مذاکره با شورای نگهبان؛ مسیر یکطرفه یا دو سویه

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی دیده بان ایران، فائره عباسی: سال 76 نقطه پرواز اصلاح طلبان برای حضور و نقشآفرینی در چارچوب قدرت بود که با روی کارآمدن مجلس ششم به اوج رسید. هرچند انتخابمجدد سیدمحمد خاتمی، حضور اصلاحات را برای 4 سال دیگر تمدید کرد، اما سیل ردصلاحیت‌های سال82 اجازه تکرار مجلس ششم را نداد و از همان مقطع سیر نزولی حضور جناح چپ در  قدرت آغاز شد. تا جایی که بعد از حوادث سال 88 دیگر رمقیبرای آنها باقی نگذاشت. فاصله گرفتن از صندوق‌های رای به عنوان اولین راهکاراعتراضی در دستور کار این جناح قرار گرفت و نتیجه آن حضور گسترده رقیب و تسلط کاملبر سه دوره مجلس شد.

کم کم اردوگاهچپ، ردای اصلاح رویکرد به تن کرد؛ پیروزی در انتخابات 92 اولین دلگرمی آنها بود ومقدمه ای شد تا برای کسب کرسی‌های مجلس نیز خیز بردارند. اما بار دیگر با مانع شوراینگهبان روبرو شدند؛ نهایتا با یک تاکتیک ائتلافی لیست اصلاح طلبان توانستپیروز شود تا جایی که حتی سرلیست اصولگرایان، کرسی 16 ساله خود را در مجلس به رقیبواگذار کرد. هرچند جاگذاشتن اصولگرایان در انتخابات شورای شهر تهران دایره پیروزیهای انتخاباتی را تکمیل کرد اما هنوز یک مشکل در میان است و آن ناهماهنگی هایی استکه در نتیجه ائتلاف 94 گریبان‌گیر این جریان شد و سیل مطالبات و اما و اگرها را پیشروی آنها قرار داد. حالا جناح چپ برای سال 98 به دنبال یک راهکار است تا بتواند همحضورش پررنگ‌تر شود و هم دیگر نیازی به ائتلاف نداشته باشد؛ برای اینکار یک نظریهدارد و آن هم چانه‌زنی با نهادها، اشخاص و ارگان‌هایی است که می توانند دایره تنگحضور اصلاح طلبان را گسترده کنند. آنها در این مسیر حتی مذاکره با سپاه را هم رویمیز قرار داده‎اند. (اینجا)

اگرچه تئوری اصلاح طلبان برای بازگشت به قدرت یکمسیر با پنج‌ گام است (اینجا) امادر این راه بی‎تردید یکی از مهمترین و شاید اولین گام‌هایشان رایزنی با شورای نگهبان است تا بتوانند سایه رد صلاحیت‎ها را از سر اصلاحات بردارند.

چرا شورای نگهبان؟!

هرچند پیروزی در انتخابات مجلس و تغییر ترکیب آنیکی از ایستگاه های اصلاح طلبان در مسیر اهدافشان بود، اما آنچه در سال 94 رخ داد باآنچه مطلوب این جریان بود فاصله زیادی داشت؛ چراکه ردصلاحیت ها بار دیگر راه بازگشت به خانهرا پیش روی چهره های موثر این جناح قرار داد و باعث شد لیدری جریان چپ در پارلمان تنها به یک صندلی ختم شود.

«دیگر ائتلاف نمی کنیم» این جمله‎ایبود که از زبان محمدرضا عارف رئیس شورای عالی سیاست گذاری اصلاح طلبان یا همانصاحب کرسی تنها لیدر اصلاحات در بهارستان خارج شد؛ صحبتی که خود حدیث مفصلی است درباب تاکتیک جدید جریان چپ برای انتخابات 98. از آنجایی که این  نسخه یعنی تکیه بر کاندیداهای اصلاح طلب در سهدوره اخیر انتخابات مجلس چندان با روی خوش شورای نگهبان مواجه نشده است جریان چپرا به  مذاکره با شورای نگهبان رسانده است.مسئله ای که محسن صفایی فراهانی از چهره‌های اصلاح طلب از آن به عنوان توجیه شوراینگهبان در راستای نیاز کشور عنوان یاد می‌کند. او به خبرآنلاین گفت: توجیهشورای نگهبان نسبت به نیازهای قانونی کشور و نیاز به حضور نیروهای توانمند در مجلسبرای ایجاد تحول در حال حاضر یک الزام است. چهاشکالی دارد که بعضی از شخصیت‎های اصلاح طلب با آنها صحبت کنند؟ (اینجا)

رابطه یک سویه یا دوسویه

جرقه مذاکره با شورای نگهبان آنچنان شعله نظراتموافق و مخالف را در اردوگاه چپ برافروخت که هر روز صحبتی تازه به گوش می‌رسید. دراین میان پایه ثابت مباحث یک سوال بود و آن اینکه آیا قرار است مذاکره با شوراینگهبان یک رابطه یکطرفه باشد یا تمایلی هم از سوی شورای نگهبان وجود دارد؟ احمدخرم وزیر راه دولت اصلاحات  با وجود آنکهگفت و گو و مذاکره را امری لازم و حتی فراتر از آن ضروری می داند، آن هم به خاطرمنافع کشور اما چندان به دو طرفه بودن میل به مذاکره خوشبین نیست و می گوید: متاسفانهتجربه نشان داده اصولگراها و حاکمیت اقبالی به موضوع مذاکره ندارند. ولی هم‌اکنوناین نیاز بیش از گذشته احساس می‌شود. چون آینده‌ای بحرانی پیش پای کشور در سطحمنطقه‌ای و بین‌المللی قرار گرفته و آینده اقتصادی ایران با توجه به تداوم تحریم‌ها، آینده بحران زده‌ای خواهد داشت. (اینجا)

عبدالله ناصری از دیگر چهره‌های اصلاحطلب نیز وقتی صحبت از مذاکره با شورای نگهبان به میان می آید آن را ایده قابلقبولی معرفی می کند اما تردید نسبت به تمایل شورای نگهبان نیز در کلام ناصری خودرا نشان می دهد، به طوری‌که می گوید: «باز کردن باب مذاکره با شورای نگهبان را من هم قبولدارم اما با شناختی که از شورای نگهبان دارم -البته به استثنای حقوقدان های این شورا چرا که فقها تصمیم گیر اصلی هستند- اصلا چنین امکان و بابی را برای مذاکره با اصلاحطلبان باز نمی کنند وگرنه من هم اعتقاد دارم گفت و گو خیلی از مشکلات اصلاح طلبان را می تواند مرتفع کند». ناصری درکنار این نظر خود پیشنهاد گفت و گوی غیرمستقیم را می دهد و می گوید: «امیدوارم برای انتخابات ۹۸ لااقل اگر گفت و گوی مسقیم نبود، از طریق اصولگرایان عقلانیمعتدل بتوانیم یک کانال گفت و گو با شورای نگهبان را باز کنیم.» (اینجا)

مذاکره با رهبری به جای شورای نگهبان

محمدهاشمی رفسنجانی نیز از جمله افراد منتقد بهاین مذاکره است البته با اصل موضوع مخالف نیست و انتقادش بر سر موضع و نگاه احتمالیشورای نگهبان به این ماجرا است. او گفت که اصل مذاکره با هر نهاد و هر شخصی را مفیدمی داند اما یک نقد جدی به آن وارد می کند و آن اینکه ممکن است این مذاکره از موضعضعف باشد. او گفت: هرکسی که تصمیم به مذاکره و ایجاد تعامل می گیرد، تصمیم درستیاست اما مذاکره آدابی دارد. گاهی یک طرف مذاکره کننده، از موضع تحقیر سر میزمذاکره می آید. فکر می کند که نیاز زیادی به او وجود دارد و از حدود اخلاق اسلامیخارج می شود. این نوع مذاکره نه تنها مفید نیست بلکه، مضر هم است. شان انسان دوراز این است که ذلت را بخاطر پست و مقام قبول کند. مذاکره ای خوب است که عزتمندانه باشد، چه در بعد داخلی و چه در بعد بین المللی.

 هاشمیدر مقابل مذاکره با شورای نگهبان پیشنهاد می کند اصلاح طلبان با رهبری وارد مذاکرهشوند(اینجا).

مذاکره ای که سابقه داشت؟!

با داغ شدن موضوع مذاکره اصلاح طلبان با شورای نگهبانکم کم صحبت ها متوجه آن شد که پیش از این نیز گفت و گوهایی وجود داشته است و اولیناشاره به این موضوع را محمدرضا عارف رئیس شورای عالی سیاست گذاری اصلاح طلبانداشت. او در گفت و گو با خبرآنلاین گفت: در حالحاضر در رابطه با انتخابات 98، با شورای نگهبان رایزنی و تبادل نظرهایی در جریان‌است. او بابیان اینکه شورای نگهبان قطعا این تعامل را می پذیرد، خاطرنشان کرد: اما اینکه بهتوافق می رسیم یا اختلافات باقی می ماند، در آینده معلوم می شود. باید همگان بهقانون تمکین کنند. تکلیف ما در حد توان و وسعمان است.(اینجا)

این صحبت های عارف با نوعی تائیدیه از سویمحمدرضا تابش مواجه می شود. تابش که نائب رئیس فراکسیون امید است و نامش در میاناعضای شورای سیاست گذاری اصلاح طلبان نیز به چشم می خورد، در این رابطه می گوید: اینموضوع همواره مطرح بوده و حتی در گذشته مذاکراتی هم صورت گرفت. فقط این مذاکراتعلنی نشده است. حتی در  این دوره از انتخابات گفت وگوهایی با اعضای حقوق‌دان و فقهای شورای نگهبان انجام گرفت و نتایج را در شورای عالیسیاست گذاری اصلاح طلبان مطرح کردند؛ لذا این مراودات از قبل وجود داشت اما سازماندهی شده، نبود. (اینجا)

هرچند عارف و تابش اذعان می کنند که مذاکراتیمیان شورای نگهبان و جریان اصلاحات صورت گرفته است اما از سوی دیگر علی شکوری راد که همعضو شورای مشورتی سیدمحمد خاتمی، رئیس دولت اصلاحات است و هم عضو شورای عالی سیاست‌گذاریاصلاح‌طلبان، می‌گوید در این دو مجموعه صحبتی مبنی بر مذاکره باشورای نگهبان یا سپاه نشده است. او با بیاناینکه شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح طلبان، شورای مشورتی رئیس دولت اصلاحات وشورای هماهنگی جبهه اصلاحات سه نهاد تصمیم‌گیر در جریان اصلاح‌طلبی است گفت: «تابه حال در شورای مشورتی آقای خاتمی و شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح طلبان بحثیدرباره مذاکره با شورای نگهبان یا سپاه نشده است.» (اینجا)

دست رد شورای نگهبان

در بحبوحه بحث های جریان چپ بر سر مذاکره باشورای نگهبان، کدخدایی که در مجلس دهم باحمایت اصلاح طلبان و با نگاه به تعامل در آینده توانسته بود از خانه ملت رای بگیرد، این بار آب پاکی را روی دست اصلاح طلبان ریخت و شورای نگهبان را مبرا از رایزنیدانست. او گفت: این شورا محل چانه‌زنی سیاسی نیست و در چارچوب مباحث سیاسی ورودنخواهد داشت. به گفته وی شوراینگهبان نهادی قانونی و حقوقی است و در این چارچوب اگر مطلبی باشد می شنود.(اینجا)

27216