۲سال پس از اسارت صیادان ایرانی به دست دزدان دریایی سومالیایی/ مرگ تدریجی ۸ صیاد
کنارک منتظر است؛ قطب صیادی جنوب کشور حالا دو سالی می‌شود که منتظر است. بهمن 93 بود که لنج را تمیز کردند، انبار آذوقه را پر کردند، بدنه را تمیز کردند و برای دو ماه آماده شدند؛ حالا دو سال گذشته و از جمع 21نفره‌شان فقط هشت نفر مانده است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی دیده بان ایران، وقایع اتفاقیه نوشت: «دزدها ما رو گرفتن. داشتیم برمیگشتیم و خیلی آب و غذا نداریم. میگن چهار میلیارد تومن میخوان تا آزادمون کنن. نگران نباشید؛ حال همه خوبه. پول رو بفرستید آزادمون می‌کنن. به صاحب لنج خبر بدید یه کاری بکنه.» این اولین تماسشان با ایران بعد از اسیرشدنشان به‌دست دزدان دریایی سومالیایی بوده. حالشان خوب بوده و گمان می‌کردند، همین که گفته‌اند، چهار میلیارد برای آزادی‌مان می‌خواهیم، فردا فراهم است و آزاد می‌شوند. امید داشته‌اند؛ بدون اینکه بدانند، نهایت همکاری مسئولان، یک جمله بوده است: «پیگیری می‌کنیم.» تماس بعدی، هشت ماه بعد بود. «چیکار کردید؟ کی آزاد میشیم؟»
دردی از جنس امید واهی صیادان و شرمندگی خانواده‌هایشان. از این جمع 21 نفره، دو نفرشان قبل رفتن، لباسِ عروس‌هایشان را آماده کرده بودند که وقتی برگشتند، ازدواج کنند ولی جمع هشت نفره‌شان از گرسنگی و تشنگی مردند. همچنین چهار نفر از آنها به کمک دولت سومالی، موفق به فرار شدند و یک نفر دیگر به‌تنهایی از دست دزدان دریایی فرار کرد و پس از چندین روز پیاده‌روی با رساندن خود به پایتخت سومالی با کمک دولت این کشور به ایران انتقال داده شد. نزدیک به یک ماه پیش بود که ویدئویی منتشر کردند و با حال نزار و ناتوانی درخواست کمک کرده بودند. از آن جمع 21 نفره فقط هشت نفر زنده مانده‌اند؛ هشت صیاد بازمانده‌ای که کنارکی‌ها دو سال است منتظرشان هستند و به هر دری می‌زنند تا روزی و شبی هشت نفرشان کنارک را زنده کنند. حالا دیگر غم نان به چشم نمی‌آید وقتی غم نبودنشان بر کنارک سایه انداخته است.
«جبران می‌کنیم»
بهمن سال 93 بود که 21 ایرانی از شهر کنارک در استان سیستان‌وبلوچستان، سوار بر لنج صیادی برای صید ماهی، راهی آب‌های آزاد شدند. بعد از حدود دو ماه کار صیادی در ششم فروردین ۱۳۹۴ در حال بازگشت به ایران بودند که مورد حمله یک گروه از دزدان دریایی سومالیایی قرار گرفتند. دزدان دریایی تمامی ۲۱ خدمه را به‌همراه لنج، گروگان گرفتند و به کشور سومالی منتقل کردند.
دزدان دریایی که آنها را به دو گروه تقسیم کرده بودند، در ازای آزادی چهار نفر از گروگان‌ها از خانواده آنها درخواست ۱۵۰ هزار دلار پول کرده و برای آزادی چهار نفر باقی‌مانده از یک گروه ۱۳ نفره، ۳۰ هزار دلار طلب کردند. درواقع با وجود اینکه دزدان دریایی از چهار میلیارد به 120 میلیون تومان رضایت داده‌اند، همچنان به نظر می‌رسد مسئولان هیچ تمایلی برای نجات این صیادان ندارند و آنها هر لحظه شاهد مرگ خود خواهند بود.
علی‌اصغر مجاهدی، معاون صید و بنادر ماهیگیری سازمان شیلات ایران درباره آخرین وضعیت این صیادان گفته بود: از آنجایی که طرف مقابل ما دولت رسمی سومالی نیست، روند آزادسازی آنها به‌کندی پیش می‌رود. دستگاه‌های امنیتی نیز بیش از مسائل مشابه، ظرفیت‌های خود را درگیر این موضوع کرده‌اند که بنا به شرایط حساس موجود در منطقه به مشکلاتی برخورده‌‌اند.
به گفته این مسئول، طبق دستورالعمل صید فراساحل، برای بیش از ۱۰ دستگاه، نقش و وظیفه مشخص شده که مباحث امنیتی بیشتر به دستگاه‌هایی که جنبه پشتیبانی دارند، مثل وزارت امورخارجه و دستگاه‌های امنیتی محول شده است. مجاهدی از توافق با وزارت کشور برای جبران خسارت‌های ناشی از دزدی دریایی نیز خبر داده و گفته بود: در این توافق، برآوردی از کل خسارت‌ها از ابتدا تاکنون شده و لایحه آن به دولت ارسال شده است. حمایت از این آسیب‌دیدگان از اولویت‌های دولت است به‌طوری‌که درپی آن هستیم، بخشی از این خسارت‌ها را جبران کنیم.
#آزادی_صیادان_ایرانی
پس از انتشار خبر طولانی‌شدن اسارت صیادان ایرانی در بند دزدان دریایی سومالیایی و مرگ هشت نفر آنها بر اثر گرسنگی و تشنگی، با تماس و پیگیری از خانواده این صیادان و ملوانان برای پیگیری نجات آنها، موجی از مطالبه اجتماعی و کمپین مردمی به نام #آزادی_صیادان_ایرانی به‌راه افتاد که در تلاش برای رسیدگی به این موضوع از سوی دولت و مسئولان بودند. این پویش مردمی در اولین گام بعد از مشورت و هم‌فکری با صاحب‌نظران مسائل سیاسی و بین‌المللی با انتشار بیانیه‌ای، خواستار یافتن راه‌حل مناسب و اقدام سریع شده بودند.
در بخشی از این بیانیه آمده بود: «۲۱ ایرانی، بهمن ۱۳۹۳ از شهر کنارک واقع در استان سیستان‌وبلوچستان، سوار بر لنج صیادی ابراهیم فروزانمهر (یکی از اعضای شورای شهر کنارک) برای صید ماهی، راهی آب‌های آزاد شدند. آنها پس از حدود دو ماه کار صیادی در ششم فروردین ۱۳۹۴ در حال بازگشت به ایران بودند که مورد حمله یک گروه از دزدان دریایی سومالیایی قرار گرفتند. دزدان دریایی، تمامی ۲۱ خدمه را به‌همراه لنج ربوده و به کشور سومالی منتقل کردند. با گذشت بیش از ۵۷۵ روز از ربوده‌شدن خدمه لنج، هشت نفر از آنها در وضعیت نامناسب بهداشتی و خوراکی فوت کردند، چهار نفر از آنها به کمک دولت سومالی موفق به فرار شدند و یک نفر دیگر به‌تنهایی از دست دزدان دریایی فرار کرد و پس از چندین روز پیاده‌روی با رساندن خود به موگادیشو - پایتخت سومالی- به‌وسیله دولت این کشور به ایران انتقال داده شد. دزدان دریایی که هموطنانمان را به دو گروه تقسیم کرده‌اند، در ازای آزادی چهار نفر از گروگان‌ها- شامل ملوان و نزدیکان او- از خانواده آنها درخواست ۱۵۰ هزار دلار پول کرده‌اند و برای آزادی چهار نفر باقی‌مانده از یک گروه ۱۳ نفره، ۳۰ هزار دلار طلب کرده‌اند.»
کمپین آزادی صیادان ایرانی با محوریت فعالان رسانه‌ای و اجتماعی در داخل ایران به‌منظور همدردی با خانوادههای کشته‌شدگان و گروگان‌های دربند و کمک به آنها و با هدف جلب توجه مقامات دولتی، رسانه‌های داخلی و خارجی و سازمان‌های بین‌المللی و در نهایت، تلاش برای یافتن راهکاری در راستای پیگیری منسجم سرنوشت شهروندان و آزادی هرچه سریع‌تر آنها شکل گرفته بود. این کمپین که در تلاش بود اخبار لحظه به لحظه از تلاش‌ها برای آزادسازی گروگان‌ها و وضعیت و سرنوشت آنها را به شکلی کاملا شفاف با رسانه‌ها در میان بگذارد تا با همکاری مسئولان، هشت شهروند ایرانی در کمال صحت و سلامت بازگردند، به در بسته خورده است. حالا که سه ماه گذشته، به نظر می‌رسد این کمپین هم متقاعد شده که باید پیگیری این مسئله را کنار گذاشته و وضعیت وخیم صیادان را در سکوت خبری بگذارد.
واکنش‌هایی بدون نتیجه!
نزدیک به سه ماه از شروع به کار کمپین مردمی آزادی صیادان ایرانی دربند سومالی می‌گذرد و با وجود پیگیری رسانه‌ها، هنوز خبر دقیقی از وضعیت آزادی این صیادان وجود ندارد. ماه پیش بود که جواد کریمی‌قدوسی، نماینده مجلس، از دستگاه دیپلماسی گلایه کرده و گفته بود متأسفانه وزارت امورخارجه، تلاش و تحرک لازم را برای پیگیری وضعیت ملوانان ربوده‌شده در سومالی نداشته و عملکرد دستگاه دیپلماسی مانند گذشته معطوف به نگاه‌های خاص بوده است.
ابوالفضل ابوترابی، یکی دیگر از نمایندگان هم با اشاره به ضرورت پیگیری وضعیت ملوانان ایرانی ربوده‌شده در سومالی، گفته بود کشور سومالی در شرایط کنونی، از ثبات سیاسی لازم برخوردار نیست و یکی از معضلات این کشور، نبود دولت مرکزی مقتدر بوده که این مسئله موجب قدرت‌گرفتن دزدان دریایی در این منطقه شده است. مقامات و دستگاه‌های مسئول در کشور باید از تمام راه‌ها و مسیرها برای آزادسازی ملوانان ایرانی در سومالی استفاده کنند که یکی از این موضوعات، راه غیر‌رسمی است. به‌گفته ابوترابی، در شرایط کنونی، شیوه‌های مختلفی برای آزادسازی ملوانان ربوده‌شده مطرح شده که پرداخت پول، یکی از این موارد است. دستگاه دیپلماسی باید از تمام ابزارهای سیاسی برای آزادشدن ملوانان ایرانی استفاده کند.
آبان امسال بود که بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه اعلام کرد با توجه به اینکه دولت سومالی، دولت مغشوشی است و دزدان دریایی، ربطی به آن ندارند و گروهی مستقل هستند، رایزنی‌ها بیشتر طول می‌کشد؛ درعین حال ارگان‌های دیگری هم پیگیر ماجرا هستند و امیدواریم بتوانیم به سلامت، تبعه‌های کشور را از سومالی آزاد کرده و به آن بازگردانیم.
صادق‌حسین جابری‌انصاری، معاون عربی- آفریقایی وزارت امورخارجه نیز گفته بود به‌دلیل شرایط خاصی که دولت سومالی دارد و ناامنی‌ای که در این منطقه هست، متأسفانه کشتی ماهیگیران ایرانی و برخی دیگر از کشورها که آنجا سفر می‌کنند، در معرض خطر قرار می‌گیرند. حسن قشقاوی، معاون امور کنسولی وزارت امور خارجه از دیگر افرادی بود که به این اتفاق واکنش نشان داده و گفته بود پس از واقعه سفارت عربستان، کشور سومالی اقدام به قطع رابطه با ایران کرد و به‌همین‌دلیل، ما هیچ سفارتخانه، سرکنسول و حتی حافظ منافعی در این کشور نداریم که بخواهد امور مربوط به گروگان‌های ایرانی را پیگیری کند. بااین‌حال، وزارت امورخارجه ایران از هر اقدامی که از دستش بربیاید برای آزادی گروگان‌های ایرانی در سومالی کوتاهی نخواهد کرد.
علی اوسط‌هاشمی، استاندار سیستان و بلوچستان نیز به پیگیری کشور ثالثی اشاره کرده و گفته بود کشور کنیا در این موضوع می‌تواند نقش ایفا کند و همچنین سایر کشورهای دیگر یعنی آنهایی که با ما روابط عمیق‌تری دارند و از‌سوی‌دیگر، دوستان سیاسی و شرکای اقتصادی سومالی هم هستند که از این ظرفیت موجود استفاده کردیم. تلاش کرده‌ایم بتوانیم از خانوادههای آن بخشی از عزیزانی که در این حادثه، سرنوشتشان با مرگ رقم خورده، حمایت کافی داشته باشیم؛ همچنین از کمک‌هایی که بتواند در این شرایط سخت، بخشی از آلام خانواده آنهایی که سرپرستشان همچنان در اسارت هستند. را پوشش دهد، دریغ نخواهد شد؛ هرچند توقع مطلوب آنها آزادی عزیزانشان است. نمایندگان و مسئولان دیگری نیز در اعتراض به این اتفاق، واکنش‌هایی نشان دادند ولی با وجود گذشت نزدیک به دو سال از این اتفاق، به نظر می‌رسد هیچ تلاشی برای آزادی این صیادان انجام نشده و خانواده‌ها همچنان منتظر هستند.
