پوتین «رکب» خورد ، اما هنوز هم در اوکراین، دست برتر را دارد

پوتین در اوج شرایط جنگ روانی ـ خبری رسانه‌های غربی که شروع عملیات گسترده نظامی واگنر را انتشار می‌دادند، در تلویزیون مسکو ظاهر شد و در سخنان کوتاهی خطاب به مردم روسیه گفت: «… هر آنکس که این شورش را ساماندهی کرده، تلاش دارد، کشور را تسلیم کند و آن را به جنگ داخلی بکشاند. ما پاسخ سختی به این شورش مسلحانه می‌دهیم.» رئیس جمهوری روسیه به مردم کشورش و دیگر مخاطبان داخلی و خارجی اطمینان داد که «روسیه توانایی غلبه بر مشکلات و خیانت فعلی داخلی در کشور را دارد. از آنهایی که این جنایت را سازماندهی کرده‌اند، می‌خواهم به اقدامات خود فکر کنند که تنها راه بازگشت به خانه (وطن)، توقف این اقدامات است.»

تحرکات گروه واگنر در شرایطی انجام گرفت که نیروهای روسیه در حدود ۲۰ روز گذشته با تحمیل تلفات و خساراتی سنگین به نیروهای اوکراینی، ضد حملات آنها را که به پشتوانه کمک‌ها و تسلیحات پیشرفته غربی (ناتو) انجام شد، دفع کنند. حتی اخبار رسانه‌های غربی حکایت از آن داشت که ضد حمله نیابتی ناتو در جبهه شرق اوکراین با شکستی سهمگین مواجه شده و چیزی دست‌نیروهای تحت امر «زلنسکی» رئیس جمهوری اوکراین را نگرفته است.

آخر خبر حکایت دارد که رهبر گروه مسلح واگنر پس از گفتگوی تلفنی با «الکساندر لوکاشنکو»، رئیس جمهوری بلاروس که متحد پوتین است، ادامه حرکت نیروهایش به مسکو را اواخر شنبه شب، لغو کرده و فرمانده گروه واگنر روسیه را به مقصد بلاروس ترک کرده است. در اطلاعیه کرملین نیز آمده است که او و جنگجویان واگنر را مجازات نخواهد کرد. در این میان روزنامه واشنگتن پست خبر داده است که کاخ سفید احتمالاً از شورش گروه نظامی واگنر اطلاع داشته است. دولت‌های آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان گفته‌اند، وضع کنونی را از نزدیک زیر نظر دارند.

اگرچه شورش گروه مسلح واگنر یکباره خبر ساز شد، اما بسیاری از تحلیلگران سیاسی بر این باورند که هنوز همه داده‌ها از چرایی‌ این شورش آشکار نشده است، اما همین شورش نشان می‌دهد جنگ اوکراین با مدیریت «ناتو» با همه تلاش‌های آمریکا و سه کشور اصلی اروپایی آلمان، فرانسه و انگلیس همچنان در بن‌بست نظامی ـ سیاسی می‌چرخد، و هنوز دورنمای پایان آن دیده نمی‌شود.

آنچه که در چند روز گذشته از شورش گروه مسلح واگنر به یکباره خبرساز و فراگیر شد، اگرچه هنوز ابهام‌های بسیاری دارد، اما در این ماجرا پوتین به یکباره «رکب» خورد! و این اتفاق مهم می‌تواند نقطه عطف جدیدی در جنگ طولانی در اوکراین باشد. نقطه عطفی که یا به مذاکره برای برقراری «صلح» و توافق طرفین منجر خواهد شد یا فاز جنگ را از این رخوت خارج می‌کند و بر شدت آن می‌افزاید.

پوتین اگر چه در این ماجرا رکب خورد، اما همچنان دست برتر را در اوکراین (جنگ «بایدن ـ پوتین») دارد. واقعیت این است که بایدن در دو جبهه «چین» و «روسیه» کاخ سفید و سیاست خارجی آمریکا را درگیر کرده است. تا جایی که به تازگی «ترامپ» به کسانی که مشتاق کودتا در روسیه هستند، گفت: «برکناری پوتین رئیس جمهوری روسیه می‌تواند اوضاع را بدتر کند. مراقب باشید چه آرزویی دارید.»

رویدادهای چند روز گذشته، شرایط بحران‌زده ناشی از امتداد جنگ در اوکراین را بدتر و پیچیده‌تر کرد. در روزهای آینده پی‌آمدهای آن آشکارتر و خبرساز خواهد شد.