اکبر ترکان: یکی از اساتید دانشگاه تهران گفت به دلیل پیگیری راه اندازی سیستم مقابله با فساد چندین بار تهدید به قتل شدم

تجربه و مطالعات به من می‌گوید آنچه در کشورهایی که در امر مبارزه با فساد موفق بوده‌اند اتفاق افتاده، ایجاد نظام‌های اطلاعاتی شفاف است که به صورت مکانیزه نظارت بر فعالیت‌های مالی را ممکن می‌کند. در سازمان‌هایی که نظارت مکانیزه و سیستماتیک روی فعالیت‌های مالی وجود داشته باشد، فساد یا اتفاق نمی‌افتد یا اگر اتفاق بیفتد خیلی زود کشف می‌شود. در ایران نیز چندین بار تلاش شده تا چنین سیستم‌هایی برای مقابله با فساد عملیاتی شود اما اغلب این تجربه‌ها به دلایلی که بعداً ذکر می‌شود، شکست خورده‌اند. یک بار در زمان آیت‌ا... هاشمی رفسنجانی که مرحوم دکتر نوربخش وزارت اقتصاد را اداره می‌کردند، مقرر شد کد مالیاتی ایجاد شود و روند اخذ مالیات از این طریق مدیریت گردد. در آن زمان موج‌هایی در جامعه ایجاد شد و برخی جریان‌ها موفق شدند تا این مسأله تخصیص کد مالیاتی را ملغی کنند.

هدف آن‌ها جلوگیری از افشای اطلاعات مالی و عدم پرداخت مالیات بود. زمانی که مسعود کرباسیان مسئولیت گمرک را برعهده گرفت، برای تهیه یک نرم‌افزار جامع گمرکی که بتواند تمام فعالیت‌های گمرکی را یکپارچه مدیریت کند، قراردادی با دانشگاه تهران بست. به گفته او ۷۰۰ میلیارد تومان برای آماده‌سازی این نرم‌افزار هزینه‌ شد؛ نرم‌افزار جامعی که وقتی کسی خریدی انجام می‌داد در چند مرحله کالاها ثبت می‌شد. در کشتی مبدأ، در بندر، در گمرک و در نهایت در انبار کالاها بررسی و ثبت می‌شدند و شناسنامه کالاها در سیستم جامع اطلاعاتی موجود بود. سرنوشت این طرح چه شد؟ یکی از اساتید دانشگاه که در این پروژه دخیل بود می‌گوید که «چندین بار تهدید به قتل شدم». این مسائل نشان می‌دهد که برخی جریان‌ها مخالف شفافیت هستند و ایجاد شفافیت منافع آن‌ها را به خطر می‌اندازد.

راه حل ما راه‌اندازی سیستم‌های جامع اطلاعاتی و ایجاد شفافیت است. فقط در این صورت است که می‌توانیم به مقابله با فساد برخیزیم. اینکه وزیر اطلاعات می‌گوید برخی با دولت الکترونیک مخالفند و تلاش دارند از مکانیزه کردن سیستم‌های اطلاعاتی جلوگیری کنند، ریشه‌اش به همین فساد و ترس برخی جریان‌ها از شفافیت بازمی‌گردد. در دیگر کشورها اما به هر طریق ممکن، این سیستم‌ها راه‌اندازی شده و مورد استفاده‌اند.