سه قوه زیر ذره‌بین بازوی نظارتی مجلس/کمیسیون اصل ۹۰ تبدیل به «دیوان» شد/موافقان و مخالفان چه گفتند؟
نمایندگان برای نظارت بر سه قوه و پیگیری جدی تر شکایت واصله از سه قوه به مجلس، با تبدیل کمیسیون اصل نود به دیوان موافقت کردند.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی دیده بان ایران، اصلاح بخش‌هایی از آیین نامه داخلی مجلس موضوعی است که چند روز از زمان جلسه علنی مجلس را به خود اختصاص داده است،امروز هم در دستور کار مجلس قرار گرفت.
نمایندگان در جریان بررسی جزییات طرح اصلاح موادی از قانون آیین داخلی برای تبدیل کمیسیون اصل نود به دیوان دست به کار شدند.
نمایندگان با ۱۴۹ رأی موافق با تبدیل کمیسیون اصل ۹۰ مجلس به «دیوان اصل ۹۰ قانون اساسی» موافقت کردند.
بر اساس این ماده «در اجرای اصل ۹۰ قانون اساسی، به منظور سامان دادن و کارآمدی مجلس و نمایندگان در رسیدگی به شکایات از طرز کار مجلس یا قوه مجریه یا قوه قضائیه، تشکیلاتی تحت عنوان «دیوان اصل ۹۰ قانون اساسی» ایجاد می‌شود.
اساسنامه و تشکیلات این دیوان حداکثر ظرف مدت دو ماه از تاریخ تصویب این قانون، توسط هیأت رئیسه مجلس تهیه و به تصویب کمیسیون تدوین آئین‌نامه داخلی مجلس می‌رسد. کلیه قوانین و مقررات مرتبط با کمیسیون اصل ۹۰ قانون اساسی و وظایف مُصرح در آن، به قوت خود باقی است».
همچنین نمایندگان با حذف دو تبصره ماده ۴۸ آئین‌نامه داخلی مجلس که به سازوکار انتخاب رئیس کمیسیون اصل ۹۰ و نیز ممنوعیت عضویت همزمان اعضای ثابت این کمیسیون در کمیسیون‌های تخصصی مربوط می‌شود، موافقت کردند.
موافقان ایجاد دیوان اصل ۹۰ به دلایلی همچون ناکارآمدی گزارش‌های کمیسیون اصل ۹۰ و عدم ضمانت اجرایی کافی برای آن اشاره کردند و مخالفان ایجاد این دیوان نیز عمدتاً به قضایی بودن ماهیت دیوان اصل ۹۰ و مغایرت آن با وظایف مجلس اشاره داشتند.
در جریان بررسی موضوع تبدیل کمیسیون اصل نود به دیوان، نمایندگان موافق و مخالف فرصت اظهارنظر پیدا کردند.حمیدرضا فولادگر نماینده مردم اصفهان در مجلس، در مخالف با این تغییر شکلی کمیسیون اصل نود، گفت: آنچه در این متن آمده است،پویا نیست. باید بگویند منظور از دیوان چیست؟اگر منظور از دیوان نوع کاری از سنخ قوه قضائیه و دیوان عدالت است، بحث تداخل قوا ایجاد می شود که مطمئنا شورای نگهبان ایراد می گیرد.
دهقان:اگر کمیسیون اصل 90 درست عمل میکرد نیاز به ایجاد دیوان نبود
محمد دهقان چهره دیگری بود که با تکیه بر اخطار اصل 90 به نقد این اصلاحیه پرداخت. او تصریح کرد:هدف اصل نود این بوده است که مردم بتواند در مورد همه قوا و طرز کارشان به مجلس به عنوان خانه ملت دسترسی داشته باشند. من یک نگرانی دارم که لازم است تا دوستان توضیح دهند. حرف من این است که اگر این دیوان شد، جنبه مردمیش ضعیف می شود یا خیر؟ به نظر من اگر کمیسیون اصل 90 به وظیفه اش خوب عمل میکرد و به شکایت مردم رسیدگی میکردند، دیگر نیازی به این تغییرات شکلی نبود.
لاریجانی:ایجاد دیوان اصل 90 موجب پیگیری جدی می‌شود
علی لاریجانی در پاسخ به این اخطار اینگونه توضیح داد: مشکل این است که عزیزان اصل 90، تنها 2 جلسه در هفته میگذارند و بعد باید دنبال کارهای دیگر بروند. اگر دیوان باشد اعضایش کار کارشناسی کرده و اسناد و مدارک را پیگیری می‌کنند. در واقع برای اینکه پیگیری جدی شود این کار را انجام دادند.
سرانجام فرصت به ولی ملکی رسید تا در قامت نماینده موافق از این اصلاحیه دفاع کند. او گفت: متاسفانه افرادی وارد کمیسیون اصل نود می‌شوند که سرریز سایر کمیسیون ها هستند،پس اشرافی بر این موضوع ندارند. به همین دلیل این کمسیون نمی تواند اهرمی برای احضار افرادی از سه قوه باشد. بر این اساس پیشنهاد شد تا به دیوان اصل نود تبدیل شده و مانند دیوان محاسبات از جایگاه قوی برخوردار شود.
یوسفیان ملا:یک مورد در از پرونده‌های کمیسیون اصل نود در 39 سال اجرایی نشده است
یوسفیان ملا نیز به عنوان رئیس کمیسیون آیین نامه داخلی در آخرین دفاعیاتش از این اصلاحیه، گفت: 39 سال است که کمیسیون اصل نود داریم و 39 سال است که به قوای سه گانه تذکر داده ایم، یک مورد بگویید که اجرایی شده باشد! 200 میلیون تومان متوسط هزینه تحقیق و تفحص است،الان در دوره مجلس یک مورد را بگویید که قوه قضائیه جواب تحقیق و تفحص را داده باشد. پاسخ نمیدهند. در مقابل در کمیسیون اصل نود آمده است که هر کس شکایتی دارد به این کمیسیون بفرستد.
سرانجام این ماده با ۱۴۹ رأی موافق، ۴۰ رأی مخالف و ۳ رأی ممتنع از مجموع ۲۲۹ نماینده حاضر در صحن به تصویب رسید تا نمایندگان از طریق تبدیل کمیسیون اصل نود به دیوان اصل نود، برای فعال‌تر شدن رسیدگی به شکایت از سه قوه در مجلس گام بردارند.
