فلاحت پیشه: رئیسی پیام تنش زدایی ایران را به «دوشنبه» ببرد
سیدابراهیم رئیسی فردا به دوشنبه میرود تا در اجلاس شانگهای شرکت کند و این اولین سفر خارجی او در قامت رئیس جمهور است. ضمن اینکه اجلاس شانگهای برای ایران اهمیت ویژه ای دارد. از طرف دیگر شرایط منطقه به نحوی است که دیدارهای حاشیه ای این اجلاس بسیار مهم خواهد بود.
به گزارش دیده بان ایران؛ ابراهیم رییسی رییس‌جمهوری کشورمان فردا عازم اولین سفر خارجی خود در قامت رییس‌جمهوری است و از قضا سفر مهمی هم در پیش دارد. او بنا به دعوت رسمی امامعلی رحمان رییس‌جمهوری تاجیکستان به دوشنبه میرود تا در اجلاس شانگهای که طی روزهای ۱۶ و ۱۷ سپتامبر (۲۵ و ۲۶ شهریور) در تاجیکستان برگزار می‌شود، شرکت کند؛ اجلاسی که همیشه برای ایران مهم بود و حالا قرار است معلوم شود بالاخره به عنوان عضو دائم به آن می‌پیوندیم یا خیر.
طبیعتا در جریان این سفر و اجلاس گفت‌وگوهای حاشیه‌ای دوجانبه‌ای هم انجام می‌شود که می‌توان گفت اهمیت آنها کمتر از متن نیست. مثلا دیدار با امامعلی رحمان که میزبان این اجلاس است و می‌تواند به مسائلی حول محور افغانستان اختصاص یابد. هر چه باشد این کشور در همسایگی ما و آنها دچار بحران است و مواضع‌مان نیز چندان همسو نبوده است.
گفته شده بود که رییسی در جریان این سفر رایزنی‌هایی نیز با ولادیمیر پوتین خواهد داشت اما بعد خبر رسید که پوتین به خاطر ابتلای برخی از افراد نزدیک خود به کرونا، قرنطینه شده و در اجلاس شانگهای نیز از طریق ویدئو شرکت خواهد کرد. اینکه دیدار او با رییسی از همین راه انجام می‌شود یا خیر نمی‌دانیم اما در صورت انجام، این رایزنی‌ها بسیار مهم و قابل توجه خواهد بود. به خصوص حالا که آمریکایی‌ها از افغانستان رفته‌اند. وضعیت در شرق ایران چنین است و در غرب نیز درباره حضور در سوریه مسائلی ایجاد شده که به نظر می‌رسد، روسیه به اندازه قبل حامی حضور و نقش‌آفرینی ایران نباشد.
پیام تنش‌زدایی
پوتین در این اجلاس باشد و با رییسی گفت‌وگو کند یا نکند، در اصل قضیه تاثیری ندارد. این اجلاس و دیدارهای جانبی‌اش به قدر کافی مهم و قابل توجه است. به خصوص برای رییسی که باید در اولین سفر، خودی نشان دهد و ثابت کند نماینده شایسته‌ای برای ایران است.
سیدابراهیم رئیسی فردا به دوشنبه میرود تا در اجلاس شانگهای شرکت کند و این اولین سفر خارجی او در قامت رئیس جمهور است. ضمن اینکه اجلاس شانگهای برای ایران اهمیت ویژه ای دارد. از طرف دیگر شرایط منطقه به نحوی است که دیدارهای حاشیه ای این اجلاس بسیار مهم خواهد بود. از همین رو شاهدیم که تحلیلگران و رسانه ها به این سفر توجه ویژه ای دارند و در باب اهمیت و بایدها و نبایدهای آن می گویند. مثلا حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، کارشناس مسائل سیاست خارجی و نماینده پیشین مجلس در گفت‌وگوی با «جهان‌صنعت» ضمن بیان این مطلب در تشریح وجوه اهمیت اولین سفر رییسی می‌گوید: «اولین سفر خارجی آقای رییسی در قالب یک اجلاس نئومنطقه‌گرایانه شکل می‌گیرد چون عصر امروز دیگر عصر نئومنطقه‌گرایی است. مشخصا از ۱۹۹۰ میلادی نئومنطقه‌گرایی به تدریج جای منطقه‌گرایی را گرفت. از جمله ویژگی‌های نئومنطقه‌گرایی نیز این است که حوزه‌های موضوعی آن گسترده است و محدود به یک منطقه جغرافیایی نیست. مهم‌تر اینکه کشورها از عضویت در سازوکارهایی مثل شانگهای بر تقویت توان چانه‌زنی خود در دنیای امروز استفاده می‌کنند؛ دنیایی که به شدت تحت تاثیر اقدامات جهانی یا جهانی‌سازی قدرت‌هایی مثل آمریکا و کشورهای اروپایی قرار دارد.»
وی می‌افزاید: «ایران به طور معمول کشوری است که تحت تاثیر سیاست‌های خود گرایش بیشتری به منطقه‌گرایی و نئومنطقه‌گرایی دارد. به طور طبیعی‌تر می‌توان گفت که حضور در چنین سازوکارهایی در سطح منطقه برای دولت آقای رییسی می‌تواند یک فرصت باشد.»
این نماینده پیشین مجلس با اشاره به اینکه «فراتر از موضوع شانگهای، آنچه اهمیت دارد نشست‌هایی است که در حاشیه آن شکل می‌گیرد»، می‌گوید: «در آنجا آقای رییسی می‌تواند با سران کشورها از جمله پوتین (اگر دیدار انجام شود) و دیگران ملاقات کند و سیاست خارجی کشور را شکل دهد. منتها واقعیتی وجود دارد و آن این است که ایران علاوه بر شانگهای که همواره به دنبال ورود دائم به آن بوده، تلاش می‌کند تا در سازوکارهای دیگری مثل گروه بریکس متشکل از برزیل، روسیه، هند، آفریقای جنوبی و چین عضویت داشته باشد اما می‌بینیم که طرف‌های دیگر با نوعی احتیاط درخواست ایران را مورد بررسی قرار می‌دهند. دلیل آن این است که در دنیای امروز کشورها در سطح ملی و در سطح سازوکارهای نئومنطقه‌گرایانه بر پرهیز از تنش تلاش دارند و سعی می‌کنند وارد تنش‌هایی که کشورهای حاضر یا ناظر ایجاد می‌کنند، نشوند. معمولا هم به صورت مکتوب یا شفاهی به ایران منتقل شده که ایران دارای تنش‌هایی است که حوزه آن جهانی است، مثل تنش در موضوع هسته‌ای، تنش در قالب FATF و…. همین هم حضور ایران در چنین اتحادیه‌هایی را به یک حضور فیزیکی محدود می‌کند.»
فلاحت‌پیشه می‌گوید: «وقتی محاسبه کنیم در دل این کشورها، ایران یکی از پایین‌ترین مناسبات درون سازوکارهای نئومنطقه‌گرا را با دیگر کشورها دارد» «بنابراین آقای رییسی باید بداند که در دنیای امروز اصل بر حضور فیزیکی نیست. اصل بر این است که حضور فیزیکی مسوولان ما در سازوکارهای مختلف منطقه‌ای و جهانی اثر خود را در درآمد ناخالص ملی و داخلی کشور داشته باشد و موجب گشایش‌های اقتصادی و سیاسی در عرصه بین‌المللی شود. امیدوارم آقای رییسی در چنین نشست‌هایی پیام تنش‌زدایانه ایران را منتقل کند تا حداقل دیپلماسی عمومی منفی که علیه دولت جدید شکل گرفته، تضعیف شود و نشان دهد ایران به دنبال تنش در دنیا نیست بلکه هدفش تنش‌زدایی است.»
