صحبت از تلاش غربگرایان برای تعطیلی محرم، شانتاژبازی است/ برخی با محافظ وارد حرم میشوند، بعد میگویند امام حسین دارالشفاست
قرآنپژوه، مجتهد و استاد دانشگاه گفت: برخی با اسلحه و حفاظت وارد حرم میشوند؛ اما به مردم که میرسند، میگویند امام حسین (ع) دارالشفاست.
به گزارش دیده بان ایران؛ چند ماهی است که کووید-19 به مهمترین موضوع زندگی انسانها تبدیل شده است. در این مدت، ویروس همهگیر نهتنها تیتر تمام رسانههای دنیا را به خود اختصاص داد؛ بلکه جهان را به سمتی برد که در همه ابعاد، دگرگونی ایجاد شد. کرونا نهتنها سلامت و اقتصاد جوامع را نشانه گرفت؛ بلکه توانست میان ادیان هم رد پایی از خود بهجا بگذارد.
برای چندمین بار در طول تاریخ، مراسم و مناسک حج به تعطیلی کشیده شد و بهدلیل بسته شدن مرزها، مسلمانان از زیارت بازماندند. حرمها بسته شدند و مراسم مذهبی دستهجمعی بهصورت انفرادی برگزار شد.
اکنون که در آستانه ورود به ماه محرم هستیم، تصمیمگیری برای برپایی یا لغو مراسم عزاداری به چالش تبدیل شده است. عدهای معتقدند لغو مراسم، تأیید تفکر غربگرایان است و عدهای نیز بر این باورند همچون مراسم حج، باید عزاداریهای دستهجمعی، لغو و بهصورت انفرادی برگزار شود.
برای بررسی این موضوع با سید محمدعلی ایازی قرآنپژوه، مجتهد و استاد دانشگاه به گفتوگو نشستیم تا چالش پیش آمده در برگزاری مراسم عزاداری ماههای محرم و صفر را بررسی کنیم.
به نظر شما برپایی مراسم عزاداری محرم و صفر با توجه به شیوع ویروس کرونا، چگونه باید باشد؟ آیا میتوان در این ایام مانند شبهای قدر که در ایام کرونا با محدودیتهایی همراه بود، پروتکلهایی تعیین کرد؟
تردیدی نیست که عزاداری یکی از شعائر فرهنگ اهل بیت (ع) است. این عزاداریها بهعنوان سنتی دیرین در فرهنگ شیعه به شمار میرود و فرهنگ بسیاری از مسلمانان است که هر ساله برگزار میشود؛ اما امسال واضح است با بیماری خطرناکی مواجه هستیم که جان انسان ها را تهدید میکند.
شرایط عزاداری در ماههای محرم و صفر اصلاً قابل قیاس با شبهای قدر نیست و مخالفت با پروتکلهای بهداشتی که متخصصان تعیین کردهاند، از جنس دیگری است؛ زیرا در مراسم ادعیه رعایت و کنترل پروتکل تا حدی ممکن بود و افراد میتوانستند قرآن به سر بگیرند یا مراسم را با فاصله برگزار کنند؛ اما در بسیاری از مراسم عزاداری، ازدحام و تداخل بسیار بیشتر است. هیئتها، سینهزنی یا مراسم دیگری دارند که با اختلاط بیشتری همراه است و حتی گاهی امکان ماسک زدن نیز فراهم نیست.
ممکن است در برخی از مراسم مثل عزاداری یا عروسی بتوان چنین کاری کرد؛ ولی در عزاداریها که معمولاً در فضاهای بسته و همراه با ازدحام و تراکم جمعیت برپا میشود و در آن ترقیق احساسات و غلبه عواطف نیز پیش میآید، احتمال خطر در رابطه با انتقال این بیماری بیشتر میشود.
امام حسین (ع) اگر می خواست با موارد طبیعی، مانع از بلایا شود، باید خود امام حسین (ع) نیز همین کار را میکرد و شمشیر شمر و عمر سعد در خودش و اصحابش اثر نمیکرد و باید هیچ سمی در هیچیک از ائمه اثر نمیکرد و خودشان پادزهر داشتند.
چه تضمینی برای رعایت پروتکلهای بهداشتی در عزاداریها وجود دارد؟
یکی از رسانهها عنوان کرده بود اصلاحطلبان همصدا با غربگرایان بهدنبال لغو مراسم محرم هستند. نظر شما در اینباره چیست؟ آیا میتوان از منظر سیاست به این موضوع نگاه کرد؟
باید توجه داشته باشیم که امروز همه کارشناسان مستقل، در این باره اعلام خطر کردهاند. درباره اینکه گفته می شود برگزار نشدن مراسم عزاداری تفکر غربگرایان است باید گفت این صحبتها بیشتر شانتاژ است تا اندیشه و تفکری علمی و منطقی که بر سر آن بهوجود آمده باشد.
مراجعی را داریم که درباره این مسائل همنظر با متخصصان هستند. چند روز پیش استفتائیه آیتالله وحید خراسانی را مطالعه کردم. اتفاقاً ایشان که همیشه روی شعائر دینی و مذهبی تأکید دارند، نوشته بودند که اگر این مراسم بخواهد برگزار بشود، باید با رعایت مسائل بهداشتی و نظرات کارشناسانه باشد.
ممکن است بگویند بله؛ اجازه داده میشود که مراسم را برگزار کنند؛ اما به شرط اینکه پروتکلها و دستورات بهداشتی رعایت شود؛ ولی گاهی عملاً این اتفاق نمیافتد.
ضرورتی برای عزاداری در مجالس عمومی نیست
به نظر شما برپایی مراسم عزاداری به صورت دستهجمعی، در افزایش آمار مبتلایان به کرونا تأثیرگذار خواهد بود؟
شاهد بودیم در ماههای تیر و مرداد بعد از اینکه محدودیتها برداشته شد، آمار و ارقام بیماران و فوتیها نیز افزایش پیدا کرد؛ وای به حال اینکه در مراسمی مثل عزاداری محرم و صفر نیز این اتفاق بیفتد؛ زیرا قطعاً تعداد زیادی از افراد، پروتکلها را رعایت نخواهند کرد.
ملاحظه کنید یکی از موارد مشابهی که وجود دارد این است؛ سالهای قبل توسط بسیاری از مراجع و دستگاههای قانونی اعلام شد که قمه نزنید؛ ولی همچنان عدهای هستند که به صورت پنهانی، قمه میزنند. وقتی درباره اینجور مسائل تخلف میکنند، چه تضمینی وجود دارد پروتکلهای بهداشتی را رعایت کنند؟ در واقع شما مراسمی را آزاد اعلام کنید؛ به شرط اینکه مردم رعایت کنند؛ اما اگر چنین اتفاقی رخ ندهد، چه خواهد شد؟
خطر فقط متوجه کسانی نیست که خودشان پروتکلهای بهداشتی را رعایت نمیکنند؛ بلکه همه کسانی که در اطرافشان هستند مثل خانواده، همسر، فرزندان و سایر اطرافیان نیز در معرض خطر قرار میگیرند و با این اوصاف، فاجعه به بار میآید.
اسلام درباره این مسئله چه دستوری داده است؟
اگر در مسئله جان، احتمال خطر بدهیم؛ ولو احتمال ضعیف باشد، باید پرهیز کنیم. لازم است و شکی هم در آن نیست؛ این دستور اسلام است و ربطی به غربگرایی و لیبرالیسم ندارد. این حرفها شانتاژبازی و غوغاسالاری برای خراب کردن مسئله است.
یکسری دلایل عقلی و منطقی وجود دارد که باید پروتکلهای بهداشتی و مسائل مربوط به فاصلهگذاری اجتماعی را رعایت کنیم؛ بنابراین لزومی ندارد که مراسم را حتماً بهصورت مستقیم برگزار کنیم.
مراسم امسال ماه مبارک رمضان تعطیل شد؛ اما مراسمی که بهصورت آنلاین و اشکال دیگر برگزار شد، کمتر از مجالس سالهای قبل نبود. مراسم در تلویزیون پخش میشود و افراد در منازل خود، عزاداری میکنند و دعا میخوانند. هر فردی در خانواده خود، این کار را تحت کنترل انجام دهد. چه ضرورتی دارد حتماً در مجالس عمومی عزاداری کنیم که احیاناً قابل کنترل نیست؟
نمیشود هر کاری که میخواهید انجام دهید و بعد بگویید امام حسین
به خطر انداختن سلامت افراد بهواسطه برگزاری مراسم مذهبی، چه تبعاتی خواهد داشت؟
ما تجربه گذشته را داریم. در سالهای قبل، اتفاقاتی افتاد و عدهای، مسائلی را رعایت نکردند و متأسفانه تلفاتی در جامعه دینی ما به وجود آمد و بدبینی آن نیز به نام دین تمام شد.
خواهشم از آن عزیزانی که این مسئله را مطرح میکنند، این است که توجه کنند اگر خدای ناکرده امروز اتفاقی بیفتد و تلفات افزایش پیدا کند، آنوقت به حساب کلمات و سخنان آنها گذاشته میشود. توجه داشته باشند این خدمت به امام حسین (ع) و دین نیست. برخی این حرف را مطرح میکنند و میگویند که امام حسین (ع) است و امام حسین (ع) هم که شفا میدهد.
امام حسین (ع) اگر می خواست با این موارد طبیعی، مانع از بلایا شود، باید خود امام حسین (ع) نیز همین کار را میکرد و شمشیر شمر و عمر سعد در خودش و اصحابش اثر نمیکرد و باید هیچ سمی در هیچیک از ائمه اثر نمیکرد و خودشان پادزهر داشتند.
این تفکر متغلق به افرادی است که وقتی به حرم میروند، پاسدارانشان نیز همراهشان هستند. مگر حرم از قول آنها دارالشفا نیست؟ پس چطور خود در حرم رعایت نمیکنند و گاهی با اسلحه و حفاظت وارد میشوند؛ اما به مردم که میرسند، میگویند امام حسین (ع) دارالشفاست.
در زمان حمله مغول به ایران، وقتی که چنگیز خان وارد شهر نیشابور شد، مورخان نوشتهاند که شروع کرد به آتش زدن قرآنها، کُشتن مردم، خراب کردن مساجد و ... مردم گفتند پس خدا کجاست؟ این خدایی که ما میخواستیم کجاست که بیاید و جواب بدهد؟
در صورتی که آنها به اشتباه فکر میکردند اگر هر فردی قوانین خداوند و سنتهای الهی را رعایت کند، خدا میآید. شما باید رعایت و مواظبت کنید و بعد از خدا کمک بخواهید، نه اینکه شما رعایت نمیکنید و بعدش هم میگویید امام حسین (ع) دارالشفاست. بله؛ امام حسین (ع) دارالشفاست؛ اما با قواعد و قوانینی که وجود دارد، نه اینکه شما هر کاری میخواهید انجام دهید و بعد بگویید: امام حسین.
منبع: پیام نو