فلاحت پیشه: ایران باید نگران همسایه شدنش با طالبان باشد/ موضوع بعدی که می تواند باعث تنش بین ایران و طالبان شود «آب» است/ سیاست دیوارکشی ترکیه در مرز با ایران سیاست درستی بود
تحلیلگر مسائل منطقه در واکنش به حوادث روزگذشته که در مرز بین ایران و افغانستان رخ داد به دیده بان ایران گفت: چند دلیل وجود دارد که ایران باید نگران همسایه شدنش با طالبان باشد. دلیل اول این است که در کل دنیا هیچ جریان افراطی بدون چالش نیست مخصوصاً طالبان که برای جنگ آموزش دیدهاند نه مدیریت سیاسی! دوم اینکه ایران باید مراقب باشد که طالبان یا گروههای افراطی مربوط به آنها نقش کارگزاری دشمنان در مرزهای شرقی را بازی نکند.
به گزارش دیده بان ایران؛ عصر دیروز خبری توسط «آماجنیوز» رسانه نزدیک به طالبان منتشر شد مبنی بر اینکه نیروهای طالبان با نیروهای مرزی ایران درگیر شده اند. با انتشار این خبر موجی از واکنشها در شبکهها و رسانههای داخل و خارج از کشور شکل گرفت. از سوی دیگر یک خبرگزاری نزدیک به سپاه در اقدامی قابل تامل این درگیری را ناشی از یک «سوءتفاهم» دانست. اقدامی که برخی کاربران آن را ادامه «پروژه تطهیرسازی طالبان» توسط برخی نیروهای داخل کشور دانستند.
خبرنگار دیده بان ایران در همین رابطه با حشمتالله فلاحتپیشه، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس دهم گفت وگو کرده است که مشروح آن را در ادامه می خوانید:
*آقای فلاحتپیشه! درگیری میان طالبان و نیروهای مرزی تا چه اندازه نگران کننده است؟
اتفاقات روز گذشته هشداردهنده بود و به هر حال قبلاً هم این دست از اتفاقات پیش بینی شده بود. همسایگی با یک گروه افراطی که سابقه منفیای با ایران دارد، میتواند مرزهای کشور را دچار بحران کند. چند دلیل وجود دارد که ایران باید نگران همسایه شدنش با طالبان باشد. دلیل اول این است که در کل دنیا هیچ جریان افراطی بدون چالش نیست مخصوصاً طالبان که برای جنگ آموزش دیدهاند نه مدیریت سیاسی! دوم اینکه ایران باید مراقب باشد که طالبان یا گروههای افراطی مربوط به آنها نقش کارگزاری دشمنان در مرزهای شرقی را بازی نکند. در این بین دیدیم که همین درگیری عصر روزگذشته که بیشتر یک «سوءتفاهم» بود بازتاب جهانی پیدا کرد. از سویی دیگر مرز ایران با افغانستان از خطرناکترین مرزها در دنیا است، بیش از 60 درصد مواد مخدری که تهیه میشود، هدف گذاری آن خروج از طریق مرزهای ایران است این در حالی است که مافیاهای بزرگی برای مواد مخدر و قاچاق انسان به وجود آمد که این ها اجازه شکل گیری رابطه قانونی و مدنی با طالبان را نمی دهد. ترکیه حدود 3میلیارد دلار تحت عنوان کمک به مهاجران سوری دریافت کرد اما بخش اعظم آن را صرف دیوارکشی مرز میان ایران و خود کرد که البته سیاستاش سیاست درستی بود. عمر انسداد مرزها در ایران چیزی حدود 20 برابر عمر انسداد مرزها در ترکیه است اما شما مشاهده کنید که در این زمینه هم ترکیه موفق تر از ما عمل کرده است! هنوز با گذشت این همه سال مرزهای ما نتوانستهاند از یک سامان و امنیت کافی برخوردار باشند! هیچ مرزی در ایران به اندازه مرز افغانستان خطرناک نیست البته مرز پاکستان هم مقداری خطرناک است اما بالاخره پاکستان یک دولت مستقر دارد که به صورت نسبی میشود براساس مقررات خاص با او برخورد کرد اما در افغانستان این بی قانونی وجود دارد. اگر جمهوری اسلامی بخش کوچکی از سود تجارت با افغانستان را به ساماندهی مرزهای شرقی اختصاص میداد الان در وضعیت بهتری قرار داشتیم. ایران سالانه 3 الی 5 میلیارد دلار کالا به افغانستان صادر میکند در صورتی که واردات از افغانستان به زور به 100 میلیون دلار میرسد! با این وجود اگر مقداری از این سود را صرف امنیت مرزها میکردند وضعیت به اینجا نمی رسید! به اعتقاد بنده تا زمانی که طالبان بر افغانستان حکومت کند، مرزهای شرقی ما در خطر هستند چون این گروه برای کوچکترین مسئلهای دست به اسلحه میبرند. جمهوری اسلامی باید از امتیازاتی که دارد استفاده کند و یک سامانی به مرزهای شرقی کشور دهد. یکی از مواردی که در آینده موجب اختلاف میان ایران و طالبان میشود مسئله «آب» است چون ممکن است طالبان حقآبه ایران را از آن خود کند! به اعتقاد بنده اگر جمهوری اسلامی یک تنش زدایی با دنیا و منطقه را شکل ندهد قطعاً دشمنیهایی علیه ایران از طریق سرمایهگذاری های اقتصادی، امنیتی و غیره در افغانستان شکل می گیرد! از سویی دیگر بسیاری از دولتها خواهان احیای تنش و دشمنی میان ایران و طالبان هستند. جمهوری اسلامی باید در رابطه طالبان رابطه اقتصادی را تقویت کند تا دیگر مناسبات نتواند این قضیه را تهدید کند.
*آیا این درگیری را آنگونه که خبرگزاریهای دولتی نوشتند، واقعاً میتوان حاصل یک سوءتفاهم دانست؟
بله واقعاً این اتفاق یک سوءتفاهم بود. ایران در داخل مرزهای خودش خاکریزهایی برای جلوگیری از قاچاق درست کرده که به هر حال طالبان در این خصوص توجیه نبوده است و همین امر باعث درگیری میان نیروهای مرزی ایران و طالبان شده است. به هر حال ایران و طالبان یکسری مذاکراتی با هم داشتند و اینکه طرف ایرانی این توجیهات را برای طالبان تبیین نکرده است، نشانه ضعف بزرگ دستگاه مربوطه است.
*با توجه به شرایطی که پیش آمده آیا جمهوری اسلامی میتواند در آینده با طالبان به یک گفتمان مشترک دست پیدا کند؟
اقتصاد تنها زبانی است که امکان شکل گیری نوعی همسویی را دارد لذا بنده معتقد هستم در شرایط کنونی امکان شکل گیری یک کفتمان مشترک سیاسی و امنیتی با طالبان وجود ندارد.
منبع: دیده بان ایران- نازیلا معروفیان