معتمدی‌زاده، نماینده مجلس: روسیه، ایران را فدای تعامل با غرب و آمریکا نخواهد کرد/ مسکو، تهران را به عنوان یک متحد استراتژیک از دست نمی‌دهد/ توانمندی‌های نظامی برگ برنده ایران در معادلات بین‌المللی است
معتمدی‌زاده، نماینده سیرجان در مجلس با تأکید بر این که مسکو به‌راحتی از روابط خود با تهران چشم‌پوشی کند، به دیده‌بان ایران گفت: اگرچه نگرانی‌هایی وجود دارد که اگر روسیه با آمریکا به توافق برسد، حمایت خود را از ایران کاهش دهد، اما باید توجه داشت که روسیه برای تأمین امنیت بلندمدت خود، نیازمند حفظ روابط با ایران است و به‌راحتی حاضر نخواهد شد که منافع راهبردی خود را فدای یک تعامل مقطعی با غرب کند. بررسی سیاست‌های بلندمدت روسیه نشان می‌دهد که این کشور به‌دلیل منافع امنیتی و اقتصادی خود، ایران را به‌عنوان یک متحد استراتژیک از دست نخواهد داد./ وی افزود: ایران در حوزه نظامی از توانمندی‌های قابل توجهی برخوردار است و همین مساله سبب شده که بسیاری از کشورهای منطقه و قدرت‌های جهانی در محاسبات خود، هزینه‌های هرگونه تقابل نظامی با کشورمان را در نظر بگیرند. این یک برگ برنده مهم برای ایران محسوب می‌شود که باید با مدیریت صحیح، از آن برای تأمین منافع ملی استفاده کند.
دیده‌بان ایران؛ عرفان بیوک‌نژاد: سه سال پیش، در بحبوحه مذاکرات احیای برجام، روسیه با درخواست تضمین از آمریکا، سرنوشت توافق هسته‌ای را به جنگ اوکراین گره زد. این اقدام با مخالفت واشنگتن روبه‌رو شد و در نهایت، بازگشت برجام روحانی در دولت رئیسی، قربانی بازی‌های ژئوپلیتیکی مسکو شد. در روزهای اخیر اما با سفر لاوروف به تهران و مذاکرات جدید میان روسیه و آمریکا در عربستان، نگرانی‌ها درباره تکرار این سناریو افزایش یافته است. آیا ایران بار دیگر در معاملات قدرت‌های جهانی به حاشیه رانده می‌شود؟ یا این‌بار می‌تواند با سیاستی مستقل، منافع ملی خود را حفظ کند؟
در این میان برخی تحلیلگران معتقدند که بخشی از مذاکرات اخیر وزرای خارجه روسیه و آمریکا در عربستان بر سر ایران بوده است. البته هدف اصلی از انجام این مذاکرات، برای برقراری صلح در اوکراین و عادی‌سازی روابط مسکو و واشنگتن که بعد از شروع جنگ اوکراین به تیرگی کشیده شده، اعلام شده است. اما از نظر این تحلیلگران، احتمال دارد که روسیه از کارت بازی ایران برای به دست آوردن امتیازات بیشتر در توافق صلح اوکراین استفاده کند؛ یعنی کسب منافع خود در ایران را به‌ازای دریافت منافع بیشتر در اوکراین کاهش دهد؛ یا به عبارت دیگر، احتمال تبانی روسیه با آمریکا بر سر منافع ایران وجود دارد.
مسکو به‌راحتی از روابط خود با تهران چشم‌پوشی نمی‌کند
در همین راستا محمد معتمدی‌زاده، دبیر کمیسیون اصل ۹۰ مجلس در پاسخ به این پرسش که چقدر احتمال تبانی روسیه با آمریکا بر سر منافع ایران وجود دارد، به خبرنگار دیده‌بان ایران توضیح داد: ایران همواره در مناسبات بین‌المللی، سیاستی را دنبال کرده که بر حفظ روابط با کشورهای مختلف و ایجاد موازنه در تعاملات جهانی استوار بوده است. در سال‌های اخیر، این سیاست بیش از پیش اهمیت یافته است، چراکه تحولات منطقه‌ای و جهانی، از جمله جنگ اوکراین، تعاملات میان قدرت‌های بزرگ را پیچیده‌تر کرده است. در این میان، روسیه به‌عنوان یکی از بازیگران اصلی صحنه جهانی، در حال مدیریت فشارهای ناشی از تحریم‌ها و انزوای بین‌المللی است و تلاش دارد تا در این شرایط، روابط خود را به‌گونه‌ای تنظیم کند که بیشترین منافع را برای خود تأمین کند.
وی افزود: ایران و روسیه طی سال‌های اخیر روابطی نسبتاً پایدار و استراتژیک داشته‌اند. این ارتباطات در حوزه‌های مختلفی از جمله همکاری‌های اقتصادی، نظامی و سیاسی نمود داشته و سبب شده است که دو کشور در بسیاری از مسائل منطقه‌ای همسو عمل کنند؛ به‌ویژه در حوزه امنیتی، ایران نقشی کلیدی در ایجاد و حفظ ثبات منطقه‌ای ایفا کرده که روسیه نیز از آن بهره‌مند شده است. به همین دلیل، انتظار نمی‌رود که مسکو به‌راحتی از روابط خود با تهران چشم‌پوشی کند.
این نماینده مجلس اظهار داشت: با این حال، نباید فراموش کرد که روسیه کشوری است که سیاست‌های خود را براساس منافع ملی‌اش تنظیم می‌کند. در شرایطی که فشارهای بین‌المللی بر این کشور افزایش یافته و نیازمند کاهش این فشارهاست، ممکن است در برخی مقاطع به‌دنبال تعامل با آمریکا باشد. این مساله نگرانی‌هایی را درباره احتمال کاهش حمایت روسیه از ایران ایجاد کرده است. اما باید توجه داشت که روسیه نیز برای تأمین امنیت بلندمدت خود، نیازمند حفظ روابط با ایران است و به‌راحتی حاضر نخواهد شد که منافع راهبردی خود را فدای یک تعامل مقطعی با غرب کند.
بعید است که روسیه کاملا به سمت آمریکا متمایل شود
معتمدی‌زاده با اشاره به سیاست آمریکا برای کسب منافع بیشتر در عرصه‌های بین‌المللی، گفت: در صحنه جهانی، آمریکا همواره در تلاش بوده است تا با استفاده از ابزارهای مختلف، نفوذ خود را افزایش دهد و رقبای خود را تضعیف کند. یکی از مهم‌ترین راهبردهای آمریکا در سال‌های اخیر، حمایت از اوکراین در جنگ با روسیه و اعمال تحریم‌های گسترده علیه مسکو بوده است. در این میان، اگرچه احتمال دارد که روسیه برای کاهش فشارها، به‌نوعی بع مذاکره و تعامل با آمریکا تن دهد، اما این بدان معنا نیست که این کشور به‌طور کامل از سیاست‌های پیشین خود عقب‌نشینی خواهد کرد. ضمن این که روسیه اعتماد کامل به آمریکا ندارد.
دبیر کمیسیون اصل ۹۰ مجلس تأکید کرد: یکی از نگرانی‌های موجود این است که اگر روسیه و آمریکا به توافقی برسند، مسکو ممکن است حمایت خود از ایران را کاهش دهد. اما بررسی سیاست‌های بلندمدت روسیه نشان می‌دهد که این کشور به‌دلیل منافع امنیتی و اقتصادی خود، ایران را به‌عنوان یک متحد استراتژیک از دست نخواهد داد. علاوه بر این، آمریکا نیز قابل اعتماد نیست و روسیه به‌خوبی از تجربه‌های گذشته آگاه است که تعامل با واشنگتن می‌تواند هزینه‌های زیادی برای این کشور به همراه داشته باشد؛ بنابراین، بعید است که مسکو کاملاً به سمت آمریکا متمایل شود و روابط خود را با ایران تضعیف کند.
ایران نباید سیاست خارجی خود را به یک یا دو کشور محدود کند
معتمدی‌زاده با تأکید بر این که در هر صورت، ایران باید با اتخاذ سیاست‌های هوشمندانه، جایگاه خود را در معادلات بین‌المللی تقویت کند، عنوان کرد: یکی از مهم‌ترین اقداماتی که در این زمینه باید صورت گیرد، حفظ و گسترش روابط با کشورهای منطقه، چین و سایر قدرت‌های شرقی است. ایران نباید سیاست خارجی خود را تنها به یک یا دو کشور محدود کند، بلکه باید طیف وسیعی از روابط را ایجاد کند تا در صورت تغییر شرایط جهانی، گزینه‌های متعددی برای تأمین منافع ملی خود داشته باشد.
وی همچنین یادآور شد: از سوی دیگر، در حوزه داخلی نیز انسجام ملی و هماهنگی میان قوای سه‌گانه امری حیاتی است. دولت، مجلس و قوه قضاییه باید در یک مسیر مشترک حرکت کنند و تصمیمات اقتصادی و سیاسی را به‌گونه‌ای اتخاذ کنند که کشور را از فشارهای خارجی مصون نگه دارد. در شرایطی که آمریکا به‌دنبال ایجاد نارضایتی عمومی در ایران از طریق فشارهای اقتصادی است، لازم است که دولت و سایر نهادهای حاکمیتی با اجرای سیاست‌های حمایتی، مانع تشدید مشکلات معیشتی مردم شوند.
توانمندی‌های نظامی برگ برنده ایران در معادلات بین‌المللی است
معتمدی‌زاده به تلاش‌های ایالات متحده برای عادی‌سازی روابط کشورهای عربی منطقه با رژیم اسرائیل نیز اشاره کرد و گفت: یکی از مهم‌ترین مسائل پیش روی ایران، تلاش آمریکا برای عادی‌سازی روابط اسرائیل با کشورهای منطقه خاورمیانه است. این سیاست با هدف افزایش فشار بر ایران و محدود کردن نفوذ منطقه‌ای کشورمان دنبال می‌شود. در این راستا، تهران باید با دیپلماسی فعال، مانع از پیشروی این سیاست شود و روابط خود را با کشورهای همسایه مستحکم‌تر کند.
این نماینده مجلس ادامه داد: ایران در حوزه نظامی از توانمندی‌های قابل توجهی برخوردار است و همین مساله سبب شده که بسیاری از کشورهای منطقه و قدرت‌های جهانی در محاسبات خود، هزینه‌های هرگونه تقابل نظامی با کشورمان را در نظر بگیرند. این یک برگ برنده مهم برای ایران محسوب می‌شود که باید با مدیریت صحیح، از آن برای تأمین منافع ملی استفاده کند. در شرایط کنونی، ایران باید با رویکردی هوشمندانه، سیاست خارجی خود را به‌گونه‌ای تنظیم کند که ضمن حفظ روابط با شرکای سنتی خود مانند روسیه و چین، گزینه‌های دیگری را نیز برای تأمین منافع ملی در نظر داشته باشد. از سوی دیگر، انسجام داخلی و تقویت اقتصاد ملی، مهم‌ترین ابزارهای ایران برای مقابله با فشارهای خارجی خواهد بود.
وی در نهایت خاطرنشان کرد: هرگونه مذاکره‌ای که ایران در آینده انجام می‌دهد، باید بر پایه یک تعامل برد - برد باشد. تجربه‌های گذشته نشان داده است که آمریکا در بسیاری از موارد، غیرقابل اعتماد بوده و هرگونه توافقی باید با دقت و بررسی دقیق منافع ملی ایران صورت گیرد. در نهایت، با حفظ هوشیاری و اتخاذ سیاست‌های سنجیده، ایران می‌تواند از چالش‌های موجود عبور کند و موقعیت خود را در نظام بین‌المللی تثبیت کند.
منبع: دیده‌بان ایران
