انتقاد شدید روزنامه اصولگرا از نویسنده سایت مشرق نیوز/ این آقای خبرنگار در طول ۱۰ روز جشنواره برای دیده شدن همه کاری کرد/ برخی از روحانیونِ منتقد «نوشین معراجی» حتی نمی دانستند ایشان نویسنده است نه داور!
در نشست خبری فیلم «نمور» خبرنگاری که با سوال‌های عجیبش در طول ۱۰ روز جشنواره برای دیده شدن تلاش می‌کرد، بالاخره به هدفش رسید. تقریبا حداقل یک سوال از او در تمام ۲۲ نشست فیلم‌های جشنواره پرسیده شد. مثلا از کارگردان «لایه‌های دروغ» پرسیده بود چرا ایران را بهشت تبهکاران نشان داده‌اید؟
به گزارش دیده بان ایران؛ روزنامه وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی در واکنش به انتقادها نسبت به نشست خبری فیلم سینمایی «نمور» و اظهارات نویسنده این فیلم سینمایی نوشت:
در نشست خبری فیلم «نمور» خبرنگاری (*سایت مشرق نیوز) که با سوال‌های عجیبش در طول ۱۰ روز جشنواره برای دیده شدن تلاش می‌کرد، بالاخره به هدفش رسید. تقریبا حداقل یک سوال از او در تمام ۲۲ نشست فیلم‌های جشنواره پرسیده شد. مثلا از کارگردان «لایه‌های دروغ» پرسیده بود چرا ایران را بهشت تبهکاران نشان داده‌اید؟ حال آنکه فیلم اکشن نیاز دارد که یک قهرمان مثبت و تعداد زیادی کتک‌خور منفی داشته باشد. اما سوالات این خبرنگار با تمسخر اهالی رسانه مواجه می‌شد اما او در آخرین روز بالاخره موفق شد به هدفش برسد و با فراهم کردن دستمایه‌ای برای تحریک مردم، دارای تاثیر شود. خبرنگار از کارگردان فیلم پرسید: «با توجه به حلال‌زاده نبودن یکی از شخصیت‌های فیلم به نام «آرام» چرا اثر خود را به مقام مادر تقدیم کرده‌اید» و کارگردان به این سوال که نوعی مچ‌گیری است اعتراض کرد. اما نویسنده فیلمنامه، یعنی نوشین معراجی در پاسخ گفت: «وقتی دو نفر با هم نامزد هستند، یعنی صیغه‌اند، شرعی آن را می‌گویم یا حتی با هم فقط نامزد هستند، وقتی دو نفر همدیگر را دوست داشته باشند حتی در صورت شرعی نبودن رابطه آنها بچه‌ای که به وجود می‌آید، می‌تواند حلال‌زاده محسوب شود و در هر حال کسی که بچه‌ای را به دنیا می‌آورد یک مادر است و ارزشمند محسوب می‌شود.»
در همین رابطه مشاهده فرمایید:
بلافاصله سر و ته این صحبت‌ها زده شد و فقط همان قسمت باقی ماند که «وقتی دو نفر همدیگر را دوست داشته باشند حتی در صورت شرعی نبودن رابطه آنها بچه‌ای که به وجود می‌آید، می‌تواند حلال‌زاده محسوب شود.» البته این اظهارنظر خانم معراجی درست نیست و حلال‌زادگی به این شکل تعیین نمی‌شود. به علاوه کودک حلال‌زاده، با سایر کودکان، در بحث ارث و مسائل دیگر تفاوت دارد. اینها مسائل خاص اجتماعی هستند که عموما جزئیات بسیار تلخ و غیرقابل تحملی هم دارند و باید به‌طور ویژه، توسط کسانی که با جزئیات این نوع پرونده‌ها اخت شده‌اند، مورد بررسی قرار بگیرند، نه در نشست خبری یک فیلم.
یکی از اولین واکنش‌ها مربوط به حجت‌الاسلام عالی، استاد حوزه و کارشناس مذهبی صداوسیما بود که گفت: «آن خانم داوری که در جشنواره حرف ازدواج سفید را زد، مسئولان ارشاد تو دهنش باید می‌زدند. تو غلط می‌کنی درباره چنین چیزی نظر می‌دهی.» لازم به تاکید مجدد نیست که خانم معراجی نویسنده یکی از 22 فیلمنامه حاضر در فجر بوده نه داور آن، اما همین اشتباه حجت‌الاسلام عالی را بعضی از خطبای جمعه هم به شکل تلویحی تکرار کردند. مثلا آیت‌الله سیدمحمدمهدی حسینی‌همدانی در خطبه‌های نمازجمعه ۲۹ بهمن کرج، گفت: «نهادهایی که از بدنه حکومت و دولت ارتزاق می‌کنند، باید با دقت‌نظر بیشتری اظهارنظر داشته باشند، در این شرایط اظهارنظر شخصی معنی ندارد؛ چرا نباید نظارت و ممیزی صورت بگیرد؟ ارشاد باید با جدیت بیشتری با چنین رفتارها و تخلفاتی برخورد کند تا افراد، دیگر اجازه اشتباه به خودشان ندهند.» آیت‌الله حسینی که قبل از این جملات، از کلیت برگزاری جشنواره فجر در این دوره تقدیر کرده بود و آن را نسبت به دوره‌های پیش بهتر می‌دانست، در این بخش دچار اشتباه شد که تصور کرد نویسنده این فیلمنامه یکی از مسئولان جشنواره است. یعنی همان اشتباه حجت‌الاسلام عالی را تکرار کرد و گفت نهادهایی که از بدنه حکومت و دولت ارتزاق می‌کنند، نباید اظهارنظر شخصی داشته باشند حال آنکه این اظهارنظر از سمت مدیران یا دست‌اندرکاران فجر صورت نگرفته بود. حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمدنبی موسوی‌فرد هم در خطبه‌های نمازجمعه اهواز با اشاره به اینکه برگزاری جشنواره فجر دل مومنان را به درد آورد، گفت: «رفتارهای زشت، وضعیت لباس پوشیدن نامناسب و اینکه حرف‌هایی زده شده که در تاریخ، یزید زده است، نشان‌دهنده وضعیت این جشنواره است. از دولت انقلابی و وزارت ارشاد درخواست داریم تا به این وضعیت توجه کند تا دیگر شاهد چنین ناهنجاری‌هایی نباشیم.» آیت‌الله علیرضا اعرافی هم در خطبه نمازجمعه ۲۹ بهمن قم با اشاره به این موضوع اظهار داشت: «در برخی مراسم‌های کشور و به‌ویژه جشنواره فیلم فجر اتفاقاتی رخ داد که شایسته نبود و در برخی موارد عذرخواهی‌هایی کردند که در حد آن حرمت‌شکنی‌ها نبود. ارزش‌های اخلاقی، اسلامی و فرهنگی نشانه این ملت بزرگ بوده است.» مشخص است که آیت‌الله اعرافی به‌رغم مشی معتدل‌تری که داشته، گزارش دقیقی نسبت به این رخداد دریافت نکرده است و آنچه به دست ایشان رسیده، گزینشی بوده است. آیت‌الله حبیب‌الله شعبانی‌موثقی، نماینده ولی‌فقیه در استان همدان هم در خطبه‌های پیش از نمازجمعه این هفته عنوان کرد: «در همین جشنواره فجر سخنان سخیف و غیرکارشناسانه‌ای زده می‌شود که می‌تواند در سطح جامعه تاثیرگذار باشد و وزارت فرهنگ و ارشاد باید جلوی آن را بگیرد.» در مورد اینکه چنین سخنانی غیرکارشناسانه بوده‌اند، حق با آیت‌الله شعبانی است اما اینکه این جملات می‌تواند روی جامعه تاثیرگذار باشد، لااقل در این مورد به‌خصوص، تلقی درستی نبود. اصولا ۱۰ درصد از خبرنگاران حاضر در کاخ جشنواره هم در نشست خبری فیلم نمور شرکت نکرده بودند، چه برسد به اینکه تمام ایران از یک جمله که نویسنده تازه‌کار آن بیان کرده، خبردار باشند و واکنش گسترده ائمه جمعه و منبری‌های سراسر کشور بود که این قضیه را در کانون توجهات قرار داد. حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی نکونام هم ۲۹ بهمن‌ماه در خطبه‌های نمازجمعه شهرکرد به این موضوع واکنش نشان داد و گفت: «خوشبختانه در عرصه فیلم و سینما پیشرفت‌های قابل‌توجهی صورت گرفته و در این میان برخی فجایعی را ایجاد می‌کنند که در شأن هنرمندان نبوده و لازم است دستگاه‌های نظارتی جلوی ناهنجاری‌ها را بگیرند.»
یک نکته مهم و بسیار قابل‌توجه این است که دو روز قبل از اظهارنظر هماهنگ ائمه جمعه سراسر کشور، خود خانم نوشین جعفری یادداشتی نوشته بود که می‌توانست مساله را فیصله بدهد. «با سلام خدمت هموطنان عزیز؛ درخصوص ویدئوی تقطیع شده از صحبت‌های بنده پیرامون پاسخ به خبرنگاری که به کیفیت ارتباط شرعی دو کاراکتر فیلم سینمایی «نمور» اشاره کرد و توضیح خواست، طی روزهای گذشته بخشی از پاسخ اینجانب به شکلی سوءتفاهم‌برانگیز منتشر شد که باید خدمت هموطنان عزیزم عرض کنم: اینجانب نوشین معراجی به‌عنوان یک ایرانیِ مقید به دین اسلام و با اطلاع و آگاهی از مناسبات و شرعیات مقدس شیعیان، طبیعی است که جاری شدن خطبه عقد در هنگام ازدواج زوجین را لازم و قطعی می‌دانم و به آن اعتقاد راسخ دارم. همان‌طور که برمبنای همین اعتقاد و آگاهی خود نیز تجربه شیرین عقد شرعی و رسمی را داشته و بنابراین، سوءبرداشت از صحبت‌های من در پاسخ به خبرنگار مذکور، خلاف واقع است و صحبت بنده اشاره به وجود عشق به‌عنوان یک مکمل در کنار عقد شرعی بوده و به هیچ‌وجه در رد و تکذیب چنین چیزی سخن به زبان نیاوردم. بنابراین ضمن تاکید بر اینکه اینجانب به اصول اخلاقی و دینی در روابط زن و مرد ایمان کامل دارم، لازم است در صورتی که شرایط پرفشار نشست‌های خبری و فضای حاکم بر جشنواره موجب شده که حق مطلب به درستی ادا نشود و موجبات رنجش برخی هم‌میهنان عزیز را فراهم آورد، مراتب عذرخواهی خود را تقدیم کنم. با احترام به مردم شریف ایران. نوشین معراجی- فیلمنامه‌نویس.»
این اولین باری بود که نوشین معراجی فیلمنامه بلندی می‌نوشت و با آن وارد جشنواره فیلم فجر می‌شد. این اتفاق و به وجود آمدن این حواشی می‌توانست طمع ایجاد یک سکوی پرتاب را در او ایجاد کند؛ یعنی استفاده از شهرتی که به این واسطه برایش ایجاد شده، در رویدادها و رسانه‌های خارجی. او بعد از آن خطای فاحش عذرخواهی کرد و به تلاش در جهت رفع سوءتفاهمات پرداخت اما دو روز بعد اتفاقات دیگری افتاد. چند ساعت پس از این اظهارنظرهای ائمه جمعه، در حاشیه اختتامیه سی‌وهفتمین جشنواره موسیقی فجر، محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در جمع خبرنگاران درباره حاشیه چهلمین جشنواره فیلم فجر توضیحاتی را ارائه داد. او ابتدا از عوامل برگزاری جشنواره فیلم فجر که در حد امکان و در میانه راه دولت این جشنواره را تشکیل دادند، تشکر کرد و سپس درباره صحبت‌های نویسنده فیلم نمور گفت: «اگر در جشنواره اظهارنظر ناردستی شود، قطعا مورد تایید نیست و همه از آن اظهار انزجار دارند. هرکس در هر جایگاهی که هست باید به فرهنگ و آیین دینی ما احترام بگذارد؛ این جزء مسلمات ماست. اگر جامعه دینی ما دچار گله‌مندی شده است، شایسته این است که اهالی هنر و اصحاب فرهنگ با احترام به آن نگاه کنند. ما هم در حوزه مدیریت فرهنگی کشور به این مسائل حساسیم و به دغدغه‌های جامعه ایمانی احترام می‌گذاریم و اگر تکدری برای آنان ایجاد شده است با شجاعت از آنان پوزش می‌طلبیم.»
وزیر ارشاد در بخش دیگری با بیان اینکه نباید اشتباهات یک نفر را به جامعه هنری تسری داد، گفت: «جامعه هنری، جامعه عفیف و پاک و پیشتاز در عرصه‌های فرهنگی و اجتماعی و مورد تکریم آحاد ملت ایران بوده است. از بیان حرف‌هایی که این جامعه عزیز را مورد آزار قرار بدهد، باید اجتناب و با احترام به جامعه فرهنگی و هنری گفت‌وگو کرد. ما از همه می‌خواهیم که نسبت به مسائل به همان اندازه که هست التفات کنند و نگذارند که این حاشیه‌ها فضای فرهنگی و هنری کشور را متکدر کند.» به عبارتی وزیر ارشاد هم رسما به بزرگ شدن بیش از حد این قضیه نقدی وارد کرد.
هیچ گفت‌وگویی از جانب یکی از روحانیون معترض به صحبت‌های نوشین معراجی با خود او صورت نگرفت. هیچ‌کدام از آنها پیش از اینکه چنین اظهارات تندی را علیه یک نویسنده تازه‌وارد انجام بدهند، تصمیم نگرفتند ابتدا با خودش صحبت کنند و توجیهش کنند که در این مورد اشتباه می‌کرده است. آنها حتی نمی‌دانستند که او دو روز پیش از نمازجمعه بیانیه داده و از حرف‌هایش برگشته و عذرخواهی کرده است. حتی اگر این صحبت‌ها قرار بود منشأ یک انحراف فکری در جامعه باشند، این طرز برخورد با آن نمی‌توانست راهگشا باشد. هیچ‌کدام از این روحانیون که در میان‌شان افراد صاحب علمی هم پیدا می‌شود، حتی یک کلمه استدلال اقناعی در رد چنین تفکری نپرداختند. این امکان برجسته و قابل‌توجهی است که می‌شد به جای چنین استفاده‌هایی، از آن استفاده‌های بهتری کرد. مثلا برای جاانداختن یک‌سری از محصولات فرهنگی که هیچ‌وقت و به هیچ‌وجه توسط پروپاگاندای رسانه‌های غربی و وابستگان فکری آنها تبلیغ و ترویج نمی‌شوند.
*دیده بان ایران
