فیلترینگ تلگرام بر پایگاه اجتماعی رئیس جمهور اثر منفی داشت/ اینکه شبکه های مجازی را مسبب بحران های اخیر بدانیم، رویکردی نادرست در برخورد با پدیده های سیاسی و اجتماعی است

دیده بان ایران - سپیده اجلالی: اتفاقات و تجمعات مردمی اخیر کشور که در باب اعتراض به وضعیت نه چندان مطلوب اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی رخ داد، منجر به  فیلتر شدن شبکه اجتماعی تلگرام که در بین مردم ایران از محبوبیت خاصی برخوردار بود، شد.

بارها شاهد فیلتر شدن بسیاری از شبکه های مجازی در کشور به دلایل متفاوت بوده ایم اما باید گفت که فیلتر شدن این شبکه مجازی نه تنها منجر به کناره گیری مردم از آن نشد، بلکه ما شاهد رشد دانلود روزانه فیلترشکن جهت استفاده از این شبکه مجازی بوده ایم چرا که کسب و کار بسیاری از مردم کشور به این شبکه مجازی متکی است و امر فیلترینگ آن باعث نارضایتی بسیاری از مردم و به صدا در آمدن آنها و مسئولین جهت انتقاد از این امر شده است.

در رابطه با همین امر به سراغ الهه کولایی، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران و نماینده سابق مجلس ششم، رفتیم تا اظهارات او در این باره را جویا شویم. متن گفت و گوی دیده بان ایران با الهه کولایی در زیر آمده است: 

خانم کولایی به نظر شما " فیلترینگ تلگرام" در آرام نمودن مردم معترض در تجمعات اخیرکشور  نقش موثری داشت؟

ضرب المثل "آینه چون نقش تو بنمود راست   خود شکن آینه شکستن خطاست" مصداق مناسبی برای کسانی است که فیلتر کردن تلگرام را چاره مشکلات جدید کشور یافتند، است. اینکه مشکلات گوناکون مردم و انتظارات آن ها که از طریق شبکه های مجازی انتقال پیدا می کند را عامل بحران های اخیر کشور بدانیم، رویکردی نادرست در برخورد با پدیده های سیاسی و اجتماعی است.

باید در نظر داشت جامعه بشری اعم از کشور ما، به سرعت مسیر تغیر و تحول خود را طی می کند و با شیوه های سنتی نمی توان بحران های موجود در آن را مهار و مشکلات آن را حل کرد بنابراین به نظر می رسید باید فکری به حال خواسته ها و مطالبات مردم شود تا زمینه های بروز این نوع بحران ها و البته ایجاد فرصت برای مداخله گران خارجی از میان برود.

برخی از جریان های سیاسی  در پی تشویق مردم جهت استفاده از برخی  نرم افزارهای داخلی مانند پیام رسان سروش و جایگزین شدن تلگرام است. به نظرشما چرا ما نمی توانیم نرم افزارهایی مشابه تلگرام با هدف راه اندازی کار مردم و همچنین محبوبیت بین آن ها را بسازیم؟

در واقع ایجاد اعتماد عمومی و جلب اعتماد مردم نیازمند ایجاد زمینه هایی است که همین امر نیز نیازمند رویکردی نرم افزاری و همه جانبه است. از طرفی اینکه تصور شود صرف ابزارهای دیجیتالی و اپلیکشن های ارتباطی مدرن می تواند جایگزین اپلیکیشن های ساخته شده در دیگر مناطق جهان را بگیرد، تصوری غیر واقع بینانه و ناکارآمد است که نمی تواند پاسخگوی نیازهای جامعه باشد. همچنین اگر به ماهیت و سرشت تحولات اجتماعی دقت نشود و تلاش شود با رویکرد های مکانیکی و غیر واقعی با مسائل و مشکلات برخور شود، تجربه نشان داده است که بارها و بارها این اقدامات با شکست رو به رو بوده و همین امرمنجر به سلب اعتماد مردم و صرف هزینه های گزاف شده است.

آیا فیلتر کردن تلگرام باعث کاهش پایگاه اجتماعی رئیس جمهور در بین مردم شد؟

برای آقای رئیس جمهور که با قاطعیت و از منظر یک حقوقدان که آزادی های فردی و جمعی مردم را مورد تاکید قرار داده و به صراحت از مخالفت با امر فیلترینگ و محدود سازی آزادی مردم در استفاده از شبکه های مجازی صحبت کرده است، این نوع رویکردها بدون تردید می تواند اعتماد عمومی نسبت به شخص رئیس جمهور را مورد هدف قرار دهد و پایگاه اجتماعی ایشان را در زمانی که ما نیازمند تقویت آن هستیم، تحت تاثیر منفی قرار دهد.

 رویکرد اصلاح طلبان را  در اتفاقات اخیر کشور چگونه ازریابی می کنید؟ آیا رویکرد این طیف سیاسی انفعالی نبود؟

اصلاح طلبان همانگونه که بارها اعلام کرده اند ایجاد اصلاح در درون ساختارهای قانونی کشور هستند که این رویکرد نیازمند دریافت پاسخ مناسب از سوی همه کسانی است که این امکان برای آنها فراهم شده است. اصلاح طلبان مردم را فراخوانده اند تا در پای صندوق های رای حضور یابند و مطالبات خود از طریق  پای صندوق های رای پیگیری کنند و همین امر سهمی است که اصلاح طلبان به عهده داشته اند و از آن مهم تر این است که کسانی که قدرت را تصدی کرده اند نیز باید پیگیر خواسته ها و مطالبات مردم باشند و اگر این خواسته ها در مسیرهای قانونی تامین نشوند، تجربه نشان داده جوامع و درواقع انسان ها به سمت مسیرهای غیر قانونی و غیر مدنی برای وصول مطالبات خود رانده می شوند.

به طور کلی اصلاح طلبان نمی توانند مدافع رفتارهای هنجارشکنانه و شالوده شکنانه باشند اما آنها باید با استفاده از تمامی ابزارهای قانونی تمام تلاش خود را به کار گیرند تا کسانی را که در قدرت دست دارند متناسب با مطالبات مردم به تغییر رفتارها و الگوها پیش ببرند و از این طریق این اعتماد عمومی را بازسازی کنند و به مردم نشان دهند که کم هزینه ترین و پرفایده ترین راه برای تغییر در جوامعبشری به ویژه منطقه ای در آن زندگی می کنیم که ما در آن زندگی میکنیم رفتن پای صندوق های رای و تغییرات قانونی و اصلاح طلبانه است.

آیا در این بین پایگاه اجتماعی اصلاح طلبان کاهش یافت؟

بنده معتقدم اصلاح طلبان بر خلاف شعارهایی که  داده شد هنوز توان این را دارند که پیگیر تغییرات مثبت در جامعه باشند و آنها را به نمایش بگذارند. مسئله اساسی محدود بودن و کوتاه بودن فرصت هاست که اگر اصلاح طلبان به درستی از این فرصت های محدود و امکانات خود استفاده کنند و رفتارهای خود را به تناسب خواسته های مردم تغییر و آنها را اجرایی سازند، بدون تردید نه تنها باعث کاهش جایگاه اجتماعی این طیف سیاسی نخواهد شد بلکه موجب حرکت به سمت اصلاحات توام با رضایت مردم خواهند شد بنابراین به نظر می رسد فرصت ها هنوز وجود دارد هرچند که به سرعت در حال گذر هستند.

به نظر شما اصلاح طلبان چگونه باید با جامعه وارد عمل شوند؟

در این باب لازم است تلاشی جهت تقویت نهادهای قانونی به منظور انتقال خواسته ها و مطالبات مردم بدان گونه که تامین کننده نیازهای اساسی مردم باشد در نظر گرفته شود. همچنین اصلاح طلبان باید بتوانند جهت تامین نیازها و خواسته های مردم با استفاده از امکانات قانونی اقدامات لازم را انجام دهند.

همچنین نکته مهم تلاش برای رفع تبعیض، بی عدالتی و تلاش برای کاهش رانت خواری و کاهش فساد است که اصلاح طلبان به عنوان مدافعان اصلاحات در نظام و حفظ ساختارهای قانونی باید بتوانند در مسیر تحقق این اهداف کوشا باشند. صرف دادن شعار پاسخگوی مطالبات مردم نیست و تحقق خواسته های مردم تکلیفی است تاریخی بر عهده اصلاح طلبان.

به نظر شما آیا صرفا معرفی جای اعتراض که از سوی اعضای شورای شهر بیان شد، کفایت وصلاحیت دارد؟

خیر. این پیشنهاد رویکرد تقلیل گرایانه ای و نارسایی است که ما تصور کنیم مشکل مردم نبود جای مناسب جهت اعتراض است  بلکه مشکل اراده و سیاستی است که باید حق اعتراض مردم را به رسمیت بشناسد و البته به مردم آموزش داده شود که مطالبات خودشان را به شکل قانونی و مدنی بیان کنند.

نکته مهم تر پاسخ به مطالبات و خواسته هاست که از این نظر لازم است مسئولین صدای مردم را بشنوند و زمینه را برای تامین نیازها و خواسته های آنها در پی اعتراض قانونی ایجاد کنند.