فلاحت پیشه: آمریکا دیر یا زود وارد فضای مذاکره با ایران می‌شود
اگرچه تلاش دونالد ترامپ برای گفت و گو با ایران بی نتیجه ماند اما روز گذشته یک روزنامه کویتی مدعی شد که برخی دیپلمات‌های ایرانی و آمریکایی به طور پنهانی در لندن دیدار کردند و مذاکرات یمنی‌ها در سوئد نتیجه این دیدارها بود.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی دیده بان ایران ؛ پس از تابستان پرماجرای اخیر و پالس‌های مکرر ترامپ برای مذاکره و در نهایت پاسخ در خور تامل دکتر روحانی در مجمع عمومی‌سازمان ملل به درخواست رئیس جمهور آمریکا، یکبار دیگر مسئله مذاکره مقامات ایرانی و آمریکایی البته به طور محرمانه مطرح شد. بر این اساس، روز گذشته روزنامه کویتی الجریده به دیدار پنهانی مقامات ایران و آمریکا در لندن اشاره کرد و مدعی شد: « نتیجه این دیدار محرمانه به مذاکرات یمن در سوئد انجامید.» این روزنامه همچنین مدعی شد:« ایرانی‌ها خواستار رفع و یا تعلیق تحریم‌های اقتصادی در برابر تداوم این همکاری‌ها شدند و آمریکا را تهدید کردند که در صورت عدم تمدید معافیت برخی کشورها از تحریم‌ها به این همکاری‌ها و جلسات پایان می‌دهند.» در نهایت حمید بعیدی نژاد سفیر ایران در لندن ادعای این روزنامه کویتی را تکذیب کرد. به هر روی، حشمت الله فلاحت پیشه رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در رابطه با ادعای روزنامه کویتی و احتمال چنین مذاکراتی میان ایران و آمریکا در آینده با توجه به سابقه اش به آفتاب یزد گفت: ترامپ وضعیتی ایجاد کرد که عملا کانال‌های سیستماتیک میان تهران و واشنگتن بسته شد. اما شرایط منطقه به گونه ای است که آمریکایی‌ها امروز به این نتیجه رسیدند که تنها نقش آفرینی و همکاری ایران می‌تواند منجر به حل بسیاری از مسائل در منطقه شود. به همین دلیل، دیر یا زود آمریکایی‌ها به این نتیجه می‌رسند که باید وارد فضای رسمی‌مذاکره با ایران شوند.
> مذاکرات تاریخی اما محرمانه با آمریکا
طی 40 سال اخیر با وجود مواضع روشن نظام نسبت به آمریکا در موارد مهمی‌به ویژه در رابطه با کشورهای ثالث که پای منافع تهران و واشنگتن هم در میان بود، مذاکراتی به صورت محرمانه میان دو کشور ایران و آمریکا صوررت گرفت که سالها بعد به نحوی از آن پرده برداشته شد. در این بخش از گزارش به نمونه ای از این مذاکرات اشاره می‌شود. نخستین مذاکره تهران و واشنگتن به 13 آبان 1358 بعد از بحران گروگانگیری در سفارت آمریکا باز می‌گردد که به قرارداد الجزایر و آزادی گروگان‌ها در تاریخ ۳۰ دی ۱۳۵۹ (برابر با ۲۰ ژانویه ۱۹۸۱) انجامید. دومین مذاکره محرمانه معروف البته ناکام میان ایران و آمریکا «مک فارلین» نام دارد که با جنجال‌هایی نیمه کاره رها شد؛ قرار بود در ازای آزادی گرونگان‌های آمریکایی در لبنان به کمک ایران، آمریکا هزاران موشک به ایران بدهد. در این زمان ریگان رئیس جمهور وقت، رابرت مک فارلین را برای نزدیک شدن بیشتر به ایران و مذاکره با افرادی چون مرحوم آیت الله‌هاشمی‌رفسنجانی، به ایران فرستاد اما در نهایت این ماجرا توسط یک روزنامه لبنانی افشا شده و ناکام به پایان رسید. سومین مذاکره محرمانه مقامات ایران و آمریکا بعد از حملات یازده سپتامبر رخ می‌دهد که این مهم طی ادعاهایی به نقل از خاطرات رایان کراکر سفیر سابق آمریکا در عراق و افغانستان مطرح شد که سایت اصولگرای جهان نیوز آن را نشر داد. کراکر در خاطراتش می‌نویسد: یک هفته پس از حملات یازده سپتامبر در سال ۱۳۸۰ و در جریان مذاکرات ژنو با چند دیپلمات ایرانی، مذاکراتی درباره حمله به افغانستان داشته است. چهارمین مذاکره محرمانه ایران و آمریکا به دوران پسا صدام و سال 1382 باز می‌گردد که خبری از آن به بیرون درز نکرد اما در 22 اسفند 91 حسین امیرعبداللهیان، معاون عربی و آفریقای وزارت امور خارجه و عضو هیئت مذاکره‌کننده ایران با آمریکا از این امر پرده برمی‌دارد.
پنجمین مذاکراه ایران و آمریکا در عمان در سال 1390 رخ می‌دهد. این مذاکره یکی از همان مذاکرات ویژه در دولت احمدی نژاد است که نخستین بار علی اکبر صالحی در کتابش با عنوان «گذری در تاریخ» برای نخستین بار آن را فاش می‌کند و می‌گوید که به پیشنهاد علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی‌به تیم مذاکراتی پیوسته و از شروط چهارگانه برای مذاکرات عمان پرده برمی‌دارد.
> مذاکرات به شکل رسمی‌و هدف دار
اما در سال 92 پس از روی کار آمدن دکتر روحانی در ایران و در دولت باراک اوباما، مذاکرات ایران و آمریکا به صورت هدف دار و وسیعی دنبال گردید، مذاکراتی که هدف از آن حل اختلاف نظر‌ها و مسائل تهران و واشنگتن برای بستن پرونده هستهای ایران و لغو تحریم‌های ایالات متحده آمریکا علیه ایران بود. از این رو، تیم مذاکره کننده هسته ای ایران و در راس آن محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان بعد از ماه‌ها تلاش موفق گردید که با آمریکا و سایر طرف‌های گفت وگو و عضو شورای امنیت به یک توافق تحت عنوان «توافق لوزان» دست یابد و در نهایت در 23 تیرماه سال 1394 توافق برنامه جامع اقدام مشترک در وین اتریش میان ایران، اتحادیه اروپا و گروه 1+5 یعنی پنج عضو ثابت شورای امنیت اعم از چین، فرانسه، روسیه، بریتانیا، ایالات متحده و آلمان منعقد شد که در پی این توافق هم تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران ملغی گردید. به همین دلیل هم از این توافق در ایران به عنوان یک توافق تاریخی و یکی از دستاوردهای مهم دولت روحانی یاد می‌شود اما با روی کار آمدن دونالد ترامپ در سال 2016 میلادی به عنوان یکی از مخالفان سرسخت توافق هسته ای ورق برگشت و ایالات متحده به طور یکجانبه از برجام خارج گردید. البته بسیاری معتقدند که مخالفان دولت روحانی در ایران و تندروها در آمریکا مواضع ترامپ را برای خروج از برجام تقویت کردند و این تندروها در ایران و آمریکا بودند که بیشتر سبب گردیدند هیچ یک از طرفین آن طور که باید از منافع برجام بهره مند نشوند.
> اما پالس‌های رئیس‌جمهور مو طلایی برای ملاقات
تابستان 97 تابستان پرماجرایی برای دولت روحانی بود. زیرا بعد از خروج یکجانبه ترامپ از برجام، دونالد ترامپ بارها پالس‌هایی برای مذاکره و ملاقات مستقیم با حسن روحانی ارسال کرد تا آنجا که نخستین بار محمود واعظی رئیس دفتر روحانی از 8 بار درخواست ترامپ برای مذاکره با حسن روحانی پرده برمی‌دارد و می‌گوید: « ترامپ قبلا اعلام کرده بود ایرانی‌ها برای مذاکره تماس خواهند گرفت اما تاکنون برعکس بوده است. در سفری که سال گذشته رئیس‌جمهور برای شرکت در مجمع عمومی‌سازمان ملل به نیویورک رفتند ترامپ 8 بار برای ملاقات با رئیس‌جمهوری ایران تماس گرفت.» اما رئیس جمهور روحانی در هفتاد و سومین نشست سالانه مجمع عمومی‌سازمان ملل متحد در پاسخ به درخواست‌های مکرر دولت ترامپ برای گفت و گو با ایران، آب پاکی را روی دست دونالد ترامپ ریخت و گفت: «هیچ دولت و ملتی را نمی‌توان به زور به پای میز مذاکره آورد و اگر چنین شود آنچه انباشت می‌شود، خوشه‌های خشم ملت‌هاست که نصیب زورگویان خواهد شد. ما از شما دعوت می‌کنیم که به قطعنامه ۲۲۳۱ بازگردید؛ ما از شما دعوت می‌کنیم که به میز مذاکره‌ای که آن را برهم زدید، بازگردید. اگر از برجام می‌ترسید و آن را کارنامه رقیبان سیاسی خود در آمریکا می‌دانید، ما از شما دعوت می‌کنیم به مصوبه شورای امنیت بازگردید. ما از شما دعوت می‌کنیم که در نهادهای بین‌المللی بمانید. تحریم نکنید که تحریم و تکفیر دو روی یک سکه است؛ در تکفیر، اندیشه انسان‌ها انکار می‌شود و در تحریم، زندگی و رفاه مردم نفی می‌گردد.» در نتیجه تلاش‌های ترامپ برای گفت و گو با ایران و اجرای الگوی کره شمالی بر روی تهران و بهره برداری از آن به نفع جمهوری خواهان در انتخابات میان دوره ای کنگره آمریکا با پاسخ قاطع دکتر روحانی راه به جایی نبرد.
> ادعاهای یک روزنامه کویتی
اگرچه تلاش دونالد ترامپ برای گفت و گو با ایران بی نتیجه ماند اما روز گذشته یک روزنامه کویتی مدعی شد که برخی دیپلمات‌های ایرانی و آمریکایی به طور پنهانی در لندن دیدار کردند و مذاکرات یمنی‌ها در سوئد نتیجه این دیدارها بود. روزنامه الجریده کویت مدعی شد که پس از به دست آمدن توافقات یمن در سوئد یک منبع دیپلماتیک عالی رتبه اروپایی به این روزنامه گفته است که مذاکرات یمن در نتیجه ارتباطات و جلسات پنهانی مسئولان ایرانی و آمریکایی با وساطت برخی کشورهای اروپایی و عمان به دست آمد. این منبع مدعی شده است که این دیدارها در هتلی در لندن انجام شده است. برخی دیپلمات‌های ایرانی و آمریکایی با ویزاهای معمولی به پایتخت انگلیس سفر کردند و در یک هتل مستقر شدند و به شیوه بسیار محتاطانه در اتاق‌هایی معمولی جلساتی را برگزار کردند. هردو طرف به طور جدی نگران تاثیر انتشار اخبار این جلسات بر اوضاع داخلی کشورهای خود هستند زیرا دولت ترامپ نمی‌خواهد نشان دهد که به تهران آسان می‌گیرد. این منبع اروپایی مدعی شده است که یکی از نتایج این دیدارها مذاکرات سوئد بود، ایران تضمین‌هایی برای مشارکت حوثی‌ها در مذاکرات و کنار آمدن آنها با برخی مسائل داده است و این امر باعث شد که جیمز متیس، وزیر دفاع آمریکا در آن زمان با اطمینان کامل به رسانه‌ها اعلام کند که یمنی‌ها تا یک ماه دیگر وارد مذاکره خواهند شد و این مسئله‌ای است که اکنون شاهد آن هستیم. وی در ادامه مدعی شد: گام مثبت ایران در پرونده یمن تاثیر مثبتی در نرم تر شدن موضع آمریکا در رابطه با تهران داشت و با معافیت چند کشور اصلی واردکننده نفت از ایران شدت تحریم‌ها را کاهش داد. اروپایی‌ها به دنبال این هستند که تهران برای حل بحران سوریه نیز با همین شیوه با جامعه بین المللی تعامل کند. این منبع دیپلماتیک همچنین مدعی شده است که ایرانی‌ها خواستار رفع و یا تعلیق تحریم‌های اقتصادی در برابر تداوم این همکاری‌ها شدند و آمریکا را تهدید کردند که در صورت عدم تمدید معافیت برخی کشورها از تحریم‌ها به این همکاری‌ها و جلسات پایان می‌دهند.
روز گذشته گرچه وزارت خارجه ایران نسبت به خبر روزنامه کویتی الجریده مبنی بر «ملاقات پنهانی مقامات ایران و آمریکا در لندن» هیچ واکنشی نشان نداد و از سویی وزارت خارجه آمریکا هم نسبت به صحت و سقم این مهم سکوت پیشه کرد اما همزمان با انتشار ادعای دیدار مقامات ایرانی و آمریکایی در لندن، سفیر ایران در لندن مذاکرات مقامات ایران و آمریکا بر سر یمن را رد کرد.
بر این اساس، حمید بعیدی‌نژاد در توییتی، گزارش خبری روزنامه الجریده کویت که مدعی شده بود در هفته‌های گذشته مقاماتی از ایران و آمریکا محرمانه در لندن بر سر موضوع یمن مذاکره کرده‌اند را قویا تکذیب کرد. حمید بعیدی‌نژاد در توییتی اعلام کرد: « برخی رسانه‌های خبری به نقل از روزنامه الجریده کویت نقل کرده‌اند که این روزنامه ادعا کرده است که برخی دیپلمات‌های ایرانی و آمریکایی به طور پنهانی در لندن دیدار کرده‌اند و مذاکرات یمنی‌ها در سوئد نتیجه این دیدارها بوده است. این خبر یک دروغ پردازی صرف است و کاملا تکذیب می‌شود. »
با این همه برای بررسی بیشتر موضوع و احتمال تکرار چنین مذاکراتی میان ایران و آمریکا در آینده با توجه به سابقه اش به سراغ حشمت الله فلاحت پیشه رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس رفتیم.
> تلاش‌های آمریکا نشان از قدرت ایران
حشمت الله فلاحت پیشه رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درباره خبر الجریده مبنی بر «ملاقات پنهانی مقامات ایران و آمریکا در لندن» و احتمال چنین مذاکراتی میان ایران و آمریکا در آینده با توجه به سابقه اش
گفت: از وجود و صحت و سقم گفت و گو و دیدار محرمانه مقامات ایران و آمریکا در لندن هیچ اطلاعی ندارم اما به هر روی گفت و گوی محرمانه تهران و واشنگتن بر سر کشورهای ثالث چندان تازگی ندارد بلکه در گذشته هم میان دو کشور اتفاق افتاده است. او افزود: امروز ترامپ وضعیتی ایجاد کرد که عملا کانال‌های سیستماتیک میان تهران و واشنگتن بسته شده است. رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ادامه داد: شرایط منطقه به گونه ای است که آمریکایی‌ها امروز به این نتیجه رسیدند که تنها نقش آفرینی و همکاری ایران می‌تواند منجر به حل بسیاری از مسائل در منطقه شود. او اظهار کرد: بدون ایران بسیاری از مسائل پیش نخواهد رفت.
آمریکایی‌ها در طول دو سال و نیم گذشته به توانایی‌های ایران و نیز ناتوانی متحدان خود از جمله رژیم صهیونیستی و عربستان پی برده اند. به همین دلیل هم بارها درخواست مذاکره با ایران را مطرح کردند. فلاحت پیشه در پایان گفت: بنابراین تلاش دولت ترامپ برای مذاکره با ایران نشان از قدرت جمهوری اسلامی‌ایران است. دیر یا زود آمریکایی‌ها به این نتیجه می‌رسند که باید وارد فضای رسمی‌مذاکراه با ایران شوند.
افتاب یزد
