پیشنهاد نیوزویک برای مهار نظامی علی اف علیه ارمنستان: اگر لازم شد باید خرید نفت و گاز باکو را تحریم کرد

این فاجعه نتیجه کارزار طولانی دولت جمهوری آذربایجان برای پاکسازی قومی منطقه از جمعیت ارمنی آن بود و در حالی که جامعه بین المللی در سکوت ناظر آن است، در حال تکمیل شدن است.

پس از یک روز حمله برق آسای ارتش جمهوری آذربایجان به قره باغ که با گلوله باران شدید و پیشروی سریع ارضی انجام شد، مقامات رسمی ارمنی در قره باغ کوهستانی، که به آرتساخ نیز معروف است، با میانجیگری روسیه با نیروهای آذری به توافق آتش بس دست یافتند.

اگرچه اخیرا نیز یک انفجار مهیب در یک انبار سوخت باعث کشته شدن تعداد بیشتری از ارامنه شد، آتش بس همچنان پابرجاست. اما نزدیک به 100 هزار نفر از جمعیت 120 هزار نفره ارمنی ساکن قره باغ این منطقه را سمت ارمنستان ترک کرده اند و باقی آنها نیز در تدارک ترک منطقه هستند.

با این حال، آنچه جای بحث ندارد این است که انتخاب متحد نظامی ارمنستان یک اشتباه غم انگیز بوده است.

روسیه به عنوان یکی از اعضای ائتلاف نظامی سازمان پیمان امنیت جمعی به رهبری روسیه (CSTO)، باید در جریان جنگ دوم قره باغ کوهستانی در سال 2020 به کمک ارمنستان می آمد، اما این کار را نکرد و وقتی سال گذشته دوباره درگیری‌های مرگبار آغاز شد، روسیه و بقیه اعضای سازمان پیمان امنیت جمعی هیچ واکنشی نشان ندادند.

نفوذ روسیه در منطقه در پی جنگ اوکراین تضعیف شده و اکنون ارمنستان باید به دنبال ضامن های امنیتی قوی تر باشد.

در هفته‌های اخیر، ارمنستان بسته کمک‌های اولیه خود را به اوکراین ارسال کرد و اولین رزمایش نظامی خود را با ایالات متحده انجام داد. دولت ارمنستان حتی نماینده دائم خود در سازمان پیمان امنیت جمعی را فراخواند و اساسنامه رم - معاهده تاسیس دادگاه کیفری بین المللی که حکم بازداشت ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه را صادر کرده - را برای تصویب به پارلمان فرستاد.

ارمنستان همچنین با آگاهی از این که کشورهای غربی به همان اندازه روسیه قادر به توقف تجاوزات آذری ها نبوده اند، به ایران نزدیک شده است و این امر ثابت می کند که این درگیری می تواند به یک میدان نبرد نیابتی با درگیر شدن چندین قدرت منطقه ای با نفوذ تبدیل شود.

از این گذشته، صرف نظر از سرنوشت قره باغ کوهستانی، دولت ارمنستان همچنان به متحدان قوی تری نیاز خواهد داشت که امنیت آن را تضمین کنند تا مردمی که از شکست های نظامی اخیر ایروان خسته شده اند را آرام کنند.

با وجود اینکه جمهوری آذربایجان با این حمله اخیر به تمامی حقوق سرزمینی خود در کنترل بر منطقه قره باغ دست یافت، اما هیچ تضمینی وجود ندارد حالا که دست برتر را در اختیار دارد، در همان جا متوقف شود.

از زمان آخرین جنگ در سال 2020، مذاکرات برای تصرف استان سیونیک ارمنستان و ایجاد کریدور موسوم به "زنگزور" بین آذربایجان و منطقه نخجوان افزایش یافته است.

با توجه به ارتباطات نظامی قوی آذربایجان با اسراییل، و پتانسیل اسراییل برای استفاده از خاک آذربایجان برای عملیات علیه سایت‌های نظامی ایران، مهار فعالانه نفوذ آذربایجان در منطقه قفقاز به نفع ایران است.

با توجه به روابط نزدیک دولت باکو با اسراییل، ایران به شدت نسبت به تحرکات نظامی باکو در منطقه قفقاز جنوبی حساس شده است. در اوایل ماه سپتامبر، ایران با صدور هشداری هرگونه تغییر در مرزهای ارمنستان را "خط قرمز" خود اعلام کرد.

با توجه به دخالت ایران در درگیری‌های متعدد جهانی علیه غرب، قدرت‌های غربی قاعدتا نباید راضی به نقش آفرینی نظامی ایران در این منطقه باشند. 

هفته گذشته، ولودیمیر زلنسکی، رییس جمهوری اوکراین، در جریان مجمع عمومی سازمان ملل متحد، غرب را به دلیل ناتوانی آن در جلوگیری از تهاجم وحشیانه روسیه به اوکراین سرزنش کرد. اندکی پس از آن، کشور لهستان به عنوان متحد اوکراین، به دلیل اختلاف بر سر صادرات غلات، ارسال سلاح را به حالت تعلیق درآورد.

در قفقاز، همه چیز به این بستگی دارد که چگونه نهادهای غربی با پیامدهای حملات اخیر آذری ها مقابله کنند و آیا می توانند جایگزینی برای نفوذ ضعیف روسیه ارایه دهند.