آیت الله اعرافی: در جامعة المصطفی میگفتم اگر پولی را میخواهید به طلبه قرض بدهید، مبلغ را جایی قرار بدهید تا طلاب آزاد باشند هرچه می خواهند بردارند

به گزارش دیده بان ایران؛ آیت الله اعرافی در دیدار حجت الاسلام والمسلمین عالم زاده نوری معاون تهذیب و تربیت حوزه های علمیه به بازخوانی نکاتی که قبلا گفته شده یا در پیوست آمده و همراه با نوعی تأکید نسبت به بعضی نکات جدید مباحثی مطرح کرد که در ادامه می آید:

یک: واسپاری امور صفی به صف و تمرکز بر امور ستاد

نکته اول این است که واسپاری امور صفی به صف و تمرکز ستاد بر امور ستادی، اصل کاملا درستی است؛ منتها این به عنوان یک اصل کلی وقتی به تطبیقات می‌رسد، دشواری پیدا می کند. ما هم در این دوره چهار، پنج ساله تأکید بر واسپاری هرچه بیشتر به استانها داشته‌ایم و به استان هم می گوییم به مدارس واسپاری کنند. ستاد ممحض بشود در طرح‌های کلانِ راهبردی که جای دیگری مسئول آن نیست، این تأکید بوده و شاید حدود سی، چهل مورد به خصوص در حوزه مسائل آموزشی انجام شده است. بنابراین، این سیاست کاملا درست است و قبول دارم.

فقط این را تأکید می کنم که یک امور اجرایی یا صفی وجود دارد که مشترک هست و در یک نقطه ای بایستی تمرکز داشته باشد؛ در این محورها اجرا هم با ستاد است و شکل متمرکز می خواهد؛ یک حالت بینابینی دارد. پس اصل این سیاست کاملا درست است اما در یک جاهایی احتمالا ناچارید که در امور کلان و مشترک ورود اجرایی داشته باشید، حداقل در خطوط کلی اجرایی آنها. البته این نیاز به تأمل دارد که مسئله دقیق باشد.

شما برای انجام بعضی از برنامه ریزی های کلان و سیاست‌گذاری‌های جامع یا طرح هایتان نیاز به جایی دارید که مطالعاتی انجام بدهند یا آسیب‌شناسی بکنند؛ برای این نیاز هم بایستی تدبیری داشته باشید. ممکن است بخشی به مرکز مشاوره سپرده شود یا در مجتمع مشاوره اگر پایه ریزی بکنید، پژوهش قوی داشته باشید. در هر حال ضرورت دارد که تدبیری بکنید که چند نقطه اتکایی داشته باشید که پشتوانه مطالعاتی و فکری شما باشند؛ این را هم تدبیری برایش بیندیشید.

کار مطالعاتی‌مان در مباحث کلان و آسیب شناسی ضعیف است. مطالعات در حوزه شناخت مسائل و شیوه های حل آن‌ها یا مطالعات راهبردی معطوف به حوزه تربیت، تقریبا نداریم، مطالعات کلان در شرایط حوزه در مسائل اخلاقی، تربیتی و راه هایی که باید پیدا کرد، مکتب‌سازی ای که باید انجام داد و خیلی از مسائل دیگر، تقریبا جایی انجام نمی شود. این مطالعات هم بنیادی و هم کاربردی و هم راهبردی باشد ، فکری بکنید و طرحی برایش تهیه و تدوین بشود. البته معاونت، یک مرکز پژوهشی نیست، ولی نیاز دارد. چه کسی میخواهد این را تأمین بکند؟! مرکز مطالعات راهبردی حوزه برای این کار کافی نیست.

اینکه حوزه علمیه، «وضع تربیتی اش» چگونه است؟ «سنت های تربیتی حوزه» چیست؟ ما در دنیای جدید چگونه باید طلاب را تربیت کنیم؟

البته در معاونت های دیگر مرکز مدیریت هم همین مشکل را داریم، اما اینجا در معاونت تهذیب و تربیت اهمیت و ضرورت بیشتری وجود دارد. مطالعاتی که جنبه های کلانِ راهبردی، برنامه ریزی و سیاستگذاری را پشتیبانی می کند.

تقویت رویکردهای مقسمی

مطلب سوم که بارها گفته شده و اقداماتی هم در این خصوص انجام شده است، آن است که شما پس از توجه به اقدامات کلان و کلی، رویکرد مقسمی خودتان را تقویت بکنید.به عبارت دیگر انفاذ رویکردهای تربیتی و نگاههای اخلاقی، معنوی و شخصیتی در بقیه سیستم. این یک توصیه کلی است؛ من تقاضایم این است که امسال پیوست درست کنید؛ در بیست محور می شود پیوست تهذیب و تربیت بدهید.

از «استاد»، «متن» و «برنامه ریزی درسی» تا «امور معیشتی». آزمایشی شروع کنید و پیوست های تهذیبی را تهیه و تدوین کنید. فکر می کنم بتوانید تا بیست الی سی پیوست را تهیه و تنظیم نمایید که «وضعُ النقاط علی الحروف» باشند. وظیفه بنده هم هست که همراه باشم برای این که آن رویکرد مقسمی را تقویت بکنیم و انفاذ بکنیم این نگاهها را در همه سیستم. شبیه پیوست فرهنگی که حضرت آقا میفرمایند، پیوست تربیتی در هر بخشی تهیه و تدوین بشود و احیانا حالا یک سری تدابیر ویژه ای اندیشیده شود.

بنده در جامعة المصطفی (صلی الله علیه و آله) میگفتم اگر پولی را میخواهید به طلبه قرض بدهید، مبلغی را در جایی قرار بدهید که حرز نداشته باشد و طلاب هم آزاد هستند هرچه که میخواهند بردارند و بعد برگرداند. حتی اگر مقداری گم شود؛ اشکالی ندارد ولی می ارزد به این که آن حس آزادی و انتخاب و بازگرداندن امانت بدون هیچ عامل بیرونی در طلبه تقویت بشود؛ این کار یک شخصیتی به او می دهد که فوق همه این حرف ها است و فضا را معنوی و اخلاقی می کند.

باید پیوست هایی با این مشخصات تهیه و تنظیم بشود و به معاونت آموزش یا بخش‌های دیگر گفته شود که اگر می‌خواهید به سمت تربیت راقیتر حرکت کنید، این کارها را بایستی انجام بدهید؛ حتی الامکان هم، کمی بیشتر باشند که بتوان بررسی دقیقتری در ادامه داشت.