کابینه دوازدهم در ساعت صفر

دیده بان ایران: اعضای کابینه دوازدهم چه کسانی خواهند بود؟ کارنامه و عملکرد گذشته‌شان چیست و کدامیک رأی‌اعتماد می‌گیرند و کدام، نه! این چند سوال چکیده‌ای است از اهم آنچه رسانه‌های ریز و درشت مکتوب و برخط، رسمی و غیررسمی و حتی اصلاح‌طلب و اصولگرا چند هفته‌ای است تمام هم و غم‌شان را گذاشته‌اند تا شاید برای بخشی از این سوالات پاسخی درخور بیابند. حال آن‌که نه‌ تنها هنوز کسی پاسخی دقیق برای هیچ‌کدام از این سوالات نیافته، بلکه آنچه تا چندی پیش در مورد زمان معرفی کابینه به مجلس مطرح بود نیز دیگر قطعیت ندارد.

حسینعلی امیری، معاون پارلمانی رئیس‌جمهوری و بهروز نعمتی، سخنگوی هیأت‌رئیسه مجلس که شاید مطلع‌ترین افراد در دو طرف بازی «کابینه» باشند، هر دو نسبت به این مسأله اعلام بی‌اطلاعی کرده‌اند و این در حالی است که تا پیش از مراسم تحلیف بارها اعلام شده بود روحانی همچون ٤‌سال قبل در انتهای مراسم وزرای‌اش را معرفی می‌کند و جالب‌تر آن‌که وقتی این اتفاق نیفتاد نیز از همین نعمتی، سخنگوی مجلس تا مسعود پزشکیان، نایب‌رئیس پارلمان گفتند که این اتفاق روز سه‌شنبه یعنی امروز خواهد افتاد.  نعمتی در مورد این تغییر و تحول در برنامه معرفی کابینه و متعاقبا رأی‌اعتماد به وزرای پیشنهادی به ایلنا گفته که آنچه پیش از این در این رابطه گفته بود، صرفا براساس صحبت‌های معاون اول رئیس‌جمهوری در حاشیه مراسم تحلیف بوده و هنوز هم اطلاع دقیقی از این مسأله در دست نیست؛ چراکه تصمیم‌گیری در این مورد تنها در حیطه اختیارات روحانی است و بنابر قانون، رئیس‌جمهوری می‌تواند تا ٢ هفته پس از مراسم تحلیف، فهرست وزرای پیشنهادی‌اش را تقدیم مجلس کند. او می‌گوید: آقای جهانگیری در روز مراسم تحلیف گفتند که احتمالا فهرست اعضای کابینه روز سه‌شنبه تقدیم مجلس می‌شود و اعلام این مسأله از سوی نمایندگان مجلس نیز پیرو گفته‌هایی بود که معاون اول رئیس‌جمهوری با قید احتمال مطرح کرد. نعمتی البته ساعتی بعد به ایسنا گفت که این فهرست روز سه‌شنبه تقدیم مجلس می‌شود و همزمان حسینعلی امیری نیز به این خبرگزاری گفت که آخرین اخباری که در این زمینه دارد، همانی است که هفته گذشته بیان کرده و جالب آن‌که هفته گذشته نیز او در واکنش به این سوال ایسنا که آیا فهرست وزرای پیشنهادی تکمیل شده، صرفا گفته بود: این مورد را باید از خود رئیس‌جمهوری سوال کنید. همزمان اسدالله عباسی از اعضای هیات رئیسه مجلس اما به میزان گفته که نه‌‌تنها سه‌شنبه اسامی وزرای پیشنهادی تقدیم مجلس، بلکه شخص رئیس‌جمهوری نیز در این جلسه حاضر می‌شود.

ماجرای پردامنه کابینه دوازدهم اما در حالی این روزها به بحثی پرابهام و پرچالش در پهنه سیاست و البته رسانه‌ کشور تبدیل شده که از قضا به لطف گسترش وسایل ارتباط جمعی و نیز به‌ دلیل آن‌که این روزها، هر یک از مسئولان و به‌خصوص نمایندگان مجلس، چندین و چند کانال ارتباطی و رسانه‌ای در توییتر و تلگرام و غیره دارند، ترکیب وزرای پیشنهادی روحانی تقریبا مشخص است و این ترکیب حتی پیش از مراسم تحلیف نیز بارها البته به‌عنوان گمانه‌زنی رسانه‌ای منتشر شد. فهرستی که البته آن‌چنان از سوی جریان اصلاحات و حامیان گفتمانی روحانی مورد استقبال قرار نگرفت و در این راستا، برخی چهره‌های اصلاح‌طلب علت تأخیر در معرفی رسمی کابینه را در این نارضایتی گفتمانی جست‌وجو کرده و گفتند که فهرست نهایی با تغییراتی نسبت به آنچه اکنون مطرح است، رونمایی خواهد شد. غلامرضا ظریفیان که نامش به‌عنوان یک چهره اصلاح‌طلب دانشگاهی حامی روحانی -در گمانه‌زنی‌های اولیه برای وزارت علوم دولت دوازدهم نیز مطرح بود- معتقد است که نباید به این گمانه‌زنی‌های اولیه و ثانویه اعتماد کرد. این عضو شورای مرکزی انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌ها به ایلنا گفته است: تجربه ٣٠‌ساله نشان داده گاهی اوقات در دقایق پایانی ٥ گزینه‌ای که اطمینان داشتیم، انتخاب می‌شوند؛ با ٥ نفری که درنهایت معرفی می‌شوند، کاملا متفاوت است.

ظریفیان می‌گوید: خیلی اوقات تصمیم‌گیری‌ها در وقت اضافه گرفته می‌شود. فکر می‌کنم وقتی فهرست وزرا منتشر شود، خیلی از این گمانه‌ها تغییر کند. همزمان برخی از نمایندگان مجلس و به‌ویژه امیدی‌های پارلمان رسما خواستار این تغییرات شده و بعضا این وقفه چندروزه را در همین راستا توجیه کرده‌اند. جلال میرزایی از اعضای شورای مرکزی فراکسیون امید در پاسخ به این سوال که آیا هنوز امکان تغییر در ترکیب کابینه وجود دارد، به ایلنا می‌گوید: امیدواریم که رئیس‌جمهوری با در نظر گرفتن مجموع بازخورد‌ها درباره آنچه تاکنون به‌عنوان گزینه‌های احتمالی مطرح شده، در برخی بخش‌ها بازنگری کند. از دیگر سو سخنگوی حزب اصلاح‌طلب اعتماد ملی نیز در این‌باره گفته است: قطعا رئیس‌جمهوری تا آخرین لحظه از فرصت خود برای معرفی کابینه استفاده خواهد کرد. اسماعیل گرامی‌مقدم در پاسخ به این سوال که آیا لیست کابینه نهایی شده است به ایلنا می‌گوید: تقریبا ۹۰‌درصد لیست نهایی شده است و شاید در دو وزارتخانه هنوز به جمع‌بندی نهایی نرسیده‌ باشند. این اظهارات اصلاح‌طلبان اما در شرایطی مطرح می‌شود که عمده انتقادات این چهره‌های سیاسی نیز صرفا مربوط به یکی، دو وزارتخانه مشخص است و حامیان انتخاباتی روحانی همواره بر لزوم حمایت از دولت در چهار سال آینده، همچون چهار سال گذشته تأکید دارند. محمدرضا عارف، رئیس توأمان فراکسیون امید و شورایعالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان روز یکشنبه در نشست شورای مرکزی فراکسیون امید بار دیگر بر این مسأله پافشاری کرده و این در حالی است که غلامرضا حیدری ازجمله نمایندگان عضو این فراکسیون که به ‌دلیل سابقه حضور در مجالس دوم و سوم، چندی پیش به‌همراه جمعی از نمایندگان ادوار مجلس به دیدار حجت‌الاسلام سیدمحمد خاتمی رفت نیز دیروز در توضیحاتی درباره این دیدار، از تداوم حمایت‌های رئیس دولت اصلاحات از رئیس دولت تدبیر و امید سخن گفت. همزمان در طیف منتقد دولت در مجلس نیز تحرکات کابینه‌ای به اوج خود رسیده و روز گذشته فراکسیون اصولگرایان مجلس یا همان فراکسیون نمایندگان ولایی هم با برگزاری نشست شورای مرکزی خود، از انتخاب روسای کمیته‌های هجده‌گانه این فراکسیون برای بررسی صلاحیت ١٨ وزیر پیشنهادی دولت خبر داد. احمد امیرآبادی‌فراهانی با اعلام این خبر به فارس گفت: جلسه فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس با وزرای پیشنهادی دولت برای کابینه دوازدهم از سه‌شنبه آغاز می‌شود. جالب آن‌که این نماینده اصولگرای مجلس نیز از احتمال تغییرات در دقیقه ٩٠ صحبت کرده است. نماینده قم در مجلس می‌گوید: با توجه به این‌که نامه رئیس‌جمهوری در مورد کابینه پیشنهادی دولت دوازدهم هنوز به مجلس نرسیده، از وزرای پیشنهادی به‌عنوان وزیر پیشنهادی احتمالی یاد می‌شود؛ چراکه این احتمال وجود دارد که در آخرین دقایق، نام وزیری تغییر کند. از دیگر سو آنطور که اشاره شد، عمده مطالبات اصلاح‌طلبان در مورد اعمال تغییر در «وزرای پیشنهادی احتمالی» مربوط به یکی دو وزارتخانه ازجمله وزارت علوم یا آموزش و پرورش بوده، برخی منابع خبری از عدم پذیرش یکی از این دو «وزیر پیشنهادی احتمالی» خبر داده‌اند.

بر این اساس، خبرگزاری مهر بعد از ظهر روز یکشنبه در خبری مختصر و بدون ذکر منبع اعلام این مطلب، از عدم پذیرش پیشنهاد وزارت از سوی گزینه پیشنهادی وزارت آموزش و پرورش خبر داد و نوشت: علی زرافشان، جدی‌ترین گزینه وزارت آموزش‌و‌پرورش در دولت دوازدهم از پذیرش مسئولیت این وزارتخانه انصراف داده است. با این حساب به نظر می‌رسد با وجود آن‌که بی‌شک فهرست وزرای پیشنهادی روحانی امروز و فردا تقدیم مجلس خواهد شد، هنوز نمی‌توان با قطعیت درباره جزییات کابینه صحبتی مطرح کرد و شاید همان بهتر باشد که به شیوه ایام قدیم، این ساعات باقیمانده، گوشی‌های هوشمندمان را زمین بگذاریم و به‌جای جست‌وجو درباره آخرین گمانه‌زنی‌ها در کانال‌های خبری تلگرامی، اجازه دهیم رئیس‌جمهوری منتخب به‌دور از دغدغه‌های نابجا پازل کابینه‌ مورد نظرش را کامل کند.