اینگونه ردصلاحیت ها، از اعتبار اجتماعی حکومت می کاهد/ حفظ نظام را واجب تر از حقوق مردم دانستیم/ در قانون اساسی احراز صلاحیت داریم نه رد صلاحیت

به گزارش دیده بان ایران؛  غلامعلی رجایی با بیان اینکه مسئولین بخش های مختلف در زمینه توجه و رعایت حقوق ملت، نمره قابل قبولی نمی گیرند، گفت: در قانون اساسی عدم احراز صلاحیت نداریم، همه مردم صالح هستند مگر خلاف آن ثابت شود، ولی می بینیم که گاهی شورای نگهبان اعلام می کند که صلاحیت فلانی احراز نشد. کسی که در مجلس شورای اسلامی و در مجلس خبرگان بوده و قبلاً صلاحیتش تایید شده در دوره بعد صلاحیتش رد می شود! متأسفانه این مسایل در سطح مردم تبعات منفی دارد و به مرور موجب می شود که اعتبار و قدرت اجتماعی حاکمیت کاهش یابد و مردم به تدریج فاصله می گیرند از کسانی که بر آنها حکومت می کنند و این زنگ خطری است که امام فرمودند: «اگر روزی ملت برگردند دیگر کاری نمی توان کرد».

حقوق ملت در قانون اساسی، آنچنان که باید مورد توجه واقع نشده است

غلامعلی رجایی به حقوق ملت در قانون اساسی و اسلام اشاره و اظهار کرد: یکی از فصل های روشن قانون اساسی که مستفاد از احکام نورانی اسلام می باشد، حقوق ملت است. البته حقوق ملت در قانون اساسی، آنچنان که باید مورد توجه واقع نشده است مثل حق اعتراضی که در اصل ۲۷ قانون اساسی آمده و مردم بر طبق آن می توانند به صورت مسالمت آمیز تجمع و راهپیمایی کنند، ولی شاهدیم که تاکنون هیچ ساز و کاری در هیچ دولتی برای این اقدام در نظر گرفته نشده است.

بی تدبیری در اقتصاد و ایجاد چالش برای مردم، نمونه ای از تضییع حقوق ملت است

وی افزود: اینکه دولت ها با بی تدبیری وضعیت اقتصادی مردم را دچار چالش می کنند و سطح درآمد و معیشت مردم یکباره کاهش یابد در حدی که از گرسنه ترین همسایگان خود هم عقب بمانند، حقوق ملت است که نادیده گرفته شده و برای آن تدبیر و راهکاری دیده نشده تا این مساله را جبران کنند و جلوی تضییع حقوق ملت را بگیرند.

مهم ترین مساله مورد تأکید هر حاکمیتی توجه به حقوق ملت است

غلامعلی رجایی یکی از پایه های اصلی تشکیل حکومت را احقاق حقوق ملت دانست و بیان کرد: حقوق ملت بحثی بسیار جدی است. حکومت ها برای ملت ها تشکیل می شوند، حکومت ها منتخب مردم برای خدمت به مردم هستند چون همه مردم امکان حکومت و مدیریت بر خود را ندارند، هم به دلیل اینکه درگیر مسایل شخصی خود هستند و هم به دلیل اینکه از توان، تجربه، تخصص و کارآیی این کار بر نمی آیند لذا عده ای را به عنوان نماینده در قوه مجریه، قوه مقننه و قوه قضائیه انتخاب می کنند. این مساله ربطی به داخل کشور ندارد و یک امر عامی است که در تمام ملل مختلف تسری دارد. بنابراین طبیعی است که بگوییم شاید اولاترین و اولی ترین مساله مورد تأکید هر حاکمیتی توجه به حقوق ملت است.

توجه به حقوق ملت بیشتر در زمان انتخابات بروز و ظهور پیدا می کند!

وی با بیان اینکه توجه به حقوق ملت بیشتر در زمان انتخابات بروز و ظهور پیدا می کند، گفت: در رابطه با حقوق ملت هم فصل روشنی در بیانات امام خمینی(ره) وجود دارد. حضرت امام(ره) هر دولتی که سر کار می آید، آن دولت را توجه می دهد به اینکه برای رعایت حقوق مردم و خدمت به آنان تشکیل شده و در واقع وظیفه اصلی دولت ها همین امر است.

در این چهل سال در تحقق حقوق ملت موفق نبودیم

وی به موانع تحقق حقوق ملت در چهل سال پس از انقلاب اشاره و خاطرنشان کرد: معتقدم در این چهل سال در تحقق حقوق ملت در ترازی که انقلاب وعده داده بود موفق نبودیم که این مساله علل متعددی دارد، اول اینکه در این چند دهه درگیر گروهک ها و تجزیه ایران بودیم به گونه ای که آنان حقوق ملت کُرد، بلوچ، ترکمن و عرب را مستثنی خود قرار دادند و در اعتراضات آبان ماه اخیر نغمه های قومیتی را شاهد بودیم. قاعدتاً در این مساله همه باید خود را متوجه اصل مملکت می کردند و توجه می داشتند که یک دشمن بیرونی آمده و با استدلال اینکه ایران به لحاظ نظامی ضعیف است، می خواهد خوزستان را به بهانه طرفداری از عراق جدا کند. هفت تا هشت سال درگیر این مساله بودیم و بعد مسایل خاص دیگری پیش آمد.

حفظ نظام را واجب تر از حقوق مردم دانستیم

غلامعلی رجایی ادامه داد: به نظر من علت اصلی نرسیدن مردم به حقوق خود این است که مسئولین در این رابطه خود را اولاتر از مردم دانستند. شاید علت تامه این باشد که براساس آموزه هایی هم که تکرار شد، اول حکومت و بعد مسایل دیگر را در نظر داشتیم و به نظر من رواج این تفکر که حفظ حکومت بر حقوق مردم اولویت دارد، باعث شده که مردم در درجه دوم دیده شوند و همچنین در دو دسته مسلمان و غیر مسلمان تقسیم بندی شوند و حتی مردمی هم که اساساً دین ندارند به عنوان شهروند نادیده گرفته می شوند.

سلیقه ای برخورد کردن هم موجب شده مردم از یکسری حقوق خود محروم شوند

وی گفت: مردم یکسری محرومیت ها دارند که به نظر می رسد بیشتر جنبه سلیقه ای است مثل مشکلی که برای نماینده زرتشتی شورای شهر یزد پیش آمده بود. از یک سو دین زرتشت را باید دین بدانیم و از سوی دیگر کسی که در دوره قبل عضو شورا بوده، مجدد از ورود به شورا منع شده که این نمونه ای عجیب است و نشانه ای از سلیقه ای برخورد کردن با مسایل این چنینی است.

وی افزود: نکته دوم که باز به تفکر برمی گردد این است که متأسفانه سلیقه کسانی که تصمیم گیر هستند نسبت به حقوق عامه و حقوق ملت سلیقه تنگ و محدودی است. اگر دامنه این سلیقه گستره بیشتری پیدا کند، قاعدتاً رعایت بیشتر حقوق مردم را شامل می شود به عنوان مثال امام در تعبیری می گفتند: «اگر مردم ما را نخواهند، ما باید برویم، اگر مردم به کسی بخواهند رأی دهند، کسی نمی تواند آنها را مکلف کند. حتی به نمایندگان خود در استان ها می گفتند که به شما چه که مردم به چه کسی می خواهند رای دهند شما وکیل مردم نیستید و مسلط به مردم نیستید، شما توصیه می کنید که به کسی رای دهند یا رای ندهند ولی اینکه مردم اشتباه می کنند، به خودشان ربط دارد و هر کسی که اشتباه کند، نتیجه اشتباه خود را می بیند.» این نگاه به حقوق ملت، مشرفانه و از بالا به پایین است نه نگاه حداقل یا هم سطح.

در قانون اساسی احراز صلاحیت داریم نه رد صلاحیت

غلامعلی رجایی اظهار کرد: نظر امام این بود که مردم ولی نعمت ما هستند و ما تابع آنها هستیم. برخی گمان می کنند این نگاه، نگاه فروتنانه ای نسبت به مردم است. وقتی نگاه بالا به پایین باشد، حتی مردم شیعه دسته بندی می شوند، کسانی که ذوب در ولایت هستند یا نیستند. به ولایت مطلقه اعتقاد دارند یا ندارند. نقدی به شورای نگهبان و ارکان حکومت دارند یا ندارد. در حالی که اینها مقدس نیستند. و همین ها باعث محرومیتشان می شود لذا در انتخابات عده ای به همین دلیل رد صلاحیت می شوند در صورتی که در قانون اساسی احراز صلاحیت داریم نه رد صلاحیت.

اینگونه رد صلاحیت ها، از اعتبار اجتماعی حکومت می کاهد

وی گفت: در قانون اساسی عدم احراز صلاحیت نداریم، همه مردم صالح هستند مگر خلاف آن ثابت شود، ولی می بینیم که گاهی شورای نگهبان اعلام می کند که صلاحیت فلانی احراز نشد. کسی که در مجلس شورای اسلامی و در مجلس خبرگان بوده و قبلاً صلاحیتش تایید شده در دوره بعد صلاحیتش رد می شود! یا کسی که قبلاً در مجلس خبرگان بوده، مجدداً به مصاحبه علمی دعوت شده است. متأسفانه در سطوح خبرگان و نخبگان این مساله رعایت نمی شود؛ در سطح مردم عادی این قضیه تبعات منفی خود را دارد و خطری هم که پیش می آید این است که مردم وقتی می بینیم که حقوقشان توسط حاکمیت و حکومت و دولت نادیده گرفته می شود، علی القاعده اعتبار اجتماعی شان که در اختیار حاکمیت هست، کم می شود. قدرت اجتماعی و چانه زنی حاکمیت ها و دولت ها کاهش می یابد و مردم به تدریج فاصله می گیرند از کسانی که بر آنها حکومت می کنند و این زنگ خطری است که امام فرمودند: «اگر روزی ملت برگردند دیگر کاری نمی توان کرد».

در زمینه رعایت حقوق ملت، نمره قابل قبولی به مسئولین نمی دهم

غلامعلی رجایی در مورد کارنامه و سیره مسئولین در احقاق حقوق ملت و عدالت اجتماعی، گفت: به نظرم حقوق ملت به رسمیت شناخته شده است. همین که انتخابات برگزار کردند، خواسته اند خواست مردم را محقق کنند، اما به تمام و کمال انجام نشده و من نمره قابل قبولی نسبت به توجه به این اصل نمی دهم. تأکید می کنم که می توان حقوق قانون اساسی در رابطه با حقوق ملت را مورد بررسی قرار داد که اتفاقاً بحث جدیدی است.

روشنفکران، حوزویان و کنشگران سیاسی همچنان نسبت به حقوق ملت حساسیت و دغدغه دارند

غلامعلی رجایی در مورد میزان حساسیت روشنفکران و حوزویان امروز نسبت به حقوق ملت، اظهار کرد: برخی معتقدند که میزان حساسیت و انگیزه روشنفکران و حوزویان به حقوق ملت کاهش یافته است، اما من چنین تصوری ندارم چون اکنون رفاه و راحتی مردم در زندگی یا به عبارتی فراهم شدن امکانات اولیه معیشت، دغدغه اکثر احزاب است. در حال حاضر بیشتر بحث ها و چالش های سیاسی که احزاب، نخبگان و کنشگران سیاسی و فعالین داشتند، سمت و سوی مطالبات معیشتی مردم را پیدا کرده کما اینکه دیدیم در زمان افزایش قیمت حامل های انرژی احزاب تماماً رویکرد اقتصادی پیدا کردند و نقدهای تندی متوجه حاکمیت و دولت داشتند./ شفقنا