نجاست بهانه خوبی برای حیوان‌آزاری نیست
به گواهی آیات و سخنان پیشوایان معصوم(ع) حیوانات نیز از ادراک و شعور بهره‌مند و دارای احساسات و عواطفند، از همین رو حرمت دارند. آدمیان هم در بهره‌برداری از آنها به رعایت احترام ذاتی و حق حیات آنها مکلف شده و از سوی پروردگار حقوقی برعهده دارند و فقه اسلامی یک نوع از حقوق واجب بر انسان را حقوق حیوانات دانسته است.
به گزارش دیده بان ایران؛ مجموعه جهان هستی هوشمندانه با خالق خویش ارتباط دارند، هرچند ادراک آن از طریق متعارف مقدور انسان عادی نیست. به گواهی آیات و سخنان پیشوایان معصوم(ع) حیوانات نیز از ادراک و شعور بهره‌مند و دارای احساسات و عواطفند، از همین رو حرمت دارند. آدمیان هم در بهره‌برداری از آنها به رعایت احترام ذاتی و حق حیات آنها مکلف شده و از سوی پروردگار حقوقی برعهده دارند و فقه اسلامی یک نوع از حقوق واجب بر انسان را حقوق حیوانات دانسته است.
امروز عده‌ای به‌عنوان دفاع از حقوق حیوانات سعی می‌کنند، حیوانات را در خانه نگه دارند که این امر به نوعی خود، نقض حقوق حیوانات است.
حقوق حیوانات در اسلام
در آیات مختلفی از قرآن کریم بر رعایت حقوق حیوانات تأکید شده است: در آیه ۳۸ سوره مبارکه انعام می‌خوانیم: «وَ ما مِنْ دَابَّة فِى الاْرْضِ وَ لا طائِر یَطِیرُ بِجَناحَیْهِ إِلاّ أُمَمٌ أَمْثالُکُمْ ما فَرَّطْنا فِى الْکِتابِ مِنْ شَیْء ثُمَّ إِلى رَبِّهِمْ یُحْشَرُونَ؛ هیچ جنبنده‌اى در زمین نیست و هیچ پرنده‌اى که با دو بال خود پرواز مى‌کند، مگر این که امت‌هایى مانند شما هستند. ما هیچ چیز را در این کتاب، فرو گذار نکردیم؛ سپس همگى به سوى پروردگارشان محشور مى‌شوند.»
در آیه ۶۰ سوره مبارکه عنکبوت نیز به فراهم کردن نیازهاى ضرورى و احتیاج‌هاى حیاتى حیوان‌ها اشاره شده است: «وَ کَأَیِّنْ مِنْ دَابَّة لا تَحْمِلُ رِزْقَهَا اللّهُ یَرْزُقُها وَ إِیّاکُمْ وَ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ؛ چه بسا جنبنده‌اى که قدرت حمل روزى خود را ندارد، خداوند، او و شما را روزى مى‌دهد؛ و او شنوا و داناست.»
پیامبر(ص) نیز می‌فرمایند: «براى چهارپایان بر صاحبان آنها حقوقی است؛ هنگامى که به منزل رسید و پیاده شد اول آذوقه آنها را آماده کند و هر زمان که از کنار آب بگذرد، آب را بر او عرضه کند و هرگز به صورتش تازیانه نزند، چراکه او تسبیح و حمد خدا مى‌گوید و هرگز هنگام توقف بر پشت آن ننشیند مگر در هنگام جنگ و بیش از طاقتش چیزى بر آن بار نکند و بیش از توانایی‌اش آن را راه نبرد.»
امام سجاد زین‌العابدین(ع) ۴۰ بار از مدینه به مکه براى زیارت خانه خدا از شترى استفاده کرد و در تمام این مدت حتى یک تازیانه به آن شتر نزد.
نهی اسلام از آزار و اذیت حیوانات
در کتاب رسول رحمت(ص)، هرگونه آزار و اذیت کردن حیوانات مانند بریدن گوش و دُم و...؛ کارى زشت و شیطانى شمرده شده است. خداوند در آیه ۱۱۹ سوره نساء می‌فرماید: «وَ لَأُضِلَّنَّهُمْ وَ لَأُمَنِّیَنَّهُمْ وَ لَ آمُرَنَّهُمْ فَلَیُبَتِّکُنَّ آذانَ الْأَنْعامِ وَ لَ آمُرَنَّهُمْ فَلَیُغَیِّرُنَّ خَلْقَ اللّهِ وَ مَنْ یَتَّخِذِ الشَّیْطانَ وَلِیًّا مِنْ دُونِ اللّهِ فَقَدْ خَسِرَ خُسْراناً مُبِیناً؛ آنان را گمراه مى‌کنم، و به آرزوها سرگرم مى‌سازم، و به آنان دستور مى‌دهم که اعمال خرافى انجام دهند و گوش چارپایان را بشکافند و آفرینش پاک خدایى را تغییر دهند و فطرت توحید را به شرک بیالایند، و هرکس، شیطان را به جاى خدا ولى خود برگزیند، زیان آشکارى کرده است.»
یکی از حیواناتی که در کشورهای مختلف از جمله کشور ما اخیرا اقبال برای نگهداری آنها در منزل وجود دارد سگ است. افراد به‌عنوان اینکه سگ حیوان وفاداری است، سعی می‌کنند این حیوان را در داخل خانه و یا در اماکن مختلف به همراه داشته باشند.
در بسیاری از موارد دیده می‌شود که حقوق این حیوان توسط این افراد نادیده گرفته می‌شود. نگهداری این حیوان در شرایطی به دور از همنوعان خودش، ضربه زدن و وادار کردن حیوان به کارهایی که صاحب آن می‌خواهد، نگه داشتن سگ در شرایط گرما و سرمای شدید در ماشین، کشیدن حیوان با قلاده آن در خیابان از جمله موارد نقض حقوق و آزار این حیوان است که در جوامع مختلف دیده می‌شود.
در حدیث معروفى است که در منابع شیعه و اهل سنت آمده است: «خداوند زنى را به سبب گربه‌اى وارد دوزخ کرد، چراکه آن را بسته بود نه رهایش مى‌کرد که خودش غذا پیدا کند و نه غذایى به او مى داد.»
آیا نجاست سگ در اسلام به معنای نادیده گرفتن حق این حیوان است؟
همان‌طور که نجاست بول، مدفوع و خون، ربطی به انسانیت انسان ندارد و دلیل ارزش‌گذاری و اهمیت آن نیست نجس بودن سگ نیز به معنای بی‌ارزش بودن و یا نادیده گرفتن حق آن تلقی نمی‌شود. عده‌ای نیز که دم از حقوق حیوانات می‌زنند و حکم نجاست را بر خلاف حقوق سگ می‌دانند، از نگاه آنان سگ یک حیوان با وفاست و همین را دلیلی برای طهارتش می‌دانند.
اگر مفید بودن و وفادار بودن سگ برای حکم به طهارتش کافی باشد، پس خون که حیات انسان با کمبود آن در خطر می‌افتد، نباید نجس باشد؟ آیا کسی در فواید و نیاز انسان به خون و همچنین در نجس بودن آن شک دارد؟ آیا به بهانه اینکه انسان اشرف مخلوقات است، می‌توان نجاست خون او را انکار کرد؟
در قرآن کریم در سه مورد از سگ سخن گفته شده است؛ سوره کهف، آیه ۱۸، سوره اعراف، آیه ۱۷۶ و سوره مائده، آیه ۴. در این سه موضوع در قرآن کریم سخن از سگ به میان آمده، اما در آن نه اشاره به طهارت سگ شده نه نجاست آن. با توجه به اینکه قرآن دلالتی بر نجاست و طهارت سگ ندارد، آیا می‌توان نتیجه گرفت که پس سگ نجس نیست؟ پاسخ به این شبهه این است که آیا همه احکام باید در قرآن ذکر شده باشند؟ آیا می‌توان حکمی را فقط به خاطر عدم ذکر آن در قرآن انکار کرد؟ به‌طور مثال در قرآن کریم دستور به خواندن نماز شده، اما نحوه خواندن و تعداد رکعات و سایر جزئیات در سنت رسول خدا جلوه پیدا کرده است.
منبع: ایکنا
