تداوم اصلاحات؛ چشم‌انتظار امیدی‌های مجلس و شورای شهر

دیده بان ایران، اولین انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا در اسفند 1377 با هدف ایجاد فضای باز سیاسی در دولت اصلاحات برگزار شد و تمام کرسی های آن در تهران به اصلاح‌طلبان رسید. یک سال بعد نیز جریان دوم خرداد توانست در انتخابات مجلس ششم 65 درصد آرا را کسب کند. 90 درصد نمایندگان تهران از جبهه مشارکت بودند.

تاکنون در هیچ زمان دیگری اصلاح‌طلبان اینگونه، با حضور شناخته‌شده‎ترین شخصیت‌های خود، قدرت را در دست نداشتند و شاید آن شرایط دیگر برای آنها تکرار نشود. فرصت در اختیار آنها، 3 سال بیشتر دوام نداشت و با اختلافات درونی شورای شهر تهران و نهایتا انحلال آن از یکسو، رد صلاحیت‌ چهره‎های شاخصشان در مجلس ششم از سوی دیگر و نهایتا با اتمام عمر ریاست‌جمهوری سیدمحمد خاتمی، عصر سردمداری اصلاح طلبان به پایان رسید.

جریان اصلاحات رسما در سال 1384 به حاشیه رفت و حدود 10 سال در این حاشیه ماند. حاشیه‎ای که امن هم نبود و بویژه بعد از انتخابات 88 هزینه‌های زیادی برای آنها به بار آورد.

اصلاح طلبان که نخستین انتخابات پس از وقایع 88 -انتخابات مجلس نهم در اسفند 1390 - را تحریم کرده بودند، دو سال بعد تغییر روش داده و نه با سبک و سیاق دهه 70، بلکه با در پیش گرفتن مشی اعتدال و نزدیکی به جریان اعتدالگرا، بار دیگر فعالیتش در عرصه سیاسی کشور را کلید زد.

اینبار خبری از اختلافات درونی اصلاح‌طلبان نیست یا حداقل آن را علنی نمی کنند. بحث‌شان فقط و فقط اتحاد است تا بتوانند باز سکان کشور را در دست بگیرند. تا آنجا که در انتخابات ریاست‌جمهوری 92، محمدرضا عارف اصلاح طلب، به نفع حسن روحانی معتدل کنار رفت و تمامی چهره‎های اصلاح طلب پشت او ایستادند. لیست امید اصلاح‌طلبان نیز در انتخابات مجلس دهم با همراهی جریان اعتدالی شکل گرفت. در نهایت اگرچه مجلسی شبیه مجلس ششم اصلاح‌طلبانه شکل نگرفت اما ترکیبی با اکثریت چهره‎های نزدیک به آنان و اعتدالگرایان یافت.

با برگزاری انتخابات 29 اردیبهشت 96، حسن روحانی کاندیدای مورد حمایت اصلاحات و نه کاندیدایی اصلاح‌طلب، مجددا ریاست قوه مجریه را در دست گرفت و همزمان لیست اصلاح طلبان در شورای شهر تهران و برخی کلان‌شهرهای دیگر به پیروزی رسید.

سال 96 از این منظر بسیار یادآور سال 78 است که مجلس، شورای شهر تهران و دولت در اختیار و مورد حمایت جریان اصلاح طلب بود. هرچند شاید از نظر برخی این قیاسی مع‌الفارق باشد اما همراهی جریان اصلاحات با جریان اعتدالی منجر به پیروزی مجدد آنها در انتخابات‎های اخیر شد. به قول الهه کولایی نماینده مجلس ششم و فعال سیاسی اصلاح‌طلب، اصلاح‌طلبان دیگر نمی‌خواستند تجربه‌های ناموفق گذشته خود را تکرار کنند.

همگرایی اصلاح طلبان بهارستان و بهشت

لیست شورای شهر تهران را شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان بست که انتقادهای فراوانی را در پی داشت که اتحاد چند سال اخیر را نشانه رفته است. از همین رو برخی از تئوریسن‌ها و تحلیلگران اصلاحات، همچون سعید حجاریان و محمدرضا تاجیک هشدار می دهند که با این روند ممکن است 1400 قدرت را واگذار کنند. از همین رو است که نسخه تغییر در گفتمان و استراتژی اصلاح طلبان پیچیده شده و تاکید می‏‎شود که نحوه عملکرد نمایندگان مجلس و شورای شهر تهران است که آینده و ادامه حیات سیاسی این جریان را رقم می زند.

از همین رو فراکسیون امید، به ویژه نمایندگان لیست امید تهران که تاکنون انتقادات زیادی به آنها وارد شده، تصمیم گرفتند با روی کار آمدن شورای شهر اصلاح‌طلب در تهران تحرکات تازه ای داشته باشند. اولین نشست مشترک مجمع نمایندگان تهران و منتخبین شورای شهر به میزبانی نمایندگان پارلمان، 23 خردادماه در مجلس برگزار شد. در این نشست مشترک لزوم کوچک‌سازی دولت و واگذاری کار به مردم، ساماندهی شهرداری تهران، کمرنگ شدن نگاه سیاسی برای پیشبرد بهتر امور، چاره اندیشی برای حل معضلات و آسیب‌های اجتماعی و ... مورد تاکید قرار گرفت.

در عین حال کمیته‌ای مشترک برای تعامل بیشتر دو پارلمان شهری و ملی در حوزه پایتخت شکل گرفت که محسن هاشمی، ابراهیم امینی و حسن رسولی از شورای شهر و محمدعلی وکیلی، محمدجواد فتحی و محسن علیجانی از مجمع نمایندگان تهران اعضای 6 نفره آن هستند.

تلاش برای حل مشکلات مردم نه سیاسی‌کاری

اولین جلسه این کمیته در دفتر محمدرضا عارف رئیس شورای عالی سیاستگذاری تشکیل شد. علیجانی نماینده تهران در مجلس از راه‌اندازی دبیرخانه مشترک مجمع و شورای شهر تهران خبر داد و گفت که در این جلسه مقرر شد در جلسات مشترک بعدی اولویت‌های کاری مجلس و شورای شهر و شهرداری و استانداری مشخص شود تا بتوانند با هم‌افزایی هرچه بیشتر به خروجی بهتر در مسیر خدمت به مردم برسند.

وکیلی نیز در این باره به خبرآنلاین گفت: با توجه به نزدیکی فکری که بین مجمع نمایندگان تهران و اعضای شورای شهر و دولت وجود دارد، می‎خواهیم از این نزدیکی برای باز کردن گره‌های اساسی شهر تهران استفاده کنیم. در این راستا ابتدا اولویت‌های مشترک شناسایی و اهم آنها مشخص می‎شوند. سپس هرجا نیاز به قانون گذاری بود مجلس ورود کرده و نهایتا در دولت یا شورا تصمیم گیری خواهد شد.

این نماینده تهران می‌گوید که به دنبال ایجاد هماهنگی برای رسیدگی به مطالبات بر زمین مانده مردم هستند و ایجاد کمیته مشترک 6 نفره راه میانبری برای تسریع در این فرآیند است. به گفته او آنها اگر برای حل مشکلات مردم قدم بردارند خود به خود دستاورد سیاسی مثبتی هم برای اصلاحات خواهد بود.

ابراهیم امینی عضو شورای شهر تهران و عضو دیگر این کمیته نیز تاکید دارد که دنبال سیاسی‌کاری نیستیم و هدف این تعاملات فقط شناسایی و حل مشکلات است. او به خبرآنلاین می‌گوید که برخی مشکلات از طریق قانون‌گذاری حل می شود و مجلس و شورای شهر تهران قصد دارند با هم‌افزایی بالا از پتانسیل به وجود آمده برای پیشبرد امور در پایتخت استفاده کنند. امینی همچنین گفت که قرار است جلسات مشترکی با نمایندگانی از دولت نیز تشکیل شود.

همگرایی در پایتخت الگویی برای دیگر استان‎ها خواهد بود؟

ترکیب تماما اصلاح طلبانه مجمع نمایندگان در مجلس و شورای شهر یا به نوعی پیروزی تمام و کمال لیست امید، تنها در تهران رقم خورده است. در کلان‎شهرهایی چون مشهد و اصفهان، ترکیب نمایندگان در این دو حوزه کاملا برعکس است. چه آنکه لیست امید در این مراکز در انتخابات شوراها پیروز شده اما در انتخابات مجلس از ورود به پارلمان بازمانده است.

اما فضا در کلان شهر شیراز تا حدودی شبیه تهران است. نمایندگان این شهر در مجلس از لیست امید هستند و 12 کرسی از ١٣ کرسی شورای شهر، نیز از سوی اصلاح‌طلبان پر شده است.

علی اکبری نماینده مردم شیراز در مجلس درباره اینکه همگرایی میان نمایندگان دو پارلمان ملی و محلی به تاسی از پایتخت، در شیراز نیز قابل پیگیری است؟، به خبرآنلاین گفت: تاکنون چندین جلسه مشترک با منتخبین شورای این شهر برگزار شده و قرار است این جلسات هر دو ماه یکبار به طور مستمر تشکیل شود. چرا که به گفته او در این شرایط توسعه و حل مشکلات شهر سرعت بیشتری خواهد گرفت.
اکبری انکار نمی‌کند که آنها بحث سیاسی هم می‌کنند اما تاکید دارد که در همه شهرها حتی با خطوط فکری متفاوت نیز باید این همراهی بین منتخبین مردم در مجلس و شورا وجود داشته باشد.
او معتقد است که اگر این تعامل نباشد مردم ضرر می‌کنند و اندیشه ای که حالا سکان دار کشور است، از حرکت در ادامه مسیر باز می ماند.

به هر ترتیب فرصت 4 ساله ای در اختیار مثلث شورا، مجلس و دولت قرار گرفته که نوع عملکردشان تعیین کننده ادامه حیات سیاسی اصلاح‌طلبان است. در این بین به نظر می رسد که شورای شهر تهران و فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی وزنه سنگین‌تری بر دوش دارند. 

منبع: خبرآنلاین