تداوم گفتمان مقاومت با بازنمایی آثار دفاع مقدس
هشت سال جنگ تحمیلی یادآور خلق حماسه های جاودان فرزندان این مرزوبوم است؛ آنان که روایتگر حدیث شجاعت و پایداری شدند تا مام وطن را از تجاوز دشمن اشغال گر در امان دارند.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی دیده بان ایران،تجاوز و یورش همه جانبه رژیم بعث عراق به مرزهای مختلف ایران سبب شد تا رزمندگان دلاور با تمام وجود و اراده ای پولادین در برابر متجاوزان و حامیانش صف آرایی و ماشین جنگی صدام را متوقف کنند و درسی فراموش ناشدنی را به دشمنان این مرز و بوم بیاموزند. روزنامه های مختلف در هفته گذشته با انتشار گزارش ها و مطالبی حماسه های این دوران را بررسی کردند.
**بازنمایی دستاوردهای دفاع مقدس در پرتو آثار هنری
نقش برجسته آثار هنری در مرور خاطره ها و حماسه سازی های رزمندگان اسلام در سال های جهاد و ایثار به حفظ دستاوردهای این دوران منتهی می شود اهمیت این موضوع سبب شد تا روزنامه ها در هفته گذشته در گزارش هایی به این مهم بپردازند.
روزنامه «جوان» در گفت وگویی با حمیدرضا شکارسری از شاعران دفاع مقدس، عنوان «شعر دفاع مقدس بر جنبههای قدسی جنگ تأکید دارد» را منتشر کرد و نوشت: شعر دفاع مقدس یک روند کاملاً طبیعی در روزگار ما دارد. یعنی به لحاظ کمی دارای یک افت بسیار چشمگیر است. چون از یک حادثه عینی دارای ماهیت سیاسی، اجتماعی و ایدئولوژیک دههها گذشته و طبیعی است به لحاظ کمی سرایش شعر در این زمینه کم شود. اما به لحاظ کیفی شعر دفاع مقدس در روزگاری به سر میبرد که اگر نگوییم بهترین، لااقل میتوانیم بگوییم شعرهای بسیار خوبی در سالهای پس از جنگ سروده است. اگرچه تعدادش کم است اما احتمال آفرینش شعرهای موفق در این زمینه بیشتر است. جنگ در روزگار خودش زبان را عصبی و شاعر را سیاسی و اجتماعی میکند و جذابیتهای فرمی و ساختاری را عقب میزند چون میخواهد وجهی حماسی و محرک از خودش نشان دهد.
این روزنامه در گزارش دیگری با انتشار عنوان «تصویر شهدایی را طراحی میکنیم که از همه غریبترند»، نوشت: میان تمامی حرف و حدیثهایی که برخی از چرایی لزوم حضور مدافعان حرم در جبهه مقاومت اسلامی بر زبان جاری میکنند، دو جوان نسل سومی انقلاب که نه روزهای انقلاب را دیدهاند و نه زمان جنگ تحمیلی را درک کردهاند عزمشان را جزم کردهاند تا شهدای مدافع حرم را به همسن و سالان خودشان با همان راه و روشهای مرسوم و معمول خودشان بشناسانند. آشنایی ما با زینب و فاطمه منتظر این دو خواهر خوشذوق از نقاشی شهید مدافع حرم محمد حسین محسنی شروع شد.
این روزنامه همچنین در گزارشی با عنوان «نوشتن از جنگ نیازمند نگاههای نو است»، نوشت: امروزه ادبیات دفاع مقدس به عنوان یکی از حوزههای ادبی پرطرفدار کشورمان، حرفهای بسیاری برای گفتن دارد. حوزهای پر سوژه و (شاید) کم کتاب! که فرصتها و تهدیدهای بسیاری را پیرامون خود احساس میکند. در حالی که به تازگی سیامین دوره نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران را پشت سرگذاشتهایم و هنوز بحث «کتاب» داغ است.
ولی به نظر میرسد در حال حاضر خاطرهگویی و خاطرهنویسی در این حوزه حرفهای بیشتری برای گفتن داشته باشد. اکنون ما فرصت کمی برای ثبت خاطرات یادگاران جنگ داریم. هرچه زمان میگذرد دستمان از حیث منابع شفاهی کوتاهتر میشود. در آینده خواهی نخواهی بحث خاطرهنویسی منتفی میشود. قطعاً آن زمان مجال برای رماننویسی بیشتر میشود.
این روزنامه در گزارش دیگری با درج عنوان «کتابهایی که جنگ روانی وهابیون را خنثی میکند»، نوشت: هر ملت و کشوری به فراخور تاریخی که از سرگذرانده دارای پیشینهای ادبی از شرح مقاومتها، ایستادگیها و جانفشانیهای مردمانش مقابل دشمنان خارجی است. ادبیات پایداری بخشی از هویت و شناسنامه ملل مختلف است که در طول تاریخ از گذشتگان به نسلهای امروز به ارث رسیده و همواره در روح زمانه جاری و ساری است. ایران هم به خاطر موقعیت ویژه تاریخیاش سرشار از رشادتهای مردمانش مقابل بیگانگان بوده و از پشتوانهای قوی در زمینه ادبیات پایداری برخوردار است.
برای شناخت روحیه هر ملتی باید به ادبیات پایداری آن کشور رجوع کرد. هرچه این ادبیات غنی باشد و نویسندگان با نگاهی واقعبینانه به تاریخ، از ایثار و مقاومت مردم سرزمینشان کتابها نوشته باشند، میتوان فهمید مردم آن سرزمین تا چه اندازه روحیه مبارزه، دفاع و جنگندگی داشتهاند.
روزنامه «ایران» در گزارشی با عنوان «وصیتنامه نویسی در سیره شهدا»، نوشت: «مرگ آگاهی» از مشخصات بارز و مشترک عموم شهدا بوده است. وصیتنامههایی که از شهدا به جا مانده را میتوان دربردارنده دوره کاملی از آسیب شناسی اقدامات گذشته، شناخت موانع پیش رو و آینده نگری نسبت به خطرات در کمین دانست. آنان به برکت بصیرت خدادادی خود، اهم آسیبهایی که در رفتار و اقدامات من و شما ممکن است بروز پیدا کرده و در نتیجه، حرکتمان را به تأخیر اندازد را به دقت شناسایی کرده و آن را به همه یادآور شدهاند. در صدر همه آنها توجه به عنصر تفرقه و خنثی کردن فعالیتها و تلاشهای یکدیگر است که به کرات در وصایای شهدا مورد تأمل و توجه قرار گرفته است. شهدا، بخصوص در روزهای منتهی به شهادت خود رابطه خاصی با معبود خود برقرار کرده و مناجاتهایی که با ذات مقدس باریتعالی انجام دادهاند دربردارنده آموزههای ارزشمندی است.
**حماسه های ماندگار در دفاع مقدس
حماسه هایی که رزمندگان اسلام در هشت سال جنگ تحمیلی آفریدند، صحنه هایی از مقاومت و پایداری ملتی به پا خاسته را در برابر دشمن متجاوز به تصویر کشید. روزنامه های هفته گذشته با توجه به اهمیت این موضوع به مرور این حماسه ها پرداختند.
روزنامه «اطلاعات» در گزارشی با انتشار عنوان «حمایت دنیا از رژیم بعث عراق درجنگ علیه ایران»، نوشت: پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357، ساختار امنیتی منطقه را برهم زد و راهبرد آمریکا که بامحوریت ایران و عربستان بنا شده بود، فروریخت و خلاء قدرتی که در منطقه به وجود آمد، فرصت مناسبی برای تحرکات بازیگرانی نظیر عراق را فراهم کرد. رهبران عراق با استفاده از فرصت به دست آمده و اتخاذ سیاست های همسو با غرب در تلاش بودند تا از خلاء امنیتی منطقه بهره جسته و خود را به عنوان بازیگر اصلی در میان کشورهای منطقه مطرح کنند. اوضاع بین المللی و محیط منطقه و درکی که عراقی ها از وضع سیاسی نظامی و اجتماعی ایران داشتند، همراه با اعتقاد به توانمندی نظامی خود در برابر ایران سبب شد تا رهبران عراق با هدف تبدیل شدن به قدرت اول منطقه و به دست گرفتن رهبری جهان عرب و دستیابی به ذخایر نفتی منطقه حمله به ایران را طراحی کنند.
روزنامه «ایران» در گزارشی با درج عنوان «خادمان بی ادعای خانواده ایثار و جهاد»، نوشت: پیروزی انقلاب اسلامی با محوریت شعارکلیدی «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» ثمره جانبازی و ایثار زنان و مردانی است که با چشم دوختن به افقهای دوردست قدم در راه خطرخیز مبارزه و مجاهدت با دشمنان ملت ایران گذاشتند و از بذل جان و مال دریغ نکردند. با پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار نظام برخاسته از بطن آن برای حفاظت از این دستاورد بزرگ، صفهای طولانی از مجاهدان و ایثارگران ایجاد شد که با فداکاری به مقابله با دشمنان عزت ملی وتمامیت ارضی شتافتند و در این راه یا جان باختند، یا دچارجراحتهای جدی یا مدتهای مدیدی را در زندانهای عراق به سر آوردند. حفظ کرامت و شئون اجتماعی مجاهدان فی سبیلالله وخانوادههای محترم شان، مسئولیتی بود که از ابتدا متوجه دستگاههای اجرایی میبود.
این روزنامه همچنین در گزارشی با انعکاس عنوان «لطفاً آرمانهای شهدا را هم کنار تصویرشان قاب بگیرید»، نوشت: «همه ما در زندگیمان نیاز به یک پلاک داریم. تا گذشتهمان را گم نکنیم و آیندگان ما را پیدا کنند.» چقدر این دیالوگ فیلم لیلی با من است درست است وقتی پای صحبتهای خانوادههای شهدا مینشینیم و متوجه میشویم آنها علاوه بر داغ عزیزشان، باید بار گران ناملایمات و برداشتهای اجتماعی را هم به دوش بکشند. احسان قاسمیه یکی از شهدای جوان دوران دفاع مقدس است. او فرماندهی گردان حضرت امیرالمؤمنین(ع) را برعهده داشت. با آغاز عملیات بیتالمقدس وقتی به همراه دوستان و همرزمانش راهی جنوب شد، در مرحله سوم عملیات بیتالمقدس در تاریخ بیستم اردیبهشت ماه سال 61 در 24 سالگی به شهادت رسید.
روزنامه «جمهوری اسلامی» در گزارشی با عنوان «عملیات بیت المقدس عملیاتی بزرگ که تمام محاسبات دشمن را در هم پیچید»، نوشت: با وجود حضور گسترده هواپیماهای عراقی در آسمان منطقه، نیروی هوایی ارتش در پشتیبانی از یگان های رزمنده، در صحنه عملیات بیت المقدس حضوری فعال داشتند و با بمباران پل شناور عراقی ها بر روی اروندرود و مناطق تجمع آنان در آن سوی رودخانه، نقش ارزندهای در آزاد سازی خرمشهر ایفا کردند. در روز 2 خرداد نتیجه پیکار بسیار درخشان بود و قرارگاه کربلا به هدف خود که احاطه کامل خرمشهر بود، رسید. تعداد اسرای عراقی در این روز از دو هزار و 830 نفر تجاوز کرد و یگان هایی از دشمن که در منطقه بین نهر عرایض و شلمچه مستقر بودند، به میزان زیاد منهدم شدند.
** شهیدان؛ حافظان استقلال و امنیت
شهیدان به عنوان مظهر و نماد عزت طلبی و آرمان خواهی، الگویی شایسته ای از استقامت و ایثار را در برابر جوانان ترسیم می کنند، موضوعی که سبب شد تا روزنامه ها در هفته گذشته در گزارش هایی به این مهم بپردازند.
روزنامه «جوان» در گفت وگوی با «مرصاد» از فرماندهان لشکر فاطمیون با درج عنوان «ما را از سر بریده نترسانید!»، نوشت: نام جهادیاش مرصاد است از فرماندهان لشکر فاطمیون. جانباز جبهه مقاومت اسلامی. اهل مشهد و متولد1353. مرصاد که مربی رسمی فدراسیون کاراته است و دان 5 این رشته را دارد، ورزیدگی تنش را به ایمان گره میزند و سالهاست در جبهه مقاومت اسلامی حضور دارد. او در این جبهه تا به آنجا پیش رفته که اکنون از فرماندهان لشکر فاطمیون است.
روزنامه «جمهوری اسلامی» در گزارشی با انتشار عنوان «گلچینی از وصـایای شــهـدا»، نوشت: شهید حاج محمد رضا جوانمردی: هروقت خبر شهادت مرا آوردند خدای را سجده کنید و هرکدام دو رکعت نماز جماعت بخوانید و از خدا بخواهید که این بنده حقیر را به حق شهدای احد مخصوصاً حضرت حمزه ببخشد. شهید حاج علی کسایی: آیا هرگز دیده اید که مادری فرزند کوچکش را بخواهد بزند؟ آن کودک پس از اندکی که از ترس فرار کرده احساس میکند که هیچ پناهگاهی جز دامن مادر ندارد و نهایتاً خود را به آغوش پر مهر مادر میچسباند. پس بیایید از ترس خدا به دامن پر مهر خدا پناهنده شویم که او نسبت به بندگانش رئوف و مهربان است.
روزنامه «کیهان» در گزارشی، عنوان «فرمانده قلبها» را منتشر کرد و نوشت: 21 اردیبهشت، اولین سالگرد شهادت سردار محمد ناظری،فرمانده یگان تکاوران دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود. فرماندهای که بسیاری از مردم او را در مستند مسابقه «فرمانده» دیده بودند. او نماد و نمود دلاورانی بود که در عین استقامت و شور نبرد، دلی دریایی و مهربان داشت. شخصیت جذاب و سلحشور این فرمانده تا آنجا بود که در اوج فعالیتهای نظامی و رزمی، یک هنرمند هم بود. وی در زمینه شعر، موسیقی و سینما سررشته داشت و در فیلم «موج مرده» به کارگردانی ابراهیم حاتمی کیا نیز ایفای نقش کرده بود. فرماندهی عملیات کرکوک در دوران دفاع مقدس، تأسیس یگانهای ویژه تکاوران نیروی دریایی سپاه، نبرد با دزدان دریایی خلیج عدن، طراحی دستگیری ملوانان آمریکایی متجاوز به آبهای ایران در خلیجفارس، پرورش فرماندهانی چون شهید محمود کاوه، جاویدالأثر احمد متوسلیان و ... ازجمله فعالیتهای این سردار شهید بود.
روزنامه «اطلاعات» در گزارشی با انعکاس عنوان «بصیر جبههها بر قلههای «ماووت» اوج گرفت»، نوشت: دوم اردیبهشت ماه، سالروز شهادت سردار شهید حسین بصیر، قائممقام لشکر کربلا استان مازندران است. حسین بصیر در شب شام غریبان سالار شهیدان سال 1322 در فریدونکنار به دنیا آمد. وی در دوران کودکی و نوجوانی با جمع کردن کودکان و نوجوانان، مجالس عزاداری برگزار میکرد و بعدها پرتو گیرای ولایت او را محور سوگواران کرد و در همان کودکی از مرثیه سرایان خاندان عصمت و طهارت(ع) شد.
روزنامه «جوان» در گزارشی با انتشار عنوان «6 روز گذشت که مجوز پرواز گرفت!»، نوشت: شهید کوهساری از اولین شهدای «مدافع حرم ثارالله» استان خراسان رضوی است که در آخرین روز از ماه مبارک رمضان سال 94 در نبرد با تروریستهای داعش در اطراف شهر فلوجه عراق به شهادت رسید. جواد از جوانان دهه شصتی بود که قهرمانی و بزرگمردیاش زبانزد همه دوستان بود. در همان ماه رمضانی که انتهایش به سرخی شهادت او ختم شد، خانواده شهید کوهساری برای او کت و شلوار گرفتند تا دامادش کنند اما تقدیر چیز دیگری برای او رقم زد. وقتی با برادر شهید صحبت میکردم به رغم دلتنگیها، از اینکه جواد فدای اهل بیت(ع) شد افتخار میکرد و میگفت باید افکار شهدا را به درستی به مردم جامعه منتقل کنیم، چراکه آنها غریبانه به شهادت رسیدند.
این روزنامه همچنین در گزارشی با درج عنوان «شنیدن دردهایمان کار سختی نیست!»، نوشت: جانباز منصور شهرابی فراهانی در عملیات کربلای یک در مهران دچار موجگرفتگی شدم. موج انفجار از روی تریلی پرتم کرد و چند ترکش خمپاره هم به تنم اصابت کرد. در لحظه انفجار بیهوش شدم. مرا به بیمارستان صحرایی و از آنجا به بیمارستان شهید کلانتری اندیمشک بردند. ترکشها را از بدنم خارج کردند. بازو و گردنم ترکش خورده بود. از جبهه مرا به بیمارستان بقیه الله تهران آوردند. بعد مرا به بیمارستان فاطمی انتقال دادند. یک هفته بستری بودم و بعد یک ماه در بیمارستان مردم یا بهادری قدیم بستری شدم. آن زمان متوجه نبودم که دچار مجروحیت شیمیایی هم شدهام. دو سال بعد از اینکه از منطقه برگشتم متوجه شدم شیمیایی هستم. چون موج انفجار مرا گرفته بود از محل کارم در شرکت دستمال حریر بیرونم کردند_ایرنا