تهران و پاریس؛ پیشتازان همکاری های پسابرجامی
وزیر امور خارجه فرانسه در حالی شنبه 16 دیماه جاری وارد ایران می شود که تهران و پاریس در پسابرجام بزرگترین و پرسودترین توافقات را در زمینه های مختلف امضا گذرانده اند. بی تردید افزایش دیدارها در تسریع اجرای برنامه های مشترک دوجانبه موثر است .
لودریان در این سفر افزون بر دیدار و گفت و گو با مقامات عالی رتبه جمهوری اسلامی، مقدمات سفر «امانوئل مکرون» رییس جمهوری فرانسه را نیز فراهم می کند؛ سفری که قرار بود ماه گذشته انجام گیرد اما بنا به دلایلی میسر نشد.
این رویداد در حالی صورت می گیرد که نیمه نخست تیرماه سال جاری «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران برای دیدار با همتای فرانسوی خود و همچنین گفت وگو با مقامات بلندپایه این کشور از جمله امانوئل مکرون رییس جمهوری جدید و «ژرژ لارشه» رییس مجلس سنای فرانسه راهی این کشور شد؛ دیدارهایی که طی آن درباره مسایل مهمی همچون ضرورت پایداری و استمرار روابط دوجانبه بحث و تبادل نظر شد.
** مسائل تاثیرگذار بر پیشبرد استحکام روابط
ایران و فرانسه با اجرایی شدن توافق هسته ای گام های بلندی را با هدف توسعه همکاری ها به سمت یکدیگر برداشتند که البته نقش دو رویداد سیاسی مهم را نمی توان در این ارتباط نادیده گرفت؛
نخست اینکه در انتخابات هفدهم اردیبهشت ماه فرانسه و پیروزی مکرون رهبر حزب «به پیش» در برابر «مارین لوپن» رهبر جناح راست افراطی جبهه ملی موجب شد تا رویکرد سوسیالیست ها در قبال برجام و ایران همچنان تداوم یابد. از طرفی برخلاف دیدگاه های لوپن و حزب همراه وی، سیاست های مقامات کنونی کاخ الیزه با اتحادیه اروپا همسو است؛ رویکردی که به تقویت مناسبات با تهران گرایش دارد.
رویداد مهم دیگر، انتخابات ریاست جمهوری ایران در روز 29 اردیبهشت ماه امسال بود که در آن مردم بار دیگر در حمایت از سیاست های تعامل گرا و تنش زدای روحانی رای خود را به نفع وی به صندوق ها انداختند. این رویداد مهم موجب شد تا تعامل تهران با کشورهای اروپایی و جامعه جهانی تقویت شود.
نقش و اثرگذاری فرانسه در به ثمر رسیدن برجام و متعاقب آن، عملیاتی شدن توافق هسته ای قابل توجه است. چندی پیش رییس جمهوری فرانسه در دیداری با «ابوالقاسم دلفی» سفیر ایران با اشاره به تلاش پاریس برای برقراری روابطی متعادل با ایران تاکید کرد که فرانسه به دنبال ایجاد روابط سازنده و دوستانه با ایران است.
همچنین مکرون با تقدیم استوارنامه به سفیر ایران درباره اهمیت توافق هسته ای بیان داشت «برجام مبنای همکاری ما با ایران بوده و قابل تغییر نیست.» منظور وی از غیرقابل تغییر بودن برجام به مواضع اخیر دولت و کنگره آمریکا برمی گردد که خواهان بازنگری در متن توافق هسته ای هستند.
اهمیت حفظ توافق هسته ای به اندازه ای بود که علاوه بر رییس جمهوری، وزیر امور خارجه فرانسه نیز در سخنانی به لزوم پایبندی آمریکا به برنامه جامع اقدام مشترک تاکید کرد. استنباط وی از سفری که به آمریکا داشت این بود که این کشور ضرورت رعایت توافقنامه درباره موضوع هسته‌ای ایران را درک کرده است.
برنامه جامع اقدام مشترک، فرصت های چشمگیری را در برابر ایران و فرانسه قرار داد تا این دو شریک قدیمی بتوانند روابط کم رمق دوره تحریم ها را ترمیم و افق روشنی را برای همکاری ها ترسیم کنند؛ روابطی که بیش از هر چیز موضوع اقتصاد پررنگ تر از هر مساله دیگری است و حول حوزه هایی چون خودروسازی، خرید وفروش هواپیما و انرژی می چرخد.
** ایران و فرانسه؛ توافقاتی بزرگ با آینده ای روشن
در روزهای آغاز بهمن ماه 1394 زمانی که تنها چند روز از اجرای برجام می گذشت، حجت الاسلام «حسن روحانی» رییس جمهوری ایران در صدر هیاتی سیاسی و اقتصادی متشکل از 120 نفر عازم قاره سبز از جمله فرانسه شد. در جریان رایزنی های صورت گرفته بیش از 20 سند همکاری به ارزش تقریبی 30 میلیارد یورو بین دو طرف به امضا رسید. قرارداد های مربوط با شرکت های پژو سیتروئن، ایرباس و توتال تنها تعدادی از مهمترین توافقاتی بود که میان روحانی و رییس جمهوری قبلی فرانسه (اولاند) در کاخ الیزه به امضا رسید.
همچنین در قراردادی که بین پژو سیتروئن و ایران خودرو در این سفر منعقد شد این دو شرکت برای تولید سالانه 200 هزار خودرو در ایران به تفاهم رسیدند.
در توافقی دیگر شرکت هواپیمایی ایرباس متعهد شد که 114 هواپیمای مسافربری به ایران ایر تحویل دهد و خدمات آموزش خلبان و تعمیر و نگهداری هواپیما را نیز برای ایران فراهم کند. در حال حاضر این توافق در حال اجرا است و تاکنون شماری ایرباس به ناوگان هوایی جمهوری اسلامی پیوسته اند و چند روز پیش نیز دو فروند ایرباس در فرودگاه مهرآباد به زمین نشست.
امضای قرارداد فروش نفت ایران به شرکت نفتی توتال به ویژه برای پالایشگاه های فرانسوی و اروپایی از دیگر دستاوردهای این سفر به شمار می رفت؛ توافقی که زمینه ساز همکاری های بیشتری در این حوزه شد. تیرماه سال جاری قرارداد دیگری با عنوان طرح توسعه فاز 11 پارس جنوبی میان این دو شرکت به امضا رسید؛ توافقی که ارزشی معادل چهار میلیارد و ٨٠٠ میلیون دلاری برای ایران به همراه داشت و به ظرفیت برداشت ایران از میدان گازی پارس جنوبی مشترک با قطر به میزان روزانه 56 میلیون مترمکعب (معادل 2 میلیارد فوت مکعب) افزود. امضای قرارداد 780 میلیون دلاری بین شرکت رنو فرانسه و سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) نمونه ای دیگر از توافقات صورت گرفته در سال گذشته میلادی بود.
اینک آمارها نشان از روند رو به رشد تعاملات و مبادلات میان دو کشور دارند؛ موضوعی که چندی پیش «فرانسوا سمنو» سفیر فرانسه در تهران به آن تاکید کرد و گفت: مبادلات بین ایران و فرانسه از 2015، برای نخستین بار پس از 2010 و حتی پیش از لغو عملی تحریم ها، رو به افزایش بوده و این افزایش در 10 ماه نخست 2016 با رشد نزدیک به 200 درصد همراه بوده است.
در مجموع، بستر و ظرفیت های فراوانی برای افزایش سطح همکاری ها میان تهران و پاریس وجود دارد که پیش از اجرای توافق هسته ای به دلیل وجود محدویت های جهانی علیه ایران از این فرصت ها استفاده نشد؛ محدودیت هایی که با اجرای برجام تبدیل به فرصت شد و اینک دو طرف با افزایش رفت وآمدهای دیپلماتیک درصدد شناخت بسترها و علاقه مندی های مشترک به منظور بهره برداری از فرصت ها برآمده اند.
