مذاکره کننده ارشد طالبان در ایران کیست؟ استانکزی از ارتباط با کا. گ. ب روسیه تا طالب تندرو

به گزارش سایت دیده بان ایران؛ سخنگوی دفتر طالبان در قطر از سفر مقامات بلند پایه طالبان با دعوت ایران خبر داد.  سخنگوی طالبان همچنین اعلام کرد که این هیات به رهبری شیر محمد عباس استانکزی به تهران سفر کرده است. استانکزی پیشتر رهبر هیات طالبان در مذاکره با دولت روسیه را بر عهده داشت. 

بنابر گزارش منابع افغان؛ استانکزی به داشتن روابط خوب با تهران و مسکو معروف است. او در جوانی چپ بوده و بنابه گفته محمدشفیق‭ ‬همدم مشاور ناتو در افغانستان استانکزی در جوانی زمانی که در هندوستان تحصیل می کرد با کا. گ. ب ارتباط داشته است. 

به گزارش دیده بان ایران؛ محمدشفیق‭ ‬همدم؛ ‬مشاور‭ ‬ارشد دیپلماسی‭ ‬قوای ‬ناتو‭ ‬در‭ ‬افغانستان در سال های۲۰۰۸ تا ۲۰۱۴ بوده است.همدم‭ ‬اکنون در آمریکا به عنوان پژوهشگر فعالیت می کند. 

محمد شیفیق همدم در یادداشتی در وبسایت محلی پندار نو به بررسی شخصیت مذاکره کننده طالبان پرداخته است متن یادداشت را در ذیل می خوانید: 

در دنیای استخبارات، تعاملات سیاسی، روابط دیپلماتیک و حتی در معاملات تجارتی شناسایی طرف مقابل امر لازمی پنداشته می‌شود. در هر نوع مذاکره شناختن درست مذاکره‌کننده یکی از عناصر اصلی مذاکرات است. شیرمحمد عباس استانکزی یکی از همین افراد است که می خواهیم درباره او در این یادداشت بپردازیم. 

در طول مدت کارم با قوای نظامی ناتو و مشاوریت ریاست جمهوری و پژوهش‌هایم در رابطه به امنیت ملی، شناخت حرفه‌ای چنین اشخاص نزدم با بسیار جزییات بوده و بیوگرافی مفصل‌شان که مشتمل بر جزییات تحصیلی،‌ روابط اجتماعی، باورهای سیاسی و مذهبی، شجره‌ی خانوده‌گی، وضعیت صحی و روانی و دیگر معلومات علنی و سری که اغلباً ده‌ها صفحه را دربر می‌گیرد نزد من موجود می‌باشد. بدون شک که ادارات حکومتی نیز در مورد چنین اشخاص معلومات کافی دارند، اما لازم دانستم تا شهروندان کشور هم در مورد چنین اشخاص معلومات داشته باشند. به همین خاطر این‌جا به معرفی فشرده آقای استانکزی می‌پردازم.

استانکزی را می‌توان در چند کلمه به حیث یک شخصیت چند بعدی متناقض و مرموز معرفی کرد، اما در یک جمله می‌توان گفت که او یک افسر نظامی کارکشته، چریک جهادی، دیپلمات و طالب تندرَو است. او یکی از افسران اسبق اردوی افغانستان است که با احزاب چپی و متحدان اتحاد جماهیر شوروی سابق روابط تنگاتنگ داشت. او در سال ۱۳۴۱ هجری خورشیدی در قریه عباس‌شاه ولسوالی برکی برک ولایت لوگر به دنیا آمده است. تعلیمات ابتدایی‌اش را در افغانستان به اتمام رسانید و در آکادمی نظامی دهرادون هندوستان با حمایت شوروی سابق تعلیمات نظامی استخباراتی دریافت کرد تا بتواند علیه پاکستان و گروه‌های مجاهدین تحت حمایت پاکستان مبارزه کند. اما بعد از این که در می‌یابد که ( کا. گ. ب) اصلاً وفادار به ایده آل های جریان چپی افغانستان نیست و برخلاف تمام آموزش‌ها، آقای استانکزی بعد از برگشت از هندوستان در مقابل هم‌سنگران چپی‌اش که توسط اتحاد جماهیر شوری و هندوستان حمایت می‌شد به مبارزات مسلحانه پرداخت.

 استانکزی در مقابل رژیم کمونیستی با حزب حرکت انقلاب اسلامی تحت قیادت مولوی محمدنبی و حزب اتحاد اسلامی مصروف مبارزات مسلحانه شد. او به حیث یک  فرماندهان مجاهدین در این دو حزب در زادگاهش ولایت لوگر و دیگر ولایت‌های کشور تا فروپاشی نظام دکتر نجیب‌الله و پیروزی مجاهدین مصروف مبارزات مسلحانه بود. بعد از ظهور طالبان، تضعیف رژیم مجاهدین و در دشوارترین روزها  استانکزی صفوف مجاهدین را ترک کرده و به صفوف طالبان پیوست. او از بلنداژهای خطوط مقدم نبرد تا میزهای دیپلماتیک در مقابل گروه های مجاهدین برای سال‌ها رزمید. بعد از سقوط رژیم مجاهدین او توانست که تا منصب معین وزارت خارجه و معین وزارت صحت طالبان ایفای وظیفه کند.

 استانکزی در ایام جوانی از طریق نهضت‌های چپی در افغانستان با سازمان استخباراتی روسیه (کا. گ. ب) و در جریان تحصیل استخبارات در هندوستان با هندوستانی‌ها ایجاد روابط عمیقی کرد. او در جریان سال‌های جهاد علیه نظامیان شوروی با حامیان مجاهدین چون پاکستانی‌ها، کشورهای غربی و عرب‌ها تماس‌های نزدیک داشت و چون به لسان انگلیسی بلدیت داشت در بعضی موارد به حیث مترجم قوماندانان مطرح مجاهدین در جلسات محرم حضور می‌یافت. به خاطر این ارتباطات گسترده و تسلط بر لسان انگلیسی بود که استانکزی توسط طالبان و استخبارات پاکستان جهت لابی‌گری برای به رسمیت شناختن طالبان توسط کشور های غربی در وزارت خارجه افغانستان به حیث یک دیپلومات ارشد و معین با صلاحیت این وزارت گماشته شد. اما آقای استانکزی باوجود تلاش‌های زیاد برای به رسمیت شناختن طالبان توسط غرب در مأموریتش ناکام ماند و تا سقوط رژیم طالبان هیچ کشور غربی آن رژیم را به رسمیت نشناخت.

با وجود این که آقای استانکزی سمت مهمی را در رژیم طالبان به عهده داشت، اما گفته می‌شود که بعضی از شاخه‌های مهم طالبان به او اعتماد کامل نداشت و در زمان مأموریتش از حمایت و اعتماد کافی رهبر طالبان ملای محمد عمر برخوردار نبود. او بعد از نشر خبر مرگ ملا محمد عمر از انتصاب ملا اخترمحمد منصور من‌حیث رهبر طالبان حمایت کرد و بعد از مرگ ملا منصور در اوج تنش‌ها برای تعیین رهبری طالبان و برای جلب حمایت بیش‌تر بی‌درنگ از انتصاب ملا هیبت‌الله حمایت کرد.

 استانکزی به حیث یکی از مقامات ارشد طالبان در جنوری ۲۰۰۱ شامل لیست سیاه شورای امنیت سازمان ملل متحد گردید. بعد از تلاش‌های پی‌گیر او توانست که حکومت افغانستان و متحدان غربی‌اش را به خاطر حذف نامش از لیست سیاه شورای امنیت سازمان ملل متحد قانع سازد و بالاخره در ماه جولای سال ۲۰۱۰ نام او از این لیست حذف گردید. در ۲۰۱۳ دفتر سیاسی طالبان در قطر افتتاح گردید و آقای استانکزی به حیث معاون سیدمحمد طیب آغا در دفتر سیاسی طالبان در قطر تعیین گردید. بعد از یک مدت تلاش‌های پی‌هم و ایجاد روابط جدید با طرف‌های درگیر استانکزی توانست که آقای سیدمحمد طیب آغا را کنار زده و مسوولیت مکمل دفتر قطر را به عهده گیرد و اینک آقای استانکزی به نماینده‌گی از طالبان با حکومت افغانستان، ایالات متحده امریکا و بازیگران منطقه سرگرم مذاکرات است. با وجود این که در مأموریت قبلی‌اش برای به رسمیت شناختن طالبان توسط غرب ناکام بود، اما دیده شود که در مأموریت جدیدش موفق می‌شود یا خیر.