چهارده پیشنهاد توسعه گردشگری به دولت چهاردهم

جناب آقای دکتر مسعود پزشکیان 

منتخب محترم مردم شریف ایران در انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری 

با سلام و احترام

ضمن آرزوی سلامتی و توفیقات روزافزون برای ملت شریف ایران و شما منتخب عزیز؛

به عنوان عضوی از خانواده بزرگ گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی کشور برخود واجب می¬دانم ضمن تبریک انتخاب شما به عنوان نهمین خادم مردم در کسوت ریاست جمهوری ایران اسلامی، برایتان از خدای قادر آرزوی موفقیت نمایم. هم-زمانی انتخاب شما با آغاز ماه محرم و ایام شهادت حضرت اباعبدالله(ع) از این جهت که تبعیت از ولایت و جهاد را سرلوحه کار خود و جریان¬ساز این مهم در هئیت دولت انتخابی قرار دهید، فرصتی مغتنم و ارزشمند به شمار می¬آید.  

حضرت آقای دکتر پزشکیان؛ این روزها که دوران آغاز راه شما به عنوان منتخب ملت است، بهترین زمان برای جهت¬دهی دولت چهاردهم در تعمیق نگاه تخصصی به امور در راستای توجه به ظرفیت¬های ملی است. ایران عزیز که امروز سکان مدیریت آن به شما سپرده می¬شود، سرشار از ظرفیت¬هایی است که برای رسیدن به اهداف و چشم¬اندازهای متعالی کشور نیازمند نگاه تخصصی هستند؛که متاسفانه سالهاست نگاه غیرتخصصی باعث شده است این ظرفیت ها بالغ نشده و حتی چالش¬هایی اساسی در مسیر حرکت آنها ایجاد شود.

 در سایر نقاط جهان، مبتنی بر دیدگاه¬های کارشناسی و تخصص-محوری از ابزارهای گوناگون برای تولید ثروت استفاده می-شود؛ یکی از مهم¬ترین ابزارهای پیشرفت و توسعه کشور عزیزمان ایران، توجه به ظرفیت¬های میراثی-طبیعی و توسعه امر گردشگری است؛  تا جایی که امروزه گردشگری به عنوان یکی از سه صنعت درآمدزا در دنیا تعریف شده و پیش¬بینی می-شود در آینده نزدیک صنعت اول قلمداد شود. این در حالی است که متأسفانه علی¬رغم اینکه ایران از نظر وجود ظرفیت-های تاریخی، طبیعی و فرهنگی جزو ۱۰ کشور پر جاذبه دنیا است، سهمی کمتر از یک درصد از درآمدهای این بخش دارد- خوب است بدانید که سال گذشته مجموع گردشگران ورودی به کشور در حدود ۶ میلیون نفر بوده است، که بیشتر این تعداد از کشورهای همسایه بخصوص کشور عراق عازم ایران شده¬اند و این تعداد گردشگر با حد مطلوب سند چشم انداز ۱۴۰۴ اختلافی ۱۴ میلیونی دارد. چرا که قرار ما در افق ترسیم برنامه ۲۰ میلیون نفر گردشگر خارجی بوده است- متاسفانه با وجود تلاش¬ دولت¬های گذشته بخصوص دولت سیزدهم، هنوز هم این ظرفیت¬ها به حد کمال شکوفا نشده و نیازمند همت والای شخص رئیس جمهور است.

جناب دکتر پزشکیان، گردشگری برای هر کشوری هم ابزار دیپلماسی عمومی است و هم ابزار تولید ثروت؛ بخصوص برای کشوری چون ایران که از معضل بیکاری و اشتغال ناقص رنج می-برد. گردشگری می¬تواند علاوه بر آنکه به رشد اقتصادی و درآمدزایی کمک ¬کند، به تزریق روحیه نشاط و امید به آینده ایران منتهی شود. چراکه گردشگری ضمن تولید ثروت، روایتی از زندگی پیشینیان را در مقابل چشمان ما قرار می¬دهد که می¬تواند سرلوحه آغاز تمدن¬سازی برای ایران عزیز باشد.این قدرت آشکار صنعت گردشگری است که می¬تواند به عنوان عنصری پیشگام تولید کننده قدرت نرم تمدنی برای کشور باشد و نیز در رونق اقتصادی مطابق با اسناد فرادستی نقش موثری ایفا نماید- نیک می¬دانید حضور یک نفر گردشگر می¬تواند اشتغال ۶ نفر را تحت تأثیر قرار دهد و البته ضمن اینکه توسعه گردشگری و حفظ میراث طبیعی، تاریخی و فرهنگی کشور مورد تاکید امامین انقلاب بوده و هست ، توسعه این صنعت مستقیما در 49 حکم سیاستی مندرج در بندهای 16 سند مختلف احکام سیاست های کلی نظام آمده است- البته باید اشاره کرد که گردشگری به دلیل ماهیت بین رشته¬ای و چندبخشی خود با مجموعه¬های مختلفی هم¬راستا و همکار است؛ که لازم است شما برای پیش¬برد اهداف عالیه مورد نظر و تغییر ریل جریان گردشگری کشور از خروجی محوری به ورودی محوری، نسبت به تشکیل شورایعالی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و البته تمام خانواده گردشگری اهتمام جدی داشته، و تدابیر مربوطه را در قالب احکام سیاستی پیاده¬سازی نمایید.

حضرت آقای رئیس جمهور، گردشگری در کشور ما شامل خانواده-ای یکپارچه، منسجم و البته گسترده¬ است، شاید باورتان نشود این صنعت نوپا در کشور ما حدود ۳ میلیون نفر سفره-نشین دارد. پس ما با خانواده منسجمی رو به رو هستیم که می توان با اعتماد کامل به آن  بخش قابل توجه ای از دغدغه¬های دولت را به دوش کشد و سبب جریان دهی به نگاه اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و ... شود. لذا بخش های دانشی، خصوصی، و البته مدیران شایسته این خانواده بزرگ آمادگی کامل دارد ضمن هم¬فکری و همکاری با مجموعه دولت بازوی اجرایی- مشورتی باشد برای پیشبرد اهداف عالیه مورد نظر. 

در این مرقومه پیشنهادهایی تقدیم می¬گردد که تدبیر در مورد اجرایی نمودن آنها خالی از لطف نیست. 

پیشنهادهای برای توسعه گردشگری در دولت چهاردهم

1. سیاست¬گذاری در راستای توسعه گردشگری برای همه اقشار درآمدی با رویکرد گردشگری ارزان، همه¬گیر و کار¬آفرین؛

2. اولویت¬بخشی به همسایگان و بهبود ارتباط با آن¬ها: از آنجا که یکی از مولفه¬های مهم در انتخاب یک مقصد برای سفر بعد مسافت است و معمولاً افراد به مکان¬ها و مقاصدی سفر می¬کنند که زمان رفت وآمد به آن مقصد بخش کمی از طول مدت مسافرت را به خود اختصاص دهد. با نظرداشت این گزاره، برنامه¬ریزی برای جذب گردشگران همسایه و همجوار از اولویت اصلی برخوردار است. 

3. فرهنگ¬ سازی جهت تقویت نگاه جامعه محلی به گردشگران همسایه: یکی از بزرگترین چالش¬های توسعه گردشگری نوع نگاه جامعه به همسایگان جغرافیایی و مردم این کشورهاست. 

4. ایجاد کسب و کارهای متنوع در حوزه گردشگری: یکی از مشکلات حوزه کسب و کار در ایران و به ویژه حوزه گردشگری تعدد مراکزی است که اخذ مجوز از آنها لازم است. این تعدد مراکز در بسیاری از موارد مهم¬ترین مانع برای خلاقیت و ایده¬پردازی در خصوص گردشگری هستند. 

5. آسان¬سازی و بسترسازی برای تبادلات مالی با بازارهای هدف: لازم به یادآوری است که یکی از مهم¬ترین مولفه¬هایی که باعث جذابیت سفر به ایران با هدف استفاده از خدمات گوناگون می¬شود؛ هزینه¬های پایین مسافرت است. لازم به ذکر است که این مولفه برای همسایگان نسبت به گردشگران دیگر از جذابیت بیشتری برخوردار است. همچنین آسان¬سازی سفر یکی از عواملی است که به صورت مستقیم در گردشگری داخلی اثرگذار است. با توجه به سطح درآمد سرانه و دهک¬های مختلف درآمدی در کشور و کشورهای همسایه باید به سمت فراهم کردن بسترهایی رفت که همه اقشار بتوانند به مسافرت بپردازند و این امر در مورد کشورهای همسایه هم صادق است. از دیگر مسائلی که تاثیر مستقیمی بر سفر به ایران دارد، امکان لازم برای تبادلات مالی راحت و بدون دغدغه است. چرا که به علت تحریم-های بین المللی، بسیاری از گردشگران ورودی، در انتقال ارز به داخل کشور با مشکل مواجه هستند تا آنجا که این عامل به عنوان یکی از محدودیت¬های سفر به کشور تلقی می¬گردد. در این راستا کشور باید با تدابیری مانند پیمان¬های پولی دوجانبه با کشورهای مختلف یا از طریق بسترهایی مانند ارزهای دیجیتال، در جهت برطرف کردن این محدودیت گام بردارد.

6. افزایش تسهیلات و امکانات برای سرمایه¬گذاری داخلی و خارجی در حوزه گردشگری: شرایط اقتصادی کشور و مواجهه سرمایه-گذار با تورم-های دوره¬ای، که تأثیر مستقیمی بر رفتار و الگوی سفر گردشگران داخلی و خارجی می¬گذارد، اضطراب سرمایه¬گذاری را افزایش می¬دهد. مهم¬ترین عامل اعتمادساز در این زمینه مشخص شدن تکلیف تصمیم¬گیران برای صنعت گردشگری  است. ضمن آنکه باید به این امر نیز توجه کرد که فراهم کردن شرایط سرمایه¬گذاری برای سرمایه¬گذار خارجی نباید گردشگری را با نشت درآمد مواجه کند و هوشمندی در این زمینه بسیار با اهمیت است. آنچه در حوزه سرمایه¬گذاری می-تواند مورد توجه قرار بگیرد بسترسازی برای استفاده از منابع داخلی به ویژه دارایی¬های خرد مردم است. همچنین می-توان با ایجاد بسترهای مناسب برای سرمایه¬گذاران خرد خارجی، زمینه حضور بیشتر و تکرار سفر توسط آنها را فراهم آورد. که این امر می¬تواند از طریق اعطای ویزاهای بلندمدت و بسترسازی برای خرید و اجاره مدت¬دار املاک و مستغلات در مناطق مهیا گردد. ضمن اینکه با توجه به گسترش فناوری اطلاعات و کسب¬وکارهای نوپا (استارت آپ¬ها) بستر لازم و مشوق¬های کافی باید برای این جنس از سرمایه¬گذاری¬های خرد بیشتر فراهم گردد.

7. اولویت‌دادن به مردم محلی از طریق مشارکت در توسعۀ اکوسیستم هر منطقه و توزیع درآمدها و البته توسعه تعاونی ها و صندق های مالی در این صنعت است. 

8. ایجاد ارتباط چندسویه بین اکوتوریسم، گردشگری تجاری، گردشگری فرهنگی، گردشگری روستایی. گردشگری عشایری، کشاورزی و ژئوتوریسم و گردشگری سلامت.

9. عدم اعمال محاسبات هزینه و فایده به‌عنوان ملاک تصمیم‌گیری در گسترش گردشگری.

10. توسعه و رشد کمی و کیفی خدمات گردشگری بخصوص گردشگری سلامت در مناطق مرزی.

11. تشکیل بانک اطلاعات گردشگری در کشور.

12. روایت صحیح از ایران عزیز در بستر پلت فرم های رسانه ای دنیا.

13. حمایت جامع و کامل از بخش خصوصی با سیاست های مختلف بخصوص با نظر داشت شغلی و تامین معیشت زنجیره خدمات این حوزه.

14. تکمیل و تعیین معیین هدفمند زنجیره ارزش گردشگری کشور در نگاه بین المللی و تاکید هیئت دولت به این مهم با نظر داشت ماهیت اقتصادی صنعت گردشگری.

در پایان باید عرض کرد، جناب دکتر پزشکیان، در دنیای امروز داشتن تاریخچه و ریشه¬های تمدنی آرزوی بسیاری از کشور¬ها است؛ به صورتی که حتی برای خود تاریخی جعلی روایت می¬کنند. در حالی که کشور عزیز ما به اذعان اندیشمندان و سفرنامه¬نویسان از چنین پایگاه تمدنی برخوردار بوده و فقط نیازمند ارائه روایتی معتبر و منسجم از آن به جهانیان است. روایت از دارائی¬هایی که بخش قابل توجه ای از جامعه و حتی مسئولین از آن بی¬خبر بوده و یا به دلیل قرارگیری ذیل طوفان خبری رسانه¬¬های جهانی آن را به فراموشی سپرده-اند. یکی از مهم¬ترین ظرفیت¬هایی که در این راستا می¬تواند به شما کمک کند و به سربلندی دولت شما ختم شود خانواده بزرگ گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع¬دستی است.

 

با تشکر

محمد فرزاد میرزایی قلعه

عضو کوچک جامعه بزرگ گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی