نامه علی مطهری به آیت‌الله جنتی: به مردم درباره دلیل ردصلاحیتم چه بگویم؟ / نگرانی من این است که دچار مجلس فرمایشی و جامعه‌ای دچار اختناق شویم

آیت‌الله جنتی دامت برکاته

دبیر محترم شورای نگهبان

با تقدیم سلام، این روزها هرجا می‌روم، مردم می‌پرسند دلیل رد صلاحیت شما چه بود؟ می‌گویم خودم هم نمی‌دانم. شورای نگهبان از من دعوت کرد. در آن جلسه حقوقدان شورای نگهبان سه مورد از اظهارنظرهای من را به عنوان مستند عدم التزام عملی به نظام ذکر کرد که بعد از پاسخ من جوابی نداشت. گفتم اساساً التزام عملی شامل اظهارنظرها نمی‌شود و همه آحاد جامعه در اظهارنظر آزادند چه رسد به نماینده مجلس که طبق اصل ۸۴ و ۸۶ قانون اساسی در همه مسائل کشور حق اظهارنظر دارد و البته این بدان معنی نیست که باید همه این اظهارنظرها درست باشد. ممکن است در مواردی هم اشتباه کرده باشد، مهم آزادی بیان نماینده است. آنچه ممنوع است تهمت و افترا و دروغ است. رهبر انقلاب نیز فرموده‌اند «ممکن است کسی نظری مخالف نظر من داشته باشد، باید آزاد باشد حرفش را بزند.»

بنابراین بنده متوجه نشدم علت رد صلاحیت من چیست و چه پاسخی باید به مردم بدهم. اگر همچنان معتقدید اظهارنظر و نه اقدام عملی می‌تواند دلیل عدم التزام عملی به نظام و رد صلاحیت باشد، این امر چنانکه گذشت خلاف نظر مقام رهبری است. در این صورت جسارتاً جناب‌عالی التزام عملی به نظام ندارید نه بنده و ده ها کاندیدایی که به این بهانه رد صلاحیت شدند. و اگر به چنین چیزی معتقد نیستید و اظهار نظر را مشمول عدم التزام عملی نمی‌دانید، پس چه کسانی شورای نگهبان را از پشت صحنه اداره می‌کنند و با آینده انقلاب اسلامی بازی می‌کنند. 

رویه‌ای که شورای نگهبان برای انتخابات مجلس یازدهم در پیش گرفت که به تجسس در اظهارنظرها شدت بخشید و تأکید کرد که فقط نظر رسمی حکومت باید بازگو شود مجلس را دچار استحاله و تغییر ماهیت می‌کند و اختناق را بر جامعه حاکم می‌نماید. مجلس جایی است که نمایندگان اقشار مختلف جامعه در آن نظراتشان را آزادانه بیان می‌کنند و احیاناً همان روز یا روز بعد هم پاسخ سخن خود را از همان تریبون دریافت می‌کنند. در این صورت نمایندگانی حر و آزاده خواهیم داشت که مصالح کشور را کتمان نمی‌کنند و نگران مؤاخذه و رد صلاحیت نیستند و دچار نفاق و تظاهر نمی‌شوند. اما با این رویه‌ای که شورای نگهبان در پیش گرفته است نمایندگانی خواهیم داشت که نظرات واقعی خود را ابراز نمی‌کنند و احیاناً دچار ریا و تظاهر می‌شوند و حتی به سوی تملق سوق پیدا می‌کنند چون نگران رصدها و مؤاخذه‌ها و رد صلاحیت‌ها هستند، ‌و این دیگر پارلمان به معنی واقعی و مظهر دموکراسی نیست، دکوری است از مجلس که بله ما هم پارلمان داریم، چیزی شبیه مجلس عربستان سعودی که صرفاً جنبه مشورتی دارد و تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیر نیست.

به هرحال هرچه فکر کردم که علت رد صلاحیت من چه بود، ذهنم به جایی نرسید مگر این که وقتی نمی‌توانند کسی را در میدان رقابت انتخابات شکست دهند اساساً اجازه ورود به میدان را به او نمی‌دهند و این یعنی تضییع حقوق آن کاندیدا و صدها هزار شهروندی که می‌خواستند به او رأی بدهند. 

خدا را شاهد می‌گیرم که نگرانی من بیشتر به خاطر ادامه این رویه است که لاجرم منجر به یک مجلس فرمایشی و جامعه‌ای دچار اختناق می‌شود، نقطه‌ای که با نقطه آغاز انقلاب اسلامی بسیار فاصله دارد. امام خمینی(ره) در فرانسه فرمودند کمونیستها هم در جمهوری اسلامی حق اظهارنظر و فعالیت دارند. استاد شهید آیت‌الله مطهری نیز در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی فرمودند در جمهوری اسلامی احزاب غیراسلامی هم حق فعالیت دارند مشروط به اینکه با تابلوی خودشان فعالیت کنند نه با تابلوی اسلام. ببینید از کجا به کجا رسیده‌ایم. ای کاش جناب‌عالی که محضر درس شهید مطهری را درک کرده‌اید بهره‌ای از آن آزاداندیشی برده بودید. 

می‌دانم که جناب‌عالی با خود فکر می‌کنید که تاکنون نظام را با این کارها حفظ کرده‌اید. ولی این فکر اشتباه است. این کارها بیشتر به نظام ضربه زده و اگر انجام نمی‌شد اکنون نظام قویتر بود.

با این حال بنده مردم را به شرکت در انتخابات دعوت می‌کنم و همان طور که قبلاً گفته‌ام خود را از صاحبان این انقلاب می‌دانم و مانند مادری که به خاطر حفظ فرزندش از حق خود می‌گذرد این نامهربانی‌ها را به دل نمی‌گیرم و همچنان سرباز انقلاب اسلامی خواهم بود.

به هرحال بنده هنوز علت رد صلاحیتم را نمی‌دانم و پاسخی برای مردم ندارم. مستدعی است آن را به طور عمومی اعلام فرمایید تا ابهام برای بنده و جامعه رفع شود. قبلا سپاسگزارم.

با تقدیم احترام

علی مطهری