هفت نکته‌ای که باید درباره آیت الله حسینعلی منتظری بدانید
آیت الله منتظری مهدی‌هاشمی را بی گناه می‌دانست ولی در دادگاه به ۱۷مورد اتهامی ازجمله قتل شمس‌آبادی، روحانی نزدیک به حکومت‌شاه پیش‌از انقلاب محکوم و بعد اعدام شد. هاشمی یک‌بار بابت قتل شمس‌آبادی پیش از انقلاب محاکمه و به زندان محکوم‌شده‌بود و در ضمن یرواند آبراهامیان،مورخ‌ایرانی، می‌گوید عناصر ساواک به‌او گفته‌اند قتل شمس‌آبادی، کار ساواک بوده است.
به گزارش دیده بان ایران؛ یک‌دهه از درگذشت آیت الله‌العظمی منتظری گذشت؛ مروری کردیم بر زندگی و کارنامه سیاسی و فقهی او که در پی می آید:
1️⃣ منتظری متولد ۱۳۰۱ بود. ۱۹سال در اصفهان می‌زیست و دروس مقدماتی می‌خواند. از ۲۰سالگی تا ۴۴سالگی در قم درس خواند.
از سال ۱۳۴۵تا سال ۱۳۵۷، روی خوشی ندید. شش‌سال زندان بود و به چهار شهر ایران تبعید شد.
در دوره بعدی زندگی‌اش، از سال ۱۳۵۷ تا سال ۱۳۶۷، او پس‌از امام‌خمینی عالی‌ترین روحانی صاحب‌منصب بود؛ عضو شورای انقلاب، رئیس‌مجلس‌بررسی‌نهایی قانون‌اساسی و البته قائم‌مقام رهبری از سال ۱۳۶۴.
2️⃣ با این حال، روابط منتظری با حاکمیت و امام‌خمینی تقریبا از سال ۱۳۶۶ رو به تیرگی نهاد.
ماجرا از بازداشت مهدی‌هاشمی، برادر داماد آقای‌منتظری و از چهره‌های مهم دفتر وی کلید خورد- والبته زمانی‌که شایعه‌شد مهدی‌هاشمی، داستان سفر پنهان مک‌فارلین، مشاورامنیت‌ملی رئیس‌جمهور آمریکا، به تهران را در یک روزنامه لبنانی افشا کرده.
آقای منتظری مهدی‌هاشمی را بی گناه می‌دانست ولی در دادگاه به ۱۷مورد اتهامی ازجمله قتل شمس‌آبادی، روحانی نزدیک به حکومت‌شاه پیش‌از انقلاب محکوم و بعد اعدام شد.
هاشمی یک‌بار بابت قتل شمس‌آبادی پیش از انقلاب محاکمه و به زندان محکوم‌شده‌بود و در ضمن یرواند آبراهامیان،مورخ‌ایرانی، می‌گوید عناصر ساواک به‌او گفته‌اند قتل شمس‌آبادی، کار ساواک بوده است.
اما ماجرای اختلاف حاکمیت و آقای منتظری، زمانی اوج‌گرفت که او با شیوه برخورد با زندانیان سیاسی در زندان‌های دهه ۶۰ و به‌ویژه اعدام بخشی از آنان که قبلا به‌زندان محکوم شده‌بودند، در سال ۱۳۶۷ مخالفت‌کرد کما اینکه فایل صوتی منتشرشده در سال ۱۳۹۵ ازسوی خانواده منتظری، شاهدی بر این مدعاست.
بدین‌ترتیب منتظری در سال ۱۳۶۸ با نامه تند امام‌خمینی از قائم‌مقامی‌رهبری برکنار شد.
3️⃣ در ۱۰ سال بعد، او در حوزه علمیه قم، کژدار و مریز، به فعالیت علمی و گاهی سیاسی می‌پرداخت. فعالیت سیاسی او با محدودیت و نیز برخوردهای حامیان نظام همراه بود.
در سال ۱۳۷۶، سخنرانی مشهور به ۱۳رجب را در انتقاد از رویه‌های حاکم بر کشور و نیز انتقاد به رهبرانقلاب ایراد کرد که زمینه‌ساز حصر خانگی او شد. حصر از سال ۱۳۷۶ تا بهمن ۱۳۸۱ ادامه داشت.
4️⃣ آیت الله منتظری از بهمن ۱۳۸۱ تا تابستان ۱۳۸۸ یک نامه در انتقاد از نحوه عملکرد خاتمی نوشت ولی دفترش به روی بسیاری از روحانیون و مراجع‌عظام قم، فعالان سیاسی و فرهنگی اصلاح‌طلب و منتقد و دانشجویان و اهل‌رسانه باز بود و بارها با مهمانانی از این دست دیدار کرد.
او در دوران حوادث پس از انتخابات ۱۳۸۸ یکی از حامیان جدی معترضان به نتیجه انتخابات در قم بود.
5️⃣ منتظری در ۲۹ آذر ۱۳۸۸ درگذشت و تشییع پیکر او نیز صحنه جدال موافقان و مخالفانش شد. جمعیت گردآمده در این آیین، که به‌دفاع از منتظری و جنبش‌سبز شعار می‌دادند در تاریخ قم کم‌نظیر بود.
6️⃣ آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر انقلاب، پس از فوت آقای منتظری در پیامی، او را «فقیه بزرگوار»، «فقیه متبحر» و «استاد برجسته» خواندند که « دورانی طولانی از زندگی آن مرحوم در خدمت نهضت امام گذشت و ایشان مجاهدات زیادی انجام داده و سختی‌های زیادی در این راه تحمل کردند.»
اما در عین حال تصریح کردند که «در اواخر دوران حیات مبارک امام راحل امتحانی دشوار و خطیر، پیش آمد که از خداوند متعال میخواهم آن را با پوشش مغفرت و رحمت خویش بپوشاند و ابتلائات دنیوی را کفاره آن قرار دهد.»
7️⃣سه اثر مهم آیت الله منتظری، یکی کتاب چهارجلدی او درباره ولایت فقیه و حکومت اسلامی است که او را به تئوریسین اصلی این نظریه تبدیل کرد و اگرچه بعدتر در این ایده‌اش، تجدیدنظرهایی داشت.
دیگر اثر مهم منتظری رساله‌حقوق است و از این‌منظر که یک مرجع‌تقلید سنت‌گرا به مفهوم حقوق‌بشر اهمیت می‌دهد، قابل توجه است.
اثر مهم دیگرش، خاطرات دو جلدی اوست که البته اجازه نشر در ایران نداشته و ندارد و به‌صورت الکترونیکی قابل دسترس است و منبع مهمی برای قضاوت درباره وقایع سیاسی و اجتماعی پس از انقلاب است.
منبع: روزآروز
