الهه کولایی: نیروهای امنیتی نباید بدون نشان مشخص در میان دانشجویان حاضر شوند/ حضور لباس‌شخصی‌ها در کوی دانشگاه، می‌توانست حادثه ۱۸ تیر را تکرار کند

دیده‌بان ایران؛ عرفان بیوک‌نژاد: تنها یک حادثه تلخ کافی بود که خشم دانشجویان دانشگاه تهران را برانگیزد. درست زمانی که «امیرمحمد خالقی» شامگاه چهارشنبه ۲۴ بهمن غریبانه توسط سارقان و مخلان امنیت به قتل رسید، گویی که انگار برادر دانشجویان دانشگاه تهران از دنیا رفته است. همین شد که دانشجویان، صبح جمعه وقتی شنیدند امیرمحمد روی تخت بیمارستان و به دلیل شدت جراحات واردشده بر اثر ضربات چاقو، جان خود را از دست داده است، دست به برگزاری تجمع اعتراضی زدند؛ آن‌ها تنها خواستار یک چیز بودند حفظ امنیت دانشجویان این مرز و بوم. 

این تجمع توجه بیشتر رسانه‌های داخلی و خارجی را جلب کرد و در ادامه «عنصر سیاسی» این قصه تلخ قوی‌تر شد تا جایی که صاحب نظران نگران تکرار حوادث ناگوار کوی دانشگاه در سال ۱۳۷۸ شدند؛ این نگرانی زمانی به قوت رسید که خبر از حضور نیروهای «لباس شخصی» یا بهتر است بگوییم نیروهای خودسر در میان دانشجوها شد، اما بلافاصله حسین سیمایی صراف، وزیر علوم مانع حضور این نیروها در دانشگاه تهران شد. سید حسین حسینی، رئیس دانشگاه تهران در دولت پزشکیان نیز جمعه شب در تجمع دانشجویان حاضر شد و ورود نیروهای خودسر در دانشگاه را با حوادث ۱۸ تیر ۷۸ مقایسه کرد. 

بارها درباره ناامنی اطراف دانشگاه تهران هشدار داده بودیم

در همین راستا الهه کولایی، نماینده دوره ششم مجلس شورای اسلامی که اکنون از اساتید دانشگاه تهران است و خود در روزهای ملتهب دانشگاه تهران به عنوان استاد علوم سیاسی در این دانشگاه حضور داشت، صحبت‌های مهمی را درباره عناوینی مانند «حادثه کوی دانشگاه ۷۸»، «اعتراضات به قتل مرحوم خالقی» و «لباس شخصی‌ها» مطرح کرد. 

الهه کولایی، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران در همین زمینه به دیده‌بان ایران گفت: حادثه‌ای که در روزهای اخیر رخ داد، یعنی قتل هولناک یک دانشجو، در دانشگاه‌های سراسر کشور التهاب ایجاد کرد. این که دانشجویی به نام امیرمحمد خالقی، در کنار دانشگاه، برای دفاع از اموال شخصی خود جانش را از دست بدهد، بسیار دردناک است. این اتفاق در محیطی رخ داد که باید امن می‌بود و نهادهای مربوط در داخل و خارج از دانشگاه، باید شرایط مناسبی را برای تأمین امنیت دانشجویان فراهم می‌کردند. این حادثه نه‌تنها موجب اعتراض دانشجویان شد، بلکه در سطح دانشگاه‌های ایران نیز تاسف و اندوهی عمیق در پی داشت. 

وی افزود: نکته مهم این است که این حادثه به‌طور ناگهانی شکل نگرفت؛ یعنی پیش از این حادثه وحشتناک نیز موارد مشابه زورگیری در اطراف کوی دانشگاه و حتی پردیس مرکزی دانشگاه تهران رخ داده بود. برخی از آن‌ها با سرقت و برخی دیگر با ضرب و جرح همراه بوده است. این موضوع زمانی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که توجه کنیم دانشجویان، سرمایه‌های اصلی این کشور هستند. خانواده‌های آنان با هزاران امید و آرزو، فرزندانشان را به بهترین دانشگاه‌های کشور می‌فرستند تا تحصیل کنند. آن‌ها انتظار دارند که فرزندانشان در محیطی امن به تحصیل بپردازند، آینده‌ای روشن برای خود و جامعه بسازند. اما با چنین حوادث هولناکی، امنیت و آرامش جامعه از بین می‌رود. 

بی‌توجهی پلیس و دانشگاه تهران به لزوم تامین امنیت محیط اطراف کوی

کولایی ضمن انتقاد از بی‌توجهی پلیس به لزوم تامین امنیت محیط اطراف کوی دانشگاه پیش از وقوع این حادثه، به دیده بان ایران گفت: هم مسئولان نهادهای انتظامی و هم مسئولان دانشگاه موظف بودند که محیط امنی را برای عبور و مرور دانشجویان در اطراف دانشگاه و خوابگاه فراهم کنند. بی‌توجهی موجود در داخل و خارج دانشگاه نسبت به لزوم فراهم کردن شرایط مناسب برای تأمین امنیت دانشجویان، موجب نگرانی عمیق عمومی است. دانشجویان انتظار داشتند با هشدارهایی که از پیش داده بودند، مسئولان توجه بیشتری به این موضوع داشته باشند و اقدامات لازم انجام شود. اما متأسفانه تا چنین حادثه تلخی رخ نداد، مسئولا امر متوجه اهمیت این موضوع نشدند. 

نماینده مجلس ششم خاطرنشان کرد: زمانی افکار عمومی روی این حادثه حساس‌تر می‌شوند که می‌بینند هر زمان که اراده وجود داشته باشد، نیروهای مربوطه برای برقراری امنیت کاملاً آماده هستند. این که چرا چنین اراده‌ای برای تأمین امنیت دانشجویان وجود نداشت، موجب ناراحتی و عصبانیت شدید دانشجویان شد. 

مدیریت اعتراضات دانشجویان توسط مسئولان دانشگاه، مدبرانه بود

استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران با اشاره به نقش مدیران این دانشگاه در مدیریت اعتراضات مربوط به جان باختن امیرمحمد خالقی، یادآور شد: حضور به‌موقع رئیس و سایر مقام‌های ارشد دانشگاه تهران در کنترل این بحران بسیار مؤثر بود. با این که بیرون از دانشگاه، زمینه‌هایی برای گسترش وجود داشت، اما وضعیت کنترل شد و از ایجاد حوادث مشابه ۱۸ تیر جلوگیری شد. این در حالی است که اگر اجازه حضور لباس شخصی‌ها در تجمع کوی دانشگاه داده می‌شد، احتمال تکرار حوادث تیر ۷۸ وجود داشت. 

وی در ادامه تاکید کرد: باید هشدارهای دانشجویان و مسئولان دانشگاه درباره امنیت پایین محیط اطراف کوی، قبل از وقوع چنین فاجعه‌ای مورد توجه قرار می‌گرفت. اعتراض و عصبانیت دانشجویان نیز همین است که چرا با وجود هشدارهای قبلی، اقدام لازم صورت نگرفت. 

واکنش‌های فوری درباره حجاب با وجود بی‌توجهی نسبت به امنیت دانشجویان

کولایی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به واکنش‌های فوری نهادهای امنیتی نسبت به انتشار تصاویر مربوط به بی‌حجابی در سطح دانشگاه‌های کشور اشاره کرد و گفت: در مواردی مانند کنترل حجاب زنان یا اعتراضات سیاسی، شاهد واکنش‌های فوری، مستقیم و همه‌جانبه انجام هستیم، اما وقتی موضوع تأمین امنیت جانی و مالی دانشجویان مطرح می‌شود، حساسیت لازم و مناسب دیده نمی‌شود. 

نماینده مجلس ششم در پاسخ به پرسشی درباره تاثیر حضور لباس شخصی‌ها در دانشگاه، اظهار کرد: حضور این افراد در محیط دانشگاه بسیار تحریک‌آمیز و آسیب‌زا است. نیروهای مسئول تأمین امنیت و نظم در داخل و خارج دانشگاه، باید قابل شناسایی و شناسنامه‌دار باشند و در چارچوب قانون وظایف خود را انجام دهند؛ در واقع، نیروهای امنیتی نباید بدون نشان مشخص در میان دانشجویان حاضر شوند، در غیر این صورت، نه‌تنها امنیت برقرار نخواهد شد، بلکه به گسترش ناامنی نیز دامن زده می‌شود. 

استاد دانشگاه تهران تصریح کرد: در رخدادهای ۱۸ تیر ۱۳۷۸ نیز حضور نیروهای لباس شخصی بدون نام و نشان در کوی دانشگاه، خود موجب ناامنی و تشدید حوادث شد. اساسا این نیروها، هیچ نقش مؤثری در تأمین امنیت دانشگاه یا جامعه ندارند. 

وی در پایان خاطرنشان کرد: امروزه موضوع تأمین امنیت، بسیار پیچیده و دارای لایه‌های گوناگون است که نیازمند رفتارهای دقیق و کارشناسی‌شده است. حضور نیروهای لباس شخصی در محیط دانشگاه، بحران را کنترل نمی‌کند، بلکه آن را تشدید می‌کند. در رخدادهای اخیر نیز دیده شد که کنترل کردن این نیروها، در مدیریت بحران مؤثر بود. این موضوع نشان داد که از تجربه‌های گذشته، درس گرفته شده است. ضروری است برای تأمین امنیت دانشجویان، اقدام‌های مناسب و به‌هنگام انجام شود تا از تکرار چنین فجایعی جلوگیری شود. 

منبع: دیده‌بان ایران