شفافیت آرا نمایندگان با عبور از ملاحظات جناحی

به گزارش دیده بان ایران؛ اکبر رنجبرزاده نماینده مردم اسدآباد و دبیر هیات رییسه مجلس شورای اسلامی عصر جمعه (بیستم مهرماه) در توئیتی اسامی نمایندگان مخالف الحاق ایران به کنوانسیون بین المللی مقابله با تامین مالی تروریسم (CFT) را منتشر کرد و نوشت: «در ادامه ‎شفافیت آرا نمایندگان و به دنبال تلاش همکاران در مجلس شورای اسلامی لیست کامل مخالفین رای به این کنوانسیون منتشر شد.»
پانزدهم مهرماه جلسه بررسی این لایحه در مجلس شورای اسلامی برگزار شد و به رغم سنگ اندازی، مخالفت و تخریب هایی که از سوی برخی جریان های سیاسی در این باره صورت گرفت، نمایندگان مجلس با آن موافقت کردند و CFT با 143 رای موافق از مجموعه 271 رای ماخوذه به تصویب رسید.
پیش از بررسی لایحه الحاق ایران به کنوانسیون بین المللی مبارزه با تامین مالی تروریسم در مجلس، برگزاری علنی یا غیرعلنی رای‌گیری CFT به رای گذاشته شد که نمایندگان با آن مخالفت کردند؛ حال چند روز پس از تصویب این لایحه در مجلس، اسامی نمایندگان مخالف این لایحه از سوی دبیر هیات رییسه و عضو فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس منتشر شده است.
موضوع شفافیت آرای نمایندگان مجلس شورای اسلامی با توجه به حساسیت ها و همچنین مواضع مختلفی که درباره آن وجود دارد، پرسش های چندی ایجاد می کند؛ شفافیت آرا در مجلس چگونه کلید خورد، تفاوت دیدگاه میان نمایندگان فراکسیون امید و نمایندگان فراکسیون ولایی درباره موضوع واحد ناشی از چیست، چرا برخی نمایندگان از فراکسیون های مختلف مجلس شورای اسلامی با این طرح مخالف یا موافق هستند و چرا نمایندگان به لغو فوریت این طرح رای دادند.
اواخر مرداد ماه سال جاری، در رسانه ها خبرهایی در مورد تقدیم طرح شفافیت آرا نمایندگان از سوی گروهی از وکلای مردم در مجلس شورای اسلامی منتشر شد؛ طرحی که به گفته حسینعلی حاجی دلیگانی از اعضای شورای مرکزی فراکسیون نمایندگان ولایی «بهترین معیارهای ارزیابی نمایندگان توسط مردم این است که بدانند منتخبان آنها در خصوص طرح‌ها و لوایح مختلف در مجلس چه نظراتی داشتند.»؛ بنا به اظهارات و توئیت های برخی نمایندگان از جمله طیبه سیاوشی، سیده حمیده زرآبادی، این طرح پیش تر و در آذر ماه 96 از سوی نمایندگان فراکسیون امید به هیات رییسه مجلس ارائه شده، اما هنوز در نوبت بررسی قرار نگرفته است.
چهاردهم شهریور ماه، نمایندگان مجلس شورای اسلامی با 108 رای مخالف با یک فوریت طرح الحاق دو تبصره به ماده 119 قانون آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی که درمورد شفافیت آرای نمایندگان است، مخالفت کردند و 59 نماینده رای موافق دادند.
با وجود استقبال افکار عمومی نسبت به این طرح و نظراتی که در مورد محاسن و مزیت های آن در جهت کیفیت آرا، قوانین و مصوبات مجلس از سوی کارشناسان و صاحب نظران وجود دارد، اما برخی تقابلات جناحی و سیاسی و همچنین استدلال هایی که از سوی نمایندگان دو جریان خاص در مجلس درباره آن ارائه می شود، بر این موضوع سایه افکنده است و طرح شفافیت آرا فارغ از روند قانونی آن در بهارستان، میان دوگانگی نظرات و تکثر دیدگاه های نمایندگان به نوعی بلاتکلیف است.
پاسخگویی، مسئولیت پذیری و تعهد به ویژه در فرآیند قانون گذاری در گرو شفافیت آرا است؛ از این رو طرح شفایت آرای نمایندگان افزون بر افزایش کیفیت شاخص های مذکور در نمایندگان، کیفیت قانون گذاری را بهبود می دهد و نمایندگان را نسبت به درک نیازها وضرورت های کشور و همچنین مطالبات شهروندان و جامعه پایبند و متعهد می کند.
بی تفاوتی، مسئولیت ناپذیری و پاسخگو نبودن مسئولان اعم از مجری و قانونگذار در قبال مسائل جامعه و همچنین فرافکنی مشکلات کشور از مهم ترین چالش های کنونی کشور به شمار می رود و بر ناامیدی و دلسردی مردم نسبت به نهادها و دستگاه های مسئول می افزاید.
به نظر می رسد شفافیت آرای نمایندگان همانگونه که درباره زمان و دلایل طرح آن در مجلس محل اختلاف نظر بود، در فرآیند بررسی و تصویب نیز با قبض و بسط هایی مواجه باشد؛ طرح شفافیت آرای نمایندگان اواخر مرداد ماه و میانه بررسی و چون و چراها درباره برخی لوایح مورد بحث مجلس همچون لوایح چهارگانه FATF و از سوی جریان مخالف با پذیرش استانداردهای گروه ویژه اقدام مالی از سوی ایران مطرح شد؛ نمایندگان فراکسیون امید مجلس آن را کپی برداری و تکرار طرحی می دانند که پارسال به هیات رییسه مجلس تقدیم شده بود.
با توجه به این برخی نمایندگان عضو فراکسیون امید ارائه طرح شفافیت آرا از سوی فراکسیون ولایی مجلس را زمینه ای برای اعمال فشار از سوی مردم و همچنین موجب تضییع حق نماینده به موجب نظارت استصوابی می دانند؛ این استدلال ها در حالی است که از نمایندگان مجلس شورای اسلامی به عنوان وکلای ملت انتظار می رود که در استیفای حقوق و مطالبات مردم و جامعه شجاعت و صداقت را الگوی گفتار و عمل خود قرار دهند و با غلبه بر واهمه ها و ملاحظه های سیاسی و جناحی، در چارچوب قانون آرا خود را به صورت شفاف با مردم در میان بگذارند./ایرنا