چرا با طالبان حاضر به صلح هستیم ولی با آمریکا نه؟

محسن پاک آیین در گفتوگو با خبرگزاری دانشجویان ایران-ایسنا- درباره شایعاتی که گفته می‌شود ایران از طالبان حمایت می‌کند و همچنین طالبان در ایران دفتر دارد؟ گفت: این که گفته می شود طالبان در ایران دفتر دارد کاملا تکذیب می شود، زیرا دفتر طالبان در قطر دایر شده و در ایران دفتری ندارند و این که گفته می شود ایران به این گروه کمک می‌کند این موضوع هم از سوی مسئولین تکذیب شده است.

پاک آیین ادامه داد: طالبان بعد از این که نتوانست به اهدافش برسد با شجاعت شهید احمدشاه مسعود و مجاهدین افغانستان شکست خورد و به حاشیه رفت و نهایتا رویکردش را تغییر داده و سعی کرد به عنوان یک گروه درون افغانستان خود را معرفی کند و در کنار اقدامات مسلحانه و نظامی، رویکرد سیاسی هم داشته باشد بلکه بتواند در آینده سیاسی افغانستان نقش ایفا کند. بنابراین اکنون با دو اهرم نظامی  و رویکرد و ژست سیاسی در صحنه افغانستان فعالیت می کند.

پاک آیین در ادامه اظهار کرد: در حال حاضر چهره طالبان یک چهره سیاسی است و کشورهایی که به دنبال استقرار صلح در افغانستان هستند، سعی می کنند از طریق هماهنگی با دولت افغانستان وارد مذاکره شوند و این گروه را تشویق کنند در توسعه افغانستان نقش داشته باشد و به عنوان یک گروه افغان بتواند در مذاکرات شرکت کند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل در پایان خاطرنشان کرد: از طرف ایران هم چند بار با مسئولین طالبان مذاکره شده و یا آنها به ایران سفر کردند که همه این ها با هدف استقرار صلح و تشویق طالبان به مذاکره طی هماهنگی با دولت افغانستان بوده و هیچ اقدام پنهانی انجام نشده است.

اما سیگنال هایی که طی روزهای گذشته از سوی مسئولان دولت جمهوری اسلامی ایران برای طالبان ارسال شده است حاکی از این است که موضوع فراتر از آنچه است که عضو وزارت خارجه دولت آنرا مذاکره برای افغانستان تعبیر می کند.

موضوعی که پیشتر ذبیح الله مجاهد سخنگوی گروه طالبان هم صراحتاً به آن اذعان کرده بود و گفته بود که: "می خواهیم در آینده ارتباط نزدیک، دوستانه و برادرانه با ایران داشته باشیم."

همچنان‌که چند سال پیش هم ادعا شد که یکی از سران طالبان که در ایران بوده و در راه بازگشت از ایران کشته شده است! درواقع سال ۹۵ گزارش‌ها درباره حضور ملا اختر منصور، رهبر کشته‌شده طالبان افغانستان، در ایران خبرساز شد اما وزارت خارجه ایران این گزارش‌ها را تکذیب کرد.

اما تقریبا در اوایل سال ۹۷ برای نخستین بار تماس با طالبان توسط یک مقام رسمی ایرانی تایید شد. در تاریخ ۳۱ اردیبهشت ماه سال ۹۷ محمدرضا بهرامی، سفیر ایران در افغانستان ضمن تایید «تماس» جمهوری اسلامی با گروه طالبان، ادعای مقام‌های افغان درباره حمله این گروه به استان فراه با هماهنگی جمهوری اسلامی، به دلیل «جنگ آب» بین دو کشور را تکذیب کرد.

محمدرضا بهرامی در مصاحبه با خبرگزاری دولتی«ایرنا» گفت: «به صراحت گفته‌ایم که با طالبان تماس داریم و حتی این تماس را تبدیل به ارتباط نکردیم، زیرا نخواستیم برای طالبان مشروعیت‌زایی شود.» وی تاکید کرد که هدف از این تماس «تشویق» گروه طالبان برای پیوستن به مذاکرات صلح با دولت افغانستان است و «همه کشورهای منطقه» نیز در همین رابطه با این گروه تماس دارند.

حکومت ایران زمانی گروه طالبان را یکی از بزرگ‌ترین خطرهای امنیتی برای خود تلقی می‌کرد اما به نظر می رسد که نگاه جمهوری اسلامی ایران به این گروه چند سالی است که ابعاد دیگری به خود گرفته‌است که این موضوع تحلیل‌های متفاوتی را به همراه داشته است. این در حالی است که طی سال های گذشته «نیروهای امنیتی افغانستان و به خصوص نیروهای ناتو بارها مدعی شده بودند که بخشی از طالبان هم به لحاظ تسلیحاتی و هم تامین امکانات مورد حمایت ایران و روسیه قرار دارند.

اما آنچه که در حال حاضر در بین کاربران در شبکه های اجتماعی مطرح می شود عجله برخی افراد برای مشروعیت دادن به طالبان است. همانگونه که در بالا به آن اشاره شد هر چند در عرصه سیاست هیچ قراردادی مبنی بر دشمنی الی الابد با یک کشور و یا گروه نوشته نشده است اما این سوال طی روزهای گذشته و مشخصاً پس از ترور شهید سلیمانی و پیام تسلیت آنها بارها مطرح شده است که اگر ما می توانیم با طالبان که جنایت های آنها در برابر ایران و مردم مسلمان کشور خودشان غیرقابل انکار است به صلح دست پیدا کنیم چرا این مدل مذاکره را در برابر آمریکا پیش نگیریم.

هر چند برخی بر این باورند که ایران یک بار این مذاکره با آمریکا را انجام داده است اما شواهد و قرائن به خوبی نشان دهنده این موضوع است که خروج از برجام تصمیم دونالد ترامپ ی بود که نه تنها از برجام بلکه از بسیاری از معاهده های بین المللی خارج شد و دشمنی او تنها با مسئله ایران و برجام نبود.

مصوبه روزگذشته مجلس که به نظر می رسد میخ آخر مخالفان برجام بر تابوت آن بود یکی از آخرین نمونه های تلاش طیف تندرو برای خالی کردن دست های دولت برای مذاکره احتمالی با آمریکا برای بازگشت بایدن به برجام بود. همان تندروهایی که این روزها از تروریست های طالبان به عنوان یک جنبش اصیل یاد می کنند.

منبع: دیده بان ایران- یغما فشخامی