وجه تسمیه جایزه سبک هندی و عصر صفوی به نام محمد قهرمان چیست؟
دکتر محمود فتوحی رودمعجنی در پاسخ به این سئوال، گفت: در کنار شخصیت علمی محمد قهرمان میتوان شخصیت شاعری و خلاق او را مورد توجه قرار داد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی دیده بان ایران، این استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد، در نشست خبری جایزه ادبی استاد محمد قهرمان، اظهار کرد: محمد قهرمان را باید به عنوان یک محقق بزرگ عصر صفوی نام برد؛ چراکه 10 دیوان از شاخه شعر معتدل عصر صفویه را تصحیح و با شروع بسیار عالمانه آنها را عرضه کرد.
وی با بیان اینکه بعضی از دیوانها چند جلدی هستند به عنوان مثال دیوان 6 جلدی صائب بالغ بر 100 هزار بیت است، افزود: عصر صفویه را عصر انحطاط نامیدند و کسی برخلاف رأی بزرگان به این باور تن نمیداد و یک تنه بر این باور مسلط می ایستادند و در یک دوره 300 ساله دوره پر متلاطم ادبی را احیا کرد و بر رأی بزرگان که آن را مطالعه نکرده بودند خط بطلان میکشیدند.
فتوحی عنوان کرد: قهرمان حدود 10 هزار صفحه از منابع اصیل عصر صفویه را بازسازی و احیا کرد و نزدیک به 200 هزار بیت شعر نوشت و این کار کمی نیست که برای خوانندگان محقق شد و به همین دلیل نام قهرمان باید بر جایزه ادبی عصر صفوی نهاده شود و تحقیقاتی که صورت میگیرد بایستی با نام قهرمان شکل گیرد؛ چراکه او همراه با نیما برخلاف جریان مسلط عصر حرکت کردند.
وی ادامه داد: هر دو مدافع سبک هندی شدند به این معنی که مدافع شعری که در روح خودش است و شعری که زیباشناسی ابهام رکن اصلی آن است، میتواند به زیباشناسی مدرن نزدیک شود و نکتهای که نیما از شعر صائب میگیرد این است که زیباشناسی ابهام را در مکتب خود بنیاد میگذارد.
این استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد تصریح کرد: محمد قهرمان معتقد است که این بخش از ادبیات در تکریم و تداوم بسیار مؤثر است؛ چراکه قهرمان نامش بر جایزهای میدرخشد که به محققانی که ادبیات عصر صفویه را مورد تحقیق قرار داده باشند، تعلق خواهد گرفت.
وی اظهار کرد: دانشگاه فردوسی مشهد با هدف گسترش و اعتلاء زبان و ادب پارسی به منظور پاسداشت یاد و خاطره شاعر گرانقدر و فرزانه خراسانی استاد محمد قهرمان تشویق، ترغیب، معرفی و نشر آثار علمی و پژوهش مبادرت به اعطاء جایزه ادبی استاد محمد قهرمان برابر این آییننامه مینماید.
فتوحی در خصوص اهداف آیین نامه جایزه ادبی، عنوان کرد: اهداف این آئیننامه گسترش و اعتلاء زبان و ادب پارسی، معرفی و نشر آثار علمی و پژوهشی در حوزه سبک هندی، تشویق و ترغیب پژوهشگران ادبی است.
وی اضافه کرد: موضوع این آئیننامه، پذیرش کتاب و رسالههای مقاطع تحصیلات تکمیلی (دورههای دکتری و کارشناسی ارشد) که طی یک سال شمسی منتهی به زمان اعطا در حوزه ادبیات دوره صفویه و سبک هندی منتشر یا دفاع شده باشد میشود، در سال نخست آثار سه سال اخیر بررسی و داوری خواهد شد، ملاک سال انتشار کتاب یا تاریخ دفاع از رساله، پایاننامه خواهد بود، تمامی آثاری که به زبان فارسی در جهان در حوزه ادبیات دوره صفویه و سبک هندی منتشر شده باشد در صورت ارسال در فرآیند داوری قابل بررسی خواهند بود.
وی گفت: ساختار قانونی که برای جایزه ادبی در نظر گرفته شده، مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه فردوسی مشهد و گروه زبان و ادبیات فارسی صاحب امتیاز این جایزه ادبی خواهند بود و هیأت داوران عبارتند از دکتر محمدجعفر یاحقی، دکتر محمود فتوحی، دکتر محمدرضا راشد محصل، دکتر سلمان ساکت، پروفسور ریکادو زیپولی، پروفسور چندشکر از دانشگاه هندوستان و دبیر این جایزه ادبی دکتر سلمان ساکت است.
این استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد خاطر نشان کرد: در صورت کنارهگیری یا در گذشت هر یک از اعضاء هیأت داوران یا دبیر، هیأت داوران نسبت به جایگزین آن تصمیم خواهند گرفت و محل دبیرخانه جایزه ادبی محمد قهرمان، بنا به صلاح دید دانشگاه فردوسی مشهد مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه یا گروه زبان و ادبیات فارسی خواهد بود.
وی افزود: تمام آثار ارسالی به دبیرخانه جایزه را هیأت داوران ارزیابی و داوری خواهند کرد و ملاک و معیار آثار منتخب را هیأت داوران تعیین میکنند که روند داوری این مراسم را تشکیل میدهد.
فتوحی تصریح کرد: خانواده استاد قهرمان هزینههای جایزه و جوایز محمد قهرمان را متقبل میشوند، همچنین هزینههای جانبی شامل برگزاری مراسم، دعوت از مهمانان و دبیرخانه بر عهده دانشگاه فردوسی مشهد خواهد بود مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه و دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی در صورت لزوم علاوه بر کمکهای معنوی به جایزه کمکهای مالی هم خواهند داشت.
وی اظهار کرد: دبیرخانه جشنواره در 28 اردیبهشت ماه هر سال همزمان با سالگرد درگذشت استاد محمد قهرمان از تمام نویسندگان و پژوهشگران دعوت میکند تا آثار خود را که در حوزه ادبیات دوره صفویه و سبک هندی در طی سال جاری منتشر شده، حداکثر تا 20 فروردین به دبیرخانه ارسال نمایند.
فتوحی خاطر نشان کرد: آیین اهداء جایزه هر ساله طی مراسمی در خور و علمی در روزهای پایانی اردیبهشت ماه همزمان با سالگرد درگذشت استاد محمد قهرمان در دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد برگزار خواهد شد و تغییر در این آییننامه با تصویب هیأت دوران و نماینده خانواده زنده یاد استاد قهرمان صورت میگیرد و لازم به ذکر است که این آئیننامه در 6 ماده و 10 تبصره در هفتمین جلسه شورای مرکزی آثار مفاخر و اسناد دانشگاه در تاریخ 95/8/5 به تصویب رسید_ایسنا