بررسی جغرافیای اعتراضات پس از مرگ مهسا_امینی/ بررسی آماری اعتراضات+اسامی شهرها/ از شکل‌گیری اعتراضات در قلب قم تا سکوت عجیب قزوینی‌ها!/ آیا ایران در قضیه مهسا امینی دست به اعتراض یکپارچه زد

به گزارش سایت دیده‌بان ایران؛ یکی از ویژگی‌های ناآرامی‌های اخیر، گستردگی دایره آن و بروز و ظهور معترضان خیابانی در استان‌های مختلف کشور بوده است. رخدادی که شاید در تاریخ معاصر ایران بی سابقه بوده و به لحاظ دربرگیری در فضای مجازی جزو نادرترین اتفاقات در سال‌های اخیر بوده است.

در این گزارش به صورت اجمالی به بررسی سابقه اعتراضات خیابانی در استان‌های مختلف کشور می‌پردازیم و آن را با حوادث سالهای اخیر مقایسه کرده‌ایم. 

1- خراسان رضوی و کوی طلاب

خراسان رضوی یکی از استان‌هایی بود که در روزهای اخیر شاهد اعتراضات گسترده بود. مشهدی‌ها چند شب ناآرام داشتند و تصاویری مثل آتش گرفتن یک مامور نیروی انتظامی نیز از این شهر مخابره شده است. در بعضی پارک‌های این شهر هم زنان تجمعاتی برگزار کردند و دانشگاه این شهر هم صحنه اعتراض دانشجویان بود. با این حال، اعتراضات سال 1401، مهمترین اعتراضات تاریخ مشهد نیست. مشهدی‌های قدیمی شاید به یاد بیاورند که سی سال قبل، در جریان یک عملیات عمرانی و اعتراض حاشیه‌نشین‌ها، یک یا دو کودک کشته می‌شوند. مردم مشهد از این اتفاق عصبانی می‌شوند و درگیری شدیدی صورت می‌گیرد. بسیاری از ساختمان‌های دولتی به آتش کشیده می‌شود و تا چند ساعت بعد، آشفتگی به اوج می‌‌رسد. حوادث مشهد در سال 1371 شاید تنها اعتراضاتی بود که چندی بعد، افرادی به‌عنوان عوامل اصلی اغتشاشات معرفی و اعدام شدند. سال 1380 نیز شهرهای نیشابور و سبزوار و چند شهر دیگر در اعتراض به تصمیمات درباره تقسیم استان، روزهای پرالتهابی را تجربه کرده بودند. 

2- مازندران: حالا نوبت اعتراض ماست

مردم استان مازندران می‌توانند ادعا کنند که در روزهای اخیر، شاهد بزرگترین اعتراض خیابانی این استان بودند. حضور شخصیت‌های سیاسی ملی همچون برادران لاریجانی و علی‌اکبر ناطق‌نوری در کنار چهره‌های موثری مثل علی کردان و اسفندیار رحیم‌مشایی، این استان را به پایگاه سنتی اصولگرایان تبدیل کرده بود. اما مازندرانی که در اعتراضات سال‌های 96 و 98 نیز نسبتا روزهای آرامی را سپری کرده بود، حالا تبدیل به یکی از خبرسازترین مناطق ایران شد. حتی شهرهای کم‌جمعیتی مثل محمودآباد و متل قو نیز در این مدت شب‌های آرامی را تجربه نکردند. سی‌ویکم شهریور، معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار گفت:«معترضان تنها در یک شب به ۴۱ مکان دولتی و حاکمیتی در مازندران خسارت وارد کردند یا به آتش کشیدند». همچنین با حمله به عوامل انتظامی و بسیج، موجب مجروح شدن ۷۶ نفر از آنان شدند. هنوز آمار دقیقی از آسیب‌دیدگان حوادث این استان اعلام نشده است. 

3- گیلان: دستگیری بیش از 700 نفر

شهر رشت تجربه اعتراض مردم را در سال‌های 1396 و 1398 داشت، اما ناآرامی‌های اخیر، بزرگترین اعتراضات استان گیلان به شمار می‌رود. دوم مهرماه فرمانده انتظامی گیلان گفت: «در اغتشاشات و ناآرامی‌های هفته گذشته ۷۳۹ نفر از اخلال‌گران نظم و امنیت عمومی در سطح استان دستگیر و بازداشت شدند». اما با وجود این بازداشت‌ها، هم اعتراضات ادامه یافت و هم افراد جدیدی توسط دستگاه‌های امنیتی بازداشت شدند. البته شاید انتظار اعتراض از سمت برخی اهالی گیلان وجود داشت. بعد از اینکه در سال‌های اولیه پیروزی انقلاب، قوانین جدیدی برای سواحل تصویب شده بود، اعتراض‌هایی در انزلی نسبت به این قوانین انجام شد. البته انزلی در آن سال‌ها شاهد یک درگیری گسترده بین صیادان و مقامات شهر هم بود که با نقش‌آفرینی گروه‌هایی مثل چریک‌های فدایی خلق همراه بود که از سال‌ها قبل، ریشه‌‌هایی جدی در آن منطقه داشتند. در آن زمان، تعداد زیادی از ساختمان‌های دولتی به دست مخالفان افتاد و افراد زیادی کشته شدند. 

4- کردستان: سرزمین مهسا

اصالت کردستانی مهسا، این پیش‌بینی را ایجاد کرده بود که اعتراض در این استان بیشتر از سایر نقاط کشور باشد؛ به‌خصوص اینکه استان کردستان در سال‌های اولیه پیروزی انقلاب، صحنه جنگ تن‌به‌تن گروه‌های تجزیه‌‌طلب و نیروهای امنیتی بود. بعضی فعالان کرد نیز تلاش کردند خشم مردم از مرگ مهسا امینی را به مطالبات این گروه‌های تجزیه‌طلب مرتبط کنند. البته تصاویری که از تجمعات مناطق کردنشین منتشرشده نشان می‌دهد شعارهای معترضان ارتباطی با مطالبات این گروه‌ها ندارد، از جمله شعارهای زنان مریوانی که می‌گفتند «از سنندج تا تهران، جانم فدای ایران». اعتراضات سنندج هرچند در بعضی شب‌ها به خشونت کشیده شده است، اما قابل مقایسه با حوادث سال‌های اولیه پیروزی انقلاب در این منطقه نیست. اعتراضاتی که در سال‌های جنگ هم به تناوب ادامه داشت و تلفات سنگینی به طرفین زد. در سال‌های بعد با وجود اینکه خبری از فعالیت‌های جدی گروه‌های تجزیه‌طلب نبود؛ اما با هر اتفاقی، سر و کله بیانیه‌های آنان پیدا می‌شود که سعی دارند روی موج اعتراضات سوار شوند و برای خود اعتبار کسب کنند. البته اعتراضات اخیر کردستان نیز اعتراضاتی بزرگ بود تا جایی که فقط روز یکشنبه مقامات انتظامی اعلام کردند که بیش از صد نفر از بازداشت‌شدگان آزاد شدند. اما همچنان این اعتراضات فاصله معناداری با تحولات این استان در دهه شصت دارد و بدنه مردم هم از همراهی و همسویی با احزاب و جریان‌های تجزیه‌طلب خودداری کردند. 

5- کرمانشاه و ماجرای مبهم جوانرود

استان کرمانشاه هم در روزهای اخیر، شاهد اعتراضاتی بود؛ اما قابل‌مقایسه با سال 1398 نبود. هنوز ابعاد حوادث آن سال در شهر جوانرود، برای بسیاری از ناظران روشن نشده است. چند ماه قبل از افزایش قیمت بنزین، نهادهای امنیتی درباره حضور نیروهای نزدیک به داعش در جوانرود هشدار داده بودند. رسانه‌های مخالف نظام بعد از حوادث دی‌ماه شایعه کردند که از یکی از ساختمان‌های وابسته به نهادهای حاکمیتی، به سمت مردم گلوله شلیک شده است و در مقابل بعضی رسانه‌ها از دستگیری برخی عوامل مرتبط با داعش در این شهر خبر می‌دادند. رسانه‌های خارج از کشور، ادعاهایی را درباره تعداد کشته‌های جوانرود در سال 1398 مطرح می‌کنند که البته نسبتی با جمعیت حدود 50 هزار نفری این شهر ندارد. اما به‌هرحال می‌توان گفت در نبود سخنگویی صریح مقامات رسمی درباره اتفاقات آن سال، آمار بالایی از کشته‌شدگان جوانرود در بازار شایعه منتشر شد. 

6- خوزستان: آرامش بعد از طوفان

خوزستان یکی از ملتهب‌ترین استان‌های ایران در سال‌های اخیر بوده است. در جریان حوادث آبان 1398 در شهرهای مختلف این استان، هم آسیب‌های جدی و‌ بی‌سابقه‌‌ای به ساختمان‌های دولتی وارد شد و هم افراد زیادی از معترضان دستگیر و افرادی نیز در این میان کشته شدند. بعد از حوادث تلخ خوزستان در سال 98، مردم این استان یکی دو بار دیگر هم دست به اعتراض زدند که به دلایل مختلف تبدیل به تنش نشد. یکی تابستان 1400 بود که مردم این منطقه به خاطر مشکلات ناشی از خشکسالی رفتارهای اعتراضی از خود بروز دادند و دیگری بهار امسال و بعد از ریزش ساختمان متروپل بود که منتهی به بعضی حرکات اعتراضی در خوزستان شد. شاید خالی شدن هیجان مردم یا شاید دلایل دیگر موجب شد تا اعتراضات خوزستان در حوادث بعد از وفات مهسا امینی، کمرنگ‌تر از استان‌های دیگر باشد. 

7- سیستان‌وبلوچستان: درگیری مسلحانه

جغرافیای خاص منطقه سیستان‌وبلوچستان و باور بالای مردم این شهر به اسلام و آموزه‌های آن، موجب شده تا سابقه حرکت‌های اعتراضی در میان این مردم بسیار کم باشد و اعتراض‌ها بسیار محدود برگزار شود. اما شایعه تجاوز در یکی از شهرهای تابعه استان و حضور برخی چهره‌های مشکوک در نماز جمعه این شهر، باعث شد جمعه این هفته، زاهدان روز خونینی را تجربه کند و خسارات زیادی به ساختمان‌های دولتی در سیستان‌وبلوچستان وارد شود. اعتراضات این استان زمینه تعطیلی مدارس و دانشگاه‌های استان را فراهم کرد و بعضی مقامات ارشد نظامی هم در این استان، به شهادت رسیدند. گفته می‌شود تعداد کشته‌های سیستان‌وبلوچستان به ده‌ها نفر رسیده است. 

8- قم: اعتراض در قطب مذهبی

یکی از تعجب‌آورترین تصاویر اعتراضات سال 1401، اعتراض مردم قم بود. قم در همه این سال‌ها، به‌عنوان پایتخت ابدی و ازلی مذهب و مرجعیت شیعی در ایران شناخته می‌شد؛ اما گویا تعداد جوانان دهه هشتادی این شهر که الگوی زندگی متفاوتی را دنبال می‌کنند و منتقد حوادث پیش‌آمده درباره درگذشت مهسا امینی هستند، قابل‌توجه است. البته چند ماه قبل هم اعتراض مشابهی در گلپایگان اصفهان صورت گرفته بود و نشانه‌هایی از این شکاف به نمایش درآمده بود. بزرگترین حرکت اعتراضی مردم قم مربوط به تشییع پیکر آیت‌الله منتظری در سال 1388 است که با حضور تعداد قابل‌توجهی از مردم تهران و نجف‌آباد، تبدیل به جمعیت بالایی شده بود. بااین‌حال، اعتراضات جوانان قم در سال جاری، تصویر جدیدی از این شهر نمایش داد که می‌تواند مورد توجه جامعه‌شناسان و فعالان سیاسی قرار بگیرد. خبرگزاری فارس از شهادت یک نیروی امنیتی در جریان حوادث قم خبر داده است. برای بسیاری از تحلیلگران سیاسی، اعتراضات شهر قم باور پذیر نبود. اما جوانان قمی هم در اعتراض به مرگ مهسا امینی به خیابان آمدند و اتفاقا در آنجا هم شعارهای ساختارشکنانه ای سر داده شد و حتی بنا به گزارش ها، یکی از نیروهای امنیتی در قم جان باخته است. خبرگزاری فارس تعداد معترضین قمی را سیصد نفر خوانده و نوشته معترضین ضمن شکستن شیشه های چند خودروی شخصی و یک خودروی سواری ناجا، تخریب یک ایستگاه اتوبوس، چندین تابلوی راهنمایی رانندگی و دوربین‌های مدیریت شهری و از جا در آوردن نرده‌های بلوار و آتش زدن چند سطل زباله،‌ به نیروهای پلیس نیز سنگ‌پراکنی کردند. پلیس با استفاده از گاز اشک‌آور اقدام به متفرق کردن آنها کرد. در این درگیری ها حداقل ۲۰ نفر توسط نهادهای امنیتی بازداشت شدند.

9- آذربایجان شرقی: تبریز در مه

جوانان و دانشجویان تبریز نیز در اعتراض به مرگ مهسا امینی، تجمعاتی در مرکز استان آذربایجان شرقی برگزار کردند. درحالی‌که لااقل در دو دهه گذشته، این هماهنگی وجود نداشت. آخرین باری که معترضان تبریزی همسو با معترضان تهرانی تجمعی برگزار کرده بودند، مرتبط با اعتراضات دانشجویان در حوادث کوی دانشگاه تهران در سال 1378 بود که میزان آسیب‌های ناشی از این تجمعات و تلفات آن مشخص نیست. بااین‌حال، مهمترین تظاهرات تبریز در سال‌های بعد از انقلاب، مربوط به انتشار کاریکاتوری در روزنامه ایران در سال 1385 بود که زمینه اعتراض گسترده اهالی تبریز و چند شهر ترک‌نشین دیگر را فراهم کرد. سال 1394 نیز بعد از پخش یک برنامه در تلویزیون ایران، اعتراضات مشابهی در تبریز برگزار شد که به شدت اعتراضات سال 1385 نبود. 

10- اصفهان: نوبت سکوت

استان اصفهان که هم در سال 1396 و هم در سال 1398، روزهای تلخی را تجربه کرده بود، امسال روزهای آرام‌تری را تجربه کرد و به جز اوایل هفته جاری که اعتراضات دانشجویان به بیرون دانشگاه کشیده شد، در سایر روزها، اعتراضات پراکنده در بعضی نقاط شهر اصفهان مخابره شد. مردم اصفهان سال 1398 اعتراضات گسترده‌‌ای برگزار کردند که با آتش گرفتن ده‌ها بانک، بازداشت تعدادی از معترضان و کشته شدن برخی افراد پایان یافت. در بعضی شهرهای استان از جمله فلاورجان، خمینی‌شهر، شاهین‌شهر و... نیز اعتراضات به خشونت کشیده شد. اما در یکی دو سال اخیر، از حجم خشونت در اعتراضات استان اصفهان کاسته شده است. بعد از حوادث 1396 اصفهان، بعضی افراد که با سلاح گرم به نیروهای امنیتی حمله کرده بودند، محاکمه و اعدام شدند. خبرگزاری‌های رسمی نوشتند مصطفی صالحی در اغتشاشات دی سال 1396 پاسدار شهید شاه‌سنایی را به ضرب گلوله به شهادت رسانده است. 

11- فارس: همیشه فعال

استان فارس از جمله استان‌هایی بود که در سه اعتراض بزرگ پنج سال اخیر، همواره شاهد حضور گسترده معترضان بوده است. برخی آمارها حاکی از آن است که شیراز در کنار رشت و تهران، از جمله مراکز استانی است که جمعیت قابل‌توجهی از جوانان آن به دنبال سبک زندگی متفاوت هستند. اعتراضات شیراز امسال هم مثل اعتراضات سال‌های 1396 و 1398 به خشونت کشیده شد و برخی نیروهای امنیتی نیز به شهادت رسیدند، اما حجم خشونت در اعتراضات سال 1398 در شیراز، بسیار بالا بود و تا مدت‌ها فضای این شهر را ملتهب نگه داشته بود. شهرک صدرا در شیراز یکی از مکان‌هایی بود که حجم بالای درگیری بین طرفین، زمینه شایعات فراوانی شد. امام‌جمعه صدرا آن زمان به خبرگزاری ایرنا گفته بود که در جریان اعتراضات دفترش سوخت و عملا تجهیزات داخل ساختمان کاملا نابود شد. 

12- آذربایجان غربی: التهاب در اشنویه

استان آذربایجان غربی، به خاطر ترکیب پیچیده کردها و ترک‌ها، همیشه یکی از استان‌های خاص ایران در موضوعات امنیتی بوده است. این استان این بار هم شاهد روزهای پرالتهابی بود؛ از سردشت تا اشنویه. حتی شایعه شد که شهر اشنویه به دست معترضان افتاده است. خبرگزاری میزان (وابسته به قوه‌قضائیه) درباره اعتراضات این شهر نوشت: «در روز‌های اخیر اغتشاش‌گران به سه پایگاه بسیج در شهر اشنویه حمله کرده‌اند که در پی این اقدامات ضدامنیتی چندین نفر دستگیر شده‌اند و کنترل شهر به صورت کامل با نیرو‌های انتظامی بوده و شرایط کاملا عادی است. همچنین ادعای دیگری با عنوان هجوم اغتشاش‌گران به زندان مرکزی شهر اشنویه و آزاد کردن زندانیان در فضای مجازی منتشرشد که پیگیری‌ها نشان می‌دهد این خبر عاری از صحت است و در حال حاضر شهرستان اشنویه و زندان مرکزی این شهرستان در امنیت کامل به سر می‌برد». تا دهم مهر، پرالتهاب‌ترین گزارش‌ها از این شهر مخابره ‌شد. 

13- کرمان: استان کم‌حاشیه

هرچند اعتراض به افزایش قیمت بنزین در سال 1398 موجب بروز برخی تجمعات در کرمان شد و بنا به گفته مقامات استان، افرادی هم در این تجمعات بازداشت شدند، اما استان کرمان یکی از استان‌هایی بوده که همه این سال‌ها را در آرامش طی کرده اما در هفته‌های گذشته، شاهد اعتراضات گسترده جوانان کرمانی بوده و بعضی شهرهای دیگر استان نیز شاهد تجمعات مشابهی بوده است. دانشجویان دانشگاه کرمان و علوم پزشکی هم تجمعاتی اعتراضی برگزار کردند. بعضی رسانه‌های خارجی ادعا کردند در جریان اعتراضات کرمان، فردی به خاطر برخورد گلوله با چشمش کشته شده که مقامات اورژانس کرمان با تکذیب این خبر گفتند در عکس مذکور ضمن اینکه موردی از خون‌ریزی مشاهده‌‌ نمی‌شود، احتمال اصابت ضربه سطحی وجود دارد. ضمن اینکه انتساب عکس و افراد به شهر کرمان نیز تایید نشده و از آنجا که به مراکز درمانی مراجعه نداشته‌اند، نمی‌توان درباره آن اظهارنظری یا آن را تایید کرد. 

14- البرز؛ شهر پرالتهاب

کرجی‌ها یکی از ملتهب‌ترین شهرهای ایران در جریان اعتراضات سال‌های 1396 و 1398 بودند. این بار نیز جغرافیای این شهر پرتراکم باعث شد اعتراضات در بعضی ساعات به خشونت کشیده شود. مشهورترین کشته‌شده اعتراضات سال 1401 تا امروز، حدیث نجفی بود که در اعتراضات کرج حضور داشته است. خبرگزاری فارس با تایید مرگ حدیث نجفی نوشته است در آشوب‌های اخیر دختر خانمی به نام «حدیث نجفی» جان باخته است. مادر این دخترخانم از اظهارات و سخنان دردمندانه خود در این خصوص فیلمی ضبط کرده و برای شبکه بی.بی.سی فارسی فرستاده است. در اظهارات این مادر نکاتی وجود دارد که به‌وضوح نشان می‌دهد این دخترخانم به دست اغتشاش‌گران به قتل رسیده است.

15- گلستان: شب های ناآرام

استان گلستان هم بعد از وفات مهسا شاهد اعتراضات گسترده ای در روزهای اول بود به شکلی که می توان این استان را هم در زمره شهرهایی قرار داد که شاهد بزرگترین حرکت اعتراضی در سالهای بعد از انقلاب بوده است. البته بعد از گذشت چند روز، اوضاع گرگان آرام شد و دیگر خبری از درگیری از این شهر مخابره نشد. رئیس دادگستری گلستان گفته از مجموع دستگیرشدگان در دو شب ناآرامی گرگان و یک شب ناآرامی گنبدکاووس ، کسانی به اموال عمومی خسارت زدند ، به ماموران انتظامی آسیب وارد کردند و یا سازماندهی کننده ناآرامی ها بودند، همچنان بازداشتند و بقیه افراد با قید وثیقه و کفالت تا روز  تشکیل جلسه دادگاه، فعلا آزاد هستند.

16- هرمزگان: شورش در جزیره

استان هرمزگان در اعتراضات اخیر، شاهد اعتراض بی سابقه ای در مرکز استان بندرعباس و همچنین جزایر کیش و قشم بود. رسانه های نزدیک به نهادهای نظامی نوشته اند که در این درگیری ها حداقل یک نفر از نیروهای امنیتی در قشم جان خود را از دست داده است. رئیس دادگستری هرمزگان هم از صدور کیفرخواست برای ۶۵ نفر از اغتشاشگران خبر داده است که به نسبت عدد بالایی به شمار می رود. معاون سیاسی و امنیتی استانداری در روزهای اولیه اعتراضات گفته بود 88 نفر در جریان اعتراضات هرمزگان بازداشت شده اند. چند روز قبل هم مقامات قضایی استان گفتند برای بیش از شصت نفر از بازداشت شده ها، کیفرخواست صادر شده است.

17- لرستان: ماجرای تلخ دورود

استان لرستان نیز در هفته های گذشته شاهد بعضی تجمعات پراکنده بود. رییس کل دادگستری لرستان گفته: در جریان اغتشاشات اخیر ۱۲۰ نفر در استان دستگیر شدند و مطابق قانون با آن‌ها رفتار و برخورد می‌شود. با این حال بر اساس بعضی گزارش های تایید نشده، در اعتراضات سال 96 تعدادی از معترضین در درود کشته شدند و می توان اعتراضات 96 را بزرگترین اعتراض مردم لرستان در این استان لقب داد. در اعتراضات اخیر همچنین تجمعاتی در روز تشییع نیکاشاکرمی در استان لرستان به وقوع پیوست. 

18- همدان تشنه

شهر همدان از حدود یک ماه قبل از وفات مهسا جو ملتهبی داشت. قطعی آب این شهر، باعث افزایش نارضایتی عمومی شده بود و بعضی روزها نیز جمعی از مردم همدان در اعتراض به این وضعیت به خیابان آمدند. با بازگشایی دانشگاه و ماجرای مهسا امینی، این اعتراضات به دانشگاه های استان هم کشیده شد و اعتراضاتی هم در شهر و هم در دانشگاه های همدان به وقوع پیوست. همچنین در بعضی شهرهای این استان هم افرادی که در اعتراضات شرکت داشتند بازداشت شدند. مقامات استان همدان گفته اند فقط در شهر ملایر، حدود 70 نفر بازداشت شده اند. مجموع بازداشتی های کل استان همدان نیز تا روز 14 مهر،  700 نفر اعلام شده است.

19- مرکزی: اعتراض دانشگاهی ها

اراک به عنوان یکی از دانشگاهی ترین شهرهای کشور، ماه پر التهابی را تجربه کرده است. دانشگاه های اراک هم شاهد برگزاری ده ها تجمع در روزهای گذشته بود. اراک البته عموما شهری منتقد سیاست های تهران شناخته می شود و پیش از این هم در سال 96 و 98، شاهد بروز اعتراضاتی در سطح شهر بود. با وجود گستردگی اعتراضات در اراک، همچنان اعتراضات 98 را می توان بزرگترین اعتراضات تاریخ این استان بعد از پیروزی انقلاب نامید. جایی که آسیب های جدی به بانک ها و بعضی ساختمان های دیگر وارد آمد. اعتراض ها در اراک فقط در دو هفته ابتدایی پس از مرگ مهسا امینی با استقبال روبرو شد. 

20- قزوین: شب های آرام

یکی از استان‌هایی که خبرهای زیادی از اعتراضات آن  منتشر نشد، قزوین بود. البته کانال های خبری دانشگاهی، تصاویری از اعتراضات دانشجویان دانشگاه های قزوین منتشر کردند اما از اعتراضات در سطح شهر قزوین، خیلی زود متوقف شد. خبرگزاری ایلنا در گزارشی درباره اعتراضات قزوین نوشت  بیشتر تجمع کنندگان زنان و مردان جوان بودند. برخی سطل‌های زباله مسیر چهاراه محمد رسول الله (ص) به سمت بلوار مدرس  هم  آتش گرفت. همچنین  دو خودروی مینی بوس و سمند در چهار راه عدل  به آتش کشیده شد. خبرگزاری فارس هم نوشته تعدادی از حاضرین خودروی مینی بوس متعلق به نیروی انتظامی را که در چهار راه عدل مستقر بود را به آتش کشیدند.

21- اردبیل: اعتراض بعد از اعتراض

شهر اردبیل نیز از روز اول اعتراضات شاهد حضور مردم بود. اما در آخرین هفته مهر، با انتشار اخباری از کشته شدن یک دانش آموز اردبیلی، بار دیگر فضای اردبیل ملتهب شد و  روزهای شنبه و یک شنبه، تعداد زیادی از اهالی اردبیل به خیابان آمدند. رسانه های امنیتی در ابتدا خبر دادند که هیچ دانش آموزی در ادبیل کشته نشده است. چند ساعت بعد اعلام کردند اسرا پناهی به خاطر بیماری جان سپرده است و در روزهای اخیر می گویند او با مصرف قرص برنج خودکشی کرده  است. همین سه روایت متناقض نیز تاثیر زیادی در افزایش تنش و بی اعتمادی مردم داشته است به شکلی که بعد از آرام شدن بسیاری از استان های کشور، مردم اردبیل همچنان به اعتراضات خود ادامه می دهند.

22- بوشهر: اعتصاب پتروشیمی

هرچند بوشهر هم چند روز ملتهب را در جریان اعتراضات تجربه کرد اما مهمترین اتفاق بوشهر، خبر شایعه کارگران پتروشیمی بود که خیلی زود در بسیاری از رسانه های داخلی و خارجی بازنشر شد. روزنامه ایران درباره اعتراضات پارس جنوبی نوشت آنچه روز گذشته روی داد، اعتراضات موقت و کوتاه بخشی از کارگران قراردادی یک فاز درحال ساخت پتروشیمی بوشهر بوده و ربطی به سایت‌های پتروشیمی و پالایشگاهی مجموعه عظیم پارس جنوبی ندارد. یک منبع آگاه با تأکید بر اینکه روز گذشته همه فازهای پارس جنوبی پالایشگاه‌ها درحال کار و فعالیت بوده و کوچک‌ترین وقفه‌ای در کار آنها ایجاد نشده است، گفت: حتی یک نفر هم از این مجموعه‌ها به اعتصابات نپیوست و پتروشیمی‌ها به طور کامل در حال فعالیت بودند، فقط در برخی از واحدهای پتروشیمی که هنوز درحال ساخت هستند و به بهره‌برداری نرسیدند، نیروهای کارگری روزمزد دست به اعتصاب زدند.

23- یزد: اعتراض در شهر خاتمی

شهر یزد نیز در روزهای گذشته چند بار شاهد برگزاری تجمعاتی بوده است. این استان زادگاه چهره هایی مثل خاتمی و عارف بوده و در سالهای گذشته، مردم این شهر نگاه مثبتی به اصلاح طلبان داشته اند. اعتراضات در یزد نیز در تمامی روزهای گذشته به شکل متناوب ادامه داشته است. مقامات استانداری یزد از بازداشت عوامل خودفروخته و کشف کوکتل مولوتف در این شهر خبر می دهند. مقامات استانداری یزد نیز گفته اند اکثر دستگیرشدگان در جریان اعتراضات این استان را نوجوانان و جوانان حدود ۲۰ سال تشکیل می دادند که بخش قابل توجهی دانش آموز هستند که تنها تحت تاثیر فضای هیجانی ایجاد شده از سوی برخی شبکه های اجتماعی در اعتراضات و اغتشاش ها شرکت کرده بودند و تقریبا ۹۵ درصد آنان نیز چند ساعت پس از دستگیری آزاد شدند.

24- زنجان: اعتراض بعد از ربع قرن

 بنابر گزارش دیده بان ایران؛ شهر زنجان نیز شاهد اعتراضات پراکنده ای بود. رسانه های امنیتی ادعا کردند در این شهر لیدرهای اغتشاشات بازداشت شده اند. پیش از این در دهه هفتاد زنجان شاهد اعتراضات گسترده ای در اعتراض به تصمیمات دولت هاشمی برای تقسیمات کشوری و جدا شدن قزوین از این استان انجام داده بود و نمی توان اعتراضات این دوره را بزرگترین اعتراضات تاریخ زنجان نامید. با این حال اعتراضات این دوره نیز قابل توجه بوده است.

25- چهارمحال و بختیاری: از آب تا حجاب

شهرکرد هم مثل همدان در روزهای آخر شهریور با مشکل آب مواجه بود و اعتراضاتی در سطح این استان به وقوع پیوسته بود. شاید همان اعتراضات بود که زمینه ای شد تا بعد از وفات مهسا، این شهر روزهای آرامی را سپری کند و تجمعات بزرگی در شهرکرد شکل نگیرد. 

26- خراسان شمالی: آتش در بجنورد

بجنورد هم در روزهای گذشته، چند روز پر التهاب را تجربه کرد. در یکی از شبهای اعتراضات بجنورد، یک کانکس پلیس هم به آتش کشیده شد که چند روز بعد مقامات استان اعلام کردند عامل آتش‌سوزی پاسگاه پلیس توسط سربازان گمنام سازمان اطلاعات سپاه خراسان شمالی دستگیر شده.

27- خراسان جنوبی: بیرجند هم ملتهب شد

بنابر گزارش دیده بان ایران؛ شهر بیرجند مهرماه آرامی را سپری کرد. در شب اول اعتراضات ایرنا از ملتهب شدن فضای شهر بیرجند خبر داده بود و فلیم هایی از این شهر در کانال های خبری تلگرام دست به دست می شد. اما اعتراضات مردم این شهر هم خیلی زود فروکش کرد.

28- کهگیلویه و بویراحمد: آرامترین استان

یاسوج، دیگر استانی بود که خبری از تجمع مردم آن مخابره شد. به نظر می رسد اعتراضات بعد از مرگ مهسا امینی، کمترین تاثیر را در مردم این شهر فلات مرکزی ایران داشته است.

29- سمنان: دانشگاه اعتراض می کند!

سمنان هم یکی از استان هایی بود که دانشگاه های آن روزهای ملتهبی را تجربه کردند. جانشین فرمانده انتظامی استان سمنان از دستگیری ۱۵۵ صحنه‌گردان اصلی اغتشاشات اخیر در این استان خبر داده و گفته 26 نفر از دستگیرشدگان در اغتشاشات اخیر را خانم‌ها تشکیل دادند 129 نفر دیگر از دستگیرشدگان در اغتشاشات اخیر در استان سمنان آقایانی بودند که اقدام به صحنه‌گردانی این آشوبگری‌ها زده بودند. به جز سمنان، شاهرود و دامغان هم شاهد تجمعاتی در روزهای مختلف یک ماه گذشته بود.

30- ایلام

کم جمعیت ترین استان ایران هم روزهای ناآرامی را سپری کرد. ایلام استانی کرد نشین است و بنا به گفته استاندار ایلام، در این استان حدود ۱۸۰ نفر دستگیر و تحت پیگرد قانونی هستند. اگر در سایر استان های کشور هم به همین نسبت افراد بازداشت شده باشند، حدود 24 هزار نفر باید در جریان این اعتراضات بازداشت شده باشند! گفته می شود در بعضی شبها، اعتراضات مردم ایلام با  برخوردهای خشن همراه بوده است. 

31- تهران

استان تهران به لحاظ اهمیت سیاسی همواره در نوع اعتراضات خود به عنوان نماد شناخته می‌شود. البته گاهی نیز تهرانی‌ها نسبت به اعتراضات جمعی در بخش‌هایی از کشور بی تفاوت ظاهر می‌شوند. برای مثال در موضوع فاجعه «متروپل» و اعتراضات آبادنی‌ها، مردم تهران واکنش خاصی به این موضوع نشان ندادند. اما پس از مرگ دردناک شادروان مهسا امینی، تهران نیز روزهای ملتهبی را به خود دید. اما نوع مواجهه تهرانی‌ها با موضوعات اخیر نسبت به حوادث آبان 98 تفاوت‌هایی را نیز داشت. برای مثال در آبان 98 مناطق حاشیه‌ای تهران وضعیت عجیبی را به خود دید و حتی وقایع شهر قدس و جنوب غرب تهران همچنان جزو مسائل حل نشده در سال‌های اخیر است. البته در روزهای اخیر بخش‌هایی از مناطق جنوبی تهران واکنش‌هایی را نسبت به مرگ مهسا امینی و حوادث پیش از آن نشان داد، اما همچنان نمی‌توان اعتراضات پایتخت نشینان را یکپارچه و بر اساس یک انگیزه و هدف مشخص در نظر گرفت.

گزارش: میثم سعادت_سایت دیده‌بان ایران