جزییات بده‌بستان‌های سیاسی و اقتصادی تهران-مسکو
ایرانی‌ها ترجیح می‌دهند به جای هواپیماهای سوخوی سوپرجت۱۰۰ روسیه، هواپیماهای بویینگ و ایرباس آمریکا و اروپا را خریداری کنند
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی دیده بان ایران ؛ نشریۀ روسی "ار ب کا" در مقاله ای ضمن برشمردن جزئیات روابط اقتصادی ایران و روسیه، پیامدهای خروج ترامپ از برجام بر روابط تهران -مسکو را مورد بررسی قرار داده است. به گزارش دیده بان ایران در این مقاله آمده است:
مجازات‌های شدید به کار گرفته شده علیه ایران طی سال‌های قبل از نیل به برنامه جامع مشترک بر روابط اقتصادی روسیه با ایران هم اثر منفی شدید گذاشته بود. بسیاری از بانک‌ها و شرکت‌های بزرگ روسیه از بیم مجازات‌ها ناچار شدند از پروژه‌های ایرانی خارج شوند. روسیه در این رابطه از معامله بزرگ تسلیحاتی با ایران منصرف شد، فروش اسلحه به ایران غیر ممکن شده بود.
اکثر شرکت‌های نفت و گاز روسیه زیر فشار مجازات‌ها بازار ایران را ترک گفتند. حجم بازرگانی دو کشور به طور محسوس افت داشت و مساعی دو طرف برای بهبود روابط به واسطه ابتکارهایی مانند نفت در برابر کالا اثر چندان نداشت.
محدودیت روابط با ایران برای روسیه به عنوان همسایه و شریک مهم اقتصادی و ژئوپلتیک باعث فعال شدن این کشور در طراحی برجام شد. روسیه در این جهت فعالیت محسوس داشت و ابتکار آن در مورد نحوه حل مسئله در پیشرفت مذاکرات هسته‌ای با ایران نقش بزرگی ایفا کرد.
ولی حتی در آن دوران در روسیه در مورد عواقب امضای برجام دو دیدگاه متفاوت وجود داشت: گروهی از صاحبنظران به این اشاره می‌کرد که ایران رقیب طبیعی روسیه در بازار نفت و گاز است و روسیه با کمک به امضای موافقتنامه در واقع راه برای ورود آن به بازار را فراهم می‌کند. از جمله به این مسئله اشاره می‌شد که ایران از نقطه نظر ذخایر گاز پس از روسیه جای دوم را در جهان احراز می‌کند و اینکه پس از محدود شدن صادرات نفت ایران جای آن در اروپا از طرف روسیه اشغال شده بود و در صورت بازگشت ایران به بازار روسیه ممکن است از این بازارها محروم شود.
گروه دیگر به این اشاره می‌کردند که مجازات‌ها به تجارت روسیه با ایران لطمه زده است. همکاری با ایران مشکل شده و بسیاری از شرکت‌های روسی از بیم مجازات‌ها ناچار شده‌اند از پروژه‌های بامنفعت با ایران منصرف شوند. همکاری روسیه با ایران در ساخت نیروگاه اتمی بوشهر تحت فشار دائمی غرب قرار داشت و روسیه از امکان فروش تسلیحات خود به ایران محروم شده بود. خودداری روسیه از تحویل سامانه‌های ضدهوایی اس300 به ایران جنجالی‌ترین نمونه از این دست بود.
در هر حال هرچند روسها بر نقش مهم خود در نیل به توافق اصرار دارند ولی باید درک شود که در وهله اول ایران و آمریکا دو طرف اصلی مذاکره بودند و در صورت عدم تمایل ایران و آمریکا نیل به توافق برغم هر ابتکار روسیه میسر نمی‌شد.
تحول روابط اقتصادی روسیه با ایران بعد از امضای برجام
پس از برجام دو امر اثرگذار بر اقتصاد روسیه رخ داد: از یک طرف قیمت نفت به پایین‌ترین نقطه طی سال‌های گذشته رسید. امری که امروز برخی صاحبنظران در روسیه به آن اشاره می‌کنند تا بگویند در صورت بهم خوردن برجام دوباره قیمت نفت بالا خواهد رفت و روسیه از این امر منتفع می‌شود. ولی اغلب فراموش می‌شود که سقوط قیمت نفت از سال 2014 آغاز شده بود و علت آن نبرد عربستان سعودی با نفت شیل آمریکا بود. و شرکت‌های روسی هم در آن دوران در حد امکان نفت تولید می‌کردند. آن روزها راهبرد تصرف بازارها مطرح بود و هر کشور سعی داشت مقدار بیشتری نفت تولید کند. و روند سقوط قیمت نفت بعد از توافق روسیه با کشورهای اوپک و به رغم عدم شرکت ایران در این روند متوقف شد.منحنی درج شده در روزنامه تجاری "ار ب کا" نشان می‌دهد استخراج نفت ایران پس از رفع مجازات‌ها فقط یک میلیون بشکه در روز رشد کرده در حالی که استخراج نفت ایالات متحده در همین مدت بیش از 3 میلیون بشکه در روز رشد کرده بود.
