تنش در افغانستان با آغاز فصل بهار افزایش پیدا خواهد کرد/ عدم انسجام درونی دولت وحدت ملی در کابل و افزایش تحرکات مخالفان نظامی آینده این کشور را تهدید می‌کنند

به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی دیده بان ایران؛ پیرمحمد ملازهی کارشناس مسائل افغانستان در گفت و گو باایسکانیوز اظهار داشت:  دولت وحدت ملی اساسا متشکل از دو جناح بود که تحت فشار جان کری به تفاهم رسیدند. در جریان تشکیل این دولت در حقیقت انتخابات و نتایج آن دور زده شد و دولت تازه‌ای بدون در نظر گرفتن آراء مردمی تشکیل شد. امروز متاسفانه مشاهده می‌کنیم دولت وحدت ملی نتوانسته به صورتی که توافق شده بود عمل کند.

وی در ادامه تصریح کرد: تا به امروز می‌بایست قانون اساسی اصلاح شده و ساختار قدرت تغییر کرده باشد. جایگاه رئیس شورای اجرایی که آقای عبدالله عبدالله بود روشن شود و ضمن کاهش قدرت رئیس جمهور، پست نخست وزیری نیز اضافه شود. اما این اتفاقات نیفتاد و آقای اشرف غنی در مقابل تغییر قانون اساسی مقاومت کرد. هرچند او این طرح را رسما و به طور کامل رد نکرد اما تعلل‌های او معنای خاصی را می‌رساند.

این کارشناس در ادامه گفت: بنابراین اختلاف بین تیمی که اشرف غنی نمایندگی می کند و اکثریت پشتون‌ها در آن قرار دارندبا تیمی که آقای عبدالله عبدالله نمایندگی می کند و اکثریت قومیت‌های دیگر یعنی تاجیک و مابقی گروه‌ها در آن حضور دارند شدت گرفته است.

ملازهی درباره شرایط جدید پیش آمده در کابل اظهار داشت: بعد از اینکه مشخص شد آقای اشرف غنی تعلل می کند و تکلیف اصلاح قانون اساسی را روشن نمی‌کند مسائل تازه‌ای پیش آمد و یکی از افرادی که در جمعیت اسلامی فعالیت می‌کرد وارد فاز تازه‌ای شد. آقای عطامحمد نور هم توان مالی بالایی دارد و هم دارای نیروی نظامی است به نفع تاجیک‌ها وارد مناقشات قدرت شد. او قادر است توان چانه‌‍زنی تاجیک‌ها را افزایش دهد.

وی در ادامه بیان داشت: او رسما اعلام کرد خواهان مذاکره با اشرف غنی است و رئیس جمهور افغانستان را به پای میز مذاکره نشاند. البته نوعی دوگانگی در جبهه شمالی (تاجیک‌ها) ایجاد شد. هرچند بعید است عطا محمد نور خواهان کنار زدن عبدالله عبدالله باشد. او می‌خواهد جریان تازه‌ای را در زیرمجموعه جریان موجود ایجاد کند و بر اثرگذاری آن بیافزاید.

این کارشناس درباره واکنش اشرف غنی نسبت به توانایی‌های عطامحمد نور اظهار داشت: اشرف غنی بارها تلاش کرده است عطا محمد نور را از والی‌گری بلخ برکنار کرده و در دولت پستی به او بدهد. در گذشته نیز اسماعیل خان که در هرات از قدرت ویژه‌ای برخوردار بود جایگاهش را رها کرده و به کابل رفت. در این تغییرات او کارایی سابقش را از دست داد.

ملازهی درباره شرایط عطامحمد نور و عبدالله عبدالله گفت: در حال حاضر عبدالله عبدالله و عطا محمد نور تضاد ندارند، بلکه در روش با دیگر متفاوتند. بسیاری معتقدند عبدالله عبدالله از برش کافی برای اثرگذاری بر آینده سیاسی افغانستان برخوردار نیست و عطامحمد نور در تلاش است تا این موضوع را جبران کند. لذا ممکن است نوعی تقسیم کار بین نیروهای شمالی صورت گرفته باشد و بعید است این مسائل منجر به شکافی میان آن‌ها جدی شود.

وی با اشاره به کار مشکل تاجیک‌ها در مقابل پشتون‌ها تصریح کرد: اشرف غنی یک جریان قومی است که عقبه‌ای دویست-سیصد ساله در افغانستان دارد. لذا کنار زدن آن کار دشواری است. اگر اشرف غنی اینچنین قدرتمند نبود، پیروزی عبدالله عبدالله را به راحتی می‌پذیرفتند. حتی با اینکه عبدالله عبدالله از یک خانواده دورگه پشتون-تاجیک است، پشتون‌ها زیر بار نرفتند و حاضر نشدند پیروزی او را بپذیرند. آن‌ها حتی امروز هم زیر بار یک قدرت دیگر نمی‌روند.

این کارشناس در ادامه اظهار داشت: من تصور نمی‌کنم عطامحمد نور به آسانی حاضر شود تبدیل به وسیله‌ای برای اشرف غنی شود. او یک سیاستمدار پخته است. لذا پر رنگ شدن نقش او بیشتر برای اعمال فشار بر دولت است. به ویژه که تضاد بین پشتون‌ها و تاجیک‌ها در بحث چگونگی ساختار قدرت رو به افزایش است. این در حالی است که مخالفان مسلح دولت وحدت ملی شامل طالبان، حقانی و اخیرا داعش عملیات‌های نظامی تازه‌ای جهت تصرف مناطق جدید افغانستان آغاز کرده‌اند.

ملازهی ضمن اشاره به احتمال افزایش تنش‌های داخلی افغانستان در آینده نزدیک بیان داشت: در فصل زمستان تقابل‌های نظامی افغانستان مجموعا کاهش پیدا می کند و در فصل بهار مجددا افزایش خواهد یافت. به همین دلیل میبینیم در بعضی مناطق حرکت‌های نظامی طالبان و داعش رو به افزایش است. در مجموع اگر فضای کلی افغانستان را در نظر بگیریم، دو جریان و خطر وجود دارد. یکی عدم انسجام درونی دولت وحدت ملی در کابل و دیگری افزایش تحرکات مخالفان نظامی است که آینده این کشور را تهدید می‌کنند.