ترامپ تسلیم عقلانیت غربی/ کدام شخصیت‌های برجسته آمریکایی، ترامپ را از پاره کردن برجام نهی کردند؟

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی دیده بان ایران، در نخستین روزهای فروردین 95 و در شرایطی که هنوز رقابت‌های انتخاباتی آمریکا در مراحل درون حزبی قرار داشت، دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب کنونی آمریکا که در آن زمان یک نامزد کم شانس محسوب می شد، طی سخنانی در اجلاس آیپک اعلام کرد که توافق هسته ای با ایران فاجعه بار است و در نتیجه آن را در صورت تصدی کرسی ریاست جمهوری پاره خواهد کرد.

این سخنان ترامپ با استقبال چند طیف همراه شد؛ نخست همان آیپک نشینان بودند که برجام را خطری برای صهیونیست ها می دانستند فلذا به تمجید از ترامپ برجام ستیز برخاستند؛ طیف دوم نومحافظه کاران و جمهوریخواهان رادیکال آمریکایی بودند که به طور کلی تمام دستاوردهای سیاست خارجیِ اوبامایِ دموکرات را نفی می کردند؛ طیف سومی که از برجام ستیزی ترامپ به وجد آمد، شیوخ مرتجع عرب بودند که رویکرد تعامل گرایانه همسایه قدرتمندشان یعنی ایران، خوشایندشان نبود.

استقبال تندروهای داخلی از برجام ستیزی ترامپ

اما برجام ستیزی ترامپ با کمال تعجب در داخل کشور خودمان هم، طرفدارانی داشت؛ دلواپسان یا همان کاسبان تحریم که با برجام، خوان نعمت و دکان دلالی شان برچیده شده بود و با اسم مبارزه با آمریکا می‌خواستند فشارها و تضییقات به خلق الله را چندبرابر کنند حال آنکه خود و خانواده مکرم شان در ناز و نعمت و فارغ از شلاق گرانی ناشی از تحریم ها، زیست می فرمودند و اگر نبود رهنمون های مقام معظم رهبری و درایت رییس جمهور و تخصص وزیر خارجه و همکارانش، مردم همچنان در مضیقه بودند.

حسین شریعتمداری مدیر مسئول روزنامه کیهان یکی از همان کنشگران داخلی بود که به استقبال وعده ترامپ مبنی بر پاره کردن برجام رفت؛ وی اواسط فروردین ماه در شرایطی که هنوز چند روزی از اظهارات ترامپ مبنی بر پاره کردن برجام نگذشته بود، طی مصاحبه ای با خبرگزاری فارس اعلام کرد:"عاقلانه‌ترین برنامه «ترامپ دیوانه» پاره کردن برجام است.  

شریعتمداری در اواخر آبان ماه سال جاری هم پس از آنکه پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا قطعی شد، طی یادداشتی در کیهان از ترامپ خواست تا مردم ایران را از شر برجام خلاص کند!

اما علی‌رغم به هیجان آمدن تندروهای داخلی و خارجی از وعده ترامپ مبنی بر پاره کردن برجام، برای متخصصان امر از همان ابتدا محرز و مبرهن بود که پاره کردن برجام از لحاظ حقوق بین الملل تقریبا غیرممکن است و صرفا یک بلوف انتخاباتی محسوب می شود و ترامپ اگر شخصا هم مایل به این کار باشد، مشاوران زبده ای که به وی تحمیل می شوند او را از این کار احمقانه منع می‌کنند.

سرانجام ترامپ برخلاف نتایج نظرسنجی‌ها و برآوردها پیروز انتخابات شد و همانطور که پیش‌بینی می‌شد نظرات و شعارهایش پیرامون مسائل سیاست خارجی از جمله توافق هسته‌ای با ایران 180 درجه تغییر کرد؛ در یک ماه و اندی که از اعلام نتایج انتخابات آمریکا و مسجل شدن پیروزی ترامپ گذشته است سخنی از وی مبنی بر پاره کردن برجام شنیده نشده است، اما با این حال شخصیت‌های برجسته‌ای در آمریکا و اروپا در اعلام مواضع جداگانه‌ای، او را از مقابله با برجام برحذر داشته اند.

هشدار کنشگران غربی به ترامپ

فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اروپا نخستین شخصیت برجسته‌ای بود که به میدان حراست از برجام آمد و پس از اعلام پیروزی ترامپ و مطرح شدن زمزمه الغاء برجام در محافل سیاسی و رسانه‌ای غرب، قاطعانه اعلام کرد حفظ برجام را تضمین خواهد کرد.

تلنگر به ترامپ که مبادا به برجام صدمه رساند، تنها منحصر به شرکای اروپایی آمریکا نبود، بلکه در داخل خودِ آمریکا نیز شخصیت‌های برجسته‌ای از طیف‌ها و جناح‌های سیاسی و اجتماعی مختلف به رئیس جمهور منتخبشان از طرق مختلف گوشزد کردند که مرتکب حماقت لغو برجام نشود.     

روز سه شنبه هفته جاری، جمعی از اندیشمندان آمریکایی شامل صاحبان جایزه نوبل، مشاوران علمی سابق کاخ سفید و متخصصان تولید تسلیحات هسته ای، در نامه ای به «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری منتخب این کشور، از وی خواستند توافق هسته‌ای غرب و ایران را به عنوان «دارایی استراتژیک آمریکا» حفظ کند.

این نامه به ابتکار «ریچارد لارنس گاروین» فیزیکدان 88 ساله آمریکایی نوشته شده که از وی بعنوان نخستین طراح بمب هیدروژنی نام برده می‌شود.

نوام چامسکی فیلسوف سرشناس آمریکایی از دیگر شخصیت‌های برجسته آمریکایی است که نسبت به لغو برجام به سردمداران جدید کاخ سفید هشدار داده است؛ وی اخیرا در مصاحبه‌ای گفته است: در صورت اصرار ترامپ بر نقض برجام، قدرت‌های امضاکننده این پیمان و حتی اروپا از امریکا دور خواهند شد. اروپا حتی ممکن است در این شرایط، تقابل با روسیه را کنار بگذارد.

«جاش ارنست» سخنگوی کاخ سفید در 26 آذرماه در جریان نشست خبری هفتگی‌اش اقدام غیرمنتظره اوباما در امضا نکردن طرح ISA را دربردارنده پیامی به کنگره دانست و گفت: اگر کنگره توافق هسته‌ای با ایران را لغو کند باید با پیامدهای خطرناک و جدی آن دست و پنجه نرم کند.

یک روز قبل از اظهارات سخنگوی کاخ سفید، "بن رودز" معاون مشاور امنیت ملی کاخ سفید،طی سخنانی تاکید کرده بود: توافق هسته‌ای موضوعی نیست که با اتمام دوران ریاست جمهوری "باراک اوباما" قابل لغو شدن باشد؛ دولت بعدی در آمریکا نمی‌تواند این توافق را نادیده بگیرد و اگر توافق هسته‌ای با ایران لغو شود، آمریکا متحمل زیان سنگینی خواهد شد.

گزارش از نیما صداقت