علی بیگدلی: به نظر می رسد ایران فعلاً نمیخواهد «طالبان» را به رسمیت بشناسد/ نباید طالبان را تطهیر کرد/ چین و روسیه نگران ارتباط طالبان با چچنی ها و ایغورها هستند

محمد نعیم، سخنگوی طالبان که شامگاه گذشته با شبکه الجزیره صحبت می کرد، گفت‌:‌ ''الحمدلله جنگ در کشور به پایان رسیده است. ''

اما تصاویر و فیلم های آخرالازمانی از افغانستان حاکی از این است که به نظر می رسد این تازه آغازی باشد بر جنگی که برخی از تحلیلگران عقیده دارند شاید تا سالها ادامه داشته باشد.

علی بیگدلی، استاد بازنشسته دانشگاه و تحلیل‌گر روابط بین‌الملل در رابطه با آخرین تحولات افغانستان و رویکرد ایران نسبت به این موضوع به خبرنگار دیده بان ایران گفت: 

سکوت ایران نسبت به تصرف کابل توسط نیروهای طالب و به طور کلی روی کارآمدن این جنگجویان به نظر عقلانی می رسد چرا که وضعیت افغانستان خیلی پیچیده و مبهم است نمی توان ظرف چند روز طالبان را به رسمیت شناخت. ضمن اینکه فضای داخلی کشور ما هم  به دوبخش تقسیم شده است، برخی متمایل به طالبان هستند و برخی دیگر مخالف این گروه اما به اعتقاد من نباید به طالبان امید داشته باشیم و چنین گروهی به هیچ وجه نمی‌تواند با ایران ارتباط سازمانی و راهبردی برقرار کند و نباید طالبان را تطهیر کنیم.

وی درباره واکنش کشورهای چین و روسیه نسبت به حضور طالبان در کابل اظهار کرد: کرملین و پکن به این دلیل نسبت به سقوط کابل به دست طالبان واکنش نشان دادند چون نگران این هستند که مبادا طالبان با چچن ها و مسلمانان ایغور ارتباط بگیرند که البته طالبان ارتباط دارند. 

این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به واکنش محمدجواد ظریف به تشکیل شورای هماهنگی به ریاست «حامد کرزای» بیان کرد: آقای ظریف که دیگر کاره ای نیست. طالبان هم تاکنون نسبت به تشکیل این شورای سه نفره حرفی نزده است و اصلاً معلوم هم نیست که این شورا را بپذیرد. ضمن اینکه به نظر می رسد که آقای کرزای هم امید زیادی به سرانجام رسیدن این شورا ندارد.

بیگدلی همچنین با اشاره به اظهارات اخیر «مولوی عبدالحمید» درباره ریشه دار بودن طالبان در میان مردم هم خاطرنشان کرد: قطعاً همین طور است. طالبان نفوذ بسیار زیادی در ارتش افغانستان کرده بود. این نفوذ در کنار فساد بسیار زیادی که در حکومت مرکزی وجود داشت باعث شد تا سرعت سقوط ولایت های این کشور توسط جنگجویان طالبان به شکل عجیبی چشم گیر باشد. آقای غنی علی رغم کمک کشورهای غربی نتوانست ارتش منسجمی را تشکیل دهد چرا که ارتش این کشور ترکیبی بود از قومیت های مختلف که روابط خوبی هم با رئیس جمهور نداشتند و به همین دلیل هم مقابل طالبان هیچ مقاومتی از خودشان نشان ندادند.

این استاد پیشین دانشگاه شهید بهشتی تصریح کرد: عدم محبوبیت دولت در بین مردم باعث شد تا مسیر برای حکمرانی طالبان هموار تر باشد ضمن اینکه این جنگجویان از یک موقعیت محلی مناسب برخوردار است در کنار اینکه مخالفانی هم طبعاً در کشور دارد.

طالبان به هر ترتیب نمی تواند مسیری که در سال های 1995 تا 2001 را طی کرده، پیش بگیرد. اساساً طالبان دو کار می تواند انجام دهد یا به همان خشونت و جنایاتی که بیست سال قبل مرتکب شده برگردد و یا اینکه تغییر روش دهد و با کشورهای دنیا ارتباط برقرار کند. که به نظر می رسد طالبان راه دوم را پیش گرفته و میل به برقراری ارتباط با کشورهای جهان دارند و از اقدامات تروریستی دست خواهد برداشت.

بیگدلی در پایان خاطرنشان کرد: طالبان اگر می خواهد حکومت کند باید تکلیفش را با نیروهای القاعده و داعش مشخص کند. طالبان یک جنبش درونگرا است برخلاف القاعده که یک جنبش جهانی است. بنابراین طالبان سعی می کند که افغانستان را به یک آرامش نسبی بکشاند تا بتواند سرمایه گذاری خارجی جلب کند تا بتواند کشور را از این وضعیت فلاکت بار نجات دهد.

ضمن اینکه توصیه من به مقامات سیاسی و نظامی کشور این است که طالبان به هیچ وجه نمی‌تواند یک همسایه بی‌خطر و مطلوب برای ایران باشد. در مجموع باید گفت با شکل‌گیری حکومت طالبان در افغانستان، منطقه به شدت دچار بی‌ثباتی و آشفتگی خواهد شد.