مروری بر مطالب مهم روزنامه‌های دوشنبه، نهم دی؛ از بررسی دلایل سفر ظریف به نیویورک و مسکو تا تاثیر گذار اعتراضات آبان بر انتخابات اسفند ماه
ظریف امروز مسکو، هفته آینده در نیویورک؛ معرفی ضد محیط زیست‌های هوای پاک؛ اعتراضات آبان، انتخابات اسفند؛ میانجی‌های کم اثر ایران و آمریکا؛ اتاق فکر تخریب دولت به روایت واعظی؛ خوش بینی به تلفات کم زلزله‌های اخیر؛ ردصلاحیت به دلیل عضویت در حزب! شفافیت منابع مالی نامزد‌های انتخابات، شرط تشکیل مجلس سالم و کارآمد؛ خداحافظی آخرین لاریجانی با قوه قضاییه؛از مواردی است که موضوع گزارش‌های خبری و تحلیلی روزنامه‌های امروز شده است.
به گزارش سایت خبری و تحلیلی دیده بان ایران ؛ روزنامه‌های امروز دوشنبه نهم دی ماه در حالی چاپ و منتشر شد که فعالیتهای جدید انتخاباتی پایداری‌ها از یک سو و استعفای تاج از ریاست فدراسیون فوتبال و آثار و پیام‌های رزمایش مشترک ایران، چین و روسیه از دیگر در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده اند.
در ادامه تعدادی از یادداشت‌ها و سرمقاله‌های منتشره در روزنامه‌های امروز را مرور می‌کنیم؛
گزارشی از فشار تورم بنزینی روی محرومان
روزنامه جام جم در شماره امروز خود طی گزارشی با تیتر فشار تورم بنزینی روی محرومان نوشت: گزارش مرکز آمار از شاخص‌های نرخ تورم در اولین ماه پس از گرانی بنزین، گویای تأثیر شدید این موضوع بر سطح عمومی قیمت‌ها به‌خصوص کالا‌های اساسی است؛ اما واقعیت نگران‌کننده آن است که افزایش قیمت کالا‌های اساسی و سبد مصرفی دهک‌های کم‌درآمد به شدت افزایش یافته، اما برای اقشار پردرآمد روند نزولی پیدا کرده است. از یک طرف بر اساس گزارش مرکز آمار، هزینه حمل و نقل (کرایه) ۱۵ درصد بالا رفته و از طرف دیگر، قیمت کالا‌های اساسی و مواد خوراکی هم با سرعت بیشتری گران شده است. قیمت مسکن هم خیلی فوری به گرانی بنزین واکنش نشان داده است. در حالی که از اواسط امسال، نرخ تورم ماهانه رو به کاهش گذاشته بود در آذرماه به شدت افزایش یافته است. منظور از نرخ تورم ماهانه، درصد تغییر عدد شاخص قیمت، نسبت به ماه قبل است. نرخ تورم ماهانه آذر ۹۸ به ۲/۳ درصد رسیده که در مقایسه با ماه قبل دو برابر شده است. تورم نقطه به نقطه هم که از اردیبهشت‌ماه نزولی شده بود، از آذر دوباره صعودی شده است. منظور از نرخ تورم نقطه‌ای، درصد تغییر عدد شاخص قیمت، نسبت به ماه مشابه سال قبل است. نرخ تورم نقطه‌ای در آذر ۹۸ به عدد ۸/۲۷ درصد رسیده است؛ یعنی خانوار‌های کشور به طور میانگین ۸/۲۷ درصد بیشتر از آذر ۹۷ برای خرید «مجموعه کالا‌ها و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند.
نرخ تورم نقطه‌ای آذر ۹۸ در مقایسه با ماه قبل ۸/۰ واحددرصد افزایش یافته است. نکته مهم‌تر آن‌که نرخ تورم مناطق روستایی نسبت به مناطق شهری با شدت بیشتری افزایش یافته است. نرخ تورم ماهانه مناطق شهری در آذر امسال به ۳ درصد رسیده که دو برابر نرخ تورم ماهانه آبان (۵/۱ درصد) است. این در حالی است که نرخ تورم ماهانه مناطق روستایی ۳/۲ برابر شد و از ۸/۱ درصد در آبان به ۲/۴ درصد در آذر افزایش یافت. نرخ تورم نقطه به نقطه مناطق روستایی هم با سرعت بیشتری نسبت به مناطق شهری افزایش یافته است. نرخ تورم نقطه به نقطه مناطق روستایی در آبان ۳/۲۷ درصد بود که در آذر به ۹/۲۸ درصد افزایش یافت؛ یعنی ۶/۱ واحددرصد بیشتر شد. این در حالی است که نرخ تورم نقطه به نقطه مناطق شهری در این مدت فقط ۶/۰ درصد بیشتر شد و از ۲۷ درصد در آبان به ۶/۲۷ درصد آذر افزایش یافت. این آمار‌ها بیانگر آن است که در مناطق حاشیه‌نشین و روستایی فشار تورم بنزین بیشتر از مناطق شهری بوده است. علت این تفاوت را می‌توان تمرکز دولت بر کنترل بازار و قیمت‌ها در شهر‌ها و مراکز استان‌ها دانست.
نرخ تورم ماهانه حمل‌ونقل از ۴/۵ درصد در آبان به ۷/۱۴ درصد در آذر رسیده است. در نقاط مختلف کشور به‌تبع گرانی بنزین نرخ کرایه بار و مسافر با افزایش زیادی روبه‌رو بوده است به طوری که هر از چند گاهی مردم یک نقطه از کشور از این افزایش قیمت کرایه‌ها گلایه می‌کنند.
بازار مسکن بعد از دو سال روند صعودی قیمت‌ها، بالاخره در اوایل تابستان امسال وارد دوره رکود شد. در این وضعیت، پیش‌بینی می‌شد ضمن تداوم رکود این بازار تا حدود یک سال آینده، میانگین قیمت مسکن نیز تعدیل شود.
حالا، اما به دنبال موج جدید تنش قیمت‌ها که بعد از اجرای طرح بنزینی دولت به راه افتاد، بازار مسکن نیز تغییر سریع و پرقدرتی داشته و رکورد، رشد ۷/۶ درصدی قیمت در آذر را شاهد بوده است.
بر اساس جدیدترین آمار‌های منتشر شده از سوی دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی، در آذر میانگین قیمت یک مترمربع زیربنای مسکونی در شهر تهران با افزایش ۷/۶ درصدی مواجه شده و به ۱۳ میلیون ۴۷۴ هزار تومان رسید است.
کارشناسان پایان یافتن ماه صفر، افزایش ۲۰۰ درصدی نرخ بنزین، نزدیک شدن به ماه‌های پایانی سال و ورود تقاضا به بازار مسکن را از دلایل چرخش وضعیت در بازار مسکن می‌دانند.
مهم‌ترین نکته‌ای که در گزارش جدید مرکز آمار آورده شده است شاید آن باشد که نرخ تورم مناطق روستایی نسبت به مناطق شهری با شدت بیشتری افزایش یافته است.
این آمار‌ها بیانگر آن است که در مناطق حاشیه‌نشین و روستایی فشار تورم بنزین بیشتر از مناطق شهری بوده است. علت این تفاوت را می‌توان تمرکز دولت بر کنترل بازار و قیمت‌ها در شهر‌ها و مراکز استان‌ها دانست.
برخلاف آنچه در ذهن عموم مردم تصور میشود، نرخ تورم اعلام شده در روستا‌ها معمولا اندکی بالاتر از نرخ تورم شهری است، اما دلیلش این است که اولا تغییرات نرخ تورم رابطه خاصی با بالا یا پایین بودن نرخ اقلام ندارد، بلکه میزان تغییرات قیمتی اقلام خوراکی، غیرخوراکی و خدماتی به عنوان ملاکی برای محاسبه تورم در نظر گرفته میشود.
تندروی‌ها به دنبال پرت کردن حواس مردم
محمدتقی فاضل میبد یزدی طی یادداشتی در شماره امروز روزنامه آرمان ملی با عنوان تندروی‌ها به دنبال پرت کردن حواس مردم نوشت: هرچه به انتخابات اســفند نزدیکتر می‌شویم، بازار تندروی، بداخلاقی‌های سیاســی و اتهام زنی‌های سیاســی روز به روز شلوغ‌تر میشود. پشــت پرده این بداخلاقی‌ها در عرصه سیاسی کشور دســتهای پنهان برخی تندروهاست.
دســتهای پنهانی که نه منافع ملی برایشان مهم است نه استقلال، آزادی و آبروی کشور. هر چند که ســابقه این بداخلاقی‌ها مربوط به امروز نیســت و به دیرباز برمی گردد. مصادیق بی اخلاقی فقط تهمت و توهین به افراد نیست، مسائلی که بوی اختلاف از آن به مشام برسد یا افراد را متهم به فلان چیــز کنند و ... هرکدام به نوعی دمیدن در بوق اختلاف و تفرقه است. برای مثال گاه در خطبه‌های نمازجمعه مسائلی مطرح میشود که چندان وحدت گرا نیست. دو قطبی کردن جامعه با تقســیم افراد به چپ و راست، اصلاح طلب و اصولگرا، و متهم کردن یکدیگر از آن دسته بداخلاقی هاست که اگر مراقبت نکنیم بلای جان نظام میشود. متاسفانه این دست‌های پنهان با دوقطبی ســازی‌های کاذب و افراطی به دنبال ضربه زدن به کشــور هستند و عده‌ای هم جاهلانه و ناآگاهانه با آنان همراه می‌شوند.
شعار‌هایی که هنگام سخنرانی رئیس جمهور در یزد سردادند یا رفتار‌های تندی که گاهی در قم و دیگر شهر‌ها مشاهده می‌کنیم هرکدام به نوعی به نظام آسیب می‌زنند. در سایه این نوع برخورد‌های تند و ناپسند، مفاسد اقتصادی روز به روز بیشتر میشود. در واقع برخی‌ها در عرصه سیاسی توجه و حواس مردم را بــا تندروی‌ها پرت می‌کنند و در پشــت پرده به دنبال انجام کار خود هستند و از پول بیت المال سوءاســتفاده می‌کنند. این تندروی‌ها به راحتی از میدان بیرون نمی‌روند.
مافیایی پشــت پرده این بداخلاقی‌ها هستند. خوشبختانه مردم هم متوجه این بی اخلاقی‌ها می‌شــوند، اما بازهم نگرانی من این است که آیا مردم در انتخابات حضور باشکوه پیدا می‌کنند یا این فضا ممکن است بر تصمیم رای دادن آن‌ها تاثیرگذار باشد. برخی‌ها می‌گویند جامعه را دو قطبی نکنید، اما با عمل خود، حرف خودشــان را نقض می‌کنند، چون این دســته افراد فقط به دنبال کســب قدرت و ثروت هستند.
در همین ماجرای افزایش قیمت بنزین، برخی به سرعت وارد فاز حمله به دولت شدند درحالی که تصمیم نظام بود. مثــا چرا یک بار هــم در نمازجمعه تهران رئیس جمهور دعوت نمی‌شــود که برای مردم ســخنرانی کند و درباره مســائل مهم به مردم توضیح دهــد؟ چرا فقط افــرادی از یک جناح دعوت شده و به جناح مقابل و دولت حمله میشود؟ متاسفانه همه مسائل کشور در جناح بندی‌های سیاســی خلاصه شده و این موضوع هم در خطبه‌های نماز جمعه، صدا و سیما و دیگر تریبون‌های مهم مشهود است. در هر صورت راه برون رفت از ایــن جناح بندی‌ها و بی اخلاقی‌ها زمانی است که منافع ملی برای ما اولویت باشد.
چالش‌هایی که تاج را مجبور به استعفا کرد
سعید فائقی معاون سابق سازمان تربیت بدنی طی یادداشتی در روزنامه ایران در مورد استعفای تاج نوشت: فوتبال ایران روز‌های پرتلاطمی را سپری می‌کند. از پرونده مارک ویلموتس، سرمربی تیم ملی گرفته تا مسائل دیگری همچون پول‌های بلوکه شده در فیفا، بحث حضور بانوان در ورزشگاه‌ها و سایر مواردی که هم اکنون هرکدام از آن‌ها به چالشی در فوتبال ملی ایران تبدیل شده است. در چنین شرایطی دیروز اعلام شد که مهدی تاج به دلیل مشکلات جسمانی از ریاست فدراسیون فوتبال استعفا کرد و به نظر من این تنها دلیل استعفای تاج نبود؛ چالش‌های پیش رو دلیلی شد برای استعفای تاج. این روز‌ها فشار‌های زیادی در ورزش بخصوص فوتبال ایران وجود دارد و حواشی این رشته بسیار است. تیم المپیک در آستانه حضور در مسابقات انتخابی المپیک ۲۰۲۰ است و تیم ملی بزرگسالان هم در شرایط مناسبی برای حضور در جام جهانی ۲۰۲۲ و جام ملت‌های ۲۰۲۳ ندارد و از سوی دیگر تیم‌های باشگاهی مان هم باید خودشان را برای حضور در جام باشگاه‌های آسیا آماده کنند.
تیم ملی بزرگسالان مربی ندارد و تیم امید بیش از ۴ دهه در المپیک حضور نیافته و برای باشگاه‌های فوتبال نیز بحث مربی و انتقال وجه برای مربیان خارجی به وجود آمده است. این فشار‌ها در یک مقطع اتفاق افتاد و باعث شد مهدی تاج از کار بیفتد و حالا باید به دنبال فردی بود که بتواند این شرایط را ادامه دهد. نزدیک‌ترین فرد به مدیریت تاج، محمود اسلامیان است. سابقه اسلامیان نشان می‌دهد که او مدیر بحران است، انتخاب او به عنوان سرپرست باعث میشود تا یک گام جلوتر باشیم. او در شرکت‌های بزرگی همچون فولاد مبارکه و صندوق بازنشسته‌ها فعالیت داشته و باید درعین مدیریت در شرایط بحرانی فدراسیون فوتبال، شرایط را برای انتخابات آزاد ریاست فدراسیون فراهم کند. با وجود چالش‌های موجود مدیریت در فدراسیون فوتبال کار چندان سختی نیست، در حال حاضر رئیس فیفا تمایل دارد به ایران بیاید و این نشان می‌دهد که فیفا در فکر حل مشکلات است، مشکلاتی که بیشتر جنبه مالی دارد. هرچند فوتبال ما پتانسیل بالایی دارد و می‌تواند خودش را بازسازی کند. فوتبال ایران برای گذرازاین شرایط به زمان نیاز دارد و در حال حاضر با مدیریت اسلامیان می‌توانیم زمان بخریم.
عبور از مشکل مالی راه حل‌های بسیاری دارد و امسال به دلیل موافقت مجلس با پرداخت حق پخش این موضوع حل خواهد شد. موافقت با حق پخش فوتبال نشان می‌دهد که گام‌هایی برای رفع مشکلات مالی در حال برداشته شدن است. رقم ورزش رقم درشتی نیست و می‌توانیم با رقم ۱۰۰ میلیارد تومانی ورزش را مدیریت کنیم یا می‌توان با پول‌هایی که به صورت قطره چکانی در بودجه کشور وارد میشود، ورزش را اداره و شکوفا کرد. ما در همه حوزه‌ها به دنبال اجرای طرح اقتصاد مقاومتی هستیم واین اقتصاد مقاومتی باید در ورزش هم انجام شود. مربیان ایرانی خوبی در کشورمان حضور دارند و ما می‌توانیم با انتخاب یک مربی خوب از این بحران عبور کنیم و پس از عبور از بحران می‌توان مربیان خارجی استخدام کرد. بحث انتخاب سرمربی تیم ملی بیش از حد طولانی شده، باید یک زمانی به خودمان بازگردیم. زمانی که ما می‌بینیم مشکلاتی همچون انتقال پول داریم، می‌توانیم از داشته‌های خودمان استفاده کنیم. به دلیل حضور در شرایط سخت و بحرانی باید به مربیان داخلی اطمینان کرد. جامعه ما از نظر فرهنگی با افراط و تفریط‌هایی روبه‌روست و ورزش ایران در برخی از موارد توسط داخلی‌ها ضربه می‌بیند. بحث حضور بانوان در ورزشگاه‌ها نیز یکی از چالش‌های فوتبال ایران است و این بحث به دلیل ناتوانی مدیریتی به یک چالش بزرگ تبدیل شده است. در روز‌های گذشته مهدی تاج با چالشی همچون اظهارنظر نمایندگان مجلس همراه شد که این جنبه تبلیغاتی دارد، همه می‌خواهند در شرایط انتخابی به حوزه ورزش ورود کنند. این‌ها دلایلی برای استعفای مهدی تاج است و این مقطع محمود اسلامیان که در چند سال اخیر رابطه نزدیکی با رئیس فدراسیون دارد، می‌تواند امور جاری را مدیریت کند.
