واکنش خبرگزاری نزدیک به سپاه پاسداران به اکانت سازی جعلی تیم مومن نسب/ حکم خدعه در جنگ‌نرم چیست؟!
واکنش‌ها به سخنان یکی از فعالان فضای مجازی که گفته بود با نرم‌افزاری اکانت‌های شبیه به اکانت‌های ضدانقلاب می‌ساختند و با آنها عملیات روانی می‌کردند ادامه دارد. در چنین شرایطی سوالی که پیش می‌آید این است که آیا می‌توان در جنگ نرم هم از خدعه استفاده کرد؟
به گزارش سایت دیده بان ایران؛ در واکنش به اعتراف روح الله مومن نسب، از فعالان فضای مجازی و از حامیان طرح صیانت به اکانت سازی های جعلی، خبرگزاری فارس نوشت:
روایت روز: « …ما اومدیم یه نرم‌افزاری ساختیم که به نام افراد مشهور ضدانقلاب اکانت فیک می‌ساخت که شبیه اکانت‌های اصلی خودشون بود و با همین اکانت‌های فیک عملیات‌های روانی می‌کردیم. یه حرکت آتش به اختیاری بود که انجام می‌شد». اینها جملاتی بود که یک فعال مجازی گفت و در روزهای گذشته در فضای مجازی بازتاب زیادی به همراه داشت.
آیا چنین اقداماتی ولو به نام عملیات روانی و جنگ نرم جایز است؟
کمیل خجسته مدیر مجموعه تبیان در واکنش به این سخنان نوشت: در جنگ نرم، خدعه نداریم. تبیین داریم. تبلیغ داریم. بیان دقیق داریم. رفتار مبتنی بر اصول و شرع داریم.
او همچنین این بخش از بیانات رهبر انقلاب را نیز یادآوری کرد: ” «یا ایّها الّذین امنوا اتّقوا اللَّه و قولوا قولا سدیدا». قول سدید، یعنی استوار و درست؛ اینجوری حرف بزنیم. من میخواهم عرض بکنم به جوانان عزیزمان، جوانهای انقلابی و مؤمن و عاشق امام، که حرف میزنند، مینویسند، اقدام میکنند؛ کاملاً رعایت کنید. اینجور نباشد که مخالفت با یک کسی، ما را وادار کند که نسبت به آن کس از جاده‌ی حق تعدی کنیم، تجاوز کنیم، ظلم کنیم؛ نه، ظلم نباید کرد. به هیچ کس نباید ظلم کرد. [بیانات در نماز جمعه ۱۴ خرداد تهران]”
محمدرضا علی‌پور یکی دیگر از فعالان فرهنگی نیز در واکنش به این فعال فضای مجازی بخش‌هایی از سخنان شهید بهشتی را بازنشر داد. شهید بهشتی در بخشی از سخنرانی خود می‌گوید: “مراقب ریزه کاری‌های اخلاقی باشید و باشید اسلام به ما یاد داده درباره دشمن خودمان هم دروغ نگیم نسبت به دشمنان هم تهمت و افترا نزنیم نسبت به دشمن خودمان هم فحش ندهیم ما می‌توانیم قاطع، کوبنده حرف بزنیم اما فحش ندهیم این تعبیر اسلام است. این بهتر می‌تواند شما مردم عزیز را در این آوردگاه دنیا پیروز کند. درست است که مخالفان هم فحش و دشنام می‌دهند و هم دروغ می‌گویند و هم تهمت و افترا میزنند، اینا همه درست اما ما هویت نورانی پرفروغ متعالی اسلامی‌مان را حتی با پیروزی معامله نمی‌کنیم.”
نکاتی در باب خدعه در جنگ
واژه خدعه به معنای فریب، هیچ وقت در اسلام جایز نبوده مگر در جنگ، آنهم با اصول فقهی و رعایت شرایط ویژه خود. چرا که خدعه مرز باریکی با برخی دیگر از واژگان دارد که آنها حتی در جنگ هم جایز نیستند. واژگانی مانند نیرنگ، مکر و حیله و پیمان‌شکنی و …که جواز هیچ کدام حتی برای جنگ هم صادر نشده است.
این جمله حضرت امیر(ع) را در خطبه ۱۰۰ نهج البلاغه ملاحظه کنید: «والله ما معاویه بادهی منی و لکنه یغدر و یفجر ولولا کراهیه الغدر لکنت من ادهی الناس و لکن کل غدوه فجره و کل فجره کفره ولکل غادر لواء یعرف به یوم القیامه»
«به خدا سوگند معاویه از من زیرکتر نیست. او پیمان شکنی و گنهکاری (مکر و حیله) می کند . اگر پیمان شکنی ناپسند و نامطلوب نبود من زیرکترین مردم می بودم! ولی پیمان شکنان گنهکارند و گناه کاران اهل فجور و نافرمانی. هر پیمان شکنی را روز قیامت پرچمی است که بدان شناخته می شود.» پس مکر و حیله و … هم که شاید کمی قرابت داشته باشند با خدعه حتی نسبت به دشمن هم درست شمرده نشده است.
اما یک سوال اساسی وجود دارد و آن اینکه آیا جواز خدعه در جنگ به معنای جواز آن در هر گونه جنگی است؟ یعنی می‌توان در جنگ سیاسی یا جنگ نرم و رسانه‌ای هم از آن بهره برد؟
این سخنان امام خمینی(ره) را درباره خدعه در سیاست ملاحظه کنید: « یک نفر از اشخاصی که میل ندارم اسمش را ببرم آمد اینجا گفت: آقا سیاست عبارت است از دروغ گفتن، خدعه و نیرنگ و خلاصه پدر سوختگی است و آن را شما برای ما بگذارید چون موقع مقتضی نبود و نخواستم با او بحثی بکنم گفتم از اول وارد این سیاست که شما می گویید نبوده ایم.(صحیفه نور، ج ۱، ص ۹۹) امروز چون مقتضی است می گویم اسلام این نیست، والله اسلام تمامش سیاست است، اسلام را بد معرفی کرده اند، سیاست مدن از اسلام سرچشمه می گیرد. سیاست خدعه نیست؛ سیاست یک حقیقتی است، سیاست یک چیزی است که مملکت را اداره می کند، خدعه و فریب و اینها نیست، اینها همه اش خطاست، اسلام سیاست است، طبیعتِ سیاست است، خدعه و فریب نیست». (صحیفه نور، ج۱، ص ۶۵)
رهبرانقلاب نیز بارها درباره جنگ نرم و جهاد تبیین چنان که در ابتدای این مطلب آمد از راهبرد «قول سدید» استفاده کرده‌اند و هیچ‌وقت باب خدعه را در جهاد تبیین باز نکرده‌اند.
یک استدلال برای ناکارآمدی خدعه در جنگ نرم
اسلام چنان که در بیان بزرگان دینی ما آمده جواز خدعه برای جنگ نرم را نداده است اما اگر چنین امری هم جایز بود به جای آنکه تسهیل‌گر امر جنگ نرم باشد کار را دشوارتر می‌کرد و جنگ برای جهادگران این عرصه سخت می‌شد. در جنگ نرم برخلاف آنچه در جنگ سخت اتفاق می‌افتد یک طرف ماجرا مردم هستند. مردم ناظر و قاضی گفتار و کردار طرفین درگیر هستند. اگر یک سوی این جنگ مدعی باشد که می‌تواند در چنین جنگی از فریب و خدعه استفاده کند، از ابتدا مردم به آن جبهه بدبین خواهند بود. مردم به آن طرف درگیر با دیده شک و تردید می‌نگرند و همین نگاه نقض غرض این جنگ است.
در جنگ نرم هدف نهایی ایجاد یقین است و اعتماد سازی به نفع جریان حق. در چنین شرایطی اگر مردم به شما شک داشته باشند که شاید فریبکارانه برخورد کنید، از همان لحظه اعتمادشان نسبت به شما سلب می‌شود و دیگر اعتمادسازی و محقق کردن هدف اصلی این جنگ برایتان دشوار خواهد شد.
شاید یکی از نقاط قوت جبهه حق در چنین جنگی همین است که طرف مقابل به هر روشی دست اندازی می‌کند و از هیچ ابزاری برای فریب و نیرنگ دریغ ندارد. با همه ادعاهایی که دشمنان ما در این عرصه دارند شاید مهمترین نقطه ضعفشان همین باشد که آنها اساس را بر دروغ می‌گذارند و اتفاقا آنها برای آنکه بتوانند آبرویی دست و پا کنند تا دروغ‌هایشان را ادامه دهند تلاش میکنند بخشی از واقعیت را هم بگویند و حتی نمایش می‌دهند که بی‌طرف هستند. در حالی که در بطن امر همه اینها روکشی است برای پنهان کردن و باورپذیر کردن دروغ‌هایشان.
