روحانی برای انتخاب کابینه، از چه کسانی لیست گرفته است؟
روحانی از سه منبع مورد مشورتبرای چینش کابینه استفاده کرده است کلیت کابینه بسته شده و تنها ٥ یا ٦ وزیر تکلیف‌شان قطعی نشده است. صادقی می‌گوید :رییس‌جمهور تمام وزرای پیشنهادی خودش را نزد رهبری برده و در حال رایزنی با ایشان است. او همچنین می‌گوید معرفی وزیر زن در کابینه دوازدهم منتفی است هر چند رییس‌جمهور گفته شاید در میانه راه و هنگام ترمیم کابینه بتواند از آنها استفاده کند. صادقی در تحلیل چرایی دور شدن کابینه از انتظارات اصلاح‌طلبان از فشار برخی طیف‌ها و شخصیت‌ها در مجلس بر رییس‌جمهور سخن می‌گوید
دیده بان ایران: در روزهایی که بحث چینش کابینه دوازدهم داغ است اصلاح‌طلبان دو دیدار مهم با رییس‌جمهور داشته‌اند؛ یکی در قالب کمیته تعامل شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان و دیگری در قالب فراکسیون امید. محمود صادقی، نماینده تهران در هر دو دیدار حاضر بوده است. اگرچه محتوای این دو جلسه به‌صورت رسمی منتشر نشده اما شنیده‌ها و اظهارنظرهای برخی اصلاح‌طلبان گویای این است که ترکیب کابینه بعدی چندان به مذاق اصلاح‌طلبان خوش نیامده است. با محمود صادقی درباره آنچه در این دو جلسه گذشته است، گفت‌وگو کردیم. او از سه منبع مورد مشورت رییس‌جمهور برای چینش کابینه سخن گفت و از اینکه شاکله کلی کابینه بسته شده و تنها ٥ یا ٦ وزیر تکلیف‌شان قطعی نشده است. صادقی می‌گوید رییس‌جمهور تمام وزرای پیشنهادی خودش را نزد رهبری برده و در حال رایزنی با ایشان است. او همچنین می‌گوید معرفی وزیر زن در کابینه دوازدهم منتفی است هر چند رییس‌جمهور گفته شاید در میانه راه و هنگام ترمیم کابینه بتواند از آنها استفاده کند. صادقی در تحلیل چرایی دور شدن کابینه از انتظارات اصلاح‌طلبان از فشار برخی طیف‌ها و شخصیت‌ها در مجلس بر رییس‌جمهور سخن می‌گوید. او در مجموع ارزیابی امیدوارکنندهای از چینش کابینه دوازدهم ندارد اما در عین حال می‌گوید بنای فراکسیون امید و اصلاح‌طلبان بر حمایت و تقویت دولت است. مشروح گفت‌وگوی «اعتماد» با او را در ادامه بخوانید:
شما در هر دو جلسه اصلاح‌طلبان با آقای روحانی حضور داشتید. می‌خواهم بدانم برداشت کلی شما از فضای گفت‌وگو‌ها میان اصلاح‌طلبان و آقای روحانی چقدر با آنچه که ما این روزها می‌شنویم و چندان هم خوشایند اصلاح‌طلبان نیست هم‌خوانی دارد؟
ببینید واقعیت این است که بخشی از انتظارات اصلاح‌طلبان در چینش کابینه لحاظ نشده است. در دیدار اول (دیدارکمیته تعامل شورای سیاستگذاری اصلاح‌طلبان با ایشان) هدف اصلی این بود که ارتباط مجموعه اصلاح‌طلبان به صورت نهادینه با آقای روحانی پیگیری شود و در ادامه کار دولت این موضوع تداوم داشته باشد. یعنی خواست ما این بود که این موضوع به صورت ساختاری و مثلا با تعریف یک کارگروه به‌طور مستمر دنبال شود. موضوع دیگر انتظاری بود که جامعه از کابینه دوم آقای روحانی دارد. اما این انتظار متفاوت از کابینه اول است. کابینه اول در شرایط خاصی و با مجلس نهم بسته شد و رییس‌جمهور محدودیت‌های قابل درکی داشت اما بخش زیادی از این محدودیت‌ها با وجود مجلس دهم مرتفع شده است. من خودم در آن جلسه تصریح کردم ما در ایام تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهوری هر جا که با دانشجویان یا مردم درباره کابینه و عملکرد دولت صحبت می‌کردیم می‌گفتیم که آقای روحانی کابینه اولش را با مجلس نهم هماهنگ کرد و فشارهایی که به خصوص در وزارت علوم بود، تحمل کرد. اما از این به بعد با مجلس دهم قرار است کار کند و طبیعی است که عیار اصلاح‌طلبی کابینه حتما بالاتر خواهد رفت. یعنی خود ما هم این امیدواری را داشتیم و به مردم هم منتقل می‌کردیم و خیلی هم در رای آنها موثر بود. من به رییس‌جمهور گفتم شما وعده‌ها و شعارهایی را داده‌اید که مردم بر مبنای آنها امیدوار شدند و اعتماد کردند و رای دادند. مردم بر مبنای این وعده‌ها انتظار ارتقای سیاسی دولت را دارند. ما تاکید کردیم به ویژه در سیاست داخلی و وزارت کشور انتظار بیشتری می‌رود. من در دیدار اول با صراحت بر موضوع رفع حصر تاکید کردم. گفتم ما هر جا می‌رفتیم در دورترین نقاط کشور مردم با وجود مشکلات معیشتی و اقتصادی خواسته اول‌شان رفع حصر بود و این را هم با صدای بلند به خود آقای روحانی اعلام کردند. من گفتم الان در پیگیری این خواسته باید کابینه‌ای چیده شود که همسو باشد و بتواند در این مسیر حرکت کند. در بحث زنان و جوانان در هر دو دیدار گفتیم که انتظار می‌رود یکی دو وزیر زن در کابینه باشند و از جوانان بیشتر استفاده شود. البته ما سعی کردیم مصداقی صحبت نکنیم تا جنبه سهم‌خواهی پیدا نکند. ما تاکیدمان بر پایبندی به شعارهای ایام انتخابات بود.
برداشت شما از صحبت‌های آقای روحانی چه بود؟ معلوم شد که چه مقدار از کابینه در تعامل با اصلاح‌طلبان چیده شده؟
آقای روحانی در هر دو دیدار گفتند من از این تعاملات استفاده می‌کنم. ایشان در دیدار اول سیستم خودشان در چینش کابینه را توضیح داد که از چه منابعی مشورت می‌گیرد. ایشان گفت از سه دسته به من لیست دادند. یک دسته ستاد انتخاباتی ایشان با محوریت آقایان بانک و شریعتمداری؛ دسته دوم اصلاح‌طلبان با محوریت آقای جهانگیری که لیستی را به ایشان داده‌اند. آقای روحانی گفت من به آقای جهانگیری گفتم فکر کن خودت رییس‌جمهور هستی و می‌خواهی کابینه را بچینی و همان افراد را به من معرفی کن. دسته سوم هم اصولگرایان معتدل بودند که به ایشان لیست داده‌اند. آقای روحانی گفت در نهایت همه اینها را دفترم جمع‌بندی کرده است. ایشان گفت در کنار اینها دو عامل تعیین‌کننده هم وجود دارد. اول نظرات رهبری و دوم هم رای اعتماد مجلس. به هر حال آقای روحانی بر تاکیدات ما صحه می‌گذاشت و می‌گفت به خواسته‌های مردم توجه دارم. در دیدار دوم بعضی از دوستان پرسیدند چند درصد از کابینه تغییر خواهد کرد که ایشان اشاره‌ای به ٥٠ درصد داشت. نکته‌ای که ایشان در هر دو دیدار گفت این بود که من هم در کابینه اول و هم دوم کل لیست وزرا را خدمت رهبری برده‌‌ام و الان هم در حال رایزنی هستیم. گفتند برای هر سمتی گزینه‌های مختلفی را به ترتیب داریم که اگر مثلا در مورد اولی توافق نشد به ترتیب به گزینه‌های بعدی برسیم. بعضی از دوستان ابراز کردند این کار چه ضرورتی داشت؟ به هر حال به‌طور‌سنتی هماهنگی با رهبری درباره سه وزارتخانه که وزرای آنها در شورای عالی امنیت عضو هستند انجام می‌شود حالا چه ضرورتی دارد که به‌طورکامل همه کابینه هماهنگ شود؟ این شاید برای جایگاه رهبری هم مناسب نباشد. اما ایشان گفت به هر حال من اعتقاد دارم و این کار را انجام می‌دهم.
پیش از این در دیدار فراکسیون با رییس‌جمهور مطرح شده قرار است ساز و کاری برای دیدارهای هفتگی در نظر گرفته شود که البته هیچ‌وقت عملیاتی نشد. در این دیدار بحثی درباره نحوه تعامل فراکسیون و دولت مطرح نشد؟
در دیدار فراکسیون اتفاقا بر ایجاد یک سازو‌کاری برای ارتباط منظم با فراکسیون بحث شد. ما بر این موضوع تاکید کردیم و آقای روحانی هم گفت که من هم علاقه‌مند به این موضوع هستم و باید در قالب معاونت پارلمانی این موضوع دنبال شود.
در حال حاضر موضوعی که شنیده می‌شود این است که کابینه دوازدهم چیده شده و این قبیل دیدار با اصلاح‌طلبان هم صوری است. با توجه به اینکه شما گفتید رییس‌جمهور در حال رایزنی با رهبری است به نظر می‌رسد این شایعه درست باشد و آقای روحانی درباره کابینه به قطعیتی رسیده است. این‌طور نیست؟
بله، البته ایشان گفت هنوز چهار، پنج وزیر قطعی نشده است. اما به نظر می‌رسد شاکله اصلی کابینه شکل گرفته است.
وزرای قطعی نشده مشخص است که مربوط به کدام وزارتخانه‌ها هستند؟
نه، ایشان اشاره‌ای نداشت.
در دیداری که داشتید درباره وزیر کشور که گفته می‌شود حضورش قطعی است یا وزرای اقتصادی که ترکیب آنها هم در یک هفته گذشته حاشیه‌ساز شده بود و حتی شایعه استعفای آقای جهانگیری را به دنبال داشت، بحثی مطرح نشد؟
ما در این حد به موضوع اشاره کردیم که در حوزه سیاست داخلی نیاز به تغییر است و گفتیم بیشترین ناهماهنگی در دولت در بدنه فرمانداری‌ها و استانداری‌ها بوده است. گفتیم ٤٠ درصد فرمانداران همچنان فرمانداران دوره قبل هستند. درست است که ثبات مدیریت خوب است اما به شرطی که مدیری که انتخاب می‌شود همسویی داشته باشد و در انتخابات ضربه نزند. اما متاسفانه کسانی که از دولت قبل باقی مانده‌اند از عوامل ناامیدی بدنه جامعه بودند و در انتخابات با رقبای دیگر همکاری می‌کردند. به علاوه نحوه مدیریت در وزارت کشور اساسا با مشی آقای روحانی و مشی اصلاح‌طلبی سازگاری ندارد. آن شفافیت لازم وجود ندارد و بعضا مدیریت فامیلی و بعضی روابط حاکم است که منجر به نوعی انفعال و ضعف در مدیریت شده است. خود من سوالی را بیش از شش ماه پیش درباره املاک نجومی مطرح کردم و اینکه وزارت کشور مسوولیت خودش را در این زمینه آشکارا زیر پا گذاشته است. اما آقای رحمانی فضلی به این سوال جواب نداد و از پاسخ دادن طفره رفت. بارها کمیسیون تشکیل جلسه داد و قرار بود ایشان حاضر شود اما ایشان نیامد. متاسفانه روابط ناسالمی در این وزارتخانه وجود دارد. البته ایشان در برگزاری انتخابات ٩٤ و ٩٦ نقاط قوتی دارد اما نقاط ضعف او متاسفانه بر نقاط قوتش غلبه دارد. به خصوص از این جهت که وزارت کشور نماد رویکرد سیاسی یک دولت است و تاثیر زیادی در سطوح استانی و محلی دارد. ناهماهنگی‌هایی که مجموعه بدنه استانداری و فرمانداری‌ها با نمایندگان فراکسیون امید دارند، داد همه را درآورده است. اینها اقتضا می‌کرد تحول و تغییری در این وزارتخانه ایجاد شود.
اینکه خود رییس‌جمهور به ویژه بعد از انتخابات و نحوه رای‌گیری از عملکرد وزیر کشور چندان راضی به نظر نمی‌رسید اما الان ایشان را در کابینه بعدی قرار داده است را چطور می‌شود تحلیل کرد؟ فکر می‌کنید باز هم نوعی بده بستان در این موضوع اتفاق افتاده است؟
بله فکر می‌کنم استمرار حضور وزیر کشور در کابینه حاصل نوعی تعامل یا فشاری است که آشکارا به رییس‌جمهور وارد می‌شود.
برای شما روشن است که این به اصطلاح تعامل برای حفظ و نگه داشتن کدام وزرا اتفاق افتاده است؟ یعنی آقای روحانی برای نگه داشتن کدام وزرا چه در دور قبل و چه الان تن به حفظ آقای رحمانی فضلی داده است؟
نمی‌شود به صورت مصداقی وارد این موضوع شد. اما یک مشکل بزرگی که به نظر می‌رسد در چینش کابینه باقی است و در واقع در کابینه بعدی تشدید خواهد شد، بحث هماهنگی‌های مجموعه تیم مدیریت و برنامه‌ریزی و تیم اقتصادی ایشان است. چون بنا است باز هم آقای نوبخت با وجود ضعف‌هایی که دارد، بماند. و وزارت اقتصاد هم با این تغییرات نه تنها ارتقا پیدا نمی‌کند که تنزل هم می‌‌یابد. کسی مانند طیب‌نیا که خودش استاد اقتصاد بوده و تجربه داشته و عملکرد نسبتا مثبتی داشته را کنار و آقای نهاوندیان را به جای ایشان می‌گذارند. اینکه سایر مدیران اقتصادی و صنعتی چطور می‌توانند هماهنگ شوند و کار کنند به ویژه با مشکلاتی مثل رکود محل ابهام است و شرایط چندان امیدوارکننده نیست.
رییس‌جمهور توضیحی برای این موضوع نداشت؟
ما مصداقی وارد نشدیم. ما نظرات‌مان را گفتیم و آقای روحانی هم شنید. بخش‌هایی را به صورت سربسته و کلی پاسخ داد اما چون هنوز مصداق‌ها قطعی نیست و بنای فراکسیون هم ورود مصداقی نبود، لذا بحثی درنگرفت.
در رابطه با موضوع حضور زنان و اهل‌سنت در کابینه که از مطالبات اصلی اصلاح‌طلبان بود چطور؟ ایشان توضیحی نداد؟
بحث حضور زنان در کابینه به نظر می‌آید منتفی باشد. رییس‌جمهور در دیدار اول با اشاره به محدودیت‌ها گفت نتواستیم از زنان استفاده کنیم. اما این را هم گفت که در معاونت‌ها و مدیران کل از حضور آنها استفاده خواهیم کرد. البته ایشان اشاره‌ای هم داشت که شاید در میانه راه بعد از یکی دوسال کابینه را ترمیم کند و از زنان در این مرحله استفاده شود.
منظورشان از محدودیت‌ها
چه بود؟
مبهم بود و موضوع خیلی باز نشد. در رابطه با اهل‌سنت هم آقای حسین‌زاده پیشنهاد داد تا مشاور ایشان در امور اقوام و اقلیت‌ها دست‌کم از اهل سنت انتخاب شود، همین‌طور پیشنهاد سازمان حقوق شهروندی را مطرح کرد و اینکه اگر منعی وجود دارد دست‌کم دستیار حقوق شهروندی برای رسیدگی به وضع اقلیت‌های مذهبی و دینی و رسیدگی به آسیب‌های اجتماعی ایجاد شود. به‌طور کلی موضع رییس‌جمهور هم تایید این سخنان بود. اما اینکه تصمیم چه می‌شود، معلوم نیست.
در رابطه با وزرای فرهنگی (ارشاد، علوم و آموزش و پرورش) چه صحبت‌هایی رد و بدل شد؟
در رابطه با وزارت علوم من گفتم شما در دولت قبل با هوشمندی پایداری کردید و وزرای مورد نظر اکثریت جامعه دانشگاهی را معرفی کردید. اما در نهایت گزینه‌ای آمد که انگیزه لازم را برای کار نداشت. بعد هم گفتم انتخاب آقای فرجی‌دانا به عنوان رییس ستاد دانشگاهیان موجی از امید ایجاد کرد. حالا با وجود مجلس دهم انتظار می‌رود گزینه‌ای در همین حد و اندازه‌ها برای وزارت انتخاب شود. ایشان ضمن اینکه این سخنان را تایید کرد اما پاسخ مشخصی نداد. یک مقدار فضا حالت ابهام دارد. در مجموع برداشت امیدوارکنندهای از فضای موجود نداریم. اما باید توجه کنیم با همه این جوانب باید با دولت همکاری کنیم. نمی‌خواهیم این انتظارات منجر به ناهماهنگی بین دولت و مجلس شود. ما همچنان به دنبال هم‌افزایی میان مجلس و دولت برای حل مشکلات معیشتی و فرهنگی مردم هستیم. ما در شرایط ویژه «بین‌المحذورین» گیر افتاده‌ایم. هم لزوم هماهنگی و تقویت دولت را داریم و هم لزوم پیگیری خواسته‌های مردم. باید ببینیم روزهای آینده شرایط به چه سمتی خواهد رفت.
اگر در نهایت وزرایی معرفی شوند که با ملاک‌های اصلاح‌طلبان و فراکسیون امید هماهنگ نباشند، فکر می‌کنید فراکسیون امید به آنها رای خواهد داد؟
ما تلاش می‌کنیم تعاملی صورت بگیرد و آقای روحانی تعدیلی در چینش کابینه اعمال کند. اما اگر نتوانیم به توافق برسیم احتمال اینکه به این گزینه‌ها رای ندهیم، منتفی نیست.
