علی مرادخانی: ایرادی به لحن، تجوید و قرائت قرآن شجریان وارد نیست
:با گذشت دو روز از پاسخ محمدجواد لاریجانی به وزیر ارشاد برای پخش نشدن «ربنا»ی محمدرضا شجریان از صداوسیما، علی مرادخانی، معاون هنری وزارت ارشاد اعلام کرد که ایراد آقای لاریجانی به لحن، تجوید و قرائت ربنای شجریان خارج از منطق است و به لحاظ تخصصی جایگاه روایی ندارد، بنابراین ایراد وارد نیست.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی دیده بان ایران؛ روزنامه اعتماد نوشت؛ بعد از نامه درخواست وزیر ارشاد از عبدالعلی عسگری، رییس سازمان صداوسیما برای پخش ربنای شجریان در ماه رمضان امسال این محمدجواد لاریجانی بود که روز یکشنبه به این نامه پاسخ داد و به عنوان عضو شورای نظارت صداوسیما این دعا را دارای اشکال شرعی دانست.
او همچنین عنوان کرد که دفاع از محمدرضا شجریان به یک مناقشه سیاسی تبدیل شده است. ایراد محمدجواد لاریجانی با واکنش اهالی موسیقی روبهرو شد و در این بین حتی پای اذان موذنزاده هم به موضوع باز شد: «اگر بخواهیم از نظر قواعد تجوید بررسی کنیم اذانی که مرحوم استاد موذنزاده اردبیلی گفتهاند اذان فارسی محسوب میشود و از لحن فارسی در آن استفاده شده و تجویدش هم متفاوت است. حال آنکه این اذان حالی دارد که ما باید به دنبال روح حاکم بر آن باشیم. مردم هم روح حاکم بر آن اثر را دیدند و پذیرفتند. امروز اذان موذنزاده اردبیلی با روح و جان مردم ممزوج است. اگر شما از مردم ایران بپرسید کدام اذان را بیشتر دوست دارید حتما اکثریتشان میگویند اذان موذنزاده اردبیلی. این طبیعی است چون کسی کار به لحن اثر ندارد و به قول شاعر ما درون را بنگریم و حال را. » این موردی بود که حمیدرضا نوربخش آن را مطرح کرد.
او در بخش عمدهای از پاسخش به لاریجانی به سابقه محمدرضا شجریان در زمینه قرائت قرآن هم اشاره و اینطور نتیجهگیری کرد که بهتر است دنبال دلیل دیگری برای پخش نکردن ربنا باشند.
حالا نوبت به علی مرادخانی رسیده تا به عنوان معاون هنری ارشاد پاسخ محمدجواد لاریجانی و ایرادات شرعی او را به «ربنا» با صدای شجریان بدهد: «محمدرضا شجریان در آواز سنتی ایرانی و نیز در قرائت قرآن، جامع الاطراف است بنابراین کسی که درباره او اظهارنظر میکند باید شناخت کامل داشته و محیط بر موضوع باشد در غیر این صورت اظهارنظر او قابل پذیرش نیست.»
مرادخانی در ادامه صحبتهایش به همان موردی اشاره کرد که حمیدرضا نوربخش، مدیرعامل خانه موسیقی در پاسخ به نامه محمدجواد لاریجانی گفته بود؛ اینکه «اگر آقای لاریجانی در این بحث اصلا ورود نمیکرد، بهتر بود.»
مرادخانی ربنای شجریان را یکی از نیایشهای زیبا در تاریخ قرائت قرآن و نیز در تاریخ موسیقی سنتی ما عنوان کرد و همین را دلیلی بر ماندگاری آن دانست. معاون امور هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره اذان موذنزاده هم که در دستگاه بیات ترک گوشه روحالارواح اجرا شده همین نظر را دارد و گفته که این اذان هم یکی از آثار ماندگار است که سالهای سال است میشنویم، لذت میبریم و حذف شدنی نیست.
مرادخانی که از سال ٦٩ تا ٨٣ به عنوان مدیر دفتر موسیقی وزارت ارشاد فعالیت داشته در این بین به سابقه آشناییاش با محمدرضا شجریان هم اشاره کرده است: «استاد شجریان را از سال ١٣٥٤ و از کلاسهای قرائت مرحوم مولایی میشناسم، کلاسی که بسیاری از استادان قرائت قرآن از آن بیرون آمدند، شجریان همان زمان هم بر تجوید و اصول قرائت مسلط بود. او در کار خوانندگی هم صدا را میشناسد و هم به صوت کاملا مسلط است. به یاد دارم شجریان به سبک قرائت مرحوم مصطفی اسماعیل که قرّای قرآن میدانند سبک سختی هم هست، علاقهمند بود. »
او به صحبتهای شجریان هم در مورد این دعا اشاره کرده و توضیح داد: «از سالهای دور با استاد شجریان در ارتباط بودم، زمانی درباره نیایش ربنا گفت که برای ضبط مجدد میتوانسته به لحاظ تکنیکی در آن دستی ببرد و بهبود ببخشد اما چون مردم با این لحن انس گرفته و آن را دوست دارند آن را بازخوانی نکرده است. »
مرادخانی در بخش پایانی صحبتهایش به امیدواری مجموعه وزارت ارشاد برای پخش این دعا هم اشاره کرد. او گفت که نامه شخص وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مبنی بر درخواست پخش ربنا از صداوسیما نشان میدهد که مجموعه وزارت ارشاد امیدوار است پخش این دعا از سر گرفته شود.
تلاش وزارت ارشاد برای پخش ربنا از صداوسیما را میتوان در ادامه فعالیتهایی دانست که این وزارتخانه از سال گذشته در مورد شجریان و رفع محدودیتهایی که او ایجاد شده بود شروع کرد و تا آنجا پیش رفت که اردیبهشتماه امسال «ربنا» با صدای شجریان در فهرست ملی میراث فرهنگی ناملموس ایران ثبت شد. این تلاش چیزی است که نوربخش چندی پیش در گفتوگویی به آن اشاره کرده بود: «درباره آقای شجریان دولت بسیار تلاش کرد تا مشکلاتی را که وجود داشت، حل کند. در این دولت مجوز تمامی آثار ارایه شده استاد شجریان داده شد. حتی مجوز اثر دیگری از شجریان صادر شده که احتمالا به زودی منتشر خواهد شد.»