صد هزار کامیون متهم آلودگی شب‌های تهران
به جز تردد بیش از هفت‌میلیون موتورسیکلت و خودرو که نمی‌گذارد آسمان آبی باشد، شب‌ها هم ساخت‌وساز و تردد کامیون‌های فرسوده عامل آلودگی هوای تهران شده است؛ آلودگی که همین دیروز از سوی قائم‌مقام وزیر بهداشت اعلام شد سومین عامل خطر مرگ‌ومیر در کشور است و ناگفته پیداست که وضع تهران در دیگر کلانشهرها هم تکرار می‌شود.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی دیده بان ایران؛ به جز تردد بیش از هفت‌میلیون موتورسیکلت و خودرو که نمی‌گذارد آسمان آبی باشد، شب‌ها هم ساخت‌وساز و تردد کامیون‌های فرسوده عامل آلودگی هوای تهران شده است؛ آلودگی که همین دیروز از سوی قائم‌مقام وزیر بهداشت اعلام شد سومین عامل خطر مرگ‌ومیر در کشور است و ناگفته پیداست که وضع تهران در دیگر کلانشهرها هم تکرار می‌شود.
پیش از ظهر دیروز در حالی که هوای تهران بالاخره سالم شد، در نشست خبری به مناسبت ٢٩ دی ماه روز هوای پاک سعید متصدی، معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست، در جمع خبرنگاران حاضر شد و در کنار صحبت از اقدامات یک سال گذشته سازمان متبوعش در زمینه آلودگی هوا درباره متعهدماندن بر توقف تولید موتورسیکلت کاربراتوری، پایش ٦هزار واحد صنعتی صحبت کرد و حرف تردد کامیون‌های فرسوده در کلانشهرها و ساخت‌وساز بی‌رویه را پیش کشید و نسبت به شیوه استفاده از عوارض آلایندگی از سوی شهرداری انتقاد کرد: «حالا که مشکل آلودگی هوا داریم، هزینه‌کرد این عوارض از سوی شهرداری باید برای کاهش منابع آلاینده باشد یعنی باید اولویتش توسعه حمل‌ونقل عمومی باشد نه هزینه‌کردن روی ساخت‌وساز و ساخت بزرگراه‌ها.» معاون ابتکار در این نشست که پیش از برگزاری چهارمین روز هوای پاک در دولت یازدهم برگزار شد، شعار این روز را «با هم به سوی هوای پاک» اعلام کرد که به گفته او بر «همراهی و همگامی و تلاش جدی همه دستگاه‌ها و مردم» تأکید دارد تا با «این دشمن سرسخت سلامتی» مبارزه شود.
تعهد به ایستادگی در مقابل موتورسیکلت‌های کاربراتوری
متصدی با اشاره به تعامل با موتور سیکلت‌سازی کشور و حذف موتورسیکلت‌های کاربراتوری و تکنولوژی کهنه از صنعت، درباره اقداماتی که دولت از دی ماه سال گذشته انجام داده، صحبت کرد؛ موضوعی که از اول مهر امسال با توقف تولید موتورسیکلت کاربراتوری کلید خورده است: «از آن زمان هیچ مجوزی برای تولید موتورهای کاربراتوری صادر نشده است و با توجه به خبرسازی‌ها درباره ادامه تولید این موتورها باید گفت که دولت مصوبه خود را درباره موتورسیکلت‌های کاربراتوری تغییر نداده است.» بر اساس توضیح معاون محیط‌زیست انسانی این موتورها ٥ برابر خودروها آلودگی تولید می‌کنند و هم اکنون از ١١میلیون موتورسیکلتی که در کشور تردد می‌کنند، حدود ٣ و نیم‌میلیون در تهران است که سالانه معادل ٥٥میلیون خودروی شخصی آلایندگی به همراه دارند. این در حالی است که در حال حاضر حدود ١٨میلیون خودرو هم در کشور تردد می‌کنند. او همچنین درباره دو مصوبه کاربردی برای کاهش آلودگی هوا هم توضیح داد: «دولت یازدهم تاکنون مصوبات زیادی را که به‌طور مستقیم و غیرمستقیم با محیط‌زیست و آلودگی هوا مرتبط بوده، تصویب کرده است اما ٢ مصوبه بسیار راهبردی یکی در سال ٩٣ با عنوان راهکارهای کاهش آلودگی هوا و دیگری در تیر ٩٥ با عنوان اقدامات کوتاه‌مدت برای کلانشهرها را به تصویب رسانده است.» بر اساس توضیح متصدی در این مصوبات ١٩ فعالیت عمده و اثرگذار انجام شده و تعهد و الزام دولت به اجرای مصوبات است. او با این توضیح تأثیر این مصوبات را کنترل کاتالیست و بهبود عملکرد خودروهای در حال تردد دانست. متصدی در بخش دیگری از گفته‌های خود بر تعهد دولت به اجرای مصوبات آلودگی هوا تأکید کرد و از مسأله معاینه‌فنی‌ها و کاتالیست‌ها صحبت کرد که پیش از این عمر کاتالیست و کنیستر در حدود مجاز قبلی دیده نشده نبود اما در این حدود مجاز معاینه فنی جدید دیده شده است. به گفته او حالا مسئولان سازمان «تنها منتظر مصوبه مجلس» هستند تا زمان پنج ساله معاینه فنی را به یک سال یا دو سال برسانند.
پایش ٦هزار واحد صنعتی
معاون محیط‌زیست انسانی سازمان در ادامه گزارشی از پایش ضربتی و شدید صنایع آلاینده در استان تهران ارایه داد که از سال گذشته آغاز شد و طی آن تعداد زیادی از صنایع و کارگاه‌های صنعتی به صورت روزانه و شبانه پایش شدند: «تعداد زیادی از صنایع در قالب این پایش توقیف، اخطار، تذکر و پلمپ شدند و برای اجرای این طرح استانداری و دستگاه‌های اجرایی بسیاری به کمک سازمان محیط‌زیست آمدند. در طرح ضربتی پایش در ٦ ماه امسال حدود ٦هزار واحد صنعتی مورد پایش قرار گرفت و برای ٢هزار و ٣٠٠ واحد اخطار، ٨٣١ واحد خود‌اظهاری، ١٤٥ واحد معرفی به دادگاه و ٣٦ واحد صنعتی پلمپ صادر شد.»
شب‌های تهران آلوده‌تر از روزها
آلودگی شب‌های تهران مسأله دیگری بود که به کنترل‌نکردن ساخت‌و‌سازهای بی‌رویه از سوی شهرداری‌ها گره خورد و در این میان حضور کامیون‌ها موضوع تازه مورد اشاره معاون سازمان محیط‌زیست بود. او با اشاره به ساخت‌و‌سازهای بی‌رویه و موارد مرتبط با آن به‌عنوان یکی از مسائل مهم در بروز آلودگی هوای کلانشهرها، درباره آلودگی هوا بر اثر این عوامل گفت: «مسأله مهم آلودگی ناشی از تخریب و ساخت است اما در شهرهای بزرگ به آن توجه نمی‌شود؛ زیرا بسیاری از منابع آلایندگی در زمان تخریب و بخشی نیز در زمان ساخت یک ساختمان ایجاد می‌شود و حتی کامیون‌های فرسوده‌ای که وظیفه خروج و حمل نخاله‌های ساختمانی را برعهده دارند نیز بر میزان آلودگی هوا می‌افزایند.» متصدی حتی درباره پایین‌آمدن عمر ساختمان‌های تهران هم صحبت کرد و دلیل آن را فروش تراکم و افزایش قیمت زمین دانست: «اگر تا چند سال گذشته عمر ساختمان‌ها ٣٠سال بود، امروزه به زیر ٢٠ و گاهی زیر ١٥سال رسیده است.»
معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست ادامه داد: «مسأله مهم در این میان آلودگی ناشی از تخریب و ساخت و همچنین تردد کامیون‌ها برای تخلیه نخاله و ورود مصالح است.» و به افزایش آلاینده‌های هوا و ذرات معلق ٢.٥ میکرون در طول شب اشاره کرد: «مطالعاتی که در این مورد انجام شده است، نشان می‌دهد در زمان تردد کامیون‌ها در تهران که از ساعت ٢٢ آغاز می‌شود میزان ذرات معلق ٢.٥ میکرون در ساعات ٢٣ و ٢٤ نسبت به روز بیشتر است ؛ چون بیشتر کامیون‌ها فرسوده و دارای عمر ٣٠ تا ٤٠سال هستند که تردد آنها موجب بالا رفتن ذرات ٢,٥ میکرون در شب می‌شود.» او ادامه داد: « ١٠٠هزار کامیون در این راستا در تهران هنگام شب تردد می‌کند بر همین اساس پایش شبانه ایجاد کردیم و انتظار داریم نیروی انتظامی و راهنمایی و رانندگی در این زمینه به سازمان محیط‌زیست کمک کنند. چون براساس قانون ساماندهی این کامیون‌ها جزو وظایف راهنمایی و رانندگی است.»
شهرداری‌ها و استفاده از عوارض
«شهرداری‌ها موظف هستند که اولویت‌های محیط‌زیستی خود را مشخص و عوارض آلایندگی را صرف برطرف‌کردن مشکلات این بخش کنند.» متصدی در بخش دیگری از سخنانش با بیان این مسأله به وجود بیش از چهار‌هزار واحد صنعتی در فهرست سازمان حفاظت محیط‌زیست اشاره کرد که موظف به پرداخت یک‌درصد عوارض آلایندگی هستند و گفت: «پیش‌بینی می‌شود سالانه بین سه تا پنج‌هزار‌میلیارد تومان درآمد عوارض آلایندگی باشد که به حساب شهرداری‌های کشور واریز می‌شود و منبع درآمدی خوبی برای این نهاد است.» در حالی‌که به گفته او شهرداری‌ها می‌توانند از این منابع عظیم مالی در راستای اولویت‌های زیست‌محیطی ازجمله آلودگی هوا هزینه کنند اما «هم اکنون در شهر تهران چنین برنامه‌ای اجرا نمی‌شود.» متصدی با بیان اینکه انتظار ما این است که این میزان درآمد صرف برطرف‌کردن مشکلات محیط‌زیستی شود، اما عملاً چنین اتفاقی نمی‌افتد، مثالی در این‌باره زد: «حالا که مشکل آلودگی هوا داریم، هزینه‌کرد این عوارض از سوی شهرداری باید برای کاهش منابع آلاینده باشد یعنی باید اولویت خود را توسعه حمل‌ونقل عمومی قرار دهد نه اینکه بر روی ساخت‌وساز و ساخت بزرگراه‌ها هزینه کند. متأسفانه با وجود آلودگی هوا در شهر تهران عوارض و درآمد حاصل از صنایع آلاینده در زمینه ساخت‌وساز معابر و بزرگراه‌ها هزینه می‌شود در حالی‌که اگر آلودگی‌های زیست‌محیطی در شهر تهران برای شهرداری مهم باشد، باید در راستای توسعه و گسترش حمل‌ونقل عمومی به کار گرفته شود.» او ادامه داد: «سال گذشته ٧٠٠میلیارد تومان حاصل درآمد عوارض آلایندگی واحدهای صنعتی بود؛ هزینه‌ای که وظیفه سازمان محیط‌زیست سنجش آلودگی و اعلام آن به سازمان امور مالیاتی است و نمی‌تواند تحقق این منابع مالی را پیگیری کند.»
١٢هزار تاکسی فرسوده ازتهران رانده شد
خروج تاکسی‌های فرسوده از چرخه مصرف مبحث دیگر مورد اشاره متصدی بود. موضوعی که به گفته او از دی ماه پارسال دولت برای آن اعتبار خوبی در نظر گرفته و در حالی‌که بر اساس طرح اولیه باید ٩٠هزار تاکسی فرسوده در کشور از رده خارج می‌شد، تاکنون ٦٧هزار نفر برای تعویض ثبت‌نام کرده‌اند و از این تعداد ٣٨هزار تاکسی تحویل داده شده است: «در تهران ١٥هزار تاکسی فرسوده وجود دارد که از این شمار ١٢هزار و ٥٠٠ تاکسی نوسازی شدند و باقیمانده‌ها هم به خاطر مشکلات رانندگان تاکنون انجام نشده است.»
شهروند
