تاجیک: جنبش کنونی مردم ایران با یک نوع شادمانی و شور زندگی همراه است/ کنشگر امروز دیگر انفعال گذشته را ندارد/ جامعه تصور میکند که جریان قدرت به دنبال رام کردن او است/جامعه ایران حالت تسلیم و فرمانبری محض خارج شده+فیلم
یک استاد علوم سیاسی میگوید: سوژه سیاسی کنونی در جامعه امروز ایران از دوران ترس عبور کرده و وارد دوران قهر شده است. این قهر نیز به اشکال گوناگون، معطوف به یک اراده نیستی شده است.
به گزارش سایت دیدهبان ایران؛ محمدرضا تاجیک تئوریسین اصلاحطلب در بخشی از گفتوگوی خود با دیدهبان ایران در خصوص علل شکلگیری جریانات اعتراضی در ایران امروز، آن هم در فواصل زمانی کوتاه گفت: ایران امروز در مواجهه با یک نوع «قهر» فعال قرار گرفته است. در شرایط کنونی به نظر نوعی قهر فعال به صورت انباشته و فشرده شده، با یک نوع جشن و جنبش «سوژه شدگی» توأم شده است.
بیشتر بخوانید؛تاجیک: با شورش بدن های ناآرام روبرو هستیم
وی تأکید کرد: شاهد هستیم که عدهای در کف خیابانها با یک کنش، جشن سوژگی خود را برگزار میکنند، اما از رهگذر قهری که فعال شده و دیگر شکل منفعل گذشته را ندارد. کنش جمعی کنونی الزما مبتنی بر یک نوع عقلانیت به معنای مرسوم آن نیست. به قول «اسپینوزا» این کنش به نوعی برآمده از عواطف و تأثیرات است؛ تأثیری مانند خشم و نفرت از شوربختی خود و یا حس ترحم نسبت به شوربختی دیگران.
رئیس پیشین مرکز بررسیهای استراتژیک ریاستجمهوری در دولت اصلاحات با ارائه تعبیری در خصوص عبور جامعه ایرانی از فضای «ترس»، به دیده بان ایران گفت: سوژه سیاسی کنونی در جامعه امروز ایران از دوران ترس عبور کرده و وارد دوران قهر شده است. این قهر نیز به اشکال گوناگون، معطوف به یک اراده نیستی شده است. به این معنا که؛ این سوژه از رهگذر اِعمال اراده نیستی، هستی خود را ثابت میکند.
وی گفت: انگار که جامعه تصور میکند؛ بهشت دیگران برای او تبدیل به جهنم شده است. و یا به قول استاد «شفیعی کدکنی»: "آنچه میخواهد نمیبیند و آنچه میبیند؛ نمیخواهد!" جامعه تصور میکند که جامعه و قدرت او را یک بدن «رام» و «اهلی» میخواهد. کنشگر جامعه امروز در حال برهم زدن این فضا است. او از بدن خود متن و سخن میسازد و از آن حالت تسلیم و فرمانبری محض خارج میشود. «فوکو» تعبیری به عنوان دانشهای تحت «انقیاد» را مطرح میکند و امروز و در جامعه ایران؛ شورش بدنهای تحت انقیاد را شاهد هستیم.
محمد رضا تاجیک استاد اندیشه سیاسی دانشگاه شهید بهشتی تهران ؛ جنبش کنونی با یک نوع شادمانی و شور زندگی همراه است. کنشگر امروز در حال زنده کردن و معنابخشی به زندگی خود است، و در همین فرایند نیز او در حال معنا کردن خود است.به تعبیر «لکان» نوعی لذت و کیف نیز در پشت کنشهای جمعی کنونی نهفته است. انسانهایی که خیابانها را صحنه تئاتر بازیگری و مواجهه خود میکنند و به اشکال گوناگون؛ غیرممکنها را نیز ممکن میکنند. در شرایطی که ممکن خود را میسازند، خود را نیز میآفرینند.