30 میلیارد دلار اضافه ارز در کشور توسط دلالان در گردش است/ بعید نیست که اعتراضات دی ماه تکرار شود/ مردم در بازار ارز؛ نسبت به بانک ها بی اعتماد شده اند

دیده بان ایران: سپیده اجلالی: با توجه به وضعیت فعلی اقتصاد کشور که در نخستین ماه سال جدید با آشفتگی ها و نوسانات ارزی شدت گرفت؛ غلامرضا مصباحی مقدم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، به خبرنگار دیده بان ایران گفت:علت اصلی آشفتگی های فعلی رهاکردن بازار ارز به حال خودش است. دیدگاهی در بین مسئولان اقتصادی کشور مبنی بر حاکمیت اقتصاد بازار وجود دارد. حاکمیت اقتصاد آزاد هم در اقتصاد کلاسیک مطرح است و هم در اقتصاد نو کلاسیک. در اقتصاد کلاسیک دامنه اقتصاد آزاد بسیار بسیار گسترده و وسیع است اما در اقتصاد نو کلاسیک حاکمیت اقتصاد آزاد با برخی سیاست ها تعدیل می شود و مسئله این است که اقتصادی که به بلوغ رسیده است نسبت به اقتصاد سایر کشور ها در تجارت، در واردات و صادرات آزاد باشد. از این موضوع می توان دریافت که تعرفه های گمرکی به شدت کاهش یابد و محدودیت های واردات و صادرات کالاها، به علاوه محدودیت واردات و صادرات ارز هم  برطرف گردد.

 

مشروح گفت و گوی دیده بان ایران  با سخنگوی مجمع جامعه روحانیون مبارز در زیر می خوانیم:

 

 

علت اصلی آشفتگی های فعلی رهاکردن بازار ارز به حال خودش است. دیدگاهی در بین مسئولان اقتصادی کشور مبنی بر حاکمیت اقتصاد بازار وجود دارد. حاکمیت اقتصاد آزاد هم در اقتصاد کلاسیک مطرح است و هم در اقتصاد نو کلاسیک. در اقتصاد کلاسیک دامنه اقتصاد آزاد بسیار بسیار گسترده و وسیع است اما در اقتصاد نو کلاسیک حاکمیت اقتصاد آزاد با برخی سیاست ها تعدیل می شود و مسئله این است که اقتصادی که به بلوغ رسیده است نسبت به اقتصاد سایر کشور ها در تجارت، در واردات و صادرات آزاد باشد. از این موضوع می توان دریافت که تعرفه های گمرکی به شدت کاهش یابد و محدودیت های واردات و صادرات کالاها، به علاوه محدودیت واردات و صادرات ارز هم  برطرف گردد.

 

انگیزه نفع شخصی هم مبنای اصلی این تفکر است. این تفکر متاسفانه از یک جهت به گذشته نظام سرمایه داری باز می گردد  که این تفکر همان اقتصاد کلاسیک است. این اقتصاد از طرفی هم به کشورهایی که رشد و توسعه خود را پشت سر گذاشته اند، باز می گردد و تجارت بین آن ها می تواند با ظرفیتی بالا و همچنین محدودیتی پایین صورت گیرد ولی لازم به ذکر است در همین شرایط(در زمان تاریخ معاصرکشور) کشور آمریکا به عنوان ابر اقتصاد دنیا مطرح بوده و برپایه اقتصاد آزاد استوار است از طرفی بر اقتصاد و اقتصاددانان این کشور تفکر لیبرالیستی حاکم است، باید گفت که زمانی که مناسبات اقتصادی خود را با کشور چین که به عنوان اصلی ترین رقیب برای خود انجام  داد، بر بروی قیمت فولاد تعرفه سنگینی قرار می دهد به طوری که در برخی موارد آن را تهدید به جنگ اقتصادی می کند که این مسئله با اقتصاد آزاد سنخیتی ندارد. 

 

حال این اقتصاد را با اقتصاد ایران که قریب به 4 دهه است که تحت فشارهای بین المللی و تحریم های متفاوت بوده است مقایسه کنید. پس آیا این اندیشه بدون پاسخ بوده است؟ در جواب باید گفت خیر. این مسئله نتیجه افکاری است که 4 دهه بر ما حکومت کرده است و همین مسئله موجب مشکلات بزرگ اقتصادی در کشورشده است و نکته حائز اهمیت این است که مسئولان اقتصادی هم قدرت فرافکنی دارند به طوری که اوضاع اقتصادی (رویکردهای سیاسی کشور) را بر اثر محدودیت هایی است که ما در مناسبات بین المللی برای خودمان ایجاد کرده ایم. بسیاری از معضلات اقتصادی حاکم برکشور، بر اثر سیاست های اقتصادی است که ما را دچار خودش کرده است.ما تجربه های خیلی خوبی در دوران انقلاب، دفاع مقدس،  پس از انقلاب اسلامی و در دوران تحریم های سنگین سال های گذشته داریم که این دولت قصد دارد تمامی این تجربه ها را کنار بگذارد. همین کاری که اخیرا دولت و بانک مرکزی که پیشتر آقای جهانگیری آن را اعلام داشتند را اعمال کرده اند. 

 

 

 

درحال حاضرما با اقتصاد کوچکی در کشور خود و همچنین تحریم های متعدد مواجه هستیم که اقتصاد این کشور(دولت) در این رابطه لازم است تلاش کند اولا ظرفیت های داخلی را فعال کند و به آن ها تکیه کند چرا که ما ظرفیت های بسیارزیادی را در کشور دارا هسستیم، ثانیا در روابط خارجی با سایر کشورها در راستای دنبال نمودن سیاست های اقتصاد مقاومتی باشیم. همچنین دولت لازم است در جهت مدیریت نرخ ارز به صورت مثبت و قاطعانه عمل کند. 

 

 

در دنیای امروز شما "بازار آزاد ارز" را در اروپا، آمریکا، در کشورهای شرق آسیا، ترکیه و کشورهای غرب آفریقا نمی بینید. بلکه این بازار تنها در چند کشور خاورمیانه مانند عراق، افغانستان دیده می شود یعنی مردم در کوچه و بازار با ارز سر و کار داشته باشند. در همه جای دنیا به استثنای چند کشور، ارز توسط بانک ها به صرافی های رسمی و مجاز به وسیله ثبت و ضبط بسیاری از مدارک رسمی انجام می گیرد. 

 

تقاضای ارز یا باید تقاضای صادرات باشد یا تقاضای دانشجویی و سفر باشد و یا در جهت داروها و یا درمان بیماران باشد که با این اوصاف تقاضای واردات قریب به 50 میلیارد دلار محسوب می شود و تقاضا برای مسافرت ها نسبت به واردات بسیار ناچیز است. در برخی شرایط از این تقاضا 5 میلیارد دلار یاد کرده اند و ر برخی شرایط دیگر نیز 9 میلیارد دلار بوده است. پس از این موارد، تقاضای ارز دانشجویی و ارز مختص بیماری در مقایسه با این دو تقاضا بسیار اندک است. این درحالی است که صادرات نفت و سایر کالاهای ما 95 میلیارد دلار بوده است.اگر مجموع تمامی این ارزها را اگر 65 میلیارد دلار برآورد کنیم، حدود 30 میلیارد دلار ما اضافه ارز در کشور داریم. 

 

 

این ارز اضافی توسط دلالان بازار در گردش است از طرفی کسانی که می خواهند سرمایه های خود را از ایران خارج کنند، کسانی که از ارزش  کاهش پول ملی واهمه داشته و به سراغ خرید ارز می روند(حتی به قیمت از فروش خانه خود) همگی شامل تقاضاهای غیر معقول و منطقی در بازار ارز است. 

 

در حال حاضر بیش از 20 میلیارد دلار از سهم بازار ارز در دست مردم در است که مردم هم به دلیل بی اعتمادی آن را به بانک ها نمی سپارند. این سرمایه ملی کشور است که از چرخه اقتصاد خارج شده است. که از این رو لازم است بازار ارز در اسرع زمان مدیریت شود اما متاسفانه در سال های اخیر با ضعف در مدیریت این بازار رو به رو بوده ایم. 

 

 

این که مسئولان نمی خواهند به مطلوب تر شدن معیشت مردم و اقتصاد کشور دور از انتظار است غلط است و در تفکر آن ها چنین مسئله ای جایگاه ویژه ای ندارد. 

 

 

اگر  کشور درست و قوی مدیریت شود و کاستی های آن جبران شود امکان وقوع دوباره این اعتراضات اصلا وجود ندارد اما اگر برعکس باشد بعید نیست که مردم باز هم اعتراض کنند.