مروری بر روزنامه های شنبه دوم اردیبهشت
روزنامه های امروز به اعلام اسامی 6 نامزد تایید شده از سوی شورای نگهبان واکنش نشان داده اند و آن را از جهات گوناگون تفسیر کرده اند. از سوی دیگر برگزاری مناظره ها از صدا و سیما به صورت زنده و یا مرده از دیگر موضوعات مهم امروز بوده است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی دیده بان ایران، روزنامه های امروز موضوع تایید صلاحیت 6 نفر را در کانون توجه قرار داده اند. نگارهی اجمالی به روزنامه ها نشان از آن دارد که تحلیل کلی از انتخابات این است که دو طبی میان 6 نفر و رقابت اصلی میان روحانی و رئیسی خواهد بود.
روزنامه اعتماد در گزارش اصلی خود با عنوان«رقیب اصلی روحانی کیست: رییسی یا قالیباف؟» نوشت:« رقابت اصلی انتخابات ٩٦ میان کیست؟ شیخ حقوقدان حسن روحانی و قاضی راستگرا ابراهیم رییسی با یکدیگر رقابت می کنند یا حسن روحانی رییس جمهور و محمدباقر قالیباف شهردارپایتخت. کدام یک از این دو گزاره و فرضیه انتخاباتی به واقعیت نزدیک تر است؟ گزاره نخست رقابت بین دو تفکر، دو نگاه مدیریتی کشور و دو جهان بینی سیاسی، متفاوت است و گزاره دوم رقابتی میان دو روش اجرایی و دو منش ناهمسو در دولتداری در عین مشترکات فکری.
صحنه انتخابات اکنون به نظر می رسد «یک» در برابر «دو» است چرا که در جبهه اصلاح طلبان- اعتدالگرایان، تکلیف نامزد نهایی انتخابات مشخص است. در سوی دیگربازی بزرگ انتخابات ریاست جمهوری اما صحنه رقابت، پیچیده تر است. سه ضلعی اصولگرایی – ابراهیم رییسی، محمدباقر قالیباف و مصطفی میرسلیم - کار اصولگرایان را سخت کرده است. ابراهیم رییسی کاندیدای تازه نفس اصولگرایان انقلابی و راستگرا هر چند به «جمنا» تعهدی نداد و اصرار دارد که نامزد مستقل شناخته شود اما بر خلاف تصور حامیان حضورش نتوانست موج انتخاباتی بسازد و برای ماندن در انتخابات و داشتن شانس نیازمند حمایت سیاسی-اجتماعی اصولگرایان است.
راستگرایان انقلابی البته تلاش خواهند کرد که رییسی در صحنه بماند و رقیب اصلی روحانی خوانده شود چرا که کناره گیری او ممکن است که آنان را برای همیشه از صحنه سیاست حذف کند. در مقابل رییسی، محمدباقر قالیباف چهره میانه رو اصولگرایان سال هاست که خود را نامزد واقعی و اصلی راستگرایان می داند و به ویژه در این دوره از انتخابات که با نیامدن سعید جلیلی شانس خود را برای آنکه مورد اجماع همه طیف های اصولگرا قرار بگیرد بیش از گذشته ارزیابی می کند. هرچند رییسی و قالیباف هر یک برای جلب آرای عمومی با چالش های بسیاری روبه رو هستند. از یکسو ابراهیم رییسی نامزدی تازه نفس است و تاکنون اقبال عمومی خود را به رای نگذاشته و برای بخشی از توده های اجتماعی ناشناخته است و از سوی دیگر پیشینه قالیباف در ٨٤ و ٩٢ نشان می دهد که سقف آرایش چقدر است. بدون شک پیش از به صدا درآمدن زنگ مناظره های انتخاباتی، رقابت شدید و یک جنگ دو قطبی قالیباف – رییسی شدت خواهد گرفت. چه آنکه به نظر می رسد هر یک از این دو کاندیدای جناح اصولگرایی سعی خواهد کرد نامزد اصلی راست کیشان سیاسی ایران باشند.»
روزنامه قانون در گزارشی با عنوان« دو قطبی ۶ نفره » با اشاره به اینکه رقبای انتخابات ریاست جمهوری مشخص شدند نوشت:« همگان به انتظار نشسته بودند تا شورای نگهبان، مهلت بررسی تایید صلاحیتها را تمدید کند ولی وزارتکشور ناگهان با صدور بیانیهای، اسامی شخصیتهایی که برای انتخابات سال 96 تایید شدهبودند را اعلام کرد. در این بین نام حسن روحانی، ابراهیم رئیسی، محمدباقرقالیباف، اسحاق جهانگیری، مصطفیمیرسلیم ومصطفیهاشمیطبا به چشم میخورد. این رویداد در حالی رخداد که زمزمههای انتخاباتی پیش از خبر تایید 6 نفره، از تعبیه سالن مناظرات در صداوسیما برای 6 کاندیدا خبر میدادند.به نظر حذف احمدی نژاد،بقایی و کاندیداهایجمنا از انتخابات سال 96 یکی از مهمترین تصمیمات شورای نگهبان به حساب میآمد که هر کدام دارای پیامهای روشنی برای جریانها و شخصیتهایی بود که قصد دارند برای دورههای بعدی، خود را نامزد ریاستجمهوری کنند. نکاتی که در ادامه میتوان به برخی از آنها اشاره کرد.»
مناظره زنده یا مرده ؟!
حسین شریعتمداری در یادداشتی در روزنامه کیهان با عنوان« پخش زنده یا مرده ؟!» نوشت:« امسال کمیسیون بررسی تبلیغ انتخابات ریاستجمهوری، برخلاف دورههای قبلی اعلام کرده است که مناظره نامزدها به صورت «زنده» از صدا و سیما پخش نخواهد شد، بلکه ابتدا ضبط تلویزیونی و رادیویی میشود و سپس نسخه ضبط شده مناظرهها به صورت «غیرزنده» و «از قبل ضبط شده» روی آنتن میرود! بدیهی است که اعضای کمیسیون برای این تصمیم خود که «عجیب»! و «سؤالبرانگیز»! به نظر میرسد، دلایل و توجیه خاص خویش را داشته باشند ولی ضمن آن که تاکنون دلیل قابل قبولی برای این تصمیم غیرمنتظره و عجیب ارائه نکردهاند، وزارت کشور با صدور اطلاعیهای که سمت و سوی تهدید رسانهها و منتقدان را دارد، تمامی مخالفان این تصمیم را بیآن که فضا و فرصتی برای شنیدن نظر آنها فراهم آورد، دعوت به سکوت کرده است! به نظر میرسد که اصلیترین هدف مورد نظر کمیسیون و یا اصلیترین نتیجه خواسته یا ناخواسته آن، حمایت از آقای روحانی در جریان مناظرههاست. چرا که اصلیترین چالش در مناظرههای پیش روی، چالش میان دولت کنونی و نامزدهای رقیب آن است و نه نامزدهایی که به اعتراف خود، «پوششی»! هستند و برای حمایت از رئیسجمهور کنونی به میدان آمدهاند.
دولت یازدهم به گواهی شواهد غیرقابل انکار و به اعتراف بسیاری از حامیان دولت، کارنامهای خالی از دستاورد دارد و تقریبا تمامی وعدههایی که داده بود و روی آن اصرار ورزیده بود، بر زمین مانده و عملی نشدهاند. برجام که امکانات و ظرفیتها و فرصتهای 4 ساله دولت به پای آن ریخته شد و قرار بود آفتاب تابان! بزرگترین دستاورد تاریخ ایران! معجزه قرن! لغو کننده همه تحریمها! گشایش اقتصادی، رونق کسب و کار، مبادلات پیشرفته تجاری، تامینکننده معیشت مردم! و... باشد نه فقط به هیچیک از وعدههای داده شده نرسیده است بلکه دستاورد آن به قول و اعتراف رئیس کل بانک مرکزی «تقریبا هیچ» بوده است و دیروز آقای ظریف توئیت کرده بود که «آمریکا به متن برجام هم پایبند نیست، روح آن به کنار»!
تورم که قرار بود ملاک آن جیب مردم باشد، به درصدی سرسامآور رسیده است، بیکاری بیداد میکند، معوقات بانکی کمر ملت را شکسته است، کارخانههای بزرگ یکی پس از دیگری تعطیل شدهاند، کسب و کار از رونق افتاده است، رشد اقتصادی مورد نظر، توخالی و جعلی از آب درآمده است و... این موارد و دهها نمونه دیگر از ناکارآمدی دولت برای همگان به وضوح قابل دیدن است، بنابراین بدیهی است که آقای روحانی در مناظره انتخاباتی نمیتواند پاسخی برای پرسشهای رقبای خود داشته باشد. ایشان طی 4 سال گذشته هیچگاه حاضر به روبرو شدن با منتقدان نشده است و درعوض آنها را به باد انواع تهمتها و ناسزاها گرفته است. و بدیهی است که مناظره تلویزیونی، جاده یکطرفه نیست و ایشان ملزم به پاسخگویی در مقابل برخی از حریفان و رقبای قدر خویش است.»
روزنامه وطن امروز نیز در گزارشی با عنوان« زنده یا مرده» با اشاره به اینکه بهرغم استقبال مردم، کمیسیون بررسی تبلیغات انتخابات ریاستجمهوری به ریاست وزیر کشور با پخش مستقیم مناظرهها مخالفت کرد نوشت:« مرتضی میرباقری، معاون سیما زمانی که مهمترین، محبوبترین و جذابترین بخش فعالیت سازمان صداوسیما در ایام انتخابات را پخش مناظرات زنده تلویزیونی معرفی میکرد، فکرش را هم نمیکرد که کمتر از چند ساعت بعد، کمیسیون بررسی تبلیغات انتخابات ریاستجمهوری، به ریاست وزیر کشور تشکیل جلسه بدهد و بهجای پخش زنده مناظرات کاندیداهای ریاست جمهوری، پخش مناظرات به صورت ضبطی را تصویب کند!»
روزنامه ایران هم در گزارشی با عنوان« اعتراض فراجناحی به حذف پخش زنده مناظرهها نوشت:« توپ مخالفت با پخش زنده مناظرههای تلویزیونی با هدایت صدا و سیما به زمین دولت فرستاده شد. هرچند حسن روحانی اولین کسی بود که بعد از اعلام مخالفت کمیسیون تبلیغات انتخابات با پخش زنده مناظرهها، از این تصمیم انتقاد کرد اما طیف رقبایش، وزارت کشور او را متهم به اخذ این تصمیم میکنند. در همین حال زمزمههایی هم درباره احتمال تغییر این تصمیم به گوش میرسد، هر چند پورعلی مطلق، دبیر ستاد انتخابات کشور گفته که «هنوز نظر کمیسیون تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری درباره نحوه پخش مناظرهها تغییر نکرده است.» با این وجود احسان قاضیزاده، عضو هیأت نظارت بر صدا و سیما در گفتوگو با «خانه ملت» از «تشکیل جلسه ویژه کمیسیون تبلیغات انتخابات برای تجدید نظر در پخش غیرزنده مناظرات انتخاباتی» خبر داده است. اما هنوز هیچ خبر دقیقی مبنی بر تجدید نظر در این تصمیم اعلام نشده است.»
طرح از روزنامه قانون
حامد طبیبی نیز در یادداشتی در روزنامه شرق با عنوان« همه ناراضی، چه کسی راضی؟ » نوشت:« ساعاتی قبل از انتشار خبر جمعبندی شورای نگهبان درباره نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری، صداوسیما، خبرگزاریها، وبسایتها و کانالهای پرشمار جریان خاص نزدیک به اصولگرایان، خط خبری به راه انداختند که احتمالا در دل خود امیدوار بودند به یک «موج خبری» تبدیل شود؛ زندهنبودن مناظره نامزدها در سیما و نقش دولت روحانی در این اتفاق. اگر این گزاره درست فرض شود که جریان مقابل اصلاحطلبان و دولت روحانی، به دنبال نسبتدادن آگاهانه هر نوع کاستی و اتفاق منفی به دولت است، آنگاه میتوان به تعقل و درک حاکم بر آنان تا حدی امیدوار شد؛ اما اگر تصور ذهنی و تاکتیک اجرائی آنان نیز بر همین اخبار قطعا غیرواقع پایهگذاری شود، آنگاه متاعی، نصیب آنان نخواهد شد. میدانیم در منظومه فکری افرادی که نه ذیل «فعل اخلاقی» در سیاست که زیر پرچم «حذف رقیب به هر قیمت» سینه میزنند، هر « خبری» - حتی خلاف واقع- که به منفعلکردن رقیب یا ریزش حتی یکصدم درصد آرای وی منجر شود، مباح شمرده میشود، پس اینبار هم میتوان مأموربودن آنها را درک کرد. بااینحال وقتی سیاستگذاران رسانه عمومی و رسانههای پرتعداد بر خط مخالف دولت، با تأکید بر عبارت «جلسه کمیسیون نظارت بر تبلیغات انتخابات با ریاست وزیر کشور» به دنبال پررنگکردن رد پای دولت در مناظرههای غیرزنده ...»
دعوا بر سر روح برجام
روزنامه جوان در گزارشی با عنوان« ظریف: امریکا روح و متن برجام را زیرپا گذاشت» نوشت:« تنش لفظی ایران و امریکا بر سر برجام باردیگر بالاگرفت. وزیر خارجه امریکا روز چهارشنبه در نامهای به رئیس کنگره گفته بود که ایران به توافق هستهای پایبند مانده ولی حالا دونالد ترامپ همان حرفی را تکرار میکند که باراک اوباما تا همین چند ماه قبل تکرار میکرد: «ایران به روح برجام پایبند نیست.» رکس تیلرسون، وزیر خارجه امریکا برجام را توافقی شکست خورده توصیف کرده و سخنگوی کاخ سفید هم گفته که دولت ترامپ طی 90 روز آینده توافق هستهای با ایران را بررسی مجدد و جامعی خواهد کرد. بهنظر میرسد که دولت ترامپ دنبال کنار گذاشتن برجام نیست، اقدامی که میتواند هزینه زیادی به سیاست خارجی امریکا تحمیل کند، بلکه آنگونه که مقامهای امریکایی میگویند میخواهند دامنه شمول برجام را به مسائلی مانند راهبرد موشکی ایران و همچنین آنچه واشنگتن حمایت ایران از تروریسم میخواند، گسترش دهند. محمد جواد ظریف در مجموعهای از توئیتهای پشت سر هم نوشت که برجام محتاطانه به مسئله هستهای منحصر شد، بدون اینکه به مسائل تداومدار دیگراز جمله فعالیتهای شرورانه دولت امریکا ورود کند. »