شهرداری موظف به ایمن سازی شهر از خطر آتش سوزی است/ دلایل ناکارآمدی شورای شهر افزایش تعداد مصوبات بدون کیفیت و نظارت بر اجرای آنها دانست

دیده بان ایران: مقصر اصلی آتش‌سوزی و ایمنی ساختمان «پلاسکو» که اکنون در حاشیه اتفاق اخیر قرار گرفته، کیست؟ سه ضلع مثلث شهرداری، وزارت راه ‌و شهرسازی و مالک ساختمان (بنیاد مستضعفان) مقصران اصلی حادثه «پلاسکو» براساس مقررات ملی ساختمان محسوب می‌شوند. اما رسیدگی به وضعیت ساختمان ها و ایمنی شهر بر عهده شهرداری تهران است اما این روزها شهرداری تهران یک بحث شهری را سیاسی جلوه داده و خود را مقصر نمی داند. پروانه مافی نماینده مجلس دهم می گوید" توانایی پاسخگویی در مقابل بحران بخشی از مفهوم تاب آوری شهری به حساب می آید و متأسفانه باید به این نکته اقرار نمود که تهران از جمله کلانشهرهایی است که تاب آوری بسیار پایینی در برابر  بحران های طبیعی و غیر طبیعی دارد و همانطور که در تجربه های مربوط به بحران های پیشین (همانند زلزله، سیل، آتش سوزی و غیره دیده شده  است، به دلیل عدم آمادگی پیش از بحران، امکان مدیریت شرایط در حین و پس از بحران کاری بسیار دشوار و حتی نشدنی است" .

مشروح گفت و گوی پایگاه خبری و تحلیلی دیده بان ایران با پروانه مافی نماینده مجلس دهم در ذیل آمده است:  

دیده بان ایران: اگر تهران دچار بحران شود، آیا سیستم مدیریت بحران فعلی قدرت سازماندهی شرایط حین و پس از بحران را دارد؟ مسئولان شهری در این حوزه چه نقشی میتوانند داشته باشند؟

پروانه مافی: توانایی پاسخگویی در مقابل بحران بخشی از مفهوم تاب آوری شهری به حساب می آید و متأسفانه باید به این نکته اقرار نمود که تهران از جمله کلانشهرهایی است که تاب آوری بسیار پایینی در برابر  بحران های طبیعی و غیر طبیعی دارد و همانطور که در تجربه های مربوط به بحران های پیشین (همانند زلزله، سیل، آتش سوزی و غیره دیده شده  است، به دلیل عدم آمادگی پیش از بحران، امکان مدیریت شرایط در حین و پس از بحران کاری بسیار دشوار و حتی نشدنی است و همین عبارت پاسخی واضح به این سوال و سوالات مشابه آن است اما در این میان عملکرد مثبت  مسئولان و مدیران شهری در عین حال که میتواند اثرات مثبت بر جای گذارد، از طرفی دیگر اگرغفلتی در انجام وظایف محوله اتفاق افتد اثراتی زیانبار و شاید جبران ناپذیر پدید خواهد آمد. از اینرو لازم و ضروری است تا افرادی که در جایگاه های تصمیم گیری و تصمیم سازی قرار میگیرند تخصص لازم در حوزه مربوطه را داشته باشند تا به جای مدیریت سنتی، مدیریت علمی در شهرها حاکم گردد.

دیده بان ایران: اگر حادثه ای مانند پلاسکو رخ نمیداد، چه تضمینی وجود داشت که در حال حاضر اهمیت ایمنی اماکن عمومی مانند بازار تهران مورد بررسی و کنکاش قرار گیرد؟

پراونه مافی: حادثه پلاسکو برای ما مسئولان شهری همانند چراغ هشداری عمل کرد که آگاهی نسبی در رابطه با ایمنی ساختمان ها و اماکن عمومی را داد و ازطرفی دیگر خط قرمزی را برای مسئولان شهری ترسیم نمود که عدم رعایت نکات ایمنی و بی توجهی به  عوامل بحران زا میتواند منجربه فاجعه ای به مراتب عظیم تر از پلاسکو گردد. گرچه این حادثه برای تمامی مردم ایران دلخراش بوده و بار روانی و مالی فراوانی را بر شهر و کشور تحمیل نموده است، اما  تصور کنید اگر چنین اتفاقی نمی افتاد شاید این روزها به فکر بافت فرسوده و تاریخی بازار تهران و چگونگی پیشگیری از بحران در این  پهنه تاریخی نمی افتادیم و همچنان غفلت خود را تا تخریب بازار ادامه میدادیم.

دیده بان ایران: دلیل نا کارآمدی برخی مصوبات شورای شهر را چه میدانید؟

پروانه مافی: یکی از اصلی ترین دلایل ناکارآمدی و عدم اثر بخشی مصوبات شورای شهر را میتوان افزایش تعداد مصوبات بدون حفظ کیفیت  اجرا و نظارت بر اجرای آنها دانست؛ بدین معنا که تصویب یک طرح به معنای اجرا و نظارت بر اجرای آن نیست و تنها زمانی میتوان ادعا نمود که مصوبات شورای شهر اثربخشی و کارآمدی لازم را دارد که سیستم نظارتی با جدیت بالا نحوه اجرای آنها را مورد بررسی قرار دهد و با همین سبک نظارت، ضمانت اجرایی برای مصوبات ایجاد نماید.

دیده بان ایران:آیا در حوزه ایمنی و مدیریت بحران، با ضعف قانونی مواجه هستیم؟

پروانه مافی : همانطور که در سوال قبلی نیز اشاراتی شد(در خصوص مصوبات شورا)، تعدد قوانین دلیل بر کارآمدی آنها نمیباشد و عاملی که ضامن اثر بخشی قوانین و مصوبات است، نظارت بر  حسن اجرای آنها و محتوای شفاف و تفسیر ناپذیر قوانین است. برای مثال اگر قوانین مرتبط با ایمنی ساختمان ها در برابر حریق را  در قانون شهرداری ها مورد بررسی قرار دهیم در بند 14 از ماده 55 این قانون صراحتا بیان شده است که «اتخاذ تدابیر موثر و اقدام لازم برای حفظ شهر از خطر سیل و حریق و همچنین رفع خطر از بناها و دیوارهای شکسته و خطرناک واقع در معابر عمومی و کوچه ها و اماکن عمومی و دالان های عمومی و خصوصی و پر کردن و پوشاندن چاه ها و چاله های واقع در معابر و جلوگیری از گذاشتن هر نوع اشیاء در بالکن ها و ایوان های مشرف و مجاور به معابر عمومی که افتادن آنها موجب خطر برای عابرین است و جلوگیری از ناودان ها و دودکش های ساختمان ها که باعث زحمت و خسارت ساکنین شهرها باشد». علاوه بر این بند از قانون شهرداری ها و بندهای دیگر آن و  سایر قوانین از جمله ماده 3،4 و 5 مصوبه هیأت وزیران در خصوص الزامات ایمنی و آتش نشانی و یا ماده 37 از قانون نظام صنفی، ماده های قانونی متعددی وجود دارد و این در حالی است که با وجود تعدد قوانین، همچنان در حوزه مدیریت بحران دچار مشکل میباشم. یکی از مشکل عمده ای که علاوه بر تعدد قوانین وجود دارد، مسئله تفسیر پذیری و عدم شفافیت برخی ماده های قانونی میباشد که همین مورد منجر به افزایش سطح ابهام و عدم کارآمدی آن میگردد.