دیپلماسی اقتصادی درخشان دولت در قلب اروپا
سفر بی سابقه روسای اتاق های بازرگانی سراسر کشور به اتریش در هفته گذشته، رویداد منحصر به فردی بود که در ادامه دیپلماسی اقتصادی دولت دوازدهم در فضای پسابرجام می تواند زمینه ساز رشد اقتصادی متوازن در سراسر کشور و تحقق ظرفیت های جدید همکاری با اروپا باشد.
* قراردادهای فاینانس بانکی با اتریش و دانمارک
یکی از نقاط عطف موفقیت دیپلماسی اقتصادی دولت در ماههای اخیر امضای قراردادهای فاینانس بانکی با بانکهای اروپایی است. اولین قرارداد تامین اعتبار بانکی پسابرجام ایران به ارزش یک میلیارد یورو روز پنجشنبه 30 شهریور ماه امسال در شهر لینز اتریش بین 'اوبربانک' اتریش با 14 بانک ایرانی به امضا رسید.
این قرارداد در حضور محمد خزاعی معاون وزیر اقتصاد و احمد عراقچی معاون ارزی بانک مرکزی ایران و عبادالله مولایی سفیر جمهوری اسلامی ایران در اتریش که یکی از فعالترین سفرای اقتصادی ایران در سالهای اخیر بوده است، به امضای 'فرانتس گازلبرگر' مدیر اوبربانک و نمایندگان 14 بانک ایرانی رسید. از محل این قرارداد امکان تامین مالی پروژه های زیربنایی و تولیدی در ایران فراهم می شود.
این اولین قرارداد تامین مالی بانک های ایرانی با بانک های اروپایی پس از برجام بود که بعد از قراردادهای امضا شده بین بانک های ایران با کشور کره جنوبی به مبلغ هشت میلیارد یورو و کشور چین مجموعا به مبلغ 35 میلیارد دلار، به امضا رسید. در همان روز یک موافقتنامه خط اعتباری 500 میلیون یورویی بین ۱۰بانک ایرانی با 'دانسکه بانک' دانمارک به امضا رسید. همچنین یک یادداشت همکاری مشترک با موسسه 'ای ک اف' (EKF) یا 'اگزیم بانک' ارائه دهنده پوشش های اعتباری نیز امضا شد و بر اساس آن این موسسه دانمارکی می تواند برای پروژه ها در حوزه های متعدد و بخصوص پروژه های زیربنایی منابع مالی را تهیه کند.
*اهمیت بعد روابط کارگزاری بانکی
علی حُسنانی معاون امور بین الملل بانک تجارت درباره اهمیت این قرارداد به خبرنگار ایرنا گفت: این قرارداد از بعد تامین مالی پروژه های زیرساختی بسیار حائز اهمیت است چون ما در حوزه های مختلف از جمله صنعت، راه و سدسازی پروژه های تعریف شده ای داریم که برای آن نیاز به تامین مالی خارجی داریم و با امضای این قرارداد تامین مالی می توانیم این پروژه ها را به بصورت بلند مدت، از نظر مالی تامین کنیم .
حُسنانی افزود: بعلاوه در بستر روابط کارگزاری هم با امضای این قرارداد، بانک های اروپایی علاقمند به امضای قرارداد تامین مالی یا شروع روابط کارگزاری با سیستم بانکی ایران، می توانند این را نقطه عطفی برای ایجاد روابط بانکی با ایران قرار دهند.
** فعال سازی ظرفیت های بخش خصوصی در ایجاد گشایش های اقتصادی
حدود دو ماه پس از امضای قراردادهای فاینانس بانکی، کشورهای اتریش و اسلواکی میزبان هیات های تجاری از ایران بودند. جلسه مشترک روسای اتاق بازرگانی ایران و اتاق های استانی ایران با اتاق فدرال و اتاق های استانی اتریش روز سه شنبه هفته گذشته (30 آبان) در محل اتاق فدرال اتریش در وین برگزار شد. سفر این هیات به عنوان نماینده بخش خصوصی ایران در نوع خود رویدادی بی نظیر بود که با تلاشها و پیگیریهای سفارت جمهوری اسلامی ایران در وین محقق شد. در این جلسه ، 'کریستوف لایتل' رئیس اتاق فدرال اتریش بر اهمیت روابط اقتصادی با ایران برای اتریش و لزوم بررسی بیشتر زمینه های گسترش همکاری ها تاکید کرد. 'غلامحسین شافعی' رئیس اتاق ایران نیز حضور نمایندگان پارلمان بخش خصوصی ایران در اتریش را فرصتی کم‌نظیر برای آشنایی با ساختار و فعالیتهای دو طرف، تبادل آرا و آشنایی با ظرفیت های بالقوه همکاری توصیف کرد. 'علیرضا اشرف' دبیر کل اتاق ایران نیز با تشریح ساختار، اهداف و موقعیت اتاق در اقتصاد کشور، بر ضرورت توسعه روابط اقتصادی ایران و اتریش تاکید کرد و گفت: امیدوارم با ارائه ساختار اتاق ایران شاهد گسترش همکاری‌های اقتصادی در زمینه‌های مختلف از جمله انتقال فناوری‌های نوین بین بخش خصوصی ایران و اتریش باشیم و فصل نوینی در روابط دو کشور ایجاد شود.
همچنین 'پدرام سلطانی' نایب رئیس اتاق ایران، فرصت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری در ایران را معرفی کرد . در جلسه روز سه شنبه همچنین چند تن از روسای اتاق های بازرگانی استانی ایران و اتریش زمینه های همکاری و توسعه روابط را معرفی کردند. شافعی همچنین با لایتل رئیس اتاق فدرال اتریش و 'هارالد ماهرر' وزیر اقتصاد اتریش جلسات دو جانبه ای با حضور سفیر ایران برگزار کرد.
در جلسات روز چهارشنبه نیز روسای اتاقهای بازرگانی استانی با شرکت در کارگاه هایی با الگوهای شرکتهای موفق اروپایی در زمینه کسب و کارهای نوین و استارتاپ ها و نحوه استفاده از نوآوریها برای ایجاد زمینه های کاری آشنا شدند.
** کمیسیون مشترک ایران و اتریش بستر توسعه همکاری ها
عبادلله مولایی سفیر جمهوری اسلامی ایران در اتریش در حاشیه سفر هیات اتاقهای بازرگانی ، با اشاره به ظرفیت ها و فضاهای مثبت ایجاد شده برای توسعه روابط ایران و اتریش در پی برگزاری موفق کمیسیون مشترک دو کشور پس از برجام، بر نقش بخش خصوصی و اتاق های بازرگانی برای تحقق این هدف تاکید کرد.
مولایی خاطرنشان کرد: کمیسیون مشترک که بین وزارت صنعت ایران و وزارت اقتصاد اتریش تشکیل شده است و شش کارگروه در حوزه های مختلف اقتصادی، صنعتی و تجاری دارد، نقشه راهی را برای پنج سال آینده ترسیم کرده و کارگروهها هم بسیار فعال هستند و قرار است اجلاس دوم کمیسیون مشترک در سطح وزیران در آینده ای نزدیک در وین برگزار شود.
وی افزود: کارگروه انرژی هفته گذشته چهارمین دور گفتگوها را در زمینه نفت و گاز و انرژی های نو در اصفهان برگزار کرد و کارگروه همکاری های تکنولوژیک نیز بزودی به ایران سفر می کند و مقدمات گفتگوهای کارگروه های توریسم و معدن نیز فراهم شده است و کارگروه همکاری های دانشگاهی نیز بسیار فعال است. البته روابط اقتصادی و صنعتی دو کشور تنها به کمیسیون مشترک محدود نیست.
سفیر کشورمان در اتریش خاطرنشان کرد: این بستر و زمینه ای است که در سطح دولتی فراهم شده اما نقش آفرینان اصلی، بخش های خصوصی اتاقها هستند که از این امکان و ظرفیت بهره ببرند و سفر هیات اتاقهای بازرگانی سراسر کشور به اتریش می تواند فضاهای مثبت ایجاد شده را در عرصه عمل محقق کند و دستاوردهای چشمگیری برای کشور در حوزه اقتصادی داشته باشد.
سفیر کشورمان افزود: برخی از پیوندهایی که تا حدودی در یک دهه گذشته گسسته شده بود مجددا احیا شد و در عین حال عرصه ها و زمینه های جدیدی برای همکاری هست که یا در گذشته کمتر آشنا بودیم یا کمتر توجه ما را جلب کرده بود که این زمینه ها هم در حال ورود به مدار همکاری با کشورمان هستند .
مولایی در بخش دیگری از اظهاراتش خاطرنشان کرد: علاوه بر این مسائل، یک مزیتی که در حال حاضر در اتریش از آن برخورداریم شرایط نسبی مطلوب بانکی و مالی در این کشور است. اتریش از اولین کشورهایی است که ما در بانک مرکزی آن حساب باز کردیم و رئیس بانک مرکزی و وزیر دارایی آن سفرهای خوبی به ایران داشتند و برای پروژه هایی که اتاقهای بازرگانی در نظر دارند می توانیم از امکان فاینانس 'اوبربانک' اتریش بهره بگیریم و این مساله هم قطعا محدود به اوبربانک نخواهد بود و تعاملات قابل توجهی با تعدادی از بانک های دیگر هم برقرار شده است.
مولایی آمادگی سفارت جمهوری اسلامی در وین را برای کمک به برقراری ارتباط و تعامل های کاری استان های ایران و اتریش را اعلام و خاطرنشان کرد: در همین ارتباط برای زمینه سازی تعامل های استانی و منطقه ای ما از همه استان های اتریش بازدید و با مقامات آنها گفتگو کرده ایم و همه آنها آمادگی دارند که با استان های ما همکاری جدی داشته باشند.
ماهرر وزیر علوم، تحقیقات و اقتصاد اتریش نیز دیدار هفته گذشته خود با رئیس اتاق بازرگانی ایران را بسیار موفق خواند و گفت: در تلاش برای تبدیل توافقهای حاصل شده در چارچوب کمیسیون مشترک تجاری دو کشور به پروژه های مشخص و گسترش روابط هستیم.
** تاکید بر انتقال آموزش و فناوری به ایران و راه اندازی کسب و کارهای نوین در ایران
بررسی راههای انتقال فناوری و دانش فنی شرکتهای اتریشی به ایران یکی از محورهای اصلی گفت وگوهای هیات های تجاری ایران بود. شافعی رئیس اتاق بازرگانی ایران در حاشیه سفر به اتریش در گفتگو با خبرنگار ایرنا گفت: آنچه در این سفر بیشتر روی آن تاکید کردیم، استفاده از تجربیات آموزشی اتاقهای اتریش در اتاقهای ایران بود. در این ارتباط ، موضوع تحقیقات و توسعه و بهره گیری از دانشهای نوین برای استفاده در اتاقهای ایران در بحث آموزشی مورد توجه بود.
وی افزود: در این سفر با تجربیات آموزشی اتاق بازرگانی اتریش آشنا شدیم و از مرکز فنی و حرفه ای اتاق این کشور بازدید کردیم و با فعالیتهای آن آشنا شدیم.
رئیس اتاق بازرگانی ایران افزود: بررسی همکاری ها برای راه اندازی کسب و کارهای نوین یا همان 'استارتاپ ها' در ایران یکی دیگر از برنامه های این سفر بود و دو طرف زمینه همکاری های آینده را مورد مذاکره قرار دادند و تصور می کنم در آینده، هم در سطح استانی و هم اتاق های ملی ، دو کشور همکاری های جدیدی را با توجه به فضای جدید آغاز خواهند کرد.
'شهلا عموری' رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اهواز نیز در گفتگو با خبرنگار ایرنا، سفر هیات اتاقهای بازرگانی را بسیار خوب و پربار توصیف کرد و با اشاره به وجود پتانسیلهای صادراتی در اتاق اتریش گفت: اتاق اتریش از امکانات آموزشی با توجه به نیاز اعضا در سطوح مختلف استفاده می کند به شیوه ای که حتی یک دانشگاه تاسیس و با برنامه ریزی مناسب و تخصیص بودجه کمک شایانی به تخصص ها می نماید.
عموری افزود: اتاق اتریش در بخش شرکت های دانش بنیان و استارتاپ ها نیز نقش سازنده ای داشته و بدین ترتیب هم به ایده های نوین و هم به تقویت جوانان در رسیدن به اهداف و تحقق ایده هایشان کمک می کند و ما می توانیم در زمینه های آموزشی و سرمایه گذاری های مشترک با الگو برداری از تجربیات و استارتاپ ها، همکاری های خوبی داشته باشیم.
** توجه خاص به ظرفیت های استانی و محرومیت زدایی
نکته مهم در دیپلماسی اقتصادی دولت دوازدهم توجه ویژه به گسترش همه جانبه روابط اقتصادی تمام مناطق کشور با شرکای خارجی است که سفر بی سابقه روسای تمام اتاقهای بازرگانی استانی به اتریش رویداد منحصر به فردی بود که می تواند زمینه ساز توسعه و ایجاد رشد و شکوفایی در مناطق مختلف کشور باشد.
'سید کمال حسینی' رئیس اتاق بازرگانی سنندج در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: اتاقهای بازرگانی یکی از وظایفی که دارند معرفی ظرفیتهای اقتصادی در زمینه صنعت ، معدن ، کشاورزی ، گردشگری و موارد دیگر است و در این ارتباط سفرهای متقابل هیاتهای بازرگانی صورت می گیرد اما در این مراودات متاسفانه استانهای مرزی و به نوعی کم برخوردار و کمتر توسعه یافته کشور با وجود اینکه ظرفیت ها و قابلیتهای خوبی برای تولید و جذب سرمایه گذاری دارند، به علت اینکه تبلیغات زیادی درباره آنها نمی شود در جهان کمتر شناخته شده هستند.
وی افزود: من در جلسات وین توضیح دادم که ما مزیت های بالا و ظرفیتهای خوبی در زمینه های مختلف صنایع ، معادن و گردشگری برای سرمایه گذاری داریم؛ استان کردستان و ایلام و لرستان و سیستان و بلوچستان را مثال زدم که استانهای بزرگ و بازارهای خوبی هستند و از نظر اقتصادی هم مزایای فراوانی برای سرمایه گذاری دارند.
'شعبان فروتن' رئیس اتاق بازرگانی ایلام نیز با اشاره به نشست چند ماه پیش با سفیر اتریش در تهران، حضور تولیدکنندگان، تجار و فعالان اقتصادی بخش خصوصی در وین را بسیار موفقیت آمیز دانست و گفت: صحبتهای خوبی در این جلسات مطرح شد و امیدواریم که به نتایج خوبی هم برسیم.
فروتن با اشاره به ظرفیت های متنوع سرمایه گذاری در استان ایلام در زمینه های مختلف از جمله کشاورزی، نفت و گاز و ظرفیتهای کاری مرتبط با مرز طولانی با کشور عراق گفت: ما با داشتن زمین و امکانات ارزان امکان اجرای کارهای خوبی در ایلام را داریم که می تواند نقش مهمی در توسعه همه جانبه و محرومیت زدایی هم داشته باشد.
** متنوع سازی شریکان اقتصادی اروپایی
یک هفته پیش از سفر روسای اتاقهای بازرگانی سراسر ایران به اتریش، هیاتی مرکب از دبیرکل اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران و حدود 30 شرکت ایرانی در سفر به اسلواکی و اتریش زمینه های همکاری مشترک و گسترش روابط تجاری و اقتصادی را بررسی کردند. این هیات اقتصادی روز دوشنبه 22 آبان در براتیسلاوا پایتخت اسلواکی در سمینار تجاری دوجانبه شرکت کرد. در این سمینار، نمایندگانی از اتاق بازرگانی براتیسلاوا، سازمان توسعه سرمایه گذاری و تجارت اسلواکی (ساریو) و همچنین اگزیم بانک اسلواکی نیز در مورد وضعیت اقتصاد اسلواکی سخنرانی کردند. در بخش دوم این سمینار نیز شرکت های تجاری دو طرف با همتایان خود به صورت دوجانبه (B2B) ملاقات و در مورد زمینه های همکاری فیمابین تبادل نظر نمودند. این همایش با استقبال زیادی از سوی دو طرف مواجه شد و در مجموع بیش از 50 شرکت و 70 نفر از هر دو طرف در آن حضور یافتند. هیات تجاری اتاق تهران به سرپرستی بهمن عشقی دبیر کل اتاق و همراهی 36 تن از نمایندگان شرکتهای ایرانی، روز پنجشنبه 25 آبان در نشست مشترک اتاقهای بازرگانی وین و تهران در شهر وین شرکت کرد. هدف از سفر این هیات به اتریش، آشنایی و برقراری ارتباطات کاری بیشتر بین شرکتهای استان تهران با استانهای وین و اتریش سفلی بود.
دبیر کل اتاق بازرگانی تهران در سخنانی بر آمادگی اتاق تهران برای انتقال سرمایه، دانش فنی و ظرفیت های مدیریتی در جهت توسعه بیش از پیش و پایداری روابط دو کشور تاکید کرد. همچنین محمدرضا بختیاری معاون امور بین الملل اتاق بازرگانی تهران ضمن معرفی زمینه های همکاری و سرمایه گذاری، تاکید کرد: ایران می تواند قطب همکاری با منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا و همچنین کشورهای مستقل مشترک المنافع CIS باشد.
در ادامه این نشست، 'پی یر پرونیس' از مدیران منطقه ای اتاق بازرگانی فدرال اتریش نیز خاطرنشان کرد که در سال 2016 صادرات اتریش به ایران حدود 11 درصد و واردات از ایران حدود 524 درصد رشد داشته و همچنین در نیمه نخست سال جاری میلادی صادرات اتریش بیش از 18 درصد و واردات اتریش از ایران نیز حدود 1072 درصد افزایش یافته است.
** ظرفیت های مهم اسلواکی
مولایی سفیر جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه فعلا در اسلواکی سفارت نداریم و سفارت کشور ما در وین اکردیته در براتیسلاوا است، در خصوص همکاری با اسلواکی گفت: اسلواکی ظرفیتهای بزرگی برای همکاری دارد و فضای مثبتی نیز بر مناسبات ما با این کشور در همه زمینه های اقتصادی،سیاسی، فرهنگی و دانشگاهی حاکم است. جمهوری اسلامی ایران یکی از مخاطبان و شرکای مهم اسلواکی در آسیا محسوب می شود. ما نباید نگاهمان را فقط به چند کشور محوری اروپا معطوف سازیم و از دیگر کشورهای این حوزه غفلت نمائیم. بسیاری از اعضای اتحادیه اروپا در اقتصاد ، صنعت و فناوری از موقعیت قابل توجه و قابل بهره برداری برخوردارند. اسلواکی از آن جمله است. نکته حائز اهمیت این است که بخش مهمی از صادرات ما به این کشور در سال گذشته محصولات کشاورزی بوده است.
وی افزود: بازاندیشی دیدگاه های سنتی درباره اروپای امروز و نگاه متوازن تر موجب می شود بتوانیم از امکانات همه این کشورها به نفع کشورمان استفاده نمائیم؛ نکته حائز اهمیت دیگر این است که بخش مهمی از صادرات ما به اسلواکی در سال گذشته محصولات کشاورزی بوده است.
** اتریش با سابقه دیرینه روابط دوستی ، پل ارتباطی ایران و اروپا
اتریش به علت سابقه دوستی طولانی با ایران و داشتن سیاست خارجی بی طرف همواره یکی از شریکان قابل اعتماد ایران در اروپا بوده و ضمن میزبانی از مذاکرات هسته ای منجر به برجام در وین ، در فضای پسابرجام نیز نقش مهمی در توسعه روابط با ایران داشته است. پس از برجام رئیس جمهوری وقت اتریش اولین رئیس کشور اروپایی بود که به ایران سفر کرد و پس از آن نیز مقامات مختلف دو کشور در سفرهای متقابل از جمله در چهارچوب کمیسیون مشترک در جهت توسعه روابط گام برداشته اند. شافعی در سفر به وین با بیان اینکه مردم ایران خاطره کمکهای پزشکی و انسان دوستانه اتریش در زمان جنگ را فراموش نمی کنند، افزود: حتی در شرایط سختی که درسالهای گذشته بر اقتصاد ایران تحمیل شده بود، روابط تجاری ایران و اتریش تا حد ممکن فعال نگاه داشته شد.
'هلگا اشمید' دبیر کل سرویس روابط خارجی اتحادیه اروپا (EEAS) اواسط مهر ماه در چهارمین مجمع تجاری ایران و اروپا در زوریخ سوئیس تاکید کرد که مردم و شرکتهای ایران باید بطور مستقیم مزایای توافق هسته ای را احساس کنند. وی خاطرنشان کرد که اتحادیه اروپا از همکاری اقتصادی بین ایران و اروپا در تمام سطوح سیاسی و در سطح سیاست گذاری حمایت می کند. در چنین فضایی ، اتریش نقش پل ارتباطی بین ایران و اروپا را یافته و انتظار می رود با دیپلماسی اقتصادی موفق دولت دوازدهم در آینده، شاهد نتایج خوبی از حیث ایجاد گشایش های اقتصادی باشیم.
اروپام**1078** گزارش از: بابک جعفری
ناشر: فریبا مدنی
