرم وجود ندارد. دلیل اصلی عدم استقبال از تبلیغات گسترده در کلاب هاوس، عدم اشتراک‌گذاری تجزیه‌وتحلیل‌ها توسط کلاب هاوس با کاربران، سازندگان یا روم‌ها است.

داهان معتقد است زمانی که فردی می‌خواهد در کلاب هاوس تبلیغ کند، معمولا ابتدا از خود می‌پرسد با تبلیغ در این پلتفرم چه واکنشی را دریافت خواهم کرد و به کجا می‌رسم؟ مدیران اجرایی کلاب هاوس در رابطه با میزان تأثیرگذاری تبلیغات در پلتفرم خود اطمینان داده‌اند که آن‌ها در حال کار کردن روی ارائه اطلاعات تحلیلی هستند و به‌زودی این اطلاعات را در اختیار افرادی که می‌خواهند در کلاب هاوس تبلیغ کنند، قرار می‌دهند. تا زمانی که تبلیغ‌کنندگان به چنین اطلاعاتی دست پیدا نکنند، بعید است که علاقه‌ای به تبلیغ در کلاب هاوس داشته باشند؛ بنابراین فرصت‌های جذب سرمایه برای سازندگان آن از بین می‌رود.

در اوایل سال میلادی جاری کلاب هاوس سعی کرد مشکل عدم درآمد مناسب سازندگانش را با پرداخت حقوق رسمی پنج هزار دلاری برای سه ماه، تا حدودی برطرف کند. این کار تا حدودی به سه مدیر کلاب هاوس انگیزه داد و آن‌ها را امیدوار کرد؛ البته یکی از این سه مدیر که خواسته بود نامش فاش نشود، اذعان کرد که روند پیشرفت برنامه ساخت و توسعه کلاب هاوس، مطابق روند مورد انتظار نیست و صراحتاً به موضوع اشاره کرده است.

او گفته در اوایل کار، مدیران می‌خواستند با برقراری تعامل با سلبریتی‌ها و بهره‌مندی از سایر روش‌های دیگری که می‌توانست تأثیر بسزایی در موفقیت کلاب هاوس داشته باشد، آن را به جایگاه خوبی برسانند؛ اما متأسفانه موفق نشدند.

یکی دیگر از سازندگان کلاب هاوس به نام «هایلا» (Hyla) که تهیه‌کننده رادیو نیز است نیز از کلاب هاوس راضی نیست و معتقد است برای جمع‌آوری فایل‌های صوتی و اشتراک‌گذاری آن‌ها در کلاب هاوس، آن‌طور که باید وقت صرف نشده و اهمیت برخورداری از دانش لازم برای انجام این کار دست‌کم گرفته شده است. در ضمن موفقیت و رشد این پلتفرم در ابتدای شکل‌گیری آن باعث ایجاد انتظارات بیجا و غیرواقعی از آن شد.

این تهیه‌کننده رادیو معتقد است که کلاب هاوس پلتفرمی جدید با فضایی جدید است و توسعه‌دهندگان آن برای رشد آن باید مجموعه‌ای از مهارت‌های مختلف را به دست آورند. به نظر او پیشرفتی که کلاب هاوس تا به امروز داشته است، با پیشرفت مورد انتظار آن در دو سال آینده فاصله زیادی دارد و بعید است که بتواند در چنین زمانی به نقطه مورد انتظار برسد.

هایلا که قبلاً بیش از ۸۷ هزار فالوور در کلاب هاوس داشته است، گفته اخیراً تعداد فالوورهایش در رومش به میزان قابل‌توجهی کاهش یافته. به نظر او برای رفع این مشکل باید به مسئله «کشف حقایق» توجه ویژه‌ای شود. کلاب هاوس برای رفع این مشکل اخیراً آپدیت‌های جدیدی را منتشر کرده و قابلیت‌های جدیدی را به پلتفرم خود افزوده که از میان آن‌ها می‌توان به گسترش قابلیت‌های مربوط به جستجو اشاره کرد.

در ضمن در نسخه‌های جدید ویژگی‌های جدید دیگری نیز ایجاد شده‌اند که شامل ویژگی‌های Clips و Replays می‌شود؛ با کمک این ویژگی‌ها می‌توان محتوایی را تهیه کرد که سازندگان بتوانند آن را در هر پلتفرمی به اشتراک بگذارند و از این طریق فالوورهای بیشتری را جذب کنند. هایلا گفته سطح انتظارش در مورد پیشرفت شگفت‌انگیز کلاب هاوس را نسبت به سال قبل کمتر کرده؛ اما به این موضوع هم اشاره کرده که وقتی فایل‌های صوتی مناسبی را در کلاب هاوس قرار می‌دهد، گفت‌وگوها عالی می‌شود.

آینده کلاب هاوس

احتمالاً کلاب هاوس برای انتشار نسخه‌های جدید با معایب کمتر و همچنین بررسی و آزمایش قابلیت‌های جدید، پول کافی در اختیار دارد. سخنگوی این پلتفرم اعلام کرده که سرمایه خوبی در اختیار کلاب هاوس قرار دارد و مسئولان آن متعهد شده‌اند در زمینه فضای اجتماعی صوتی، به فناوری‌های مبتکرانه نوینی دست پیدا کنند. ۱۱۰ میلیون دلار سرمایه‌ای که از طریق شرکت‌های فعال در حوزه سرمایه‌گذاری ریسک‌پذیر برای کلاب هاوس تأمین شده، برای یک استارتاپ نوپا سرمایه کمی نیست؛ مخصوصاً برای استارتاپی که تنها یک پلتفرم اجتماعی در زمینه گفتگوهای صوتی محسوب می‌شود؛ البته باید یادآوری کنیم که سرمایه تأمین‌شده برای کلاب هاوس مربوط به شرکت های گمنام و نه‌چندان حرفه‌ای این حوزه می‌شود.

بسیاری از شبکه‌های اجتماعی در ابتدای آغاز به کار خود نتوانسته‌اند سرمایه قابل‌توجهی را جذب کنند؛ به‌عنوان‌مثال اینستاگرام قبل از اینکه توسط فیسبوک خریداری شود، تنها توانست سرمایه اندکی را جذب کند. برخی استارتاپ‌های دیگر فعال در این حوزه هم در مقایسه با سرمایه صرف‌شده، برای آن‌ها درآمد بسیار خوبی داشته‌اند؛ اسنپ (Snap) یکی از این شبکه‌های اجتماعی محسوب می‌شود؛ اما متأسفانه کلاب هاوس نه تحت مالکیت شرکت یا برند معتبری است و نه درآمدزایی آن در مقایسه با سرمایه صرف‌شده برای آن، تضمین شده است.

البته سرمایه‌گذار ریسک‌پذیر دیگری معتقد است که کلاب هاوس سرمایه کافی را برای حفظ خود دارد و می‌تواند به فعالیت خود ادامه دهد و حتی ممکن است فعالیت آن در دهه بعدی نیز استمرار داشته باشد. چنین نظری می‌تواند چشم‌انداز روشنی برای کلاب هاوس ترسیم کند و علیرغم کاهش کاربران این پلتفرم، باعث دلگرمی سازندگان آن‌ شود. به اعتقاد این سرمایه‌گذار ریسک‌پذیر، کلاب هاوس نه‌تنها در آینده گرفتار سیر نزولی نمی‌شود، بلکه می‌تواند مسیر پیشرفت را نیز با قدرت طی کند.